Συνέχεια από: Τετάρτη, 22 Απριλίου 2015
Αιώνιος έφηβος και δημιουργικός - Genius Ewiger Jüngling und kreativer Genius
Μέρος πρώτο: “Ο μικρός πρίγκηπας”(Saint-Exupery)
2. Η συνάντηση στην έρημο 10
Ο εσωτερικός αγώνας μεταξύ του αισθήματος τής μοναδικότητας και της στατιστικής σκέψης, είναι συνήθως αγώνας μεταξύ “διανοητισμού” και του δικαιώματος που διεκδικεί το αίσθημα στη ζωή. Το αισθάνεσθαι αξιολογεί τι είναι σημαντικό για μένα, και αυτό που έχει σημασία για μένα, είναι το αντίβαρο στην διάνοια. Αν έχετε αληθινό αίσθημα, μπορείτε να πείτε πως αυτή είναι μια συνηθισμένη γυναίκα (γιατί όταν την δείτε να περπατά στο δρόμο, δεν είναι πολύ διαφορετική από άλλες γυναίκες), αλλά για μένα έχει ύψιστη αξία. Αυτό θα σήμαινε, πως το εγώ αποφασίζει, να υπερασπιστεί το αίσθημα του, χωρίς να αρνηθεί την άλλη πτυχή. Η λύση θα ήταν να πούμε: “στατιστικά ίσως ισχύει, αλλά στη ζωή μου υπάρχουν συγκεκριμένα πολύτιμα πράγματα, και στην ζωή μου, αυτή η γυναίκα έχει μια ιδιαίτερη αξία”. Για να το πει κανείς αυτό, είναι αναγκαία μια πράξη πίστεως ως προς το ίδιον αίσθημα. Αλλιώς είναι ο άνθρωπος διχασμένος λόγω της στατιστικής σκέψης, και για τον λόγο αυτό τείνουν πολλοί διανοούμενοι στον κομμουνισμό και άλλους -ισμούς. Αποκόπτονται από την λειτουργία της αισθήσεως. Η λειτουργία της αισθήσεως τους επιτρέπει να νιώσουν πως η ζωή τους και η σχέση τους και οι πράξεις τους είναι μοναδικές. Τους δίνει μια συγκεκριμένη αξία.
Όταν οι άνθρωποι καταληφθούν από την στατιστική σκέψη, αυτό σημαίνει πάντα, πως είτε δεν έχουν αίσθημα, είτε έχουν ένα πολύ αδύναμο, είτε τείνουν να το προδώσουν. Μπορούμε να πούμε πως ένας άντρας που δεν υποστηρίζει το αίσθημα του, παρουσιάζει μια αδυναμία στην περιοχή του έρωτα. Είναι ο διανοούμενος με τον αδύναμο έρωτα, γιατί δεν μπορεί να αποδεχθεί τα αισθήματα του, δεν μπορεί να μείνει πιστός σ' αυτά και να πει: “έτσι θέλω να ζήσω, γιατί αυτός είναι ο τρόπος που αισθάνομαι”.
Παραδεχόμαστε πως για ένα άνδρα είναι πιο βαρύ, παρά για μια γυναίκα, αυτό το οποίο εκφράζουμε όταν λέμε, πως έχει ένα αδύναμο έρωτα. Αν πείτε πχ σε μια μάνα πως τα παιδιά της δεν είναι μοναδικά, και πως τέτοιο σπόρο έχει παντού, θα σας απαντήσει, πως είναι μοναδικά γιατί είναι δικά της. Μια γυναίκα τείνει προς μια πιο προσωπική τοποθέτηση. Ο άντρας πρέπει να σκέφτεται απρόσωπα και αντικειμενικά, και αν είναι μοντέρνος επίσης στατιστικά. Τότε όμως αυτή η στάση στρέφεται εναντίον του σαν δηλητήριο. Αυτό ισχύει ιδιαιτέρως για άνδρες που έκαναν μια στρατιωτική καριέρα, και πρέπει να αποφασίζουν για την ζωή και τον θάνατο πολλών ανθρώπων. Ένας υψηλόβαθμος αξιωματικός πρέπει να πάρει αποφάσεις, για το που θα σταλεί ποια μονάδα, και ξέρει πως αυτοί οι άνδρες πιθανόν δε θα γυρίσουν, αλλά μερικοί από αυτούς θα πρέπει να θυσιαστούν. Πρέπει να βάλει το αίσθημα του κατά μέρος για να μπορέσει να πράξει, γιατί αν σκεφτόταν προσωπικά και με αίσθημα, δε θα μπορούσε να στείλει τους ανθρώπου αυτούς στον θάνατο. Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για ένα χειρουργό, στον οποίο δεν επιτρέπεται να σκέφτεται την ώρα της εγχείρησης ότι πρόκειται για τον τάδε. Πρέπει να εκτελέσει το καθαρά τεχνικό μέρος, που θα καταλήξει σε ζωή ή θάνατο. Για τον λόγο αυτό οι περισσότεροι χειρουργοί δεν εγχειρίζουν μέλη της οικογένειας τους. Η πείρα έχει δείξει πως έτσι είναι καλύτερα. Γνωρίζω πολλά δυστυχήματα που συνέβησαν λόγω αδεξιότητας του χειρουργού, που κατά κανόνα δεν κάνει λάθη (αλλά μπορεί να συμβεί αν χειρουργεί την γυναίκα ή την κόρη του). Θα ήταν καλύτερο λοιπόν την εγχείρηση να την κάνει ένας συνάδελφος της εμπιστοσύνης του. Η ικανότητα να παίρνει απόσταση από τα αισθήματα του, είναι ουσιαστικό για την ζωή ενός άνδρα, γιατί χρειάζεται συχνά μια ψυχρή, επιστημονική, αντικειμενική στάση. Αλλά αν δεν έχει σχέση με την άνιμα του, και δεν προσπαθεί να φροντίσει για τα προβλήματα του που σχετίζονται με τον έρωτα, τότε διχοτομεί την ψυχή του. Για τον λόγο αυτό, οι άνδρες δυσκολεύονται περισσότερο από τι γυναίκες, να αποδεχθούν την ψυχολογία του Γιουνγκ. Επειδή επιμένουμε στην αποδοχή του ασυνειδήτου, οι άντρες πρέπει να αποδεχθούν το αίσθημα και την σχέση-τον έρωτα δηλαδή-και αυτό είναι που φοβίζει συχνά ένα άντρα. Είναι να σαν πρέπει από 'δω και πέρα να φροντίζει βρέφη. Έτσι το αισθάνεται, είναι ενάντια στη φύση του, αλλά αν οι άντρες θέλουν να αναπτυχθούν-ακριβώς όπως οι γυναίκες που πρέπει να μάθουν να λαμβάνουν μέρος στον κόσμο του άντρα, με περισσότερη αντικειμενικότητα και λιγότερη προσωπική τοποθέτηση-πρέπει να κάνουν την αντίθετη κίνηση και να λάβουν στα σοβαρά τα αισθήματά τους και τα προβλήματα που σχετίζονται με τον έρωτα. Είναι ένα αναπόφευκτο μέρος της ανθρώπινης ανάπτυξης, το ότι πρέπει να εντάξουμε την άλλη, την μη αναπτυγμένη πλευρά, και αν δεν το κάνουμε, θα βρεθούμε ενώπιον της και χωρίς την θέληση μας. Όσο πιο πολύ στα σοβαρά παίρνει τα προβλήματα του έρωτα ο άντρας, τόσο λιγότερο θα εκθηλυνθεί, αν και του φαίνεται πως το αντίθετο συμβαίνει. Αν σκληρύνει όμως και δεν πάρει στα σοβαρά το συναισθηματικό του πρόβλημα, θα γίνει ακούσια θηλυκός. Γενικά μπορούμε να πούμε, πως ο puer που έχει μια τάση προς εκθήλυνση, έχει καλύτερη δυνατότητα ανάπτυξης αν πάρει τα αισθήματα του στα σοβαρά, και δεν πέσει στην παγίδα της στατιστικής σκέψης, αν δηλ δεν σκεφτεί ξαφνικά: “Θεέ μου! Εκατοντάδες και χιλιάδες σαν εμένα!”
Η ιστορία συνεχίζεται λογικά. Το επόμενο πλάσμα που ο μικρός πρίγκηπας συναντά, είναι μια αλεπού, που του λέει ότι θέλει να ημερωθεί από αυτόν.
Την στιγμή αυτή εμφανίζεται η αλεπού:
“Καλημέρα”, είπε η αλεπού.
“Καλημέρα”, είπε ευγενικά ο μικρός πρίγκηπας που γύρισε αλλά δεν είδε τίποτα.
“Είμαι εδώ” είπε η φωνή, “κάτω από την μηλιά...”
“Ποιος είσαι;” είπε ο μικρός πρίγκηπας. “Είσαι πολύ όμορφο...”
“Είμαι μια αλεπού”, είπε η αλεπού.
“Έλα παίξε μαζί μου”, πρότεινε ο μικρός πρίγκηπας. “Είμαι τόσο λυπημένος...”
“Δεν μπορώ να παίξω μαζί σου”, είπε η αλεπού. “Δεν είμαι ακόμα εξημερωμένη!”
“Αχ, συγγνώμη!”, είπε ο μικρός πρίγκηπας. Μετά από λίγη σκέψη όμως πρόσθεσε: “τι σημαίνει 'εξημερώνω';”
“Δεν είσαι από 'δω” είπε η αλεπού, “τι ψάχνεις;”
“Ψάχνω τους ανθρώπους”, είπε ο μικρός πρίγκηπας. “Τι σημαίνει 'εξημερώνω';”
“Οι άνθρωποι”, είπε η αλεπού, “έχουν όπλα και πυροβολούν. Αυτό είναι πολύ ενοχλητικό. Επίσης κρατάνε κότες. Αυτό είναι το μοναδικό τους ενδιαφέρον. Ψάχνεις κότες;”
“Όχι”, είπε ο μικρός πρίγκηπας, “ψάχνω φίλους. (Εδώ βλέπει κανείς πως ο Saint-Exupery ξέρει τι είναι οι προβολές!) Τι σημαίνει 'εξημερώνω';” “Είναι ένα πράγμα που έχει ξεχαστεί”, είπε η αλεπού. “Σημαίνει: να 'εξοικειωθείς'”.
“Να εξοικειωθείς;”
“Φυσικά”, είπε η αλεπού. “Για μένα είσαι ακόμα απλά ένα αγόρι, που είναι εντελώς ίδιο με εκατό χιλιάδες άλλα αγόρια. (Και τώρα θα εξηγήσει πως ξεφεύγει κανείς από την στατιστική σκέψη) Δεν σε χρειάζομαι, και εσύ το ίδιο ελάχιστα με χρειάζεσαι. Για σένα είμαι απλά μια αλεπού, που είναι ίδια με εκατό χιλιάδες άλλες αλεπούδες. Αλλά αν με εξημερώσεις, θα χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλο. Θα είσαι για μένα ο μοναδικός στον κόσμο...”
“Αρχίζω να καταλαβαίνω”, είπε ο μικρός πρίγκηπας. “Υπάρχει ένα λουλούδι...πιστεύω πως με έχει εξημερώσει...”
“Αυτό είναι πιθανό”, είπε η αλεπού. “Στη γη συναντά κανείς οτιδήποτε...”
“Αχ, αυτό δεν είναι στην γη”, είπε ο μικρός πρίγκηπας.
Η αλεπού φάνηκε πολύ αναστατωμένη: “Σε ένα άλλο πλανήτη;”
“Ναι.”
“Υπάρχουν κυνηγοί στον πλανήτη αυτό;”
“Όχι.”
“Αυτό είναι ενδιαφέρον! Και κότες;”
“Όχι.”
“Τίποτα δεν είναι τέλειο!”, αναστέναξε η αλεπού. Αλλά επέστρεψε στην ροή των σκέψεων της:
“Η ζωή μου είναι μονότονη. Εγώ κυνηγώ κότες, οι άνθρωποι εμένα. Όλες οι κότες είναι ίδιες, όλοι οι άνθρωποι επίσης. Βαριέμαι λίγο λοιπόν. Αλλά αν με εξημερώσεις, η ζωή μου θα γίνει σαν ηλιόλουστη. Θα γνωρίζω τον ήχο των βημάτων σου, που διαφέρει από όλους τους άλλους. Τα άλλα βήματα με κυνηγούν κάτω από την γη. Τα δικά σου θα με έλκουν από την φωλιά μου, σαν μουσική. Και να δεις τότε! Βλέπεις εκεί τα χωράφια με το σιτάρι; Εγώ δεν τρώω ψωμί. Για μένα είναι το σιτάρι άχρηστο. Τα σπαρτά δεν μου θυμίζουν τίποτα. Και αυτό είναι λυπηρό. Αλλά εσύ έχεις μαλλιά ξανθά σαν το σιτάρι. Αχ, θα είναι θαυμάσιο, αν με εξημερώσεις κάποτε! Το χρυσαφί των σπαρτών θα μου θυμίζει εσένα. Και θα αγαπήσω το θρόισμα του ανέμου μέσα από τα σπαρτά....”
Η αλεπού σιώπησε και κοίταζε τον πρίγκηπα για πολύ ώρα: “σε παρακαλώ...εξημέρωσε με!” είπε.
“Το θέλω”, είπε ο μικρός πρίγκηπας, “αλλά δεν έχω πολύ χρόνο. Πρέπει να βρω φίλους και να γνωρίσω πολλά πράγματα.”
“Γνωρίζει κανείς μόνο τα πράγματα που εξημερώνει”, είπε η αλεπού. “Οι άνθρωποι δεν έχουν πια χρόνο, να γνωρίσουν οτιδήποτε. Τα αγοράζουν όλα έτοιμα στα μαγαζιά. Επειδή όμως δεν υπάρχουν καταστήματα για φίλους, οι άνθρωποι δεν έχουν φίλους πια. Αν θες ένα φίλο, εξημέρωσε με!”
“Τι πρέπει να κάνω;” είπε ο μικρός πρίγκηπας.
“Πρέπει να είσαι πολύ υπομονετικός” απάντησε η αλεπού. “Κατ' αρχήν, κάθισε λίγο μακριά από μένα, στο χορτάρι. Θα σε κοιτάζω κλεφτά, και εσύ δε θα πεις τίποτα. Η γλώσσα είναι η πηγή των παρεξηγήσεων. Αλλά κάθε μέρα θα μπορείς να κάθεσαι λίγο πιο κοντά...”
Θα γίνουν λοιπόν στενοί φίλοι. Όταν έρχεται η ώρα του αποχαιρετισμού για τον μικρό πρίγκηπα, η αλεπού του λέει το μυστικό της, όπως το είχε υποσχεθεί.
“Εδώ το μυστικό μου. Είναι πολύ απλό: μόνο με την καρδιά βλέπεις καλά. Το ουσιαστικό είναι αόρατο για τα μάτια.”
“Το ουσιαστικό είναι αόρατο για τα μάτια”, επανέλαβε ο μικρός πρίγκηπας, για να το θυμάται.
“Ο χρόνος που έχασες για την τριανταφυλλιά σου, την κάνει τόσο σημαντική.”
“Ο χρόνος που έχασα για την τριανταφυλλιά μου...”, είπε ο μικρός πρίγκηπας για να το θυμάται.
“Οι άνθρωποι ξέχασαν την αλήθεια”, είπε η αλεπού. “Αλλά εσύ δεν πρέπει να την ξεχάσεις. Για όλη σου την ζωή είσαι υπεύθυνος γι' αυτό με το οποίο εξοικειώθηκες. Είσαι υπεύθυνος για την τριανταφυλλιά σου...”
“Είμαι υπεύθυνος για την τριανταφυλλιά μου...”, επανέλαβε ο μικρός πρίγκηπας, για να το θυμάται.
Μπορούμε να πούμε πως η αλεπού διδάσκει στον μικρό πρίγκηπα την ουσιαστική αξία τού εδώ και τώρα, και με τον τρόπο αυτό την αξία του αισθήματος. Το αίσθημα δίνει στο παρόν μια αξία, γιατί χωρίς αυτό, ο άνθρωπος δεν έχει σχέση με την κατάσταση στο εδώ και τώρα. Με το αίσθημα προκύπτει και η ευθύνη, και μέσω αυτής της διαδικασίας και η αντίληψη της ιδίας ατομικότητας.
Εδώ έχουμε πάλι το συχνό μοτίβο του ζώου-βοηθού, που διδάσκει τον άνθρωπο, πως να γίνει ανθρώπινος-τον διδάσκει με άλλα λόγια την διαδικασία της εξατομίκευσης.
Συνεχίζεται
Aμέθυστος
Αιώνιος έφηβος και δημιουργικός - Genius Ewiger Jüngling und kreativer Genius
Μέρος πρώτο: “Ο μικρός πρίγκηπας”(Saint-Exupery)
2. Η συνάντηση στην έρημο 10
Όταν οι άνθρωποι καταληφθούν από την στατιστική σκέψη, αυτό σημαίνει πάντα, πως είτε δεν έχουν αίσθημα, είτε έχουν ένα πολύ αδύναμο, είτε τείνουν να το προδώσουν. Μπορούμε να πούμε πως ένας άντρας που δεν υποστηρίζει το αίσθημα του, παρουσιάζει μια αδυναμία στην περιοχή του έρωτα. Είναι ο διανοούμενος με τον αδύναμο έρωτα, γιατί δεν μπορεί να αποδεχθεί τα αισθήματα του, δεν μπορεί να μείνει πιστός σ' αυτά και να πει: “έτσι θέλω να ζήσω, γιατί αυτός είναι ο τρόπος που αισθάνομαι”.
Παραδεχόμαστε πως για ένα άνδρα είναι πιο βαρύ, παρά για μια γυναίκα, αυτό το οποίο εκφράζουμε όταν λέμε, πως έχει ένα αδύναμο έρωτα. Αν πείτε πχ σε μια μάνα πως τα παιδιά της δεν είναι μοναδικά, και πως τέτοιο σπόρο έχει παντού, θα σας απαντήσει, πως είναι μοναδικά γιατί είναι δικά της. Μια γυναίκα τείνει προς μια πιο προσωπική τοποθέτηση. Ο άντρας πρέπει να σκέφτεται απρόσωπα και αντικειμενικά, και αν είναι μοντέρνος επίσης στατιστικά. Τότε όμως αυτή η στάση στρέφεται εναντίον του σαν δηλητήριο. Αυτό ισχύει ιδιαιτέρως για άνδρες που έκαναν μια στρατιωτική καριέρα, και πρέπει να αποφασίζουν για την ζωή και τον θάνατο πολλών ανθρώπων. Ένας υψηλόβαθμος αξιωματικός πρέπει να πάρει αποφάσεις, για το που θα σταλεί ποια μονάδα, και ξέρει πως αυτοί οι άνδρες πιθανόν δε θα γυρίσουν, αλλά μερικοί από αυτούς θα πρέπει να θυσιαστούν. Πρέπει να βάλει το αίσθημα του κατά μέρος για να μπορέσει να πράξει, γιατί αν σκεφτόταν προσωπικά και με αίσθημα, δε θα μπορούσε να στείλει τους ανθρώπου αυτούς στον θάνατο. Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για ένα χειρουργό, στον οποίο δεν επιτρέπεται να σκέφτεται την ώρα της εγχείρησης ότι πρόκειται για τον τάδε. Πρέπει να εκτελέσει το καθαρά τεχνικό μέρος, που θα καταλήξει σε ζωή ή θάνατο. Για τον λόγο αυτό οι περισσότεροι χειρουργοί δεν εγχειρίζουν μέλη της οικογένειας τους. Η πείρα έχει δείξει πως έτσι είναι καλύτερα. Γνωρίζω πολλά δυστυχήματα που συνέβησαν λόγω αδεξιότητας του χειρουργού, που κατά κανόνα δεν κάνει λάθη (αλλά μπορεί να συμβεί αν χειρουργεί την γυναίκα ή την κόρη του). Θα ήταν καλύτερο λοιπόν την εγχείρηση να την κάνει ένας συνάδελφος της εμπιστοσύνης του. Η ικανότητα να παίρνει απόσταση από τα αισθήματα του, είναι ουσιαστικό για την ζωή ενός άνδρα, γιατί χρειάζεται συχνά μια ψυχρή, επιστημονική, αντικειμενική στάση. Αλλά αν δεν έχει σχέση με την άνιμα του, και δεν προσπαθεί να φροντίσει για τα προβλήματα του που σχετίζονται με τον έρωτα, τότε διχοτομεί την ψυχή του. Για τον λόγο αυτό, οι άνδρες δυσκολεύονται περισσότερο από τι γυναίκες, να αποδεχθούν την ψυχολογία του Γιουνγκ. Επειδή επιμένουμε στην αποδοχή του ασυνειδήτου, οι άντρες πρέπει να αποδεχθούν το αίσθημα και την σχέση-τον έρωτα δηλαδή-και αυτό είναι που φοβίζει συχνά ένα άντρα. Είναι να σαν πρέπει από 'δω και πέρα να φροντίζει βρέφη. Έτσι το αισθάνεται, είναι ενάντια στη φύση του, αλλά αν οι άντρες θέλουν να αναπτυχθούν-ακριβώς όπως οι γυναίκες που πρέπει να μάθουν να λαμβάνουν μέρος στον κόσμο του άντρα, με περισσότερη αντικειμενικότητα και λιγότερη προσωπική τοποθέτηση-πρέπει να κάνουν την αντίθετη κίνηση και να λάβουν στα σοβαρά τα αισθήματά τους και τα προβλήματα που σχετίζονται με τον έρωτα. Είναι ένα αναπόφευκτο μέρος της ανθρώπινης ανάπτυξης, το ότι πρέπει να εντάξουμε την άλλη, την μη αναπτυγμένη πλευρά, και αν δεν το κάνουμε, θα βρεθούμε ενώπιον της και χωρίς την θέληση μας. Όσο πιο πολύ στα σοβαρά παίρνει τα προβλήματα του έρωτα ο άντρας, τόσο λιγότερο θα εκθηλυνθεί, αν και του φαίνεται πως το αντίθετο συμβαίνει. Αν σκληρύνει όμως και δεν πάρει στα σοβαρά το συναισθηματικό του πρόβλημα, θα γίνει ακούσια θηλυκός. Γενικά μπορούμε να πούμε, πως ο puer που έχει μια τάση προς εκθήλυνση, έχει καλύτερη δυνατότητα ανάπτυξης αν πάρει τα αισθήματα του στα σοβαρά, και δεν πέσει στην παγίδα της στατιστικής σκέψης, αν δηλ δεν σκεφτεί ξαφνικά: “Θεέ μου! Εκατοντάδες και χιλιάδες σαν εμένα!”
Η ιστορία συνεχίζεται λογικά. Το επόμενο πλάσμα που ο μικρός πρίγκηπας συναντά, είναι μια αλεπού, που του λέει ότι θέλει να ημερωθεί από αυτόν.
Την στιγμή αυτή εμφανίζεται η αλεπού:
“Καλημέρα”, είπε η αλεπού.
“Καλημέρα”, είπε ευγενικά ο μικρός πρίγκηπας που γύρισε αλλά δεν είδε τίποτα.
“Είμαι εδώ” είπε η φωνή, “κάτω από την μηλιά...”
“Ποιος είσαι;” είπε ο μικρός πρίγκηπας. “Είσαι πολύ όμορφο...”
“Είμαι μια αλεπού”, είπε η αλεπού.
“Έλα παίξε μαζί μου”, πρότεινε ο μικρός πρίγκηπας. “Είμαι τόσο λυπημένος...”
“Δεν μπορώ να παίξω μαζί σου”, είπε η αλεπού. “Δεν είμαι ακόμα εξημερωμένη!”
“Αχ, συγγνώμη!”, είπε ο μικρός πρίγκηπας. Μετά από λίγη σκέψη όμως πρόσθεσε: “τι σημαίνει 'εξημερώνω';”
“Δεν είσαι από 'δω” είπε η αλεπού, “τι ψάχνεις;”
“Ψάχνω τους ανθρώπους”, είπε ο μικρός πρίγκηπας. “Τι σημαίνει 'εξημερώνω';”
“Οι άνθρωποι”, είπε η αλεπού, “έχουν όπλα και πυροβολούν. Αυτό είναι πολύ ενοχλητικό. Επίσης κρατάνε κότες. Αυτό είναι το μοναδικό τους ενδιαφέρον. Ψάχνεις κότες;”
“Όχι”, είπε ο μικρός πρίγκηπας, “ψάχνω φίλους. (Εδώ βλέπει κανείς πως ο Saint-Exupery ξέρει τι είναι οι προβολές!) Τι σημαίνει 'εξημερώνω';” “Είναι ένα πράγμα που έχει ξεχαστεί”, είπε η αλεπού. “Σημαίνει: να 'εξοικειωθείς'”.
“Να εξοικειωθείς;”
“Φυσικά”, είπε η αλεπού. “Για μένα είσαι ακόμα απλά ένα αγόρι, που είναι εντελώς ίδιο με εκατό χιλιάδες άλλα αγόρια. (Και τώρα θα εξηγήσει πως ξεφεύγει κανείς από την στατιστική σκέψη) Δεν σε χρειάζομαι, και εσύ το ίδιο ελάχιστα με χρειάζεσαι. Για σένα είμαι απλά μια αλεπού, που είναι ίδια με εκατό χιλιάδες άλλες αλεπούδες. Αλλά αν με εξημερώσεις, θα χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλο. Θα είσαι για μένα ο μοναδικός στον κόσμο...”
“Αρχίζω να καταλαβαίνω”, είπε ο μικρός πρίγκηπας. “Υπάρχει ένα λουλούδι...πιστεύω πως με έχει εξημερώσει...”
“Αυτό είναι πιθανό”, είπε η αλεπού. “Στη γη συναντά κανείς οτιδήποτε...”
“Αχ, αυτό δεν είναι στην γη”, είπε ο μικρός πρίγκηπας.
Η αλεπού φάνηκε πολύ αναστατωμένη: “Σε ένα άλλο πλανήτη;”
“Ναι.”
“Υπάρχουν κυνηγοί στον πλανήτη αυτό;”
“Όχι.”
“Αυτό είναι ενδιαφέρον! Και κότες;”
“Όχι.”
“Τίποτα δεν είναι τέλειο!”, αναστέναξε η αλεπού. Αλλά επέστρεψε στην ροή των σκέψεων της:
“Η ζωή μου είναι μονότονη. Εγώ κυνηγώ κότες, οι άνθρωποι εμένα. Όλες οι κότες είναι ίδιες, όλοι οι άνθρωποι επίσης. Βαριέμαι λίγο λοιπόν. Αλλά αν με εξημερώσεις, η ζωή μου θα γίνει σαν ηλιόλουστη. Θα γνωρίζω τον ήχο των βημάτων σου, που διαφέρει από όλους τους άλλους. Τα άλλα βήματα με κυνηγούν κάτω από την γη. Τα δικά σου θα με έλκουν από την φωλιά μου, σαν μουσική. Και να δεις τότε! Βλέπεις εκεί τα χωράφια με το σιτάρι; Εγώ δεν τρώω ψωμί. Για μένα είναι το σιτάρι άχρηστο. Τα σπαρτά δεν μου θυμίζουν τίποτα. Και αυτό είναι λυπηρό. Αλλά εσύ έχεις μαλλιά ξανθά σαν το σιτάρι. Αχ, θα είναι θαυμάσιο, αν με εξημερώσεις κάποτε! Το χρυσαφί των σπαρτών θα μου θυμίζει εσένα. Και θα αγαπήσω το θρόισμα του ανέμου μέσα από τα σπαρτά....”
Η αλεπού σιώπησε και κοίταζε τον πρίγκηπα για πολύ ώρα: “σε παρακαλώ...εξημέρωσε με!” είπε.
“Το θέλω”, είπε ο μικρός πρίγκηπας, “αλλά δεν έχω πολύ χρόνο. Πρέπει να βρω φίλους και να γνωρίσω πολλά πράγματα.”
“Γνωρίζει κανείς μόνο τα πράγματα που εξημερώνει”, είπε η αλεπού. “Οι άνθρωποι δεν έχουν πια χρόνο, να γνωρίσουν οτιδήποτε. Τα αγοράζουν όλα έτοιμα στα μαγαζιά. Επειδή όμως δεν υπάρχουν καταστήματα για φίλους, οι άνθρωποι δεν έχουν φίλους πια. Αν θες ένα φίλο, εξημέρωσε με!”
“Τι πρέπει να κάνω;” είπε ο μικρός πρίγκηπας.
“Πρέπει να είσαι πολύ υπομονετικός” απάντησε η αλεπού. “Κατ' αρχήν, κάθισε λίγο μακριά από μένα, στο χορτάρι. Θα σε κοιτάζω κλεφτά, και εσύ δε θα πεις τίποτα. Η γλώσσα είναι η πηγή των παρεξηγήσεων. Αλλά κάθε μέρα θα μπορείς να κάθεσαι λίγο πιο κοντά...”
Θα γίνουν λοιπόν στενοί φίλοι. Όταν έρχεται η ώρα του αποχαιρετισμού για τον μικρό πρίγκηπα, η αλεπού του λέει το μυστικό της, όπως το είχε υποσχεθεί.
“Εδώ το μυστικό μου. Είναι πολύ απλό: μόνο με την καρδιά βλέπεις καλά. Το ουσιαστικό είναι αόρατο για τα μάτια.”
“Το ουσιαστικό είναι αόρατο για τα μάτια”, επανέλαβε ο μικρός πρίγκηπας, για να το θυμάται.
“Ο χρόνος που έχασες για την τριανταφυλλιά σου, την κάνει τόσο σημαντική.”
“Ο χρόνος που έχασα για την τριανταφυλλιά μου...”, είπε ο μικρός πρίγκηπας για να το θυμάται.
“Οι άνθρωποι ξέχασαν την αλήθεια”, είπε η αλεπού. “Αλλά εσύ δεν πρέπει να την ξεχάσεις. Για όλη σου την ζωή είσαι υπεύθυνος γι' αυτό με το οποίο εξοικειώθηκες. Είσαι υπεύθυνος για την τριανταφυλλιά σου...”
“Είμαι υπεύθυνος για την τριανταφυλλιά μου...”, επανέλαβε ο μικρός πρίγκηπας, για να το θυμάται.
Μπορούμε να πούμε πως η αλεπού διδάσκει στον μικρό πρίγκηπα την ουσιαστική αξία τού εδώ και τώρα, και με τον τρόπο αυτό την αξία του αισθήματος. Το αίσθημα δίνει στο παρόν μια αξία, γιατί χωρίς αυτό, ο άνθρωπος δεν έχει σχέση με την κατάσταση στο εδώ και τώρα. Με το αίσθημα προκύπτει και η ευθύνη, και μέσω αυτής της διαδικασίας και η αντίληψη της ιδίας ατομικότητας.
Εδώ έχουμε πάλι το συχνό μοτίβο του ζώου-βοηθού, που διδάσκει τον άνθρωπο, πως να γίνει ανθρώπινος-τον διδάσκει με άλλα λόγια την διαδικασία της εξατομίκευσης.
Συνεχίζεται
Aμέθυστος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου