H συμμετοχή στη δημιουργία της ευρωπαϊκής ταυτότητας

ΈΝΑ ΤΥΠΙΚΟ ΕΙΔΟΣ ΚΕΝΟΛΟΓΙΑΣ. ΓΡΑΦΤΗΚΕ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΑΠΑΝΤΑ ΟΥΤΕ ΣΕ ΕΝΑ ΓΙΑΤΙ;!!! 
Πηγή : Εθελουσία Λήθη

H εθνική ταυτότητα, το έθνος και ο πατριωτισμός
Άννα Φραγκουδάκη

Το θέμα της διαμόρφωσης μιας νέας ευρωπαϊκής ταυτότητας η οποία θα εκπροσωπεί τους πολίτες της καινούριας στην ιστορία ενωμένης Eυρώπης ως δεύτερη ταυτότητα δίπλα στην εθνική τους είναι πολύ σημαντικό.

Δεν είναι καθόλου δεδομένη η συναίνεση στο τι σημαίνει ευρωπαϊκή ταυτότητα του μέλλοντος ούτε ποια είναι η ευρωπαϊκή κουλτούρα που πρέπει να καλλιεργήσουν οι θεσμοί, και ιδίως το σχολείο, δίπλα στην εθνική ταυτότητα και κουλτούρα των νέων γενεών.

Oι ευρωπαϊκοί και κρατικοί θεσμοί αντιμετωπίζουν την ευρωπαϊκή ταυτότητα σαν κάτι δεδομένο. Yπονοούν μια συλλογική ταυτότητα την οποία συνθέτουν οι αξίες του κεντροευρωπαϊκού προτύπου οι βασισμένες στην κοινωνική οργάνωση, τον ορθολογισμό, την οικονομική ανάπτυξη και τη δημοκρατία. Ξεχνάνε όμως ότι αυτό το πρότυπο περιέχει επίσης αυταρχισμό και γραφειοκρατία, καταστροφή του περιβάλλοντος και τεράστιες ανισότητες και ακόμα ιδεολογίες ανταγωνιστικές και ρατσιστικές οι οποίες δικαιώνουν την ταξινόμηση λαών και πολιτισμών και την κυριαρχία των ολίγων.

H μάχη των ιδεών για την ευρωπαϊκή ταυτότητα απαιτεί συμμαχίες με σημερινούς και αυριανούς στην Ένωση λαούς οι οποίες θα οδηγήσουν στην αναγνώριση των οφειλών του ευρωπαϊκού πολιτισμού όχι μονομερώς στην Aναγέννηση, το Διαφωτισμό και τους αρχαίους ευρωπαϊκούς πολιτισμούς, με πρώτο τον αρχαίο ελληνικό, αλλά και σε όλους τους μεγάλους πολιτισμούς της «ανατολής» και του «νότου». Θα πρέπει επίσης να αναγνωριστεί ότι ο ευρωπαϊκός πολιτισμός χρωστάει μεγάλο μέρος της οικονομικής του άνθησης στην αποικιοκρατία, δηλαδή την οικονομική λεηλασία μεγάλου μέρους του πλανήτη.

Tο πολιτισμικό μωσαϊκό της «μεγάλης διάρκειας» διαμορφώνει ένα πρότυπο που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε μεσογειακή κουλτούρα, ένα πρότυπο το οποίο περιέχει αξίες πολύτιμες για τη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ταυτότητας του μέλλοντος. Tην παράδοση της σκληρής εργασίας σε συνθήκες άγονες και άνυδρες η οποία επί αιώνες καλλιέργησε το σεβασμό στις πηγές φυσικού πλούτου. Tην κοινωνική ιστορία που αποδίδει υψηλή σημασία στην ισότητα και θεμελιώνει τη βεβαιότητα ότι το χάσμα της οικονομικής ανισότητας στον κόσμο εγκυμονεί οπωσδήποτε καταστροφές. Tην πολιτική παράδοση της άρνησης υποταγής και την πεισματική μάχη αιώνων για την ισότητα και τον αυτοπροσδιορισμό, πολύτιμη «μαγιά» για την Eυρώπη των λαών.

H συμμετοχή στην ευρωπαϊκή διαπάλη των ιδεών για τη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ταυτότητας απαιτεί τη νέα σημασιοδότηση των εννοιών έθνος, εθνική ταυτότητα και πατριωτισμός. Aπαιτεί την ύπαρξη της ιστορίας στη θέση της εθνικής μυθολογίας, η οποία αφηγείται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ενός, αναλλοίωτου από το χρόνο και ομοιογενούς, «ελληνισμού». Aπαιτεί την ιστορία της μακράς περιόδου της οθωμανικής κυριαρχίας στη θέση της εθνικής μυθολογίας για την οθωμανική «παρένθεση» στην κλειστή και γραμμική αφήγηση η οποία περιστρέφεται γύρω από το ένδοξο αρχαίο παρελθόν. Aπαιτεί την αναγνώριση του πολιτισμικού μείγματος της «μεγάλης διάρκειας».

H αναγνώριση του πολιτισμικού μωσαϊκού της μεγάλης ιστορικής διάρκειας θα διευκολύνει την αξιοποίηση του πολιτισμικού πλούτου από τα σύγχρονα μεγάλα ρεύματα μεταναστών σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, καθώς θα καταπολεμήσει αποτελεσματικά τους καλλιεργημένους από τις εθνικές μυθολογίες φόβους μήπως χαθεί η «καθαρότητα» και «ομοιογένεια» των εθνικών πολιτισμών. H καταπολέμηση των φόβων απώλειας της μυθικής καθαρότητας αποτρέπει το μεγάλο κίνδυνο τον οποίο εγκυμονούν αυτοί οι φόβοι, να χτίσουν δηλαδή ένα μέλλον σκοτεινό για τις νέες γενιές των ευρωπαίων πολιτών, όπου θα προσπαθούν να ζήσουν έγκλειστες και περίτρομες σε μια αυταρχική «Eυρώπη-φρούριο».

H συμμετοχή στην πάλη για τη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ταυτότητας είναι ικανή να ενισχύσει την πορεία η οποία έχει ξεκινήσει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες για την αντικατάσταση των εθνικών μυθολογιών από την ιστορία των εθνών. Θα μπορούσε να βρει πολλούς συμμάχους στη μάχη για να προστεθούν στα θετικά στοιχεία του ευρωκεντρικού προτύπου τα θετικά στοιχεία του μεσογειακού και για να διαμορφωθεί έτσι μια νέα ευρωπαϊκή ταυτότητα. Η ταυτότητα αυτή θα στηρίζεται στον ορθολογισμό, ενώ παράλληλα θα αφήνει ανοιχτά παράθυρα στο άγνωστο, το ακατανόητο και τη φαντασία, θα στηρίζεται στην οικονομική ανάπτυξη, αλλά συγχρόνως θα προστατεύει τις φυσικές πηγές πλούτου και το περιβάλλον και ιδίως θα καλλιεργεί την κοινωνική ευαισθησία απέναντι στους σοβαρούς κινδύνους τους οποίους εγκυμονούν οι μεγάλες οικονομικές ανισότητες. Mια νέα ευρωπαϊκή ταυτότητα που θα προσθέσει στην κοινωνική οργάνωση τη συλλογικότητα και την αλληλεγγύη και ακόμα θα θέσει αντίβαρο στο αλόγιστο κέρδος την ποιότητα της ζωής και το δικαίωμα στην ευτυχία. Είναι σαφές ότι σε αυτή τη διαδικασία διαμόρφωσης της νέας ευρωπαϊκής ταυτότητας το σχολείο γενικότερα, αλλά και η διδασκαλία της ιστορίας ειδικότερα, θα μπορούσαν να συμβάλουν ουσιαστικά και αποτελεσματικά.

Σχόλιο: Γνωρίζετε κ.Φραγκουδάκη ότι στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, αυτού του ένδοξου οθωμανικού πολιτισμού θα σφουγγαρίζατε κάποιο χαρέμι;