Ο Ψ Ε Ι Σ Τ Ο Υ Θ Η Λ Υ Κ Ο Υ (19)

Συνέχεια από Σάββατο, 30 Νοεμβρίου 2013

ΙΙΙ

ΟΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΚΟΡΗΣ    (συνέχεια)

2. Περίπτωση Υ (Όνειρα β)

Ας ξαναγυρίσουμε τώρα στην σειρά των ονείρων μας:

III. Η Υ βλέπει δύο εικόνες σε ένα όνειρο, που έχουν ζωγραφιστεί από τον Σκανδιναβό ζωγράφο Hermann Christian Lund.

1. «Η πρώτη εικόνα είναι ενός σκανδιναβικού χωριάτικου δωματίου. Κορίτσια του χωριού με χαρούμενες ενδυμασίες τριγυρίζουν πιασμένες χέρι με χέρι (σε μια σειρά). Η μεσαία είναι λίγο πιο κοντή από τις άλλες, και εκτός από αυτό, έχει μία καμπούρα και κοιτάζει συνεχώς προς τα πίσω. Αυτό, μαζί με το παράξενο βλέμμα της, της δίνει την εμφάνιση μάγισσας».

2. «Η δεύτερη εικόνα δείχνει ένα δράκοντα με τον λαιμό του τεντωμένο πάνω από ολόκληρη την εικόνα, και ειδικά πάνω από ένα κορίτσι, που βρίσκεται κάτω από την δύναμη του δράκοντα και δεν μπορεί να κινηθή, γιατί αμέσως μόλις κινείται, ο δράκοντας, που μπορεί να κάνει το σώμα του μεγάλο ή μικρό κατά βούληση, κινείται και αυτός· και όταν το κορίτσι θέλει να φύγη, απλώς τεντώνει τον λαιμό του πάνω της, και την πιάνει πάλι. Είναι πολύ παράξενο που το κορίτσι δεν έχει πρόσωπο, τουλάχιστον δεν μπόρεσα να το δω».

Ο ζωγράφος είναι μια επινόηση του ονείρου. Ο animus συχνά εμφανίζεται σαν ζωγράφος ή έχει κάποιου είδους μηχανή προβολής, ή είναι χειριστής κινηματογραφικής μηχανής ή ιδιοκτήτης πινακοθήκης. Όλα αυτά αναφέρονται στο γεγονός ότι ο animus λειτουργεί σαν μεσολαβητής ανάμεσα στο συνειδητό και στο ασυνείδητο: το ασυνείδητο περιέχει εικόνες που μεταδίδονται, δηλαδή γίνονται φανερές, μέσω του animus, είτε σαν φαντασίες, είτε, ασυνείδητα, στην ιδιωτική ζωή και τις πράξεις του ατόμου. Η προβολή του animus προκαλεί φαντασίες με σχέσεις αγάπης ή μίσους για «ήρωες» ή «δαίμονες. Τα πρόσωπα που εμφανίζονται συνήθως σε αυτόν τον ρόλο είναι τραγουδιστές, καλλιτέχνες, ηθοποιοί, αθλητές, και τα λοιπά. Στην πρώτη εικόνα η κόρη εμφανίζεται σαν δαιμονική, με μια καμπούρα και ένα κακό βλέμμα «πάνω από τον ώμο της». (Γι’ αυτό και τα φυλαχτά για το κακό μάτι φοριούνται από τους πρωτόγονους πάνω στον αυχένα, επειδή το ευάλωτο σημείο είναι στην πλάτη, όπου δεν μπορεί να δη κανείς.

Στην δεύτερη εικόνα η «κόρη» ζωγραφίζεται σαν το αθώο θύμα του τέρατος. Ακριβώς όπως πριν υπήρχε μια σχέση ταυτότητας ανάμεσα στην ουράνια γυναίκα και την αρκούδα, έτσι και εδώ το κορίτσι και ο δράκος ταυτίζονται – γεγονός που στην πραγματικότητα είναι συχνά κάτι παραπάνω από ένα λογοπαίγνιο. Εδώ δείχνει μια διεύρυνση της συνειδητής προσωπικότητας, με το απροστάτευτο του θύματος από την μια μεριά και το επικίνδυνο κακό μάτι της καμπούρας, και την δύναμη του δράκου από την άλλη.

IV. (Κατά ένα μέρος όνειρο, κατά ένα μέρος οπτική φαντασία).                                                        «Ένας μάγος επιδεικνύει τα τεχνάσματά του σε έναν Ινδό πρίγκηπα. Βγάζει μια όμορφη κοπέλλα κάτω από ένα σκέπασμα. Είναι μια χορεύτρια, που έχει την δύναμη να αλλάζη την μορφή της ή τουλάχιστον να κρατάη τους θεατές της μαγεμένους σε μια τέλεια ψευδαίσθηση. Κατά την διάρκεια του χορού διαλύεται μαζί με την μουσική σε ένα σμήνος από μέλισσες. Μετά μεταμορφώνεται σε λεοπάρδαλη, έπειτα σε ένα ρεύμα νερού, έπειτα σε ένα χταπόδι που έχει τυλιχθεί γύρω από έναν νέο ψαρά μαργαριταριών. Στα ενδιάμεσα, παίρνει πάλι ανθρώπινη μορφή στην κρίσιμη στιγμή. Εμφανίζεται ακόμη σαν ένας θηλυκός γάιδαρος που μεταφέρει δύο καλάθια με υπέροχα φρούτα. Έπειτα γίνεται ένα πολύχρωμο παγώνι. Ο πρίγκηπας είναι έξαλλος από ενθουσιασμό και την φωνάζει κοντά του. Αλλά αυτή συνεχίζει να χορεύη, τώρα γυμνή, και ακόμη σχίζει το δέρμα από το σώμα της, και τελικά πέφτει κάτω – ένας γυμνός σκελετός. Αυτός ο σκελετός θάβεται, αλλά το βράδυ ένας κρίνος φυτρώνει από τον τάφο, και από τον κάλυκά του βγαίνει  μ ι α  λ ευ κ ή  γ υ ν α ί κ α, που υψώνεται αργά στον ουρανό».

Αυτό το κομμάτι περιγράφει τις διαδοχικές μεταμορφώσεις της κοπέλλας που προκαλεί ψευδαισθήσεις (η τέχνη τη υποβολής ψευδαισθήσεων είναι ένα χαρακτηριστικά θηλυκό ταλέντο) ώσπου γίνεται μια μεταμορφωμένη προσωπικότητα. Η φαντασία δεν ήταν μια επινόηση σαν ένα είδος αλληγορίας· ήταν μερικά όνειρο, μερικά αυθόρμητη φαντασία.

V.  «Είμαι σε μια εκκλησία φτιαγμένη από γκρίζο αμμόλιθο. Η κόγχη είναι χτισμένη πολύ ψηλή. Κοντά στο ιερό μια κοπέλλα με κόκκινο φόρεμα κρέμεται από τον πέτρινο σταυρό που βρίσκεται στο παράθυρο. (Αυτοκτονία;).

Ακριβώς όπως στις προηγούμενες περιπτώσεις έναν ρόλο έπαιξε η θυσία ενός παιδιού ή ενός προβάτου, έτσι και εδώ έχουμε την θυσία της κοπέλλας που κρέμεται στον «σταυρό». Ο θάνατος της χορεύτριας επίσης πρέπει να κατανοηθή με αυτήν την έννοια, γιατί αυτές οι κοπέλλες είναι πάντα καταδικασμένες να πεθάνουν, επειδή η αποκλειστική κυριαρχία τους πάνω στην θηλυκή ψυχή εμποδίζει την διαδικασία της εξατομίκευσης, δηλαδή την ωρίμανση της προσωπικότητας. Η «κόρη» αντιστοιχεί στην anima του άνδρα και κάνει χρήση αυτού του γεγονότος για να πετύχη τους φυσικούς στόχους της, με την ψευδαίσθηση να παίζη εδώ τον μεγαλύτερο ρόλο που μπορεί να φαντασθή κανείς. Αλλά όσο μια γυναίκα είναι ικανοποιημένη με το να είναι μια femme à home (γυναίκα για άνδρα), δεν έχει γυναικεία ατομικότητα. Είναι άδεια και απλώς λάμπει – ένα ευπρόσδεκτο δοχείο για τις ανδρικές προβολές. Η γυναίκα σαν προσωπικότητα όμως, είναι ένα πολύ διαφορετικό πράγμα: εδώ η ψευδαίσθηση δεν λειτουργεί πια. Έτσι που όταν το ζήτημα της προσωπικότητας έρχεται στο προσκήνιο, που είναι κατά κανόνα το οδυνηρό γεγονός του δεύτερου μισού της ζωής, η παιδική μορφή του Εαυτού εξαφανίζεται επίσης.

Αυτό που μένει τώρα είναι να περιγράψω την Κόρη όπως παρατηρείται στον άνδρα, την anima. Επειδή η ολότητα ενός άνδρα, στον βαθμό που δεν είναι οργανικά ομοφυλόφιλος, μπορεί να είναι μόνο μια αρσενική προσωπικότητα, η θηλυκή μορφή της anima δεν μπορεί να χαρακτηρισθή σαν ένας τύπος ανώτερη προσωπικότητας, αλλά χρειάζεται μια διαφορετική εκτίμηση και κατάταξη. Στα προϊόντα της δραστηριότητας του ασυνειδήτου, η anima εμφανίζεται εξίσου συχνά σαν κόρη και σαν μητέρα, και αυτό είναι ο λόγος που μια περσοναλιστική ερμηνεία πάντα την ανάγει στην προσωπική μητέρα ή κάποιο άλλο γυναικείο πρόσωπο. Το πραγματικό νόημα αυτής της μορφής φυσικά έτσι χάνεται, όπως είναι αναπόφευκτο με όλες αυτές τις συγκεκριμένες ερμηνείες, είτε στην σφαίρα της ψυχολογίας είτε της μυθολογίας. Οι αναρίθμητες προσπάθειες που έχουν γίνει στον χώρο της μυθολογίας να ερμηνευθούν οι θεοί και η ήρωες με μια ηλιακή, σεληνιακή, αστρική ή μετεωρολογική έννοια δεν προσφέρουν τίποτα σημαντικό στην κατανόησή τους· αντίθετα, όλες μας βάζουν σε λάθος δρόμο. Όταν, επομένως, σε όνειρα και άλλα αυθόρμητα προϊόντα συναντάμε μια άγνωστη γυναικεία μορφή που η έννοιά της ταλαντεύεται ανάμεσα στα άκρα της θεάς και της πόρνης, είναι σκόπιμο να την αφήσουμε να διατηρήση την ανεξαρτησία της και να μην την περιορίσουμε αυθαίρετα σε κάτι γνωστό. Εάν το ασυνείδητο την δείχνει σαν μια «άγνωστη», αυτό το χαρακτηριστικό δεν θα πρέπει οπωσδήποτε να το απορρίψουμε με σκοπό να φθάσουμε σε μια «λογική» ερμηνεία. Όπως η «ανώτερη προσωπικότητα», η anima είναι διπολική, και μπορεί γι’ αυτό να εμφανίζεται πότε σαν θετική και πότε σαν αρνητική· πότε νέα, πότε γριά· πότε μητέρα, πότε κόρη· πότε καλή νεράιδα, πότε μάγισσα· πότε αγία, πότε πόρνη. Πέρα από αυτήν την αμφισημία, η anima έχει επίσης «αποκρυφιστικές» σχέσεις με «μυστήρια», με τον κόσμο του σκοταδιού γενικά, και γι’ αυτόν τον λόγο έχει συχνά έναν θρησκευτικό χαρακτήρα. Όποτε αναδύεται με κάποιον βαθμό διαύγειας, πάντα έχει μια ιδιότυπη σχέση με τον  χ ρ ό ν ο : κατά κανόνα είναι λίγο ή πολύ αθάνατη, επειδή βρίσκεται έξω από τον χρόνο. Οι συγγραφείς που έχουν επιχειρήσει να περιγράψουν αυτήν την μορφή δεν παρέλειψαν ποτέ να τονίσουν την ιδιοτυπία της anima σε αυτό το σημείο. Θα μπορούσα να αναφερθώ στις κλασσικές περιγραφές στο «She» του Ridder Haggard και το «The return of She», στην «Ατλαντίδα» του Pierre Benoit, και πάνω από όλα στο μυθιστόρημα του νέου αμερικανού συγγραφέα William M. Sloane: «To walk the Night». Σε όλες αυτές τις περιγραφές, η anima είναι έξω από τον χρόνο όπως τον γνωρίζουμε, και συνεπώς τρομερά γριά ή ένα πλάσμα που ανήκει σε μια διαφορετικά τάξη πραγμάτων.

Επειδή δεν μπορούμε πια ή μπορούμε μόνο κατά ένα μέρος να εκφράσουμε τα αρχέτυπα του ασυνειδήτου μέσω μορφών στις οποίες δείχνουμε θρησκευτική πίστη, αυτές βυθίζονται πάλι στο ασυνείδητο, και έπειτα προβάλλονται ασυνείδητα σε περισσότερο ή λιγότερο κατάλληλα ανθρώπινα πρόσωπα. Για το νεαρό αγόρι μια ευδιάκριτη μορφή anima εμφανίζεται με το πρόσωπο της μητέρας του, και αυτό της δίνει την ακτινοβολία της δύναμης και της ανωτερότητας ή αλλοιώς έναν δαιμονικό αέρα ακόμη μεγαλύτερης γοητείας. Αλλά εξ αιτίας της αμφισημίας της anima, η προβολή μπορεί να είναι εξ ολοκλήρου αρνητική. Ένα μεγάλο μέρος από τον φόβο που το γυναικείο φύλο προκαλεί στους άνδρες οφείλεται στην προβολή της εικόνας της anima. Ένας παιδαριώδης άνδρας γενικά έχει μια μητρική anima· ένας ώριμος άνδρας , την μορφή μιας νεώτερης γυναίκας. Ο γέρος βρίσκει την αναπλήρωση σε ένα πολύ νεαρό κορίτσι ή ακόμη και ένα παιδί.

3. Περίπτωση Ζ

Η anima επίσης έχει συνάφειες με ζώα, που συμβολίζουν τα χαρακτηριστικά της. Έτσι μπορεί να εμφανίζεται σαν ένα φίδι ή μια τίγρη ή ένα πουλί. Αναφέρω για παράδειγμα μια σειρά ονείρων που περιέχουν μεταμορφώσεις αυτού του είδους. [Σημ.: Δίνονται μόνο αποσπάσματα από τα όνειρα, στον βαθμό που αφορούν την anima.

Ι. Ένα λευκό πουλί κουρνιάζει πάνω σε ένα τραπέζι. Ξαφνικά μεταμορφώνεται σε ένα ξανθό επτάχρονο κορίτσι, και το ίδιο ξαφνικά πάλι σε πουλί, που τώρα μιλάει με ανθρώπινη φωνή.

ΙΙ. Σε ένα υπόγειο σπίτι, που είναι στην πραγματικότητα ο κάτω κόσμος, ζη ένας γέρος μάγος και προφήτης με την «κόρη» του· Στην πραγματικότητα, όμως, δεν είναι κόρη του· είναι μια χορεύτρια, ένα αμφίβολης ποιότητα        πρόσωπο, αλλά είναι τυφλή και ζητάει θεραπεία.

ΙΙΙ. Ένα μοναχικό σπίτι στο δάσος, όπου ζη ένας γέρος δάσκαλος. Ξαφνικά εμφανίζεται η κόρη του, κάτι σαν φάντασμα, που παραπονιέται ότι οι άνθρωποι την βλέπουν μόνο σαν δημιούργημα της φαντασίας.

IV. Στην πρόσοψη μιας εκκλησίας υπάρχει μια Γοτθική Madonna, που είναι ζωντανή, και είναι «η άγνωστη και όμως γνωστή γυναίκα». Αντί για παιδί, κρατάει στην αγκαλιά της ένα είδος φλόγας ή ένα φίδι ή ένα δράκοντα.

V.  Μια μαυροντυμένη «κόμησσα» γονατίζει μέσα σε έναν σκοτεινό ναό. Στο φόρεμά της κρέμονται πολύτιμες πέτρες. Έχει κόκκινα μαλλιά, και υπάρχει κάτι απόκοσμο επάνω της. Ακόμη, τριγυρίζεται από τα πνεύματα των νεκρών.

VI. Ένα θηλυκό φίδι συμπεριφέρεται τρυφερά και δελεαστικά, μιλώντας με ανθρώπινη φωνή .Έχει μόνο «τυχαία» την μορφή του φιδιού.

VII. Ένα πουλί μιλάει με την ίδια φωνή, αλλά δείχνεται εξυπηρετικό προσπαθώντας να σώση τον ονειρευόμενο από μια επικίνδυνη κατάσταση.

VIII. Η άγνωστη γυναίκα κάθεται, όπως ο ονειρευόμενος, στην άκρη του καμπαναριού μιας εκκλησίας, και τον κοιτάζει παράξενα από την άλλη μεριά της αβύσσου.

IX. Η άγνωστη γυναίκα ξαφνικά εμφανίζεται σαν μια γριά θυρωρός σε υπόγειες δημόσιες τουαλέτες, σε μια θερμοκρασία 40^ο κάτω από το μηδέν.

X. Η άγνωστη γυναίκα φεύγει από το σπίτι σαν μα μικροαστή με μια συγγενή της, και στην θέση της ξαφνικά εμφανίζεται μια θεά με υπερφυσικό μέγεθος, ντυμένη στα μπλε, που μοιάζει σαν την Αθηνά.

XI. Έπειτα εμφανίζεται σε μια εκκλησία, στην θέση του βωμού, με υπερφυσικό πάντα μέγεθος αλλά με σκεπασμένο πρόσωπο.

Σε όλα αυτά τα όνειρα (Σημ.: τα επόμενα δεν έχουν την έννοια «ερμηνείας» των ονείρων. Έχουν σκοπό μόνο να συνοψίσουν τις διάφορες μορφές με τις οποίες εμφανίζεται η anima) η κεντρική μορφή είναι ένα μυστηριώδες θηλυκό ον με ιδιότητες που δεν έχει καμμιά γυναίκα γνωστή στον ονειρευόμενο. Η άγνωστη περιγράφεται σαν τέτοια στα ίδια του τα όνειρα, και φανερώνει την ασυνήθιστη φύση της πρώτα με την δύναμή της να αλλάζη μορφή, και δεύτερο με την παράδοξη αμφισημία της. Κάθε δυνατή νοηματική χροιά λάμπει μέσα της, από την πιο υψηλή ως την πιο χαμηλή.

- Το όνειρο Ι δείχνει την anima σαν ένα πνεύμα, δηλαδή μόνο κατά ένα μέρος ανθρώπινη. Μπορεί εξ ίσου καλά να είναι ένα πουλί, που σημαίνει ότι μπορεί να ανήκη ολοκληρωτικά στην φύση και ότι μπορεί να εξαφανίζεται (δηλαδή να γίνεται ασυνείδητη) από την ανθρώπινη σφαίρα (δηλαδή την συνείδηση).

- Το όνειρο ΙΙ δείχνει την άγνωστη γυναίκα σαν μια μυθολογική μορφή από το υπερπέραν (το ασυνείδητο). Είναι η  s o r o r  ή  f i l i a  m y s t i c a (μυστική αδελφή ή κόρη) ενός ιεροφάντη ή «φιλοσόφου», προφανώς ένα παράλληλο με εκείνες τις μυστικές συζυγίες που συναντώνται στις μορφές του Σίμωνος του Μάγου και της Ελένης (Σ.τ.Μ.: Σύμφωνα με πρωτοχριστιανικές πηγές, ο Σίμων ο Μάγος, που αναφέρεται στις Πράξεις των Αποστόλων ότι θέλησε να αγοράση με χρήματα το αξίωμα της ιεροσύνης, και γι’ αυτό δέχθηκε την επίπληξη του Αποστόλου Πέτρου, περιπλανιόταν διαδίδοντας την διδασκαλία των Γνωστικών με την συνοδεία μιας «αμφίβολου ήθους» γυναίκας, της Ελένης. Αυτός λέγεται ότι κατηγόρησε τον Πέτρο μπροστά στον Νέρωνα), του Ζώσιμου και της Θεοσέβειας, του Κομάριου και της Κλεοπάτρας, κ.λ.π.  Η ονειρική μας μορφή ταιριάζει καλύτερα με την Ελένη. Μια πραγματικά αξιοθαύμαστη περιγραφή της ψυχολογίας της anima στην γυναίκα υπάρχει στο βιβλίο του Erskine: «Η Ελένη της Τροίας».

- Το όνειρο ΙΙΙ παρουσιάζει το ίδιο θέμα, αλλά σε περισσότερο «παραμυθιακό» επίπεδο. Εδώ η anima μοιάζει σαν ένα στοιχειό.

- Το όνειρο IV φέρνει την anima πιο κοντά στην Μητέρα του Θεού. Το «παιδί αναφέρεται στους μυστικούς διαλογισμούς πάνω στο θέμα του ερπετού που λυτρώνει (Σ.τ.Μ. βλέπε το χάλκινο φίδι που ύψωσε ο Μωυσής στην έρημο και που έσωζε τους Ισραηλίτες από τα δαγκώματα των πραγματικών φιδιών όταν το κοίταζαν – προεικόνιση της ύψωσης του Χριστού στον Σταυρό) και της «πύρινης» φύσης του Λυτρωτή.

- Στο όνειρο V, η anima περιγράφεται κάπως ρομαντικά σαν η «διακεκριμένη» γοητευτική γυναίκα, που εντούτοις έχει δοσοληψίες με πνεύματα.

- Τα όνειρα VI και VII έχουν θηριομορφικές παραλλαγές. Η ταυτότητα της anima είναι αμέσως φανερή στον ονειρευόμενο εξ αιτίας της φωνής και αυτών που λέει. Η anima έχει πάρει «τυχαία» την μορφή του φιδιού, ακριβώς όπως στο όνειρο 1 άλλαζε με την μεγαλύτερη ευκολία την μορφή, της σε πουλί και πάλι σε κορίτσι. Σαν φίδι παίζει τον αρνητικό ρόλο, σαν πουλί των θετικό.

- Το όνειρο VIII δείχνει τον ονειρευόμενο αντιμέτωπο με την anima του. Αυτό συμβαίνει πολύ ψηλότερα από το έδαφος (δηλαδή πάνω από την ανθρώπινη πραγματικότητα). Προφανώς πρόκειται για μια κατάσταση επικίνδυνης γοητείας της anima.

- Το όνειρο IX σημαίνει την βαθειά κατάδυση της anima σε μια εξαιρετικά «κατώτερη» θέση, όπου και το τελευταίο ίχνος γοητείας έχει φύγει και έχει μείνει μόνο η ανθρώπινη συμπάθεια.

- Το όνειρο X δείχνει την παράδοξη διπλή φύση της anima: αγελαία μετριότητα και ολύμπια θεότητα.

- Το όνειρο ΧΙ αποκαθιστά την anima στην χριστιανική εκκλησία, όχι σαν μια εικόνα αλλά σαν τον βωμό τον ίδιο. Ο βωμός είναι ο τόπος της θυσίας, και επίσης το δοχείο για άγια λείψανα.

Το να ρίξη κανείς έστω και λίγο φως σε όλους αυτούς τους συσχετισμούς της anima θα απαιτούσε ειδική και πολύ εκτεταμένη έρευνα, που εδώ θα ήταν άσκοπη επειδή, όπως ήδη είπαμε, η anima έχει μόνο έμμεση σχέση με την ερμηνεία της μορφής της Κόρης. Παρουσίασα αυτήν την σειρά από όνειρα απλώς με σκοπό να δώσω στον αναγνώστη κάποια ιδέα του εμπειρικού υλικού πάνω στο οποίο βασίζεται η ιδέα της anima. (Σημ.: Βλέπε το τρίτο μέρος αυτού του βιβλίου). Από αυτήν την σειρά και άλλες όμοιες παίρνουμε μια μέση εικόνα αυτού του παράξενου παράγοντα που έχει να παίξη έναν τόσο σημαντικό ρόλο στην ανδρική ψυχή, και που με απλοϊκότητα ταυτίζεται πάντοτε με ορισμένες γυναίκες, αποδίδοντας σ’ αυτές όλες τις ψευδαισθήσεις που κατακλύζουν το ανδρικό στοιχείο του Έρωτα.

Φαίνεται αρκετά καθαρά ότι η anima του άνδρα βρήκε ευκαιρία για προβολή στην λατρεία της Δήμητρας. Η κόρη, η καταδικασμένη στην υπόγεια μοίρα της, ή διπλοπρόσωπη μητέρα (Σ.τ.Μ.: χαρούμενη το καλοκαίρι και λυπημένη τον χειμώνα) και οι θηριομορφικές όψεις και των δύο έδωσαν στην anima πλούσιες ευκαιρίες να προβάλη τον εαυτό της, αστραφτερό και διφορούμενο, στην Ελευσίνια λατρεία, ή μάλλον να βιώση το εαυτό της εκεί  και να γεμίση τους μύστες με την απόκοσμη ουσία της, με μόνιμο το κέρδος τους. Για έναν άνδρα, οι εμπειρίες της anima έχουν τεράστια και μόνιμη σημασία.

Αλλά ο μύθος Δήμητρας-Κόρης είναι πάρα πολύ θηλυκός για να τον θεωρήσουμε απλώς σαν προβολή της anima. Αν και η anima, όπως είπαμε, μπορεί να βιώση τον εαυτό της στις μορφές της Δήμητρας-Κόρης, είναι εντούτοις εντελώς διαφορετικής φύσης. Είναι στον ανώτερο βαθμό femme à home, ενώ η Δήμητρα και η Κόρη υπάρχουν στο επίπεδο της εμπειρίας μητέρας-κόρης, που είναι ξένο για τον άνδρα και τον κλείνει απ’ έξω. Στην πραγματικότητα, η ψυχολογία της λατρείας της Δήμητρας έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας μητριαρχικής κοινωνικής τάξης, όπου ο άνδρας είναι ένας απαραίτητος αλλά πέρα για πέρα ενοχλητικός παράγοντας.

Συνεχίζεται.

Αμέθυστος