Όταν κυβερνά το "οργανωμένο χρήμα" είναι σαν να κυβερνά το "οργανωμένο έγκλημα"

Πηγή : Ας μιλήσουμε επιτέλους

Γιατί τα κράτη πληρώνουν 600 φορές μεγαλύτερα επιτόκια από τις τράπεζες; 

Γράφουν οι Michel Rocard και Pierre Larrouturou

Αυτοί οι αριθμοί είναι απίστευτοι. Η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα δάνεισε μυστικά στις προβληματικές τράπεζες το ποσό των 1.200 δισ. δολαρίων στο απίστευτα χαμηλό επιτόκιο του 0,01%.

Γνωρίζαμε ήδη ότι στο τέλος του 2008, ο Τζορτζ Μπους και ο Χένρι Πόλσον είχαν βάλει στο τραπέζι 700 δισεκατομμύρια δολάρια (540 δισ. ευρώ) για να σώσουν τις αμερικανικές τράπεζες. Ένα τεράστιο ποσό.

Ωστόσο, ένας Αμερικανός δικαστής αποφάνθηκε πρόσφατα υπέρ των δημοσιογράφων της Bloomberg που ζητούσαν να είναι διαφανής η Κεντρική τους Τράπεζα σχετικά με τη βοήθεια που η ίδια προσέφερε στο τραπεζικό σύστημα.

Μετά την εξέταση 20.000 σελίδων διαφόρων εγγράφων, η Bloomberg απέδειξε ότι η Federal Reserve δάνεισε κρυφά σε προβληματικές τράπεζες το ποσό των 1.200 δισεκατομμυρίων με το απίστευτα χαμηλό επιτόκιο του 0,01%.

Εν τω μεταξύ, σε πολλές χώρες, οι άνθρωποι υποφέρουν από τα σχέδια λιτότητας που επιβάλλονται από τις κυβερνήσεις στις οποίες οι χρηματοοικονομικές αγορές δεν δέχονται να δανείσουν μερικά δισεκατομμύρια με επιτόκια κάτω του 6, 7 ή 9%!

Πνιγμένες από τέτοια επιτόκια, οι κυβερνήσεις «αναγκάζονται» να μπλοκάρουν τις συντάξεις, τα οικογενειακά επιδόματα ή τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων και να μειώσουν τις επενδύσεις, με συνέπεια την αύξηση της ανεργίας που θα μας βυθίσει σύντομα σε πολύ σοβαρή ύφεση.

Είναι άραγε φυσιολογικό να μπορούν οι ιδιωτικές τράπεζες να δανείζονται με επιτόκιο 0,01% σε περίοδο κρίσης, όταν κατά κανόνα δανείζονται με επιτόκιο 1% από τις κεντρικές τράπεζες, ενώ στην ίδια κρίση ορισμένα κράτη υποχρεώνονται να πληρώσουν επιτόκια 600 ή 800 φορές μεγαλύτερα;

«Το να επιτρέπεις να κυβερνά το οργανωμένο χρήμα είναι εξίσου επικίνδυνο με το να κυβερνάει το οργανωμένο έγκλημα», είχε δηλώσει ο Ρούσβελτ και είχε δίκιο. Βιώνουμε μια κρίση του απελευθερωμένου καπιταλισμού που μπορεί να είναι αυτοκτονία για τον πολιτισμό μας.

Όπως έγραψαν ο Edgar Morin και ο Stephane Hessel στο βιβλίο «Ο Δρόμος της Ελπίδας (Fayard, 2011)», οι κοινωνίες μας πρέπει να επιλέξουν: την μεταμόρφωση ή τον θάνατο;
Θα περιμένουμε μέχρι να είναι πολύ αργά για να ανοίξουμε τα μάτια μας;

Θα περιμένουμε μέχρι να είναι πολύ αργά για να κατανοήσουμε την σοβαρότητα της κρίσης και να επιλέξουμε όλοι μαζί την μεταμόρφωση πριν να καταρρεύσουν οι κοινωνίες μας;

Δεν έχουμε εδώ την δυνατότητα να αναπτύξουμε τις δέκα ή δεκαπέντε συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις που θα επέτρεπαν αυτόν τον μετασχηματισμό.

Εμείς απλά θέλουμε να αποδείξουμε ότι είναι δυνατό να διαφωνήσουμε με τον Paul Krugman όταν λέει ότι η Ευρώπη υποχωρεί σε ένα «σπιράλ του θανάτου». Πώς να δώσουμε οξυγόνο στα δημόσια οικονομικά μας;

Πώς να ενεργήσουμε χωρίς τροποποίηση των Συνθηκών, που θα απαιτήσει μήνες εργασίας και θα καταστεί αδύνατη εάν η Ευρώπη γίνεται όλο και πιο μισητή από τους λαούς;

Η Άνγκελα Μέρκελ έχει δίκιο όταν λέει ότι τίποτα δεν θα πρέπει να ενθαρρύνει τις κυβερνήσεις να συνεχίσουν τη φυγή προς τα εμπρός. Αλλά τα περισσότερα από τα ποσά που δανείζονται τα κράτη μας στις χρηματοπιστωτικές αγορές είναι για παλαιά χρέη.

Το 2012, η ​​Γαλλία πρέπει να δανειστεί 400 δισ.: 100 δισ. που αντιστοιχούν στο έλλειμμα του προϋπολογισμού (που θα ήταν σχεδόν μηδενικό, αν ακυρώναμε τις μειώσεις των φόρων που χορηγούνται για δέκα χρόνια) και 300 δισ. που αντιστοιχούν σε παλιά χρέη που λήγουν οι προθεσμίες τους και τα οποία δεν είμαστε σε θέση να πληρώσουμε αν δεν δανειστούμε το ίδιο ακριβώς ποσό λίγες ώρες πριν από την αποπληρωμή.

Το να απαιτήσεις τεράστια επιτόκια για τα χρέη που συσσωρεύτηκαν εδώ και πέντε ή δέκα χρόνια, δεν βοηθά να γίνουν οι κυβερνήσεις πιο υπεύθυνες άλλα να στραγγαλιστεί η οικονομία μας προς όφελος αποκλειστικά και μόνο ορισμένων ιδιωτικών τραπεζών.

Με το πρόσχημα ότι υπάρχει κίνδυνος, αυξάνουν τα επιτόκια δανεισμού, ενώ ξέρουν ότι δεν υπάρχει κανένας πραγματικός κίνδυνος, αφού το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) υπάρχει για να εξασφαλιστεί η φερεγγυότητα των δανειοληπτών Κρατών...

Πρέπει να τελειώσουμε με τα δυο μέτρα και δύο σταθμά! Εμπνεόμενοι από την τακτική της Αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας, προτείνουμε το «παλαιό χρέος» των κρατών μας να αναχρηματοδοτηθεί με επιτόκια κοντά στο 0%.

Δεν υπάρχει καμία ανάγκη να τροποποιηθούν οι Συνθήκες της ΕΕ για την υλοποίηση αυτής της ιδέας:

Ναι μεν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δεν επιτρέπεται να δανείζει τα κράτη μέλη, μπορεί όμως να δανείζει χωρίς όριο τους δημόσιους πιστωτικούς οργανισμούς (άρθρο 21.3 του ευρωπαϊκού συστήματος των κεντρικών τραπεζών) και τους διεθνείς οργανισμούς (άρθρο 23 του ίδιου καταστατικού).

Επιτρέπεται να δανείσει με 0,01% την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕΠ) ή το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων που με την σειρά τους μπορούν να χορηγήσουν δάνεια με 0,02% στα κράτη που οδηγούνται σε χρεοκοπία προκειμένου να εξοφλήσουν τα παλαιά χρέη τους.

Τίποτα δεν μας εμποδίζει να δημιουργήσουμε τέτοιες χρηματοδοτήσεις, αρχής γενομένης τον Ιανουάριο! Να προσθέσουμε: ο προϋπολογισμός της Ιταλίας παρουσιάζει πρωτογενές πλεόνασμα.

Συνεπώς, θα ήταν σε ισορροπία, αν η Ιταλία δεν έπρεπε να πληρώσει τα όλο και υψηλότερα χρηματοοικονομικά έξοδα. Πρέπει να αφήσουμε την Ιταλία να διολισθήσει σε ύφεση και πολιτική κρίση; ή πρέπει να δεχθούμε να τερματισθούν οι κερδοσκοπίες των ιδιωτικών τραπεζών; Η απάντηση είναι προφανής για όποιον θέλει να δράσει για το κοινό καλό.

Η ΕΚΤ οφείλει με βάση τις ρήτρες της ΕΕ να διασφαλίσει την σταθερότητα των τιμών. Πώς είναι δυνατόν να μην αντιδράσει όταν ορισμένες χώρες βλέπουν την τιμή των ομολόγων τους να διπλασιάζεται ακόμα και να τριπλασιάζεται μέσα σε λίγους μήνες;

Η ΕΚΤ πρέπει επίσης να διασφαλίσει την σταθερότητα των οικονομιών μας. Πώς μπορεί να παραμείνει αδρανής όταν το ύψος του χρέους απειλεί να μας οδηγήσει σε ύφεση «πιο σοβαρή από εκείνη του 1930» , σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας της Αγγλίας;

Τίποτε δεν εμποδίζει την ΕΚΤ να ενεργήσει με δύναμη για να μειωθεί το χρέος. Όχι μόνο δεν απαγορεύεται να πράξει, αλλά τα πάντα την ωθούν να το πράξει. Εάν η ΕΚΤ είναι πιστή στις Συνθήκες, θα πρέπει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να μειώσει τα δημόσια χρέη.

Το 1989, μετά την πτώση του Τείχους, χρειάστηκε μόνο ένας μήνας στους Χέλμουτ Κολ, Φρανσουά Μιτεράν και άλλους αρχηγούς κρατών για να αποφασίσουν τη δημιουργία του ενιαίου νομίσματος. Μετά από τέσσερα χρόνια κρίσης, τι περιμένουν οι ηγέτες μας για να δώσουν οξυγόνο στα δημόσια οικονομικά μας;

Θα μπορούσε να εφαρμοστεί άμεσα ο μηχανισμός που προτείνουμε, τόσο για να μειωθεί το κόστος για το παλαιό χρέος όσο και για να χρηματοδοτηθούν νέες επενδύσεις, που έχουν θεμελιώδη σημασία για το μέλλον μας, όπως ένα ευρωπαϊκό σχέδιο εξοικονόμησης ενέργειας.

Εκείνοι που ζητούν τη διαπραγμάτευση μιας νέας ευρωπαϊκής συνθήκης έχουν δίκαιο: με τις χώρες που το επιθυμούν, πρέπει να οικοδομήσουμε μια πολιτική Ευρώπη, ικανή να αντισταθεί στην παγκοσμιοποίηση, μια πραγματικά δημοκρατική Ευρώπη, όπως το πρότειναν ήδη ο Wolfgang Schäuble και ο Karl Lamers το 1994 ή ο Joschka Fischer το 2000. Πρέπει να υπάρξει μια συνθήκη για την κοινωνική σύγκλιση και μια αληθινή οικονομική διακυβέρνηση.

Όλα αυτά είναι ζωτικής σημασίας. Ωστόσο, καμία νέα συνθήκη δεν θα μπορεί να υιοθετηθεί εάν η ήπειρός μας βυθίζεται σε ένα «σπιράλ θανάτου» και αν οι πολίτες φτάσουν να μισήσουν ό, τι έρχεται από τις Βρυξέλλες.

Το επείγον είναι να σταλεί προς τους λαούς ένα πολύ σαφές μήνυμα: η Ευρώπη δεν βρίσκεται στα χέρια των οικονομικών λόμπι. Βρίσκεται στην υπηρεσία των πολιτών.

* Michel Rocard, πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας,
* Pierre Larrouturou Οικονομολόγος

Ο Michel Rocard είναι επίσης πρόεδρος της επιτροπής επιστημονικού προσανατολισμού Terra Nova (Νέα Γη) από το 2008.
Ο Pierre Larrouturou είναι επίσης συγγραφέας του «Για να αποφθεχθεί το ύστατο κραχ»