Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ (28)

Συνέχεια από: Πέμπτη 21 Ιουλίου 2016

Προλεγόμενα σε μία φιλοσοφική Χριστολογία.

Τού Xavier Tilliette.

4. Πανχριστισμός.        

  Ο Πανχριστισμός βάσει των επεμβάσεων τού Μπλοντέλ στην μοντέρνα διαμάχη προϋποθέτει την προσφυγή στην "ζωντανή αλήθεια" και στην πραγματικότητα τού μοναδικού Χριστού, πολύμορφου, ζώντος και αθανάτου. Ο πραγματικός Ιησούς τού Λόϊζυ είναι η μετριότης, ένας πρωταθλητής, ένα κόψιμο σε κομμάτια και στοιχεία,  πού δίνει μία μερική και ασαφή μόνον εικόνα της πραγματικότητος.

          Η φυσιογνωμία τού Ραββί  τής Γαλιλαίας διατηρείται στο επίπεδο των μαρτυριών, οι οποίες ερμηνεύονται μειωτικά. Ο Μπλοντέλ στις πετυχημένες σελίδες του "Ιστορία και δόγμα", και στην αλληλογραφία του, με μία επιμονή ξυλοκόπου  καθάρισε την ιστορικιστική Μέθοδο, τόσο μειωτική, η οποία εφαρμόστηκε στα Ευαγγέλια. Αυτή η μέθοδος εργάζεται πάνω σε αντίγραφα και αντιγραφές. Ο Λοϊζυ παίρνει το πορτραίτο για το πρωτότυπο, το σχέδιο για την πραγματικότητα. Ο Μπλοντέλ έδωσε με μεγάλη αφθονία την απόδειξη ότι είναι ένας υπηρέτης τού γράμματος, της ακρίβειας, των τυπικών και των πεποιθήσεων, τόσο πολύ ώστε το Action βαπτίσθηκε μία απολογία του Φαρισαίου. Ο Μπλοντέλ δέν σταματά ποτέ  να καταγγέλλει την ακαταλληλότητα τής ιστορίας η οποία εφαρμόζει τα περιοριστικά της μέτρα και εν τέλει αποκόπτεται απο την τελεολογία η οποία θα μπορούσε να της ξαναδώσει τον δυναμισμό της. Η αλήθεια δέν απορρέει απο μία εικόνα αναγκαίως περιορισμένη αλλά απο μία Χριστολογία   μεγιστοποιημένη.

          Δέν πρόκειται για την υποτίμηση τής εμπειρίας τής πρώτης Χριστιανικής γενεάς, των "μαθητών απο πρώτο χέρι" όπως τους ονομάζει ο Κίρκεγκαρντ, αυτών που είδαν και ακούμπησαν τον Λόγο τής ζωής κάτω απο το δικό του πέπλο της σάρκας, οι οποίοι είναι όλοι τους οι τυχεροί μάρτυρες χωρίς τους οποίους το γεγονός του Ιησού θα είχε θαφτεί στους αμμόλοφους του Χρόνου. Αλλά δέν συμφέρει ούτε και να ξανασκεπάσουμε τον τάφο του Χριστού με τα "κατακάθια της ιστορίας". Ο Χριστιανισμός είναι μία ζωή η οποία επεκτείνεται, δέν είναι ένα πτώμα τυλιγμένο στις γάζες. Η διάρκεια της Εκκλησίας ή η "συνέχεια του Ιησού Χριστού" και η ανάπτυξη του δόγματος ανήκουν εξίσου στον Πανχριστισμό. Μόνον θέτοντας σε συνέργεια όλες τις "καταστάσεις" του Χριστού, όλες τις δυνάμεις του και τις επίνοιες (σκέψεις, σχέδια), μπορούμε να φθάσουμε να δούμε πιό σωστά και πιό βαθειά κάθε κατάσταση.

          Ο Ιδεαλισμός του Σέλλινγκ και του Χέγκελ, μιλούσε με γενικό τρόπο, για μία περικλείουσα υποκειμενικότητα η οποία συμπεριλαμβάνει την αντίθεση υποκειμένου και αντικειμένου. Η υποκειμενικότης του Χριστού είναι μία περιλαμβάνουσα υποκειμενικότης στην οποία η ιστορία και η σκέψη λαμβάνουν μόνον κάποια κλισέ, κάποιες προσεγγίσεις. Η συμφωνία των απόψεων και των εμπειριών-χωρίς χρονικό όριο-μας επιτρέπει να αποδώσουμε το αρχικό πύρ, να ξεκλειδώσουμε την ατέλειωτη πηγή. Δέν είναι αλήθεια ότι ο Χριστιανισμός κατασκεύασε μία εικόνα-η οποία δέν μπορεί να είναι παρά μόνον ένα είδωλο-η οποία τρίφτηκε και πάλιωσε απο τις διασταυρώσεις του ιστορικού.  Ετράφη απο την αόρατη ζωή η οποία διατρέχει όλες τις πλημμύρες που συγκεντρώθηκαν, και αντί να την θολώσουν, στολίστηκε με όλες εκείνες τις εμπειρίες που πλουτίζουν την μνήμη της. Βεβαίως ο Μοντερνισμός του Loisy δέν έκοψε τον δεσμό ανάμεσα στον θεοποιημένο Εκκλησιαστικό Χριστό και τον υποθετικό Ευαγγελικό Ιησού, διότι η μεταστροφή της Βασιλείας σε Εκκλησία υπήρξε μία μεγάλη θρησκευτική επιτυχία. Αυτός ο ίδιος εξάλλου ξεκαθάρισε το πεδίο της συνειδήσεως τού κήρυκος με την μεγάλη ιδέα της επερχόμενης Βασιλείας η οποία τον πυρακτώνει και τον απασχολεί ολοκληρωτικώς. Παρ'όλα αυτά μετά το φαινομενικό αδιέξοδο, το κέντρο βάρους ελευθερώνεται πρός την συλλογική συνείδηση.

          Με την έμφυτη αίσθηση της Χριστιανικής λατρείας, ο Μπλοντέλ κατανόησε ότι δέν ήταν δυνατόν να αποκλειστεί απο την ενεργό συνείδηση του Χριστού , η Λύτρωση, το εκούσιο πάθος, η ελευθερία της υπακοής....να κρύψουμε την υιϊκή του συνείδηση, να επεκτείνουμε την σκοτεινιά της κένωσης στο Θείο Εγώ και το ηγεμονικόν, είναι το ίδιο σαν να καταστρέφουμε τον Χριστιανισμό, μία μεγάλη ψευδαίσθηση, μία μάταιη ελπίδα. Θα μας ήταν αναγκαίος ένας άλλος Χριστός για να μας εξηγήσει τον Χριστό. Αλλά για τον Μπλοντέλ ο Χριστός του δόγματος, ο Χριστός της αφοσιώσεως και του διαλογισμού συμπίπτουν με τον "Χριστό των τριάντα τριών ετών".

         

5. Η συνείδηση του Χριστού.

         

Η συγκαταβατικότης είναι κατά κάποιο τρόπο το σουσάμι τής συνειδήσεως, τής θεϊκώς ανθρώπινης, και ανθρώπινως Θείας του Ιησού. Αυτός είχε συνείδηση τής Θεότητος του, της Θεϊκής του καταγωγής. Σε καμμία στιγμή δέν υπηρξε τυφλός, ούτε στο ελάχιστο, πρός το Θείο του πρόσωπο. Η συνείδηση ή η Θεία αυτοσυνειδησία είναι σώα τόσο στο νεογέννητο όσο και στην ωριμότητα, χωρίς αύξηση ούτε ελάττωση. Είναι μία ηρωική λύση, οπωσδήποτε, αλλά πιό πραγματική απο την έντονη ανάπτυξη της Θεότητος του Σλαϊερμάχερ. Η ευλάβεια και η αφοσίωση στο μωρό Ιησού απαιτεί την ύπαρξη ενός μυστηριώδους καθαυτού Θείου στην άλαλη ασυνειδησία τού μωρού-ταυτόχρονα με την φανέρωση εκείνων των άγνωστων για την Θεότητα ιδιοτήτων: την αδυναμία, την εξάρτηση, την αθωότητα, την ευαισθησία. Η ευλάβεια, τόσο διαισθητική, οδηγήθηκε πέρα απο τους δισταγμούς της Θεολογικής νοήσεως. Αλλά η πιό όμορφη στιγμή του πανχριστισμού, εφαρμοσμένη στην συνείδηση του Χριστού, αφορά την ερμηνεία της κένωσης, όταν ο Μπλοντέλ, σπρωγμένος στις άμυνες του απο τον Βαρώνο Von Hugel, συνδέει την κένωση με την συγκατάβαση. Και εδώ πρόκειται για μία "μεγιστοποίηση." Συγκατάβαση είναι συνώνυμο τής συμπάθειας και ακριβώς λόγω της Καθολικής συμπάθειας ο Χριστός είναι "το καθόλου το οποίο στιγματίστηκε απο τον ανθρώπινο πόνο". Είναι λοιπόν μία πονεμένη συμπάθεια, η οποία αφήνει ανοιχτές πληγές. Ονομάζεται και αναλογική, καθώς ο υπάρχον Χριστός στην μορφή του ανθρώπου μπόρεσε να πάθει και να υποφέρει, να επικοινωνήσει επομένως και να συναισθανθεί. Σύμφωνα με τον Μπλοντέλ, η συμπάθεια προϋποθέτει μία σταθερή προσπάθεια να "ξεχαστεί" η Θεότης και να αναδυθεί στην ανθρωπότητα.

          Ο Ιησούς καθότι εκμηδενισμένος απο την ουδιώδη του Θεότητα διατήρησε μόνον την ξερή επιστήμη, την αφηρημένη, εάν μπορούμε να το πούμε.

Συνεχίζεται

Αμέθυστος.