Puer aeternus-Τρίτο μέρος (68)

Συνέχεια από:Σάββατο, 20 Φεβρουαρίου 2016

Puer aeternus-Τρίτο μέρος

«Το βασίλειο άνευ χώρου» (Bruno Goetz)

Τα αγόρια απαγάγουν τον βασιλιά, ο οποίος γελά, ακολουθώντας έναν διάδρομο στρωμένο με τριαντάφυλλα. Προκαλείται μια γενικευμένη ταραχή. Οι πόρτες ξηλώνονται απ’ έξω, και οι «υπόγειοι» μπουκάρουν μέσα οπλισμένοι με τσεκούρια, πιστόλια και ξίφη. Τότε αρχίζει το μακελειό μεταξύ του κοινού και των εγκληματιών, το οποίο επεκτάθηκε σε ολόκληρη την πόλη όταν κατέρρευσε το θέατρο. Στην αγορά, όπου διεξάγονται οι αγριότερες μάχες και χιλιάδες ουρλιαχτά γεμίζουν τον αέρα, ακούγεται ξαφνικά μια καθαρή φωνή. Μια μορφή κατάφερε να ανεβεί στην οροφή του τραμ και ζητά να κάνουν ησυχία. Όλο και πιο πολύ άνθρωποι προσπαθούν να ακούσουν, και σιγά σιγά εξαπλώνεται μια ανήσυχη σιωπή. «Φίλοι, συνέλθετε!», φωνάζει μια μορφή. Φοβάστε ο ένας τον άλλο, γι’ αυτό σκοτώνεστε μεταξύ σας. Η παλιά τάξη σας κάνει εχθρούς, κάντε λοιπόν μια νέα τάξη! Μην ξεχνάτε ποιοι είναι οι εχθροί σας. Τα ξένα αγόρια... αυτά παίρνουν την μορφή σας. Πολίτες, υπόγειοι! Μισείτε ο ένας τον άλλον, αλλά γνωρίζεστε μεταξύ σας. Ποια όμως είναι τα αγόρια; Ποιος τα γνωρίζει; Από που έρχονται; Τί θέλουν;» Ο ομιλών συνεχίζει λέγοντας, πως τα αγόρια θα καταλύσουν κάθε τάξη. Τίποτα δε θα μείνει. Η παράνοια θα τα οδηγήσει όλα στην φρίκη, στην ηδονή και την απόγνωση!

Το πλήθος είναι και πάλι ανήσυχο. Βρισιές και ερωτήσεις τον διακόπτουν. Κάποιοι φωνάζουν τα αγόρια, άλλοι βρίζουν τον ομιλητή, ο οποίος ξεκινά εκ νέου: «Θέλετε την νέα μορφή τής ζωής σας. Θέλετε μια ιερή τάξη, την ιερή τάξη της εργασίας σας. Αυτή βρίσκεται μέσα σας, στην επιθυμία σας, στην ίδια την εργασία σας. Εγώ απλώς σας την δείχνω... Σας διδάσκω αυτό που οι ίδιοι θέλετε. Σας δίνω νόμους που οι ίδιοι επιβάλατε. Εγώ και οι δικοί μου, θέλουμε να είμαστε για σας αδέλφια, βοηθοί, σωτήρες... εμείς ήμαστε οι μυστικοί κύριοι και τώρα θέλουμε να γίνουμε υπηρέτες σας!» Μια ακτίνα του φεγγαριού πέφτει πάνω στό οξύ, μαραμένο πρόσωπο του ομιλητή. Τα μάτια λες και ήταν από φωτεινές, διάφανες πέτρες. Ένα τσούρμο σύντροφοι τον περιβάλλει, σαν να υπερίπταται και φωτίζει με ένα μη γήινο φως. Αστράφτει σαν γυαλί. «Μην ανέχεστε τίποτα σκοτεινό!» φωνάζει η μορφή. «Μην ξαναβυθιστείτε στο παλιό σκοτεινό πηγάδι! Γιατί τότε ο ύπνος σας θα γίνει ξύπνιος και δε θα υπάρχει διέξοδος σε άλλο βασίλειο....! μην έχετε πείνα για την αιωνιότητα, που δεν υπάρχει! Έτσι προσκαλείτε τα αγόρια που θα σας καταστρέψουν! Ξεχάστε τα και θα χάσουν την δύναμη τους, θα σας υπηρετήσουν, θα γίνουν σαν εσάς, το βασίλειο τους τέλειωσε!»

Το πλήθος φωνάζει και πάλι. Τα αγόρια πρέπει να σκοτωθούν, η τρέλα να σταματήσει. Κανείς δεν ακούει πια τις προειδοποιήσεις της γυάλινης μορφής, να μην αγγίξουν τα αγόρια. Στην μέση της πλατείας ανάβει μια φωτιά, στο φως της οποίας συνωστίζονται γυμνά αγόρια. Ένα από αυτά ξεχωρίζει και λέει: «Σε μας, όποιος θέλει να είναι ελεύθερος! Άστε τους άλλους να αναγκάσουν τον ουρανό να έρθει στη γη! Άστε τους να παραλύσουν στην τάξη, την δουλειά και την ευτυχία! Σε μας να έρθει όποιος αγαπά την φωτιά και την αιώνια μεταβολή!» Η γυμνή παρέα τραγουδά ένα άγριο τραγούδι. Ένα τρεμούλιασμα εξαπλώνεται στο πλήθος. Από τον αέρα αναμιγνύεται ένα νέο, πανηγυρικό τραγούδι με αυτό των αγοριών, και προσπαθεί να μπει στον αυστηρό ρυθμό των γυάλινων κυρίων. Το πλήθος φωνάζει: «Στον κύριο! Στον κύριο! Ο νέος θεός! Προσευχηθείτε! Σκοτώστε τα αγόρια! Θυσιάστε!» Χωρίς να το σκεφτούν πιάνουν τα όπλα και ορμούν στα αγόρια. Ένα μπουρίνι όμως φουσκώνει την φωτιά και αυτή γίνεται πανί. Ένα πύρινο καράβι ανεβαίνει στον αέρα μαζί με το τσούρμο που τραγουδά. Με τα κανόνια σημαδεύουν το καράβι. Και όταν αυτό διαλύεται σε σπίθες, εκατομμύρια τριαντάφυλλα πέφτουν στην πλατεία και την γεμίζουν με ένα άρωμα που ναρκώνει.

Αυτό το τρίτο μέρος μιλά από μόνο του. Είναι εκπληκτικό πως το βιβλίο γράφτηκε πριν 70 χρόνια (η συγγραφέας το αναφέρει αυτό το 1987) και πως περάσαμε από όλα όσα προλέγει. Η τέχνη μπορεί να είναι τόσο προφητική. Ακόμα και η φωτιά στο Reichstag υπονοείται. Το πιο περίεργο όμως είναι το μοτίβο της καμένης πόλης, πάνω στην οποία κτίστηκε μια καινούρια με πιο ανάλαφρη και λεπτή αρχιτεκτονική. Αυτό δείχνει πως υπάρχει μια τρύπα στην σκάλα. Μια τεράστια αντίθεση μεταξύ βαθέων, αρχαϊκών μερών της ψυχής με ειδωλολατρική κοσμοθεωρία και της πάνω στρώσης ανώτερου πολιτισμού. Μας δείχνει επίσης πως αυτό το πρόβλημα οδηγεί σε καταστροφές όπως είναι οι πόλεμοι και οι επαναστάσεις. Αυτές τις καταστροφές ακολουθεί μια καταπιεστική, αντιδραστική εγκατάσταση της παλιάς, ανεπεξέργαστης στάσης, εφόσον το πρόβλημα δεν συνειδητοποιείται.

Το νέο θα κτιστεί πάνω στα ερείπια του παλιού, όπως έγινε στην Γερμανία, χωρίς το παρελθόν να έχει συνειδητοποιηθεί. Η στιγμή της σκέψης, της αληθινής ψυχικής επεξεργασίας, προσπεράστηκε λόγω της οικονομικής ανάπτυξης και της φροντίδας για μια νέα ζωή από τα ερείπια του β’ ΠΠ. Αντί της συνειδητοποίησης αυτής, ο υπόγειος κόσμος συνεχίζει να ζει και δείχνει πάλι την επαναστατική του αναμόχλευση.

Είναι σαν μετά από μια νευρική κατάρρευση, όταν οι άνθρωποι με την βοήθεια των ναρκωτικών ξαναρχίζουν με την παλιά ζωή τους, αντί να στραφούν στο ασυνείδητο και να ρωτήσουν τι βρίσκεται στον πάτο του. Σε μια κατάρρευση κάτι θετικό θέλει να βγει στην επιφάνεια. Αν όμως το εν λόγω άτομο δεν στραφεί προς αυτό, όπως η σταχτοπούτα, διαχωρίζοντας τους καλούς από τους κακούς σπόρους, τότε χάνει την επαφή προς τις θετικές αξίες του ασυνειδήτου. Το ίδιο ισχύει και για τον εθνικοσοσιαλισμό, που ήταν μια παραμορφωμένη ορμή προς την δημιουργική ανανέωση. Αν οι Γερμανοί προσλάμβαναν τον Φο, που είναι ξεκάθαρα μια νέα αρχετυπική μορφή σωτήρα, ως μια υποκειμενική, εσωτερική εικόνα και ως εξωτερική πολιτική παράνοια ενός «Führer», αυτή η πρόσληψη θα μπορούσε να είναι η αρχή μιας μεγάλης δημιουργικής δυναμικής. Αντί αυτού, μετέθεσαν την μορφή αυτή προς τα έξω και την ανέμειξαν με πολιτική προπαγάνδα και μοιραίο πάθος για εξουσία. Κάτω από αυτά υποφέραμε όλοι μας. 

Συνεχίζεται