Ανδρέας Κούτρας
Μετά και την συνέντευξη τύπου Ντάισελμπλουμ και ΥΠΟΙΚ - καθηγητή της θεωρίας παιγνίων Γιάννη Βαρουφάκη, πολλοί είναι αυτοί που αναρωτιούνται που θα καταλήξει αυτή η διαπραγμάτευση - σύγκρουση - παιχνίδι.
Ας πάρουμε τα δεδομένα για την έως τώρα κυβερνητική πολιτική.
Πρώτον, βασικός άξονας της νέας κυβέρνησης είναι να διώξει την Τρόικα. Το είπε ξεκάθαρα ο ΥΠΟΙΚ. Συνεργασία με την Τρόικα που έχει σαθρές βάσεις, δεν γίνεται. Όμως με όλα τα υπόλοιπα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. (Επιτροπή, ΕΚΤ), όπως και με το ΔΝΤ, είμαστε μια χαρά.
Έχει δίκιο ο ΥΠΟΙΚ όταν λέει πως η Τρόικα δεν είναι θεσμικό όργανο της Ε.Ε. Επίσης, όπως έχω γράψει και στο παρελθόν υπάρχει δημοκρατικό έλλειμμα σε αυτόν το μηχανισμό. Κανένα από τα τρία μέρη της δεν έχει άμεση δημοκρατική νομιμοποίηση στην Ε.Ε.
Η ΕΚΤ είναι πλήρως ανεξάρτητη, το ΔΝΤ είναι εκτός Ε.Ε. και η Επιτροπή δεν εκλέγεται από τους πολίτες της Ευρώπης, αλλά οι επίτροποι τοποθετούνται από τις κυβερνήσεις.
Άρα - αν λοιπόν μιλάμε σημειολογικά και μόνο - η Τρόικα δεν υπάρχει ως όργανο. Βέβαια, μπορούμε κάλλιστα να δημιουργήσουμε ένα στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής με τις ίδιες αρμοδιότητες ή και μεγαλύτερες. Ας μην ξεχνάμε πως οι εκθέσεις γράφονται και υποβάλλονται στο Eurogroup προς έγκριση. Αυτό λοιπόν, μπορεί να συνεχίσει με αμείωτη ένταση.
Να υποθέσουμε, λοιπόν, πως αυτό θα συνεχίσει, αλλά δεν θα το λέμε τρόικα. Δηλαδή, η κυβέρνηση θέλει απλά να εξοβελίσει τον Γιάννη για να φέρει τον Γιάνη (με ένα νι λιγότερο για επικοινωνιακούς και αισθητικούς λόγους πάντα). Ένα κλασσικό επικοινωνιακό τρικ. Το κάνουν όλες οι κυβερνήσεις και εταιρείες. Απλά καταργούν έναν τομέα, περνώντας τις αρμοδιότητες σε έναν άλλο. Σε αυτή την βάση είμαι σίγουρος πως μπορεί να βρεθεί μια λύση εντός της Ευρώπης. Συνέχιση δηλαδή της ίδιας πολιτικής, αλλά με άλλο όνομα.
Σε αυτή την περίπτωση η Ελλάδα, ο κ. Τσίπρας και ο κ. Βαρουφάκης, άλλαξαν τον ρου των γεγονότων και έσωσαν την Ευρώπη από την ύφεση και την λιτότητα.
Την Ελλάδα, όμως, δεν την έσωσαν από την λιτότητα, αφού το πρόγραμμα θα προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, που θα είναι πολύ χειρότερα από πριν.
Ακόμα και μια πιθανή ελάφρυνση του χρέους δεν θα είναι ικανή να ανατρέψει αυτή την πορεία. Η συζήτηση για το χρέος, το μόνο που μπορεί να φέρει είναι η μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων από το 4.5% στο 1%. Μέχρι τώρα δεν έχουμε πιάσει ούτε το 2% άρα δεν θα έχουμε μεγάλο όφελος.
Παρεμπιπτόντως, όλα αυτά έχουν συζητηθεί και δεν αποτελούν πρωτοτυπία της νέας κυβέρνησης. Το ΔΝΤ εδώ και καιρό φωνάζει για επιμήκυνση του χρέους με ταυτόχρονη μείωση των στόχων του πλεονάσματος.
Ο ΥΠΟΙΚ θα φτιάξει ένα νέο περήφανο πρόγραμμα προσαρμογής και ανάπτυξης (θα το λέμε Μεσοπρόθεσμο) με πάρα πολλούς φόρους και πάρα πολλές διαρθρωτικές αλλαγές (Το είπε ο ΥΠΟΙΚ στην συνέντευξη τύπου). Ας μην ξεχνάμε πως τα μεγαλύτερα αντιλαϊκά μέτρα παγκοσμίως έχουν παρθεί από «Αριστερές» κυβερνήσεις.
Το επιβεβαίωσε και ο Πρωθυπουργός, «θέλουμε να καταργήσουμε την λιτότητα» με ισοσκελισμένους πρωτογενώς προϋπολογισμούς. Ακριβώς δηλαδή αυτά που έχουμε τώρα. Σημείωσε επίσης πως δεν θα κάνει μονομερείς κινήσεις στο χρέος ούτε και προς την ΕΚΤ.
2) Το μέτριο: Ο κ. Ντάισελμπλούμ είπε «ΟΚ, μόλις σκότωσες την κυβέρνηση σου». Η Ευρώπη αποφασίζει πως αν και η Ελλάδα είναι κακός μαθητής πρέπει να της δοθεί μια ευκαιρία ακόμα. Την αφήνουν μετεξεταστέα.
Τι σημαίνει αυτό το σενάριο; Στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής ή ίσως και σε μια έκτακτη, ενημερώνουν την ελληνική κυβέρνηση ότι δεν έχει τράπεζες. Αυτό γίνεται πολύ απλά με ένα πλαφόν στον μηχανισμό του ΕLA ή με την άρση της αδείας του προς την Τράπεζα της Ελλάδος.
Οι τράπεζες κλείνουν για μια εβδομάδα και η κυβέρνηση καλείται να δώσει γη και ύδωρ στην Ευρώπη. Το αποτέλεσμα είναι απλό, μένουμε στο Ευρώ αλλά σε ξεχωριστό καθεστώς. Δεν μπορούμε να κάνουμε ανάληψη χρημάτων πάνω από ένα ποσό, ούτε και υπάρχει ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων.
Ορισμένα άρθρα της Συνθήκης του Μάαστριχτ δεν εφαρμόζονται στην Ελλάδα. Όπως έγινε και στην Κύπρο. Ένα μίνι Corralito.
Το αν θα γίνει κούρεμα καταθέσεων δεν είναι γνωστό, αλλά το πιθανότερο είναι πως όχι. Οι τράπεζες κρίθηκαν υγιείς πριν από λίγο καιρό και το πρόβλημα είναι ρευστότητας και όχι βιωσιμότητας. Έχουμε λοιπόν λεφτά, απλά δεν μπορούμε να τα ακουμπήσουμε. Όπως είπε και ο ΥΠΟΙΚ, είμαστε σαν το "Hotel California". "Μπορείς να κάνεις τσεκ άουτ αλλά δεν μπορείς να φύγεις από το Ευρώ".
Σε αυτό το σενάριο είναι σχεδόν όλοι κερδισμένοι, η Ελλάδα μέσα στο Ευρώ, όπως έχει υποσχεθεί η κυβέρνηση, η Ευρώπη έχει βάλει ένα ζουρλομανδύα στην Ελλάδα και η κατ’ όνομα, Αριστερά έχει αποδομηθεί. Ο χαμένος φυσικά είναι ο Έλληνας πολίτης και η βιωσιμότητα της κυβέρνησης.
3) Το κακό: Ο κ. Ντάισελμπλουμ είπε «ΟΚ! Μόλις σκότωσες την χώρα σου». Η Ευρώπη αποφασίζει πως ένα κράτος για να συνεχίσει να είναι μέλος της, πρέπει να τηρεί τους κανόνες της και η Ελλάδα δεν τους τηρεί.
Ο Ομπάμα δεν παίρνει στο τηλέφωνο τους Ευρωπαίους ηγέτες να τους πει "στοπ" και ο Ολάντ σφυρίζει την Μασσαλιώτισα. Η ελληνική κυβέρνηση, που πίστεψε πως είχε προστασία, διαπιστώνει πως ήταν ένα πιόνι σε ένα παιχνίδι που δεν ήταν δικό της και δεν ήξερε πως να το παίξει. Η λιτότητα στην Ευρώπη θα τελειώσει αλλά χωρίς την Ελλάδα. Ο Δρ. Κρούγκμαν του Σύριζα θα πάει όπως και ο Δρ Ντούμ Ρουμπίνι του ΓΑΠ.
Αν και δεν υπάρχει μηχανισμός εξόδου, το άρθρο 50 προβλέπει την έξοδο από την Ε.Ε., όχι απλώς από την Ευρωζώνη. Σε τελική ανάλυση αν το βράδυ στην Σύνοδο Κορυφής η ελληνική κυβέρνηση δεν υπογράψει, δεν θα έχει τράπεζες. Και αν δεν έχεις τράπεζες, τότε πάμε σε νέο νόμισμα αυτομάτως. Το πως θα γίνει αυτό είναι μια άλλη κουβέντα και οι τεχνικές και νομικές λεπτομέρειες μεγάλες και δύσκολες. Η αντίδραση του κόσμου είναι ακόμα πιο απρόβλεπτη σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Η κυβέρνηση άρχισε με κακοφωνία, ασυναρτησίες και κατόρθωσε να κάνει περισσότερους εχθρούς παρά φίλους. Υπάρχει όμως ακόμα χρόνος να βρεθεί κοινή λογική και θέση. Ο πρωθυπουργός είπε πως θα είναι κυβέρνηση όλων των Ελλήνων. Ελπίζουμε να κάνει τα λόγια πράξεις. Στο καράβι Ελλάς είμαστε όλοι μαζί και ευχόμαστε όλοι να πετύχει. Οι χαιρέκακες δηλώσεις της ΝΔ σε τόσο κρίσιμες στιγμές δείχνουν για πιο λόγο αυτό το κόμμα έχασε τις εκλογές.
* Ο Ανδρέας Κούτρας είναι οικονομικός αναλυτής. Εργάζεται στο Λονδίνο ως αναλυτής του Ευρωπαϊκού χρέους στην ITC Markets. Αρθρογραφεί στο http://andreaskoutras.blogspot.com/.
http://news247.gr
Πρώτον, βασικός άξονας της νέας κυβέρνησης είναι να διώξει την Τρόικα. Το είπε ξεκάθαρα ο ΥΠΟΙΚ. Συνεργασία με την Τρόικα που έχει σαθρές βάσεις, δεν γίνεται. Όμως με όλα τα υπόλοιπα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. (Επιτροπή, ΕΚΤ), όπως και με το ΔΝΤ, είμαστε μια χαρά.
Έχει δίκιο ο ΥΠΟΙΚ όταν λέει πως η Τρόικα δεν είναι θεσμικό όργανο της Ε.Ε. Επίσης, όπως έχω γράψει και στο παρελθόν υπάρχει δημοκρατικό έλλειμμα σε αυτόν το μηχανισμό. Κανένα από τα τρία μέρη της δεν έχει άμεση δημοκρατική νομιμοποίηση στην Ε.Ε.
Η ΕΚΤ είναι πλήρως ανεξάρτητη, το ΔΝΤ είναι εκτός Ε.Ε. και η Επιτροπή δεν εκλέγεται από τους πολίτες της Ευρώπης, αλλά οι επίτροποι τοποθετούνται από τις κυβερνήσεις.
Άρα - αν λοιπόν μιλάμε σημειολογικά και μόνο - η Τρόικα δεν υπάρχει ως όργανο. Βέβαια, μπορούμε κάλλιστα να δημιουργήσουμε ένα στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής με τις ίδιες αρμοδιότητες ή και μεγαλύτερες. Ας μην ξεχνάμε πως οι εκθέσεις γράφονται και υποβάλλονται στο Eurogroup προς έγκριση. Αυτό λοιπόν, μπορεί να συνεχίσει με αμείωτη ένταση.
Να υποθέσουμε, λοιπόν, πως αυτό θα συνεχίσει, αλλά δεν θα το λέμε τρόικα. Δηλαδή, η κυβέρνηση θέλει απλά να εξοβελίσει τον Γιάννη για να φέρει τον Γιάνη (με ένα νι λιγότερο για επικοινωνιακούς και αισθητικούς λόγους πάντα). Ένα κλασσικό επικοινωνιακό τρικ. Το κάνουν όλες οι κυβερνήσεις και εταιρείες. Απλά καταργούν έναν τομέα, περνώντας τις αρμοδιότητες σε έναν άλλο. Σε αυτή την βάση είμαι σίγουρος πως μπορεί να βρεθεί μια λύση εντός της Ευρώπης. Συνέχιση δηλαδή της ίδιας πολιτικής, αλλά με άλλο όνομα.
Αν όμως δεν είναι αυτό το ζητούμενο τότε έχουμε λοιπόν τα παρακάτω σενάρια:
1) Το καλό: Ο κ. Ντάισελμπλουμ ψιθύρισε στο τέλος της συνάντησης στο αυτί του ΥΠΟΙΚ: «ΟΚ! Σκότωσες την Τρόικα». Σε αυτό το σενάριο η Ευρώπη αποφασίζει να δώσει χρήματα για να πληρωθούν οι υποχρεώσεις της κυβέρνησης μέχρι το Ιούνιο και μετά μπαίνουμε σε ένα νέο πρόγραμμα, αφού θα έχουμε χάσει μερικούς μήνες. Το νέο πρόγραμμα ενδέχεται να είναι τρισχειρότερο, αλλά θα έχει αξιοπρέπεια και πολλή μα πάρα πολλή εθνική υπερηφάνεια.Σε αυτή την περίπτωση η Ελλάδα, ο κ. Τσίπρας και ο κ. Βαρουφάκης, άλλαξαν τον ρου των γεγονότων και έσωσαν την Ευρώπη από την ύφεση και την λιτότητα.
Την Ελλάδα, όμως, δεν την έσωσαν από την λιτότητα, αφού το πρόγραμμα θα προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, που θα είναι πολύ χειρότερα από πριν.
Ακόμα και μια πιθανή ελάφρυνση του χρέους δεν θα είναι ικανή να ανατρέψει αυτή την πορεία. Η συζήτηση για το χρέος, το μόνο που μπορεί να φέρει είναι η μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων από το 4.5% στο 1%. Μέχρι τώρα δεν έχουμε πιάσει ούτε το 2% άρα δεν θα έχουμε μεγάλο όφελος.
Παρεμπιπτόντως, όλα αυτά έχουν συζητηθεί και δεν αποτελούν πρωτοτυπία της νέας κυβέρνησης. Το ΔΝΤ εδώ και καιρό φωνάζει για επιμήκυνση του χρέους με ταυτόχρονη μείωση των στόχων του πλεονάσματος.
Ο ΥΠΟΙΚ θα φτιάξει ένα νέο περήφανο πρόγραμμα προσαρμογής και ανάπτυξης (θα το λέμε Μεσοπρόθεσμο) με πάρα πολλούς φόρους και πάρα πολλές διαρθρωτικές αλλαγές (Το είπε ο ΥΠΟΙΚ στην συνέντευξη τύπου). Ας μην ξεχνάμε πως τα μεγαλύτερα αντιλαϊκά μέτρα παγκοσμίως έχουν παρθεί από «Αριστερές» κυβερνήσεις.
Το επιβεβαίωσε και ο Πρωθυπουργός, «θέλουμε να καταργήσουμε την λιτότητα» με ισοσκελισμένους πρωτογενώς προϋπολογισμούς. Ακριβώς δηλαδή αυτά που έχουμε τώρα. Σημείωσε επίσης πως δεν θα κάνει μονομερείς κινήσεις στο χρέος ούτε και προς την ΕΚΤ.
2) Το μέτριο: Ο κ. Ντάισελμπλούμ είπε «ΟΚ, μόλις σκότωσες την κυβέρνηση σου». Η Ευρώπη αποφασίζει πως αν και η Ελλάδα είναι κακός μαθητής πρέπει να της δοθεί μια ευκαιρία ακόμα. Την αφήνουν μετεξεταστέα.
Τι σημαίνει αυτό το σενάριο; Στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής ή ίσως και σε μια έκτακτη, ενημερώνουν την ελληνική κυβέρνηση ότι δεν έχει τράπεζες. Αυτό γίνεται πολύ απλά με ένα πλαφόν στον μηχανισμό του ΕLA ή με την άρση της αδείας του προς την Τράπεζα της Ελλάδος.
Οι τράπεζες κλείνουν για μια εβδομάδα και η κυβέρνηση καλείται να δώσει γη και ύδωρ στην Ευρώπη. Το αποτέλεσμα είναι απλό, μένουμε στο Ευρώ αλλά σε ξεχωριστό καθεστώς. Δεν μπορούμε να κάνουμε ανάληψη χρημάτων πάνω από ένα ποσό, ούτε και υπάρχει ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων.
Ορισμένα άρθρα της Συνθήκης του Μάαστριχτ δεν εφαρμόζονται στην Ελλάδα. Όπως έγινε και στην Κύπρο. Ένα μίνι Corralito.
Το αν θα γίνει κούρεμα καταθέσεων δεν είναι γνωστό, αλλά το πιθανότερο είναι πως όχι. Οι τράπεζες κρίθηκαν υγιείς πριν από λίγο καιρό και το πρόβλημα είναι ρευστότητας και όχι βιωσιμότητας. Έχουμε λοιπόν λεφτά, απλά δεν μπορούμε να τα ακουμπήσουμε. Όπως είπε και ο ΥΠΟΙΚ, είμαστε σαν το "Hotel California". "Μπορείς να κάνεις τσεκ άουτ αλλά δεν μπορείς να φύγεις από το Ευρώ".
Σε αυτό το σενάριο είναι σχεδόν όλοι κερδισμένοι, η Ελλάδα μέσα στο Ευρώ, όπως έχει υποσχεθεί η κυβέρνηση, η Ευρώπη έχει βάλει ένα ζουρλομανδύα στην Ελλάδα και η κατ’ όνομα, Αριστερά έχει αποδομηθεί. Ο χαμένος φυσικά είναι ο Έλληνας πολίτης και η βιωσιμότητα της κυβέρνησης.
3) Το κακό: Ο κ. Ντάισελμπλουμ είπε «ΟΚ! Μόλις σκότωσες την χώρα σου». Η Ευρώπη αποφασίζει πως ένα κράτος για να συνεχίσει να είναι μέλος της, πρέπει να τηρεί τους κανόνες της και η Ελλάδα δεν τους τηρεί.
Ο Ομπάμα δεν παίρνει στο τηλέφωνο τους Ευρωπαίους ηγέτες να τους πει "στοπ" και ο Ολάντ σφυρίζει την Μασσαλιώτισα. Η ελληνική κυβέρνηση, που πίστεψε πως είχε προστασία, διαπιστώνει πως ήταν ένα πιόνι σε ένα παιχνίδι που δεν ήταν δικό της και δεν ήξερε πως να το παίξει. Η λιτότητα στην Ευρώπη θα τελειώσει αλλά χωρίς την Ελλάδα. Ο Δρ. Κρούγκμαν του Σύριζα θα πάει όπως και ο Δρ Ντούμ Ρουμπίνι του ΓΑΠ.
Αν και δεν υπάρχει μηχανισμός εξόδου, το άρθρο 50 προβλέπει την έξοδο από την Ε.Ε., όχι απλώς από την Ευρωζώνη. Σε τελική ανάλυση αν το βράδυ στην Σύνοδο Κορυφής η ελληνική κυβέρνηση δεν υπογράψει, δεν θα έχει τράπεζες. Και αν δεν έχεις τράπεζες, τότε πάμε σε νέο νόμισμα αυτομάτως. Το πως θα γίνει αυτό είναι μια άλλη κουβέντα και οι τεχνικές και νομικές λεπτομέρειες μεγάλες και δύσκολες. Η αντίδραση του κόσμου είναι ακόμα πιο απρόβλεπτη σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Συμπέρασμα
Οι επόμενες διαπραγματεύσεις θα επηρεάσουν και θα δεσμεύσουν την χώρα μας για πολλά χρόνια. Η κυβέρνηση κάνει λάθος που δεν έχει ζητήσει την μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση και βοήθεια από όλα τα κόμματα που προσβλέπουν λύση εντός της ΕΕ. Χρειάζεται εθνική συνεννόηση και όχι αλαζονεία από όλα το κόμματα και τους πολιτικούς αρχηγούς.Η κυβέρνηση άρχισε με κακοφωνία, ασυναρτησίες και κατόρθωσε να κάνει περισσότερους εχθρούς παρά φίλους. Υπάρχει όμως ακόμα χρόνος να βρεθεί κοινή λογική και θέση. Ο πρωθυπουργός είπε πως θα είναι κυβέρνηση όλων των Ελλήνων. Ελπίζουμε να κάνει τα λόγια πράξεις. Στο καράβι Ελλάς είμαστε όλοι μαζί και ευχόμαστε όλοι να πετύχει. Οι χαιρέκακες δηλώσεις της ΝΔ σε τόσο κρίσιμες στιγμές δείχνουν για πιο λόγο αυτό το κόμμα έχασε τις εκλογές.
* Ο Ανδρέας Κούτρας είναι οικονομικός αναλυτής. Εργάζεται στο Λονδίνο ως αναλυτής του Ευρωπαϊκού χρέους στην ITC Markets. Αρθρογραφεί στο http://andreaskoutras.blogspot.com/.
http://news247.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου