ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΥΠΑΡΞΗ

MHTΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΕΡΓΑΜΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ

(Είναι τό καλλιτεχνικό τού κ.Ζηζιούλα)

ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΥΠΑΡΞΗ

(Μιά οντολογική προσέγγιση στό πρόβλημα τών εσχάτων)

Η οντολογία, τό μεγάλο τσοπανόσκυλο τού Ζηζιούλα, πού τρέπει σέ φυγή κάθε κατανόηση, διότι κανείς δέν γνωρίζει τί εννοεί, ούτε καί ο ίδιος.

Στήν τελευταία ‘Σύναξη’ πάντως, στό τεύχος 121, περιέχεται αυτός ο τελευταίος ‘πνευματικός’ μόχθος τού κ.Ζηζιούλα, αφιερωμένος εμμέσως στήν κόλαση, στην οποία έριξε τήν ορθόδοξη θεολογία.

Από τίς βιβλιοθήκες τού Λονδίνου λοιπόν, ο καλλιτέχνης κατακεραυνώνει, σύμφωνα καί μέ τή μόδα, νεωτερικά, μέ μετα-νεωτερικές επιρροές, τό Ευαγγέλιο.

«Η άποψη τών εσχάτων, όπως περιέχεται στό Ευαγγέλιο (κατά Ματθ.25,31-46), είναι δικανική. Έχει αποκλειστικά ψυχολογικό χαρακτήρα».  ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ!  Έπαψε νά είναι ο Λόγος τού Κυρίου κατά τόν διάσημο οντολόγο (όπως λέμε διάσημος ογκολόγος, ουρολόγος .... ).

Τό Ευαγγέλιο λοιπόν κηρύττει τήν κόλαση, «έναν θεό τιμωρό, καί προβάλλει τόν πόνο, τήν οδύνη καί τόν στεναγμό, σάν περιεχόμενο τής ανθρώπινης ζωής». Στή συνέχεια κατηγορεί τόν Κύριο ότι δέν έλαβε υπόψιν Του τήν έννοια τής ψυχής, ούτε τήν κατάσταση τών σωμάτων μετά τήν Ανάσταση. Αντιδιαστέλλει τήν μακαριότητα από τήν αλήθεια. Ο Κύριος δέν είναι πλέον η Οδός καί η Αλήθεια καί η Ζωή. Καί ολοκληρώνει τήν εισαγωγή του μέ τό καλύτερο: Οι Πατέρες διόρθωσαν τό Ευαγγέλιο, ο Ματθαίος δέν ερμήνευσε σωστά τόν Κύριο όπως ο Άγιος Μάξιμος, ανακηρύσσοντας τόν εαυτό του μαθητή τών Πατέρων καί όχι τού Κυρίου.

Ας δούμε όμως καί τί ποιότητος μαθητής τού Αγίου Μαξίμου είναι. Διότι καί ο Σωκράτης είχε δύο μαθητές. Τόν Πλάτωνα καί τόν Ξενοφώντα. Στό απόσπασμα τού Αγίου Μαξίμου πού επιλέγει γιά νά αποδείξει ότι ο Ματθαίος παρερμηνεύει τόν Κύριο ή ότι ο Άγιος Μάξιμος εξελίσσει τό Ευαγγέλιο: Περί διαφόρων απόρων 42, PG91, 1329 ΑΒ, Ο Άγιος μιλά γιά τίς άκτιστες ενέργειες, γιά τούς λόγους τών όντων. Γιά τούς λόγους πού προϋπάρχουν στόν Θεό, η μέθεξη τών οποίων ορίζει τήν κίνηση καί τή ροπή πρός τήν αρετή καί τήν ευθυπορίαν (δηλ. τόν λόγο, τήν μετάνοια), καί  η αμεθεξία, η οποία μάς οδηγεί πρός τήν κακία.

Κατά τόν Ζηζιούλα λοιπόν οι άκτιστες ενέργειες αποτελούν τήν χριστιανική οντολογία καί μάς υποχρεώνουν στήν ταύτιση Είναι καί Θεού καί ομιλούν καθαρώτερα γιά τά έσχατα από ό,τι ο Κύριος στό κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο.

Κατά τον Ζηζιούλα, όπως καί γιά το σύνολο τής σημερινής θεολογίας, ο Κύριος ενσαρκώθηκε γιά νά μάς φανερώσει τήν ύπαρξη τών ακτίστων ενεργειών, τήν κοινή ενέργεια τής Αγίας Τριάδος. Οι υποστάσεις περισσεύουν, χρησιμεύουν μόνο γιά νά στηρίξουν τήν ιεραρχία, τό Άγιο Πνεύμα μάς δίνει τό αεί είναι. Σήμερα αυτή η ανοησία κυκλοφορεί γιά θεολογία τής εκκλησίας. Θεωρείται μάλιστα ότι ο Ζηζιούλας, ταυτίζοντας επιτέλους τίς άκτιστες ενέργειες μέ τό Είναι, πάντρεψε τόν Άγιο Γρηγόριο Παλαμά μέ τόν Ακινάτη, σέ ανίερο γάμο, εξασφαλίζοντας τήν θεολογική ένωση τών εκκλησιών.

Η ΜΟΝΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΕΙ ΓΡΗΓΟΡΑ ΔΙΑΖΥΓΙΟ.

Όπως όμως η Δύση έχασε τό περιεχόμενο τής οικονομίας τής σωτηρίας, αντικαθιστώντας το μέ τό αλάθητο, χάνοντας καί τήν αγιότητα, αντικαθιστώντας την μέ τήν νόηση, αυτά προβλέπονται καί γιά τήν ορθοδοξία. Τό αλάθητο καί τήν αγιότητα αναλαμβάνουν οι επίσκοποι, καί οι υπόλοιποι ιερείς, σάν δεύτεροι άγιοι, θά παρίστανται απλώς στήν Θεία Ευχαριστία σάν αντιπρόσωποι τού Επισκόπου. Ο οποίος τελικώς θά μοιράζει καί τά χαρίσματα, δηλ. τίς διάφορες εκκλησιαστικές διακονίες.

Αυτή είναι τελικώς η εξέλιξη τού δόγματος. Η ανταπόκριση τής εκκλησίας στήν νεωτερικότητα καί η ανταπόκριση τού θεού στά δικαιώματα τού ανθρώπου. Δυστυχώς όμως ο έξυπνος κλήρος, όταν αυτονομήθηκε από τόν λαό καί ανακήρυξε εαυτόν αντιπρόσωπο τού θεού, αποκόπτοντας τήν εκκλησία από τόν Κύριο μέ τούς κανόνες, αφήνοντας τούς Αγίους στόν προθάλαμο, δέν φανταζόταν ποτέ  ότι θά κατέληγε αντιπρόσωπος τού Ζηζιούλα, ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΘΕΟΤΗΤΟΣ.

Πρέπει νά αναγνωρίσουμε τήν φοβερή επιτυχία τού ανθρώπου πού πέτυχε εκεί πού απέτυχαν όλοι οι επαναστάτες τού είδους του, μέ μοναδικό του όπλο τόν ΕΙΚΟΝΙΣΜΟ. Ο οποίος στήν πραγματικότητα αναλογεί στήν μεταφορά τής ποιήσεως, η οποία αποκτά υπόσταση, μέ τήν βοήθεια τού Χάϊντεγκερ, στόν αιώνα μας καί μάς μεταφέρει διά τού χρόνου στά έσχατα.

Πώς έγιναν δυνατές αυτές οι αλλοιώσεις; Διά τού υπαρξισμού. Ένα παρατράγουδο τού Λουθηρανισμού. Ο οποίος κατήργησε τήν συνέργεια (τήν οποία αναβάπτισε ο Ζηζιούλας σέ σωτηρία), αφήνοντας τόν άνθρωπο ριγμένο στήν βιοτή τής ζωής ετούτης. : «στόν πόνο, στήν οδύνη, στόν στεναγμό, στόν τριγμό τών οδόντων», στόν αγώνα τής επιβιώσεως, τής μοίρας. Αυτή η επιβίωση, τό πνεύμα τής εποχής μας, ανακηρύσσεται πνευματικό γεγονός από τόν Ζηζιούλα. «ΤΑ ΕΣΧΑΤΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΟΝΤΟΣ, ΟΧΙ ΤΟΥ ΜΗ ΟΝΤΟΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΑΚΟ».

Κάι προχωρά ακόμη μακρύτερα. Τό μυστικό τής αιωνίου ζωής φαίνεται νά είναι τό αεί είναι. Καί όλο τό παιχνίδι τής εκκλησίας νά βρίσκεται στόν αγώνα της γιά τήν κατάφαση τού αεί είναι. Παρότι οι Πατέρες προειδοποιούν τούς φιλοσόφους: Τό αιώνιο καί τό άπειρο υπάρχουν τού Θεού ένεκεν, δέν αποτελούν μέρος, ιδιότητα τού Θεού. Όπως καί τό Μηδέν υπάρχει τής δημιουργίας ένεκεν.

ΑΣ ΑΝΑΣΥΝΤΑΧΘΟΥΜΕ.

Ποιό είναι τό λεπτό στοιχείο τό οποίο προσπαθεί νά κατευθύνει τήν προαίρεσή μας, μέ ένδυμα θείο, έξω από τόν προορισμό μας, στά χέρια ή καλύτερα στήν αγκαλιά τής αιρέσεως τού κ.Ζηζιούλα, καί τό οποίο ενυπάρχει στήν έννοια τής υπάρξεως; Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ.

Οι Πατέρες διδάσκουν ότι η αμαρτία έφερε τόν θάνατο. Ότι η αμαρτία προηγείται τού θανάτου. Ενώ αντιθέτως οι νεο-ορθόδοξοι ομοφρονούν στό αντίθετο, αφήνοντας στήν σκιά τήν αμαρτία.

Ο Κύριος μάς ελευθέρωσε από τά δεσμά τής αμαρτίας καί τού θανάτου. ΟΧΙ ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ. Ο Ζηζιούλας διδάσκει ότι η ουσία τού Θεού είναι η αθανασία. Καί για αυτόν τόν λόγο η νεο-ορθόδοξη διδασκαλία στήν θέση τού αγώνος εναντίον τής αμαρτίας, βάζει τόν αγώνα τής ελευθερίας, τήν απελευθέρωση. Πιστεύοντας καί ακολουθώντας τό κοσμικό φρόνημα σ’αυτό, πως η ελευθερία σώζει από τόν θάνατο, ακριβώς όπως οι προηγούμενοι ηθικολόγοι πίστευαν πως η ηθική σώζει από τήν αμαρτία. Γι' αυτό καί μιλούν γιά αυτοσυνειδησία, αυθυπέρβαση, υπέρβαση τής φύσεως. ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΠΛΩΤΙΝΟΥ. Γι αυτό καί εισάγουν τήν οντολογία στήν θέση τής πίστεως. Ταυτίζοντας τήν αλήθεια μέ τό φώς καί όχι μέ τόν Κύριο, τήν πηγή τού φωτός, καί τόν Κύριο μέ τίς σχέσεις. Καί φτάνουν σέ τερατολογίες : «άν ένα ελεύθερο όν όπως οι άνθρωποι ή οι δαίμονες, δέν θέλουν ελεύθερα νά μετέχουν τού θεού, θά ήταν πράξη αγάπης εκ μέρους Του νά τούς στερήσει τήν ελευθερία νά απορρίψουν γιά πάντα τήν επιλογή αυτή;». Χωρίς νά καταλαβαίνουν τήν αβυσσαλέα κατάκριση, όχι εναντίον τού ανθρώπου πλέον, αλλά εναντίον τού Θεού τού ιδίου. Χωρίς νά κατανοούν πως μέ τήν φανταστική ελευθερία πού αποδίδουν στόν άνθρωπο, τού δίδουν τό δικαίωμα νά κρίνει καί τόν Θεό.

Μόνον η αγάπη τού Θεού εξ’όλης τής ψυχής καί διανοίας είναι σημείον ελευθερίας.

Εδώ ακριβώς βρίσκεται η πλάνη. Καί ο Ζηζιούλας διορθώνει τό Ευαγγέλιο, όπως καί ο Αγουρίδης, ο οποίος έφτασε νά τό προσφέρει διορθωμένο στά χέρια τού ίδιου τού Μοοn (sorella luna).

Ο Κύριος μάς βεβαίωσε πως μόνον μιά εντολή μάς σώζει. Η Αγάπη τού Θεού εξ’ όλης τής ψυχής καί εξ’ όλης τής διανοίας, καί τού πλησίον μας ως εαυτού.

Όμως ο Ζηζιούλας, όπως καί στήν περίπτωση τής αμαρτίας καί τού θανάτου, ανατρέπει τίς προτεραιότητες. Σωτηρία σημαίνει μόνον η αγάπη τού πλησίον, θεός είναι η σχέση. Καί τόν παρακολουθούμε νά οργιάζει : «η ύπαρξη δέν μπορεί νά κατανοηθεί μέ όρους ατομικότητας. Τίποτε στήν ύπαρξη δέν μπορεί νά νοηθεί χωρίς σχέση μέ κάτι άλλο. Αυτό ισχύει καί γιά τήν μετά θάνατον ύπαρξη. Οι νεκροί δέν αποκόπτονται από τίς σχέσεις πού καθόρισαν τήν ιστορική τους ύπαρξη-αντίθετα οι σχέσεις αυτές θά κρίνουν τελικά καί τό αιώνιο μέλλον τους».

Παρότι όλη μας η Πατερική παράδοση στηρίζεται στίς εντολές τού Κυρίου : πούλησέ τα όλα καί ακολούθησέ με. Ήρθα νά βάλω μάχαιρα ανάμεσα στούς γονείς καί τά παιδιά. Άν αγαπάς ακόμη καί τό παιδί σου περισσότερο από μένα, δέν είσαι δικός μου.

Πού μάς οδηγεί ο Ζηζιούλας καί η νεο-ορθοδοξία; Μάς τό αποκαλύπτει ο ακρογωνιαίος λίθος πού προτίμησαν καί προτιμούν όλοι οι οικοδομούντες τήν ένωση τών εκκλησιών : «η έννοια τού προσώπου - καί κατ’ επέκταση τής αγάπης – στήν εκκλησία περνάει απαραίτητα από τόν Σταυρό. Ο Σταυρός τού Χριστού αποκαλύπτει μιά πρωτόγνωρη οντολογική αρχή : τά πρόσωπα όχι μόνο συνδέονται υπαρξιακά μεταξύ τους αλλά καί αλληλοπεριχωρούνται μέ τέτοιον τρόπο, ώστε τό ένα νά αναλαμβάνει καί νά αίρει τήν ύπαρξη τού άλλου (κατ’ αναλογίαν τής Αγίας Τριάδος), σέ όλες τίς μορφές της, περιλαμβανομένης καί τής αμαρτωλότητος. Η ενωτική αυτή αγάπη στήν ύψιστη θυσιαστική μορφή της βρίσκεται στόν Σταυρό τού Χριστού, πού πήρε επάνω Του τίς αμαρτίες τού κόσμου. Η ΑΜΑΡΤΙΑ ΠΑΥΕΙ Μ’ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ  ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΠΟΣΠΑΣΤΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΟΣ».

Η αποκατάσταση λοιπόν, αντί τής καινής δημιουργίας. Ο Παράδεισος αντί τής Βασιλείας τών Ουρανών. Η μητρική αγάπη αντί τής αγάπης τού Θεού.

Καί όμως, πόσες μητέρες νεομαρτύρων δέν γνωρίζουμε πως έκλεισαν τήν πόρτα στά παιδιά τους που αλλαξοπίστησαν.

Η προσωπικότης αντί τής αγιότητος. Χάνεται τό βάπτισμα, τό Άγιο Πνεύμα. Χάθηκαν καί από τόν κληρικαλισμό βεβαίως, αλλά οι Άγιοι κρατούσαν ακόμη τήν πύλη τής Βασιλείας ανοιχτή. Τώρα σκεπάζεται γιά πάντα. Μάς απομένει η μισή Θεία Ευχαριστία, η μισή θεολογία, τό μισό Ευαγγέλιο. Απομένουμε κι εμείς μισάνθρωποι.

Η ΑΓΑΠΗ ΕΙΝΑΙ Η ΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ. ΑΓΑΠΑΤΕ ΚΑΙ ΚΑΝΕΤΕ Ο,ΤΙ ΘΕΛΕΤΕ.

Αμέθυστος