ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΛΟΓΩ ΤΟΥ ΦΙΛΙΟΚΒΕ (2)

Συνέχεια από Δευτέρα, 2 Δεκεμβρίου 2013

EΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

Η επίσημη μοντέρνα εκδοχή της λατινικής κακοδοξίας

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΙΤΙΑΣ ΤΟΥ ΣΧΙΣΜΑΤΟΣ  

Συζητήθηκε επίσημα η θεολογική νομιμότης του Φιλιόκβε στις συνόδους της Λυών (1274) και της Φλωρεντίας (1438-39). Στην Φλωρεντία οι συνοδικοί πατέρες δήλωσαν πως «το Άγιο Πνεύμα είναι εκ του Πατρός και εκ του Υιού προαιωνίως, έχει την Ουσία του και το Είναι του είναι αδιαλείπτως σ’ αυτό από τον Πατέρα και από τον Υιό και προοδεύει και από τους δύο από την αιωνιότητα (προαιωνίως) σαν μια και μοναδική Αρχή και λόγω μιας μοναδικής πνοής». Σαν σχόλιο της διδασκαλίας των Πατέρων σύμφωνα με την οποία το Άγιο Πνεύμα προοδεύει μέσω (διά) του Υιού, η σύνοδος προσθέτει στην συνέχεια πως «και ο Υιός επίσης είναι για τους Έλληνες η αιτία, για τους Λατίνους η αρχή, της ενυπάρξεως του Αγίου Πνεύματος, εξίσου με τον Πατέρα. Και επειδή ο Πατήρ δώρησε ό,τι του ανήκει, εκτός της πατρότητος, στον Υιό, την στιγμή που τον γέννησε, γι’ αυτόν τον λόγο ο Υιός κατέχει και αυτή την Ιδιότητα, την οποία απέκτησε προαιωνίως από τον Πατέρα από τον οποίον προαιωνίως γεννάται: ότι το Πνεύμα προοδεύει από Αυτόν».

[Αυτό το ανατριχιαστικό κείμενο απέρριψε ο Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός και υπάρχουμε ακόμη σαν Εκκλησία Αγίων].

Με αυτό το κείμενο θέλησε η Λατινική Εκκλησία να αποκλείσει μια δεύτερη πρωτογενή διατριαδική Αρχή και να καθορίσει επιπλέον την ανταλλαγή της ζωής που συμβαίνει στο εσωτερικό της Τριάδος. Οι πατέρες αναγνώρισαν την νομιμότητα της Ανατολικής προοπτικής η οποία επιμένει σε μία διαφορετική αιτία της προόδου του Αγίου Πνεύματος (από τον Πατέρα δια μέσου του Υιού). [Αντί για Filioque, μεσολαβούντος του Κυρίου. Δηλαδή ο άνθρωπος δεν έχει άμεση επαφή ή πρόσληψη του Αγίου Πνεύματος! Η ταύτιση οικονομικής και προαιωνίου ή θεολογικής Τριάδος, άρχισε να γεννά τέρατα από τότε]. Ζήτησαν όμως από τους Έλληνες να μην αρνηθούν πως η εισαγωγή στο σύμβολο της πίστεως του Φιλιόκβε συμβαίνει κανονικά και νόμιμα και λογικά, εάν ληφθούν υπ’ όψιν και οι έκτακτες συνθήκες της ιστορικής στιγμής. [Αυτό είναι και το σημερινό επιχείρημα για την ένωση των Εκκλησιών, εκ μέρους των Οικουμενιστών. Η Εκκλησία μας έχει ήδη απορρίψει αυτή την εκτρωματική ιστορική προσαρμογή της Αλήθειας της Σωτηρίας μας. Ο Θεός δεν δημιούργησε χαμαιλέοντες, αλλά ιερές Εικόνες του]. Δεν απαιτήθηκε, σε καμμία από τις δύο ευκαιρίες του διαλόγου για την ενότητα, η υιοθέτηση του Φιλιόκβε από την Ανατολική Εκκλησία και αυτό θα ισχύσει αργότερα και στον διάλογο με τους Ουνίτες. Οι Έλληνες αμφισβήτησαν, μετά την επιστροφή των αντιπροσώπων τους στην Ανατολή, την συμφωνία η οποία επετεύχθη στην Φλωρεντία.

Για να κατανοήσουμε την διαμάχη γύρω από το Φιλιόκβε, πρέπει να γνωρίζουμε τις διαφορετικές εννοιολογήσεις της Αγίας Τριάδος που βρίσκονται στο ‘παιχνίδι’. Η τριαδική θεολογία της Ανατολής, χαρακτηρίζεται από την πεποίθησή της πως ο Πατήρ είναι η μοναδική πηγή της διατριαδικής ζωής [η Ουσία του Πατρός] και αυτό ισχύει και για το Άγιο Πνεύμα, μέσω του οποίου ο κόσμος δέχεται την θεία ζωή. Το πνεύμα μπορεί να προοδεύσει μόνον «μέσω του Υιού» [στην Οικονομία].

Η Λατινική παράδοση υπογραμμίζει με μεγαλύτερη σιγουριά την Ενότητα των τριών προσώπων. Γι’ αυτή την παράδοση, η ανταλλαγή της ζωής στην Τριάδα ξεκινά από τον Πατέρα προς τον Υιό και η ανταλλαγή αυτή τούς υποχρεώνει να συναντηθούν μέσα στο Άγιο Πνεύμα [κάπου μεταξύ].

Στους πρώτους οκτώ αιώνες αυτή η διαφορά οπτικής δεν στάθηκε ποτέ αιτία να προκληθούν αμφιβολίες για την κοινωνία της πίστεως ανάμεσα στην Ανατολή και την Δύση, ώστε να δικαιολογείται το σχίσμα της εκκλησιαστικής κοινωνίας. Και αυτό ισχύει και για την περίοδο κατά την οποία το Φιλιόκβε άρχισε να παρεμβάλλεται στα διάφορα Δυτικά Σύμβολα.

 Στον σύγχρονο διάλογο γίνεται αποδεκτό ακόμη, εκ μέρους της Ορθοδοξίας (D. Papandreou, Das eine Bekenntnis und die vielen Bekenntnisse), [δυστυχώς το όνομα Παπανδρέου είναι συνώνυμο της καταστροφής της Ελλάδος σε όλα τα επίπεδα], πως το Φιλιόκβε ανήκει στην Δυτική παράδοση από τον τέταρτο αιώνα ακόμη και δεν λογίστηκε ποτέ σαν εμπόδιο στην κοινωνία. [Καλά και ο Μέγας Φώτιος τί έκανε; Μπρίκια κολλούσε, Παπανδρέου;]. Αυτή η γνώμη [γνώμη ότι το Φιλιόκβε είναι αιτία ακοινωνησίας] Εμφανίστηκε από την στιγμή που η «κοινωνία διεκόπη για άλλους λόγους». [Η κοινωνία, όχι η συγκοινωνία, ούτε η επικοινωνία]. Η εισαγωγή του Φιλιόκβε στο Πιστεύω θεωρείται οπωσδήποτε εκ μέρους της Ορθοδοξίας σαν ένα «ασύμφορο» γεγονός, αλλά γίνεται όμως αποδεκτή και η Λατινική οπτική γωνία [όπως θα πει και ο Αϊνστάιν, όλα εξαρτώνται από τον παρατηρητή, και σήμερα πρέπει να αποδεχθούμε και τον Γερμανό παρατηρητή και βλέπουμε], διότι αυτή η εισαγωγή δεν αλλοιώνει την διδασκαλία των Οικουμενικών συνόδων γύρω από την Ενότητα του Τριαδικού Θεού, αλλά αντιθέτως την υπογραμμίζει, υπερασπίζοντάς την ενάντια σε κάθε πανθεϊστική θεωρία.

Εγκαταλείποντας μιαν a priori δεδομένη αποστασιοποίηση από το πρόβλημα, η Ορθοδοξία συμφώνησε για μιαν εμβάθυνση του θέματος, για να ξεκαθαριστεί εάν το πρόβλημα του Φιλιόκβε «δεν αφορά τελικώς παρά μια μορφή εκφράσεως, η οποία στην πραγματικότητα βρίσκεται στα γραπτά πολλών πατέρων της Εκκλησίας, τόσο Δυτικών όσο και Ανατολικών» [μόνον όσον αφορά την Οικονομική Τριάδα, την Σωτηρία μας].

Συνεχίζεται