Της Ζέζας Ζήκου
Στο «Big Short»–«το μεγάλο σορτάρισμα»– του Μάικλ Λιούις, που είναι ίσως το
καλύτερο βιβλίο για την κρίση των αμερικανικών τοξικών subprime του 2007-2008, η
ωραιότερη σκηνή βρίσκεται κάπου στο τέλος. Ο trader –διαπραγματευτής ομολόγων–
ενός από τα funds που έχουν ποντάρει από χρόνια στη χρεοκοπία των τιτλοποιημένων
στεγαστικών δανείων βρίσκεται μπρος στις πέντε οθόνες του την ώρα που αυτό,
τελικά, συμβαίνει. Είναι Σεπτέμβριος του 2008, η προφητεία εκπληρώνεται και η
Γουόλ Στριτ παθαίνει «meltdown» – δηλαδή καταρρέει με όρους τήξης της αγοράς.
Μόνο που η αδρεναλίνη και το στρες είναι τέτοιο που –ακόμη και σε κερδοφόρες
συνθήκες– ο trader παθαίνει έμφραγμα.
Για να το πω απλά, ενδεχομένως η ιστορία να γίνει εφιάλτης για τον ελληνικό λαό στο πρόσωπο του Ελληνα υπουργού, επιφυλάσσοντας την πιο άδικη τιμωρία. Δηλαδή να αναγκαστεί ο Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος προσέφερε τα μέγιστα για να είναι η Ελλάδα στο ευρώ, να παρακολουθεί από την πλατεία Συντάγματος την έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη. Τον κ. Στουρνάρα τον εκτιμώ ιδιαίτερα, έχοντας παρακολουθήσει πλησίον του τους επιδέξιους χειρισμούς του να χειραγωγήσει την αναγκαία υποτίμηση της δραχμής τον Μάρτιο του 1998 για να κλειδώσει αρχικώς η ισοτιμία στο ΕΝΣ, στη συνέχεια την ανατίμηση της δραχμής τον Ιανουάριο του 2000 έναντι του ευρώ, που είχε ήδη κυκλοφορήσει στις αγορές και τις κρίσιμες διαπραγματεύσεις έως τον Ιούνιο του 2000, που επισήμως ανακοινώθηκε η ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ και το ευρώ και όλα αυτά μέσα σε κλίμα βίαιων κερδοσκοπικών επιθέσεων.
Οντως, οι Ευρωπαίοι εταίροι μας δεν μπορούν να εκδιώξουν την Ελλάδα από την Ευρωζώνη με βάση τις συνθήκες, τη συνταγματική, νομική τάξη της Ε.Ε., παρά το ότι εξακολουθούν να το σκέπτονται, αν το πολιτικό σύστημα αποτύχει να φανεί συνεπές στις μνημονιακές δεσμεύσεις του. Οι συνθήκες δεν προβλέπουν με σχετική διάταξη ούτε (οικειοθελή) έξοδο ούτε εκδίωξη-αποβολή από την Ευρωζώνη.
Η Συνθήκη της Λισσαβώνας προβλέπει την εθελουσία έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ενωση συνολικά και έπειτα από περίπλοκες διαπραγματεύσεις. Βεβαίως, έχει τεθεί θέμα της τροποποίησης της Συνθήκης για την εισαγωγή ρήτρας αποβολής χώρας-μέλους από την Ευρωζώνη. Ωστόσο, η αναθεωρητική διαδικασία θα πάρει ίσως και χρόνια και είναι πάντοτε αμφίβολο αν μια τέτοια ρήτρα μπορεί να γίνει αποδεκτή, καθώς η αποδοχή της απαιτεί την ομόφωνη συγκατάθεση όλων των κρατών-μελών. Αυτή είναι η νομική τάξη.
Ομως, η πολιτική πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική, όπως είναι πάντοτε στην Ενωση. Εδώ ισχύει η αγγλική ρήση-αρχή ότι «όταν υπάρχει η βούληση, βρίσκεται και ο τρόπος» (if there is a will, there is a way). Και αυτή η αρχή συνιστά τον κανόνα στη διαπραγματευτική πραγματικότητα της Ενωσης – γίνονται τα πάντα (ή σχεδόν τα πάντα) αρκεί να υπάρχει η σχετική πολιτική βούληση. Στη συγκεκριμένη περίπτωση της Ελλάδας, οι χώρες-μέλη της Ευρωζώνης και οι θεσμοί της Ενωσης (Ευρωπαϊκή Επιτροπή κ.λπ.), έχοντας τη βούληση, θα χρησιμοποιήσουν ορισμένα άρθρα του τμήματος της Συνθήκης για την Ευρωζώνη τα οποία αναφέρονται σε έκτακτες καταστάσεις που συνιστούν απειλή για το ευρώ προκειμένου να οδηγήσουν την Ελλάδα εκτός Ευρωζώνης. Βεβαίως, θα χρειαστεί να γίνουν σκληρές διαπραγματεύσεις και θα τεθούν θέματα περίπλοκα. Ωστόσο, φαίνεται ότι η εκδίωξη της χώρας μας από πολιτική άποψη είναι, δυστυχώς, εφικτή.
kathimerini.gr
Για να το πω απλά, ενδεχομένως η ιστορία να γίνει εφιάλτης για τον ελληνικό λαό στο πρόσωπο του Ελληνα υπουργού, επιφυλάσσοντας την πιο άδικη τιμωρία. Δηλαδή να αναγκαστεί ο Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος προσέφερε τα μέγιστα για να είναι η Ελλάδα στο ευρώ, να παρακολουθεί από την πλατεία Συντάγματος την έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη. Τον κ. Στουρνάρα τον εκτιμώ ιδιαίτερα, έχοντας παρακολουθήσει πλησίον του τους επιδέξιους χειρισμούς του να χειραγωγήσει την αναγκαία υποτίμηση της δραχμής τον Μάρτιο του 1998 για να κλειδώσει αρχικώς η ισοτιμία στο ΕΝΣ, στη συνέχεια την ανατίμηση της δραχμής τον Ιανουάριο του 2000 έναντι του ευρώ, που είχε ήδη κυκλοφορήσει στις αγορές και τις κρίσιμες διαπραγματεύσεις έως τον Ιούνιο του 2000, που επισήμως ανακοινώθηκε η ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ και το ευρώ και όλα αυτά μέσα σε κλίμα βίαιων κερδοσκοπικών επιθέσεων.
Οντως, οι Ευρωπαίοι εταίροι μας δεν μπορούν να εκδιώξουν την Ελλάδα από την Ευρωζώνη με βάση τις συνθήκες, τη συνταγματική, νομική τάξη της Ε.Ε., παρά το ότι εξακολουθούν να το σκέπτονται, αν το πολιτικό σύστημα αποτύχει να φανεί συνεπές στις μνημονιακές δεσμεύσεις του. Οι συνθήκες δεν προβλέπουν με σχετική διάταξη ούτε (οικειοθελή) έξοδο ούτε εκδίωξη-αποβολή από την Ευρωζώνη.
Η Συνθήκη της Λισσαβώνας προβλέπει την εθελουσία έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ενωση συνολικά και έπειτα από περίπλοκες διαπραγματεύσεις. Βεβαίως, έχει τεθεί θέμα της τροποποίησης της Συνθήκης για την εισαγωγή ρήτρας αποβολής χώρας-μέλους από την Ευρωζώνη. Ωστόσο, η αναθεωρητική διαδικασία θα πάρει ίσως και χρόνια και είναι πάντοτε αμφίβολο αν μια τέτοια ρήτρα μπορεί να γίνει αποδεκτή, καθώς η αποδοχή της απαιτεί την ομόφωνη συγκατάθεση όλων των κρατών-μελών. Αυτή είναι η νομική τάξη.
Ομως, η πολιτική πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική, όπως είναι πάντοτε στην Ενωση. Εδώ ισχύει η αγγλική ρήση-αρχή ότι «όταν υπάρχει η βούληση, βρίσκεται και ο τρόπος» (if there is a will, there is a way). Και αυτή η αρχή συνιστά τον κανόνα στη διαπραγματευτική πραγματικότητα της Ενωσης – γίνονται τα πάντα (ή σχεδόν τα πάντα) αρκεί να υπάρχει η σχετική πολιτική βούληση. Στη συγκεκριμένη περίπτωση της Ελλάδας, οι χώρες-μέλη της Ευρωζώνης και οι θεσμοί της Ενωσης (Ευρωπαϊκή Επιτροπή κ.λπ.), έχοντας τη βούληση, θα χρησιμοποιήσουν ορισμένα άρθρα του τμήματος της Συνθήκης για την Ευρωζώνη τα οποία αναφέρονται σε έκτακτες καταστάσεις που συνιστούν απειλή για το ευρώ προκειμένου να οδηγήσουν την Ελλάδα εκτός Ευρωζώνης. Βεβαίως, θα χρειαστεί να γίνουν σκληρές διαπραγματεύσεις και θα τεθούν θέματα περίπλοκα. Ωστόσο, φαίνεται ότι η εκδίωξη της χώρας μας από πολιτική άποψη είναι, δυστυχώς, εφικτή.
kathimerini.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου