Παρασκευή 27 Μαΐου 2011

Και πάλι Contra Errores Graecorum;

Πηγή: α-εργώδες


Το ψηφιδωτό που κοσμεί την αψίδα της εκκλησίας (oratoire) που εγκαινίασε ο Θεοδούλφος, επίσκοπος Ορλεάνης, στο Germigny-des-Près (806) απεικονίζει την Κιβωτό της Διαθήκης. Ο Θεοδούλφος, θεολόγος και σύμβουλος του Καρλομάγνου, απέφυγε να απεικονίσει τον Χριστό ή την Θεοτόκο, προκειμένου να διαφοροποιηθεί από τον Όρο της 7ης Οικουμενικής Συνόδου στη Νίκαια (787), που απεκατέστησε και θεμελίωσε θεολογικά την τιμή των εικόνων.

Μιλούσα σήμερα στο τηλέφωνο με φίλο Έλληνα γιατρό, νέο και σκεπτόμενο άνθρωπο που ζει στην Ιταλία, παντρεμένος με Ιταλίδα.
Μου έλεγε ότι είναι μοναδική η απαξίωση της Ελλάδας από τα δυτικοευρωπαϊκά ΜΜΕ, κάτι που ασφαλώς περνά στην κοινή γνώμη των χωρών τους. Απαξίωση που φτάνει στην ανοιχτή εχθρότητα.

Αναρωτιόταν γιατί σε περιπτώσεις άλλων χωρών που έφτασαν σε χρεωκοπία, όπως της Αργεντινής, υπήρχε ένα διεθνές κύμα συμπάθειας, ενώ εδώ έχουμε κύμα εχθρότητας και περιφρόνησης έναντι του συνόλου του ελληνικού λαού. (Να προσθέσω ότι το ίδιο κλίμα διαπίστωσα και κατά την πρόσφατη σύντομη παραμονή μου στη Γαλλία).
Και προσπαθούσε να το εξηγήσει ο φίλος λέγοντας ότι έχουμε και πάλι μία αναβίωση (μήπως επιβίωση; θα έλεγα εγώ) των παλιών φαντασμάτων. Αναβίωση του Contra Errores Graecorum του κορυφαίου σχολαστικού δυτικού θεολόγου Θωμά του Ακινάτη. Για να μην πάμε τέσσερεις αιώνες πιο πίσω, στους αυτοδίδακτους αντιβυζαντινούς γερμανούς θεολόγους της αυλής του Καρλομάγνου...

Σε κάθε περίπτωση, σε κάθε δραματική περίπτωση, διαχρονικά, φαίνεται πόσο το "ανήκομεν εις την Δύσιν" χρήζει πολλών επεξηγήσεων και υποσημειώσεων...


Ο άγιος Φώτιος ο Μέγας, πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (+893) σε ρωσική εικόνα του 19ου αιώνα.
Για πολλούς αιώνες "κόκκινο πανί" για τους Δυτικούς και εμπνευστής του "ανατολικού Σχίσματος", ο Φώτιος υπήρξε ο πρώτος βυζαντινός θεολόγος που ασχολήθηκε εκτενώς με το ζήτημα της εκπόρευσης του Αγίου Πνεύματος, ανασκευάζοντας την αυθαίρετη δυτική (αρχικά: γερμανική) προσθήκη του filioque ("και εκ του Υιού") στο Σύμβολο της Πίστεως.
Η πραγματεία του Λόγος περὶ τῆς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μυσταγωγίας βρίσκεται στον τ. 102 της Ελληνικής Πατρολογίας (Patrologia Graeca) του Migne. Δεν ξέρω αν έχει μεταφραστεί στη νέα ελληνική. Αν δεν έχει, πιστεύω ότι θα έπρεπε. Είναι ένα εξαίρετης διαύγειας και πυκνής σύνθεσης έργο ενός λαμπρού μυαλού.

Δεν υπάρχουν σχόλια: