Πέμπτη 21 Μαρτίου 2013

Κρίσιμες συναλλαγές

Η εξιστόρηση των μεγάλων αιτίων κρίσης έχει φτάσει στη φάση της επανάληψης. Καιρός να μάθουμε και τις χαρακτηριστικές μικρές της λεπτομέρειες.
- Τι λες να έχει πίσω από τους θάμνους, Μάριο; - Hedge funds, Άνγκελα (EPA/CLAUDIO PERI)
Μια φορά κι έναν καιρό, κάποια στιγμή εντός του 2010, ο διακεκριμένος οικονομολόγος του ΜΙΤ Άντριου Λο έλαβε από την επιστημονική επιθεώρηση Journal of Economic Literature την πρόσκληση να γράψει μια μικρή βιβλιοκριτική τριών ή τεσσάρων από τα καλύτερα βιβλία που είχαν γραφτεί περί κρίσης. Τρεφόμενο με τα καλύτερα εδέσματα ακαδημαϊκών και άλλων παραγόντων το άρθρο άρχισε να καρδαμώνει ώσπου σταμάτησε σε μια προσωρινή εκδοχή επισκόπησης 21 βιβλίων στις αρχές του 2012. Θα μπορούσε να συνεχίζεται αέναα, φυσικά, γιατί η περί κρίσης λογοτεχνία έχει αποβεί μια μεσαίου μεγέθους βιομηχανία από μόνη της, σε σημείο ώστε όλοι όσοι την παρακολουθούν να βρίσκονται στα πρόθυρα του overdose. Το επίτευγμα του βραβευμένου με Όσκαρ τo 2011 για το ντοκιμαντέρ Inside Job Τσαρλς Φέργκισον στο Η Μεγάλη κομπίνα. Οικονομικά εγκλήματα και πολιτική διαφθορά (Ψυχογιός, 2012) έγκειται στο ότι κατορθώνει να συμπληρώσει μια ήδη γνωστή εικόνα με λεπτομέρειες που καθιστούν τις αδρές της γραμμές πολύ πιο ανάγλυφες. Τρία στιγμιότυπα αρκούν.

1) Ένας από τους αστικούς μύθους της εποχής ήθελε πρόσωπα όπως τον διαχειριστή hedge fund Τζον Πόλσον να διακρίνονται για τη διορατικότητά τους, εφόσον κατόρθωναν να διασφαλίζουν μεγάλα κέρδη σε έτη ισχνών αγελάδων. Ο Φέργκισον υπογραμμίζει ότι πόρρω απέχοντας από το να διαθέτει προφητικές ικανότητες ο Πόλσον είχε συνεννοηθεί το 2007 με τη Goldman Sacks για τη συγκρότηση ενός επενδυτικού χαρτοφυλακίου με συγκεκριμένα ομόλογα, τα οποία πρότεινε ο ίδιος, και εναντίον των οποίων στοιχημάτιζε ταυτόχρονα με τη συμπερίληψή τους στην έκδοση του προϊόντος. Όταν το εν λόγω CDO κατέρρευσε, όπως ακριβώς ήταν προορισμένο να κάνει, ο Πόλσον κέρδισε τουλάχιστον 150 εκατ. δολάρια. Πόσα επιπλέον αποκόμισε από παρόμοιους διακανονισμούς με τη Deutsche Bank και άλλες δεν έχει καταστεί γνωστό.

2) Ο θρύλος του επίσης hedge fund manager Τζιμ Σίμονς, πρώην καθηγητή μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Στόνι Μπρουκ, τον θέλει να κατέχει προσωπική περιουσία δισεκατομμυρίων δολαρίων, όντας ένας από τους πιο περιζήτητους ανθρώπους στον τομέα του. Ειδικότητά του, σύμφωνα με τον Φέργκισον, οι «συναλλαγές υψηλής συχνότητας»: χρησιμοποιώντας «ισχυρούς υπολογιστές και κρυφούς συναλλακτικούς αλγόριθμους» εκμεταλλεύεται «μικροσκοπικές τάσεις της αγοράς που είναι αόρατες στον άνθρωπο και συχνά διαρκούν μόνο κλάσματα του δευτερολέπτου. Οι συναλλαγές είναι εντελώς αυτόματες: οι υπολογιστές παίρνουν όλες τις αποφάσεις και εκτελούν όλες τις πράξεις». Ο Σίμονς απλώς απολαμβάνει όλα τα κέρδη.

3) Η διασύνδεση αγοράς και πανεπιστημιακής κοινότητας δεν εξαντλείται στη στρατολόγηση πολλά υποσχόμενων φοιτητών μέσω μιας διαδικασίας επαγγελματικού προσανατολισμού. Όταν το 2007 διακεκριμένοι βρετανοί και αμερικανοί καθηγητές του βεληνεκούς των Αντονι Γκίντενς και Μπέντζαμιν Μπάρμπερ επισκέφθηκαν τη Λιβύη εκφραζόμενοι στη συνέχεια θετικότατα για το καθεστώς του συνταγματάρχη Καντάφι ήταν οι τελευταίοι από μια σειρά ανθρώπων (και στα καθ’ ημάς) που είχαν επαινέσει δημοσίως το πρόσωπο ή τις πολιτικές του. Οι συγκεκριμένοι, ωστόσο, κατά τον Φέργκισον, είχαν λάβει αμοιβή από την συμβουλευτική εταιρεία Monitor Group η οποία το 2011 είχε προσληφθεί από τον Καντάφι προκειμένου να διοργανώσει εκστρατεία βελτίωσης της δημόσιας εικόνας του. Πρακτική αναμφίβολα νομότυπη, όπως άλλωστε και οι παραπάνω, αλχημικά εγγυημένες να μετατρέπουν άϋλους τίτλους σε νόμισμα, αέρα σε χρήμα.



Τις τελευταίες δεκαετίες οι ΗΠΑ έχουν υποστεί μια από τις πιο ριζοσπαστικές οικονομικές και κοινωνικές μεταμορφώσεις στην ιστορία τους. Ο χρηματοπιστωτικός τομέας έχει γίνει η κυρίαρχη πηγή εσόδων της χώρας, και παράλληλα ο πιο διεφθαρμένος, με αποτέλεσμα οι ΗΠΑ να αποτελούν αυτή τη στιγμή την πιο άδικη και γεμάτη ανισότητες κοινωνία του κόσμου.
Ο Φέργκισον τιμήθηκε με όσκαρ το 2011, για το ντοκιμαντέρ του Inside Job που αφορά την οικονομική κρίση. Ωστόσο, απ' ότι γράφει ο ίδιος στην εισαγωγή του βιβλίου «τόσα χρόνια έπειτα από μια φρικτή οικονομική κρίση που προκλήθηκε από εκτεταμένες πρακτικές απάτης, ούτε ένα οικονομικό στέλεχος δεν έχει πάει φυλακή. Κι αυτό είναι απαράδεκτο». Ο Φέργκισον θεωρεί ότι και τα δύο κόμματα των ΗΠΑ, Ρεπουμπλικανοί αλλά και Δημοκρατικοί, 'κάνουν την πάπια' σε σχέσεις με τις ευθύνες των ανθρώπων του χρηματοπιστωτικού συστήματος για την υφιστάμενη κρίση. Και αυτός είναι ο λόγος που γράφει αυτό το βιβλίο, όπως ο ίδιος ομολογεί.
Ο Φέργκισον δείχνει πώς τα δυο μεγάλα πολιτικά κόμματα έγιναν αιχμάλωτα της νομισματικής ελίτ από την προεδρία του Ρίγκαν τη δεκαετία του ’80. Στη συνέχεια ήρθε η προεδρία του Κλίντον να καταργήσει τους τακτικούς ελέγχους που προστάτευαν τον μέσο πολίτη από τους άπληστους πιστωτές. Η ομάδα του Μπους κατέστρεψε την ομοσπονδιακή εισοδηματική βάση με τις χοντρές φορολογικές μειώσεις υπέρ των πλουσίων. Και ο Λευκός Οίκος του Ομπάμα επέτρεψε στους οικονομικούς εγκληματίες να συνεχίσουν να δρουν ανεξέλεγκτα, ακόμη και μετά τις υποτιθέμενες μεταρρυθμίσεις του 2008.
Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΟΜΠΙΝΑ αποκαλύπτει πώς άλλοτε ισχυρές προσωπικότητες όπως ο Άλαν Γκρίνσπαν και ο Λάρι Σάμερς κατάντησαν αυλικοί στην ελίτ. Κάνοντας αναφορά σε δικόγραφα που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας, περιγράφει με λεπτομέρειες την έκταση των εγκλημάτων που διαπράχτηκαν στο τρελό κυνήγι του πλούτου, το οποίο προκάλεσε την οικονομική κρίση. Τέλος, προτείνει σχέδιο δράσης για την αναβίωση του αμερικανικού ονείρου.

 Πηγή: tovima.gr , psichogios.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: