Η πιθανότητα μιας νέας παγκόσμιας σύρραξης έχει απασχολήσει το κοινό, τους πολιτικούς και στρατιωτικούς κύκλους και κυρίως τους οικονομικούς από τα τέλη κιόλας του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Από τον Πάττον, ο οποίος πίεζε να επιτεθούν οι Αμερικανοί στους Σοβιετικούς μόλις λίγες μέρες αφού έπεσε το Βερολίνο μέχρι τον ΜακΆρθουρ ο οποίος είχε εισηγηθεί την χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων στον πόλεμο της Κορέας, με κίνδυνο να εμπλακεί η Σοβιετική Ένωση παίρνοντας φυσικά το μέρος της Κίνας, και από την κρίση των πυραύλων της Κούβας μέχρι το πρόγραμμα Star Wars (SDI) του προέδρου Ρέιγκαν, η Δαμόκλειος Σπάθη ενός θερμοπυρηνικού πολέμου κρεμόταν πάνω από τα «κεφάλια» της ανθρωπότητας, απειλώντας την ολοκληρωτική καταστροφή της.
Ακόμα και στην μετά-ψυχροπολεμική περίοδο, η ανθρωπότητα έφτασε άλλες δύο φορές (εξ’όσων γνωρίζουμε) μισό βήμα πριν από το χείλος του γκρεμού, το 1995 όταν εκτοξεύτηκε Νορβηγικός πύραυλος με επιστημονικό εξοπλισμό και για πρώτη φορά, ο τότε πρόεδρος Γιέλτσιν έκανε χρήση των «πυρηνικών κλειδιών» ενεργοποιώντας τα, ευτυχώς όμως χωρίς να δοθεί ποτέ η εντολή για μαζικές εκτοξεύσεις Ρωσικών διηπειρωτικών πυραύλων εναντίον Αμερικανικών στόχων. Η Νορβηγική κυβέρνηση είχε ενημερώσει τουλάχιστον 30 χώρες συμπεριλαμβανομένης και της Ρωσίας πως θα εκτόξευε επιστημονικό υλικό, αλλά στην διαλυμένη φάση που βρισκόταν η νέο-ιδρυθείσα Ρωσική Ομοσπονδία, η κοινοποίηση χάθηκε κάπου στην γραφειοκρατική ιεραρχία. Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1999 όταν οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ έμπαιναν στο Κοσσυφοπέδιο, θα έβρισκαν τους Ρώσους αλεξιπτωτιστές (VDV) να έχουν καταλάβει το αεροδρόμιο της Πρίστινα, χωρίς να έχουν την οποιαδήποτε διάθεση να το δώσουν πίσω. Τότε ο «θερμοκέφαλος Γιάνκης» Γουέσλι Κλαρκ θα έδινε την εντολή να ανοίξουν πυρ εναντίον των Ρώσων, και πάλι όμως την τελευταία στιγμή, ως από μηχανής Θεός, ο Βρετανός Μάικ Τζάκσον σε μια αρκετά έντονη συνομιλία φέρεται να είπε στον Κλαρκ πως: “Δεν πρόκειται να ξεκινήσω τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο για σένα”.
Φυσικά υπήρξαν και άλλες ουκ ολίγες “ευκαιρίες” και άνθρωποι στην κυριολεξία με το δάχτυλο στην πυρηνική σκανδάλη τόσο κατά την διάρκεια του Ψυχρού πολέμου όσο και μετά. Λιγότερο γνωστές κρίσεις όπως αυτή του Ντιζελοκίνητου Σοβιετικού Υποβρυχίου Κ-129 (κλάσης Golf II), το οποίο εξαφανίστηκε από τα ραντάρ το 1968 και σύμφωνα με ειδικούς (Kenneth Sewell-Red Star Rogue) ενδεχομένως να είχε καταληφθεί από Σοβιετικές ειδικές δυνάμεις (Οσνάζ), οι οποίες είχαν σκοπό να προσομοιώσουν ένα πυρηνικό χτύπημα με στόχο το Περλ Χάρμπορ και να το κάνουν να φανεί ως Κινεζική πρωτοβουλία (τότε τα Κινεζικά υποβρύχια έπρεπε να αναδυθούν για να εκτοξεύσουν τους πυραύλους τους σε αντίθεση με τα Σοβιετικά και τα Αμερικανικά και οι Σοβιετικοί είχαν αυτόν ακριβώς το σκοπό να αναδυθούν και να εξαπολύσουν την επίθεση εμπλέκοντας έτσι την Αμερική και την Κίνα σε μια θερμοπυρηνική αντιπαράθεση), έφεραν ομοίως τον κόσμο μια ανάσα πριν το ολοκαύτωμα. Άλλες δε, στην μετά-Ψυχροπολεμική περίοδο, οι οποίες αποφεύχθηκαν την τελευταία στιγμή, όπως η κρίση των στενών της Ταιβάν το ’96 ή ο παρ’ολίγον πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Βόρειας Κορέας το ’94 (απεφεύχθη τελευταία στιγμή με παρέμβαση του Τζίμι Κάρτερ), είχαν την κατάλληλη δυναμική για να πάρουν μια θερμοπυρηνική, παγκοσμίων διαστάσεων, αναμέτρηση.
Ήταν ο Θεός, η τύχη, οι συγκυρίες ή κάτι εντελώς πέρα από αυτά, που σταμάτησαν τις κρίσεις αυτές στο παρά πέντε πριν ο πλανήτης γίνει στάχτη; Κατ’αρχάς μέχρι και τα τέλη του ’90 η παγκόσμια πολιτική σκηνή δεν θύμιζε σε τίποτα το συνονθύλευμα της ανικανότητας, που απαντάται σήμερα. Κατά δεύτερον, όπως είπε πρόσφατα ο Πάπας Φραγκίσκος, οι σύγχρονοι πόλεμοι απορρέουν από ένα αρρωστημένο οικονομικό κατεστημένο, το οποίο έχει διαβρώσει τις ψυχές και την ορθότητα της σκέψης των κυβερνώντων όποιοι και να είναι αυτοί, πολιτικοί ή οικονομικοί ταγοί. Βέβαια ο Φραγκίσκος προέβλεψε πως τα παγκόσμια οικονομικά συμφέροντα θα οδηγήσουν σε περισσότερους θύλακες παρατεταμένης εμπλοκής (protracted insurgency), κάτι για το οποίο εμείς δεν είμαστε και τόσο σίγουροι.
Η οικονομική κρίση του 2008 απετέλεσε ένα νέο 1929 και από τότε ο χρόνος μετράει αντίστροφα προς μια παγκόσμια αναμέτρηση. Αν οι, ας πούμε, υπό εμπλοκή χώρες δρούσαν με τον ίδιο τρόπο θα συμφωνούσαμε και εμείς με τον Πάπα Φραγκίσκο, κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει και θα εξηγήσουμε το γιατί. Η Κίνα για παράδειγμα προτάσσει τεράστια οικονομικά συμφέροντα μεν, αλλά οι ολίγοι οι οποίοι κυβερνούν υπάγονται στην κρατική μηχανή (αυτή είναι και η μετεξέλιξη του Κινεζικού Σοσιαλισμού στην ενδιάμεση Καπιταλο-Σοσιαλιστική του μορφή), συνεπώς το συμφέρον της χώρας βρίσκεται πάνω και από τα-τεράστια-οικονομικά συμφέροντα. Όταν εντάχθηκε η Κίνα στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, αυτό έγινε προκειμένου να εγκλωβιστεί σε θεσμούς και να καταλάβει πως ως χώρα έχει περισσότερα να χάσει αρχίζοντας έναν πόλεμο παρά να κερδίσει. Εν τέλει όχι μόνον δεν έγινε κάτι τέτοιο, αλλά αντιστρόφως ήταν η Κίνα η οποία άλλαξε ριζικά τους κανόνες που διέπουν τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και κατά συνέπεια όλη την Παγκόσμια Οικονομία. Η Κίνα πλημμύρισε τον κόσμο με φτηνό εργατικό δυναμικό αναγκάζοντας την ΕΕ να μετατρέψει τον Νότο σε μια ζώνη φτηνής εργασίας προκειμένου να την ανταγωνιστεί (έτσι εξηγείται η αδράνεια στην πάταξη της λαθρομετανάστευσης), ενώ και για την ίδια την Αμερική οι συνέπειες ήταν καταστροφικές με το Ντιτρόιτ, το πιο βιομηχανοποιημένο κρατίδιο στις ΗΠΑ, να χρεοκοπεί καθότι οι βιομηχανίες μπορούσαν πλέον να μεταναστεύσουν μαζικά στην Κίνα.
Και ενώ έγιναν όλα αυτά, βλέπουμε πως οι πολεμικές ορέξεις της Κίνας όχι μόνον δεν μετριάστηκαν, αλλά γιγαντώθηκαν, δηλαδή μιλάμε για αποτυχία μιας ολόκληρης σχολής στον τομέα των Διεθνών Σχέσεων, αυτής του Φιλελευθερισμού, η οποία ακόμα διδάσκεται, όχι στην μορφή της “αρχαιολογίας”, αλλά στην μορφή των υπαρχόντων δογμάτων διπλωματίας. Με λίγα λόγια αν η Κίνα μοιάζει με “Ελέφαντα σε κουτί” όπως έχει ειπωθεί από τους Κινέζους (και θυμίζει χρόνια στα τέλη της δεκαετίας του ’30 όταν ο Χίτλερ μιλούσε για “Ζωτικό χώρο” {Lebensraum}), τότε η Δύση δεν μοιάζει, είναι στρουθοκάμηλος.
Και δεν είναι μόνον η Κίνα, η οποία χαμογελάει στις αγορές από τη μια, ενώ από την άλλη έχει σαν πυξίδα της το δόγμα της εγγύτητας του χώρου του Μάο (εξ ου και ο ρεβιζιονισμός στις περιοχές οι οποίες βρίσκονται στην άμεση εγγύτητα της χώρας, όπως π.χ τα νησιά Σενκάκου της Ιαπωνίας, τα Σπράτλι των Φιλιππινών, οι διενέξεις με το Βιετνάμ, κτλ), είναι και η Ρωσία η οποία ναι μεν σκέφτεται εκ διαμέτρου αντίθετα από την Κίνα, από την άλλη όμως ακολουθεί την πεπατημένη του “ρεαλισμού”, δηλαδή τι είναι καλό για την χώρα και όχι για τους ολιγάρχες που εμπλέκονται στην διακυβέρνηση της χώρας.
Η αδιαλλαξία του ΝΑΤΟ, η μωρότητα των ηγετών της Δύσης, η Αντι-Πυραυλική ασπίδα και η επέκταση των Δυτικών θεσμών σε μετά-Σοβιετικές Δημοκρατίες (Βαλτική, Ουκρανία, Γεωργία), ανάγκασαν (γιατί περί ανάγκης επρόκειτο) την Ρωσία να έρθει πιο κοντά στην Κίνα, υπογράφοντας κολοσσιαίες εμπορικές και αμυντικές συμφωνίες, οι οποίες υπό Κ.Σ (Κανονικές Συνθήκες) δεν επρόκειτο ποτέ να γίνουν αποδεκτές από την Ρωσία. Τούτο σημαίνει πως αν οι ΗΠΑ επιχειρήσουν να έρθουν αντιμέτωπες με την Κίνα στον Ειρηνικό, θα βρουν ΚΑΙ την Ρωσία απέναντί τους. Η δε πιθανότητα μιας Σινο-Αμερικανικής προσέγγισης όπως αυτή που κατάφερε ο Κίσινγκερ το ’71 και κορυφώθηκε στην διάσκεψη κορυφής μεταξύ Νίξον και Ζου Ενλάι, είναι από χλωμή έως ανύπαρκτη καθότι οι πολιτικοί “νάνοι” της Δύσης δεν δύνανται να συνεννοηθούν με τα κοινοβούλιά τους, πολλώ δε μάλλον, να επιχειρήσουν τέτοιου είδους διπλωματικά “ακροβατικά”. Άρα ο κύβος έχει ριφθεί και ο άξονας Ρωσίας-Κίνας είναι άρρηκτος.
Είναι αλήθεια πως καθώς γράφονται αυτές οι γραμμές, τα μέτωπα τα οποία δημιουργούνται παγκοσμίως είναι πάρα πολλά, και όλα αποτελούν δυνητικές εστίες ξεσπάσματος μιας παγκόσμιας σύρραξης. Όπως γράψαμε και χθες ο επαναπατρισμός των Εβραίων στο Ισραήλ μπορεί να συνδέεται με μια υπαρξιακή κρίση του κράτους τους Ισραήλ. Μπορεί για παράδειγμα το Ισραήλ να έχει πάρει την απόφαση να κινηθεί μονομερώς εναντίον του Ιράν με ότι και αν συνεπάγεται αυτό. Από την άλλη, στον ίδιο χώρο, στην Μέση Ανατολή δηλαδή, οι Ισλαμιστές κατέλαβαν τρεις ακόμα πόλεις και ως έχουν τα πράγματα το όνειρο του Μπιν Λάντεν για ένα παν-Ισλαμικό Χαλιφάτο, ίσως να πάρει σάρκα και οστά, ειδικά αν πέσει η Βαγδάτη. Ακόμα και σε Ευρωπαϊκό χώρο τα πράγματα κάθε άλλο παρά ήρεμα είναι. Η κυβέρνηση του Κιέβου σφυροκοπάει τις αποσχισθείσες περιοχές της Ανατολικής Ουκρανίας, σκοτώνοντας αδιακρίτως πολύ κόσμο, ενόσω η Ρωσία ασκείται στην Κεντρική Περιφέρειά της είτε για να μεταφέρει οπλισμό στην Δυτική Περιφέρεια υπό το πέπλο των ασκήσεων, είτε για να σιγουρευτεί πως το βάθος μετώπου της θα είναι άρτιο σε περίπτωση που αποφασίσει να επέμβει στα Δυτικά της και βρει απέναντί της το ΝΑΤΟ.
Η κατάσταση είναι έκρυθμη, αλλά τα μεγαλύτερα ερωτήματα που τίθενται είναι α) Ποιες παρατεταμένες αψιμαχίες έχουν την δυναμική να μετεξελιχθούν σε θέατρα μια παγκόσμιας σύρραξης και β) Από όλα τα θέατρα που δύνανται να δημιουργηθούν, ποιο θα είναι εκείνο που θα κρίνει όλα τα υπόλοιπα; Να θυμίσουμε πως στον Β παγκόσμιο υπήρχαν τρία μεγάλα θέατρα επιχειρήσεων, η Ευρώπη, ο Ειρηνικός και για κάποια περίοδο η Βόρεια Αφρική. Ακόμα και σήμερα δεν μπορούμε να αποφανθούμε με σιγουριά για το ποιο ήταν το κυριότερο. Ήταν το Ανατολικό μέτωπο (Ευρώπη) και η πανωλεθρία της Βέρμαχτ στη Μόσχα και στο Στάλινγκραντ; Ήταν οι καθοριστικές νίκες στο Μιντγουέι, στα Νησιά του Σολομώντα, στο Γκουαντάλκανάλ; Ήταν η ήττα του Ρόμελ στην Βόρεια Αφρική, η οποία δεν κατάφερε να ανοίξει το δρόμο της Βέρμαχτ για τις πετρελαιοπηγές της Μέσης Ανατολής; Επίσης, αν οι Αμερικανοί είχαν ηττηθεί κατά κράτος στον Ειρηνικό, θα τολμούσαν μια απόβαση στην Νορμανδία ή σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό, θα αποτολμούσαν την “Επιχείρηση Κόμπρα”, με επικεφαλής τον Πάττον, ο οποίος τους έβγαλε από το τέλμα της απόβασης;
Πολλά έχουν αλλάξει από τον Β παγκόσμιο, ακόμα και τα δόγματα μάχης τα οποία μέχρι και στις αρχές του 2000 θεωρούνταν αειθαλή (το δόγμα των τεθωρακισμένων και της δύναμης πυρός για παράδειγμα), σήμερα καλώς ή κακώς έχουν αναθεωρηθεί. Ο πόλεμος έχει πέσει και αυτός θύμα ομηρείας της τεχνολογίας, ενώ τα Όπλα Μαζικής Καταστροφής παραμένουν οι υπέρτατοι παράγοντες που θα καθορίσουν το μέλλον της ανθρωπότητας, το αν θα συνεχίσουμε να υφιστάμεθα δηλαδή και αν ναι πού θα ζούμε; Στο έδαφος, στο υπέδαφος ή (όσοι έχουν χρήμα δηλαδή) στο Διάστημα; Ακόμα πιο δύσκολο είναι να αποφανθούμε και μάλιστα εκ των προτέρων για το ποιο θέατρο θα είναι καθοριστικό. Το μόνο σίγουρο είναι πως αν ξεσπάσει ένας τέτοιος πόλεμος, οι εστίες αναμέτρησης θα ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια.
Κατά την γνώμη μας όμως για να δούμε ποιο θέατρο επιχειρήσεων θα είναι καθοριστικό, θα πρέπει να ζυγίσουμε και τον πιο δυνατό “παίκτη”, τουλάχιστον με τα τωρινά δεδομένα, που δεν είναι άλλος από τις ΗΠΑ. Η Αμερική έχει ακόμα τον μεγαλύτερο και τον πιο τεχνολογικά προηγμένο στρατό στον κόσμο, άσχετο το πώς τον χρησιμοποιεί. Ο Ειρηνικός είναι μια περιοχή, την οποία οι Αμερικανοί “γνωρίζουν”, άλλωστε η μεταφορά του Κέντρου Βάρους προς την περιοχή συνεχίζεται παρά την κρισιμότητα της κατάστασης στην Ευρώπη. Αν οι Αμερικανοί εμπλακούν με τους Κινέζους, τότε θα πρέπει εν αρχή να επικρατήσουν στον Ειρηνικό και αυτό δεν είναι τόσο εύκολο όσο ακούγεται. Προηγουμένως μιλήσαμε για το δόγμα της εγγύτητας το οποίο έχει υιοθετήσει η Κίνα και αυτό αντανακλάται στο δόγμα πολέμου της χώρας και στα οπλικά της συστήματα. Με ντιζελοκίνητα υποβρύχια τα οποία επιχειρούν σε ρηχά νερά και με αντί-πλοϊκούς πυραύλους, οι οποίοι μπορούν να στείλουν στον πάτο της θάλασσας τον στόλο του Ειρηνικού (μιλάμε για τους DongFeng 21-D, οι οποίοι σύμφωνα με το Janes δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ακόμα εναντίον πλωτών στόχων, αλλά και ακόμα και να είχαν χρησιμοποιηθεί σίγουρα οι Κινέζοι δεν θα το διατυμπάνιζαν), οι Αμερικανοί πρέπει να ζυγίσουν πολύ καλά τις κινήσεις τους και τον οπλισμό τους, διότι αν δεν το κάνουν τότε ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος θα αποτελέσει μια πολύ σύντομη αναμέτρηση πάλι με κυριότερο θέατρο επιχειρήσεων τον Ειρηνικό.
Ο Στρατιωτικός Νόμος του Μέρφι λέει πως το απόσπασμα του εχθρού που εσύ θεωρείς πως είναι αντιπερισπασμός, είναι στην ουσία ο κύριος άξονας επίθεσής τους. Μπορεί η Μέση Ανατολή να βράζει και όλα να δείχνουν πως οι Ρώσοι θα επέμβουν στην Ανατολική Ουκρανία, εντούτοις ούτε η Ευρώπη ούτε η Μέση Ανατολή μπορούν να εξελιχθούν σε κοιτίδες Παγκόσμιας Σύρραξης που θα μονοπωλήσουν τις κυριότερες και πιο αποφασιστικές μάχες. Αν η Μέση Ανατολή ήταν να πυροδοτήσει παγκόσμιο πόλεμο θα το είχε κάνει το ’47, το ’56, το ’67, το ’73, το ’81, το 2000, το 2006 και πάει λέγοντας. Για να μην το έχει κάνει, σημαίνει πως η περιοχή έχει την τάση να κρατάει τις τοπικές συρράξεις, τοπικές. Η δε Ευρώπη αποτελεί φρούριο της διπλωματίας και ειδικά μετά τον Β παγκόσμιο, θα τολμούσαμε να πούμε, Άβατον. Και επέμβαση των Ρώσων να υπάρξει στην Ουκρανία και το ΝΑΤΟ να αναμειχθεί, δεν υπάρχει περίπτωση οι Ρώσοι να κινηθούν ενάντια στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης , αυτά αποτελούν μόνο πιασάρικους τίτλους για παιχνίδια Στρατηγικής όπως το Wargame European Escalation, το World In Conflict και άλλα του είδους.
Από την άλλη, με το που θα αρχίσουν οι αψιμαχίες σε οποιοδήποτε από τα προαναφερθέντα θέατρα επιχειρήσεων, τότε είναι σχεδόν σίγουρο πως οι Κινέζοι θα πέσουν πάνω στις διαφιλονικούμενες ζώνες και θα δημιουργήσουν τετελεσμένα και μέχρι να ξεμπλέξουν οι Αμερικανοί με τους συμμάχους τους στον Ειρηνικό (αν ξεμπλέξουν), τότε η όποια επιρροή του ΝΑΤΟ σε πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες θα έχει εξαφανιστεί παντελώς. Σε αυτό το σημείο να σημειώσουμε πως γεγονότα όπως το χθεσινό πιστολίδι μεταξύ του Νοτιο-Κορεάτη Λοχία, ο οποίος σκότωσε 5 συναδέλφους του, μπορεί να φαίνονται τυχαία, αλλά δεν είναι. Μπορει κάλλιστα να αποτελούν προβοκάτσιες της Βόρειας Κορέας, ένα κράτος το οποίο αποτελεί το μακρύ χέρι της Κίνας στην χερσόνησο της Κορέας, δηλαδή την έναρξη μικρο-επεισοδίων τα οποία ενδέχεται να κλιμακωθούν όσο οι Αμερικανοί είναι απασχολημένοι με τις ανούσιες Ευρωπαικές πολιτικές δεσμεύσεις τους.
Εν κατακλείδι, η πάστα των ανθρώπων εκείνων που τράβηξαν, στην κυριολεξία, τον κόσμο από το χείλος του γκρεμού πολλάκις κατά το παρελθόν έχει δυστυχώς εκλείψει. Οι σημερινοί στρατιωτικοί και πολιτικοί ταγοί δεν μπορούν καν να συγκριθούν με τους προκατόχους τους, ενώ οι οικονομικοί παράγοντες κατάφεραν για ακόμα μια φορά να μεταφέρουν μια τεράστια οικονομική κρίση στην πραγματική οικονομία, βάζοντας τα θεμέλια, δημιουργώντας την δυναμική για μια νέα καθοριστική για το ανθρώπινο είδος παγκόσμια σύρραξη. Βέβαια δεν έχουμε καμία διαβεβαίωση πως οι εν λόγω κύκλοι δεν επιθυμούν αυτή τη σύρραξη. Αρκεί μόνο να αναφέρουμε πως ακόμα και σε περίπτωση ήττας των ΗΠΑ, αυτό θα τους βόλευε ακόμα περισσότερο καθότι θα μπορούσαν κάλλιστα να πυροδοτήσουν περαιτέρω τις ήδη υπάρχουσες αποσχιστικές τάσεις και να εντάξουν στη συνέχεια τα κρατίδια στην NAFTA (North American Federation Trade Agreement), δημιουργώντας ένα συνονθύλευμα κρατιδίων, τα οποία μαζί με το Μεξικό και τον Καναδά θα υπάγονται σε ένα…Εμπορικό Σύμφωνο!
Για το Άμυνα Πολιτική
Αλέξανδρος Μπούφεσης Security Analyst-PgC Counter Terrorism
πα-πα-πά!
ΑπάντησηΔιαγραφή