Έκανε ο Ομπάμα ένα ιστορικό βήμα;

ΠΗΓΗ: Ας Μιλήσουμε Επιτέλους

Αυτόν τον Αύγουστο στο Ιράκ σκοτώθηκαν 800 άνθρωποι. Κατά την «επίσημη» καταμέτρηση, αυτήν που μπορεί να κάμει ένα διαλυμένο στα εξ ων είχε συντεθεί απ’ τη μαμά αποικιοκρατία κράτος.

Το πιθανότερο είναι οι νεκροί να ’ναι πολλοί περισσότεροι - με αυτούς τους ρυθμούς αιμορραγεί η χώρα διαμάντι στο στέμμα του Νόμπελ Ειρήνης που φοράει ο Ομπάμα.

Πριν από λίγα μόλις χρόνια ο Κόλιν Πάουελ ομολογούσε σε συνέντευξη Τύπου ότι «εξαπατήθηκε». Οτι η CIA τον φλόμωσε στα ψέματα για τα «χημικά όπλα του Σαντάμ Χουσεΐν». Πάλι μόλις πριν από λίγο καιρό ο στρατηγός Wesley Clark δήλωνε και αυτός σε συνέντευξη στην τηλεόραση ότι η επίθεση στη Συρία ήταν προγραμματισμένη απ’ το 2001. Μάλιστα ο στρατηγός περιέγραφε τότε πώς έμαθε για αυτό το σχέδιο, έτσι στα «ξεκάρφωτα», καθώς επίσης και ότι η μεγαλειώδης στρατηγική για αυτήν την επιχείρηση θα μπορούσε να συνοψισθεί στη λογική ότι: όποιος διαθέτει ένα σφυρί χρειάζεται ένα καρφί.

Είναι μια αλήθεια. Τα όπλα πρέπει να κινούνται. Οπως και τα κεφάλαια. Αρκεί να μην κινούνται οι ιδέες. Ομως, όπως και να ’χει 20 χρόνια πολέμων έχουν κάπως «κουράσει» την κοινή γνώμη στη Δύση, μια κοινή γνώμη που υποδέχθηκε συχνά αυτούς τους πολέμους με τον ενθουσιασμό των νεοσύλλεκτων του Μεγάλου Πολέμου, πριν να μάθουν τι εστί Υπρ, Βερντέν και Σωμ.

Πολλά τα φέρετρα των στρατιωτών που επέστρεψαν στις ΗΠΑ και τη Βρετανία κι ακόμα περισσότεροι οι τραυματίες, ακρωτηριασμένοι. Τρελοί, ζωντανοί νεκροί. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι απώλειες στο πεδίο της μάχης «ολοκληρώνονται» μετά την επιστροφή στην πατρίδα, με αυτοκτονίες, δολοφονίες οικείων και εξαφανίσεις - απώλειες στα μετόπισθεν συχνά μεγαλύτερες από εκείνες της πρώτης γραμμής.

Οσο και να το κάνεις, είναι συγκινητικό! Στρατιώτες που χαπακώνει ο στρατός για να δολοφονούν, και χαπακώνονται και οι ίδιοι για να το αντέξουν, σου ραγίζουν την καρδιά. Ακόμα κι αν έχεις μείνει ασυγκίνητος απ’ τον θάνατο χιλιάδων μαχητών, παιδιών, γυναικών και γερόντων στις πρώην αποικίες και νυν κατεχόμενα εδάφη ή προτεκτοράτα, θα σε συγκινήσει οπωσδήποτε το πρωτογενές πλεόνασμα παράνοιας του δεκανέα Τζων Σμιθ, ο οποίος αφού επέστρεψε στο Τζάκσονβιλ Οκλαχόμα, εκτέλεσε τη γυναίκα του, εκτέλεσε τα παιδιά του κι αυτοκτόνησε.

Κάπως έτσι, με το ένα και το άλλο η κοινή γνώμη στη Δύση έχει μεταστραφεί και μεγάλο μέρος της συμμερίζεται πλέον τις εναντιώσεις των «γραφικών» στους ανθρωπιστικούς πολέμους των Μπους και Μπους, Κλίντον, Ομπάμα και CIA. Με αποτέλεσμα να υπάρχει μέγας κίνδυνος ο συρφετός των αληταράδων (μισθοφόροι, Μπλακ Γουώτερ, Αλ Κάιντα, Αμερικανοβρετανοί πράκτορες, σιωνιστές και άλλα τομάρια) να απομείνουν να επιχειρούν μόνοι τους στη Συρία, εκτός κι αν σπεύσει ο νανογίγας Ολανδρέου να δώσει χείραν βοηθείας - «γαλλικού» άλλωστε «ενδιαφέροντος» η Συρία κάποτε. Ενα «κάποτε» όχι πολύ μακρινό.

Ομως, πέρα απ’ το γκροτέσκ αυτής της κατάστασης, φαίνεται να διαμορφώνονται νέα δεδομένα στην παγκόσμια γεωπολιτική. Μάλλον ο Πρόεδρος Ομπάμα έχει κάνει ένα ιστορικό βήμα μπροστά. Κι όχι απαραιτήτως προς τον γκρεμό.

Εως τώρα, οι ΗΠΑ ασκούσαν την ηγεμονία τους μέσα από συμμαχίες, συναινέσεις και ανοχές. Βεβαίως το δόγμα τους για τον (εν πολλοίς χειραγωγούμενο απ’ τις ίδιες) ΟΗΕ ήταν απλό. Οταν εξασφάλιζαν την έγκριση του Οργανισμού για την πολιτική τους, οι πόλεμοι βαφτίζονταν νόμιμοι. Οταν δεν τα κατάφερναν, έγραφαν τον ΟΗΕ στα παλιά τους άρβυλα και κατέφευγαν σε συμμαχίες προθύμων. Και στις δύο περιπτώσεις το «δίκαιο» του ισχυρότερου μπορούσε να εμφανίζεται ως τήρηση του Διεθνούς Δικαίου ή ως έκφραση ηθικών προταγμάτων, αναλόγως. Προταγμάτων που εκφράζουν το κοινό περί δικαίου αίσθημα που έχει, ή εκπαιδεύεται να έχει, η πλειοψηφία σε μια δυτική κοινωνία.

Στην τρέχουσα κρίση, αυτό το μοτίβο έσπασε.

Το Βρετανικό Κοινοβούλιο έβγαλε τη Βρετανία απ’ τη νέα σταυροφορία. Να πιστέψει κανείς ότι ο Κάμερον έκανε την γκάφα (να πάει στη Βουλή) που δεν έκανε ο Μπλαιρ; Να πιστέψει κανείς ότι έπιασε ορισμένους τόρυδες κρίση συνείδησης για τα εγκλήματα που έχουν κάνει, κάνουν και θα κάνουν; Να πιστέψει κανείς ότι η αντιπολίτευση των Εργατικών κι αυτός ο θλιβερός Μίλιμπαντ είχαν ανέβει στα κάγκελα απειλώντας ότι δεν θα δεχθούν ποτέ ξανά τον τίτλο του ιππότη της καλτσοδέτας; Να πιστέψει κανείς ότι ο πρίγκιπας Χάρυ βαρέθηκε να πολυβολεί Αφγανούς απ’ το ελικόπτερό του σαν να κυνηγάει αλεπούδες στο Σάσεξ; Μάλλον όχι.

Τι είδε λοιπόν ο Κάμερον να έρχεται κι έσπευσε στη Βουλή των Κοινοτήτων να «χάσει»; Γιατί ο Λαβρόφ δήλωσε στεντορίως ότι η «Ρωσία δεν θα εμπλακεί σε πόλεμο με κανέναν», αντί του συνήθους περί υπεράσπισης των συμφερόντων της χώρας του στην περιοχή; Και γιατί ο Πούτιν χρησιμοποίησε πρωτοφανείς χαρακτηρισμούς για «πολιτική ηλιθιότητα» (προφανώς του Ομπάμα), ενώ ταυτοχρόνως η ναυαρχίδα του Στόλου της Βαλτικής έπαιρνε διαταγή να καταπλεύσει στην περιοχή της κρίσης;

Οι απαντήσεις μάλλον ενυπάρχουν στο διάγγελμα Ομπάμα. Οι ΗΠΑ έχουν απασφαλίσει. Βασίζονται πλέον κυρίως στη στρατιωτική τους ισχύ κι όχι στη διπλωματική ομπρέλα που έδινε σε αυτήν την ισχύ έστω τη νομιμότητα ενός κατά συνθήκη ψεύδους. (Συν το γεγονός ότι αυτή η εκάστοτε διπλωματική ομπρέλα προσεπόριζε στις ΗΠΑ και τη στρατιωτική συνεπικουρία άλλων δυνάμεων).

Αλλά, αν οι ΗΠΑ αποδεσμεύονται απ’ τη συναίνεση ιστορικών συμμάχων τους όπως η Βρετανία σημαίνει ότι γίνονται ακόμα πιο επικίνδυνες μπαίνοντας στον πειρασμό της μονοκρατορίας - το τελευταίο και πιο παρακμιακό στάδιο μιας αυτοκρατορίας. Οι σχέσεις των ΗΠΑ με ήσσονος σημασίας (πολιτικής) δυνάμεις, αλλά ισχυρές στρατιωτικώς, όπως το Ισραήλ, η Τουρκία ή το Πακιστάν, έχουν μεγάλη αξία στο γεωπολιτικό παιχνίδι, πλην όμως υποφέρουν από πλήθος μεταβλητών και πάντως υπάρχουν χωρίς την αξία του στρατηγικού εταίρου, όπως ήταν, αν δεν ξαναγίνει, η Βρετανία για τις ΗΠΑ.

Ο ελιγμός Ομπάμα να πάει στο Κογκρέσο δεν συνιστά αναδίπλωση ούτε, πολύ περισσότερο, μαρτυρά φόβο μπροστά στην κούραση του αμερικάνικου εκλογικού σώματος απ’ τους πολέμους - ου μην και τις διαψεύσεις για τον τερματισμό τους. Κάτι τέτοια ξέρει να τα απορροφά το πολιτικό σύστημα - «κι εμείς κουρασμένοι είμαστε» δήλωσε ο Κέρυ, αλλά! Πάντα υπάρχει ένα αλλά. Τώρα ο Ομπάμα απευθύνεται στο Κογκρέσο για να δείξει στον κόσμο ότι δεν χρειάζεται να απευθύνεται σε κανέναν άλλον.

Οτι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ μπορεί να χρειάζεται πιόνια, αλλά δεν χρειάζεται απαραιτήτως και συνεταίρους.

Το πρόβλημα σε αυτή τη λογική που υπαγορεύει η στρατιωτική ισχύς είναι η ίδια η στρατιωτική ισχύς. Τουλάχιστον στη συμβατή της εκδοχή. Αν δηλαδή οι ΗΠΑ μπουκάρουν στη Συρία, θα βγουν ποτέ; Κι αν βγουν, πώς θα βγουν; Πόσο Ιράκ ή Αφγανιστάν μπορεί να αντέξει ακόμα το Τενεσσή ή η Οκλαχόμα;

O Ομπάμα έκανε ένα πρώτο βήμα στο μονοπάτι του πολέμου «όποτε μου καπνίσει». Αυτό εν μέρει οφείλεται στο γεγονός ότι για πολλά χρόνια τώρα η στρατηγική των ΗΠΑ απορρέει κυρίως απ’ τις επιλογές τους κι όχι απ’ τον σχεδιασμό τους.

Με δεδομένο ότι η πολιτική των ΗΠΑ βασίζεται στη στρατιωτική ισχύ και την έκδοση χρήματος, είναι πολύ πιθανό η υπερεκτίμηση του πρώτου παράγοντα να τις οδηγήσει σε αδιέξοδο - όσον κι αν οι πόλεμοι θρέφουν την οικονομία τους. Διότι ναι μεν οι ΗΠΑ διαθέτουν συντριπτική υπεροπλία για έναν ολοκληρωτικό (συμβατικό ή πυρηνικό) πόλεμο, αλλά εις ό,τι αφορά τις τοπικές συρράξεις (πολύ μικρής ή πολύ μεγάλης έκτασης), η εν λόγω υπεροπλία τους υποβαθμίζεται και εξαρτάται από παράγοντες που δεν μπορούν να ελέγξουν. Οπως έπαθαν στον αχανή, πολύπλοκο και αρχαίο μουσουλμανικό κόσμο.

Αν λοιπόν οι Αγγλοι δεν έφυγαν απ’ τη Βασόρα για να επιστρέψουν στην Ταρσό, οι Αμερικανοί θα αιμορραγούν και στις δύο. Παραδόξως, αυτό δήλωσε στον κόσμο με το διάγγελμά του ο Ομπάμα: οι ΗΠΑ θα αιμορραγούν όπου γουστάρουν, όποτε γουστάρουν και για όσο (;) γουστάρουν.

Ισως διότι για αυτήν τη χώρα ο μόνος τρόπος για να μείνει ζωντανή είναι η αιμορραγία της. Και μαζί της η αιμορραγία όλων των άλλων. Που «νομιμοποιείται» να σκοτώνει παντού στον κόσμο ο δεκανέας Τζων Σμιθ πριν να τρελαθεί, να γυρίσει σπίτι του και να σκοτώσει τα παιδιά του.