Αίμα, ιδρώτας και δάκρυα

Δεν πιστεύω πως η μέθοδος Σόιμπλε θα έχει αποτέλεσμα, ειδικά όταν μειώνεται ραγδαία ο πληθυσμός – είτε από αυτούς που μεταναστεύουν, είτε από την υπογεννητικότητα λόγω της κρίσης, είτε από εκείνους που πεθαίνουν καθημερινά από το άγχος, λόγω της αδυναμίας τους να ανταπεξέλθουν με τις υποχρεώσεις τους.

 Άποψη

Το ΑΕΠ μας το 2016, σε όρους σταθερών τιμών, ήταν στα 184 δις €, όσο δηλαδή το 1999 – γεγονός που σημαίνει ότι, είμαστε περί τα 18 χρόνια πίσω από την πλευρά της κατανάλωσης. Οι επενδύσεις υπολογίζονται στα 20 δις €, όσο στις αρχές της δεκαετίας του 1990 – άρα εδώ είμαστε περί τα 28 χρόνια πίσω. Ο ρυθμός ανάπτυξης το 2017 δεν θα υπερβεί το 1,5% – ενώ τα επόμενα χρόνια θα κυμανθεί γύρω στο 2% κατά μέσον όρο, οπότε θα χρειαστούμε σχεδόν είκοσι χρόνια για να φτάσουμε τα επίπεδα προ της κρίσης.

Οι οικονομικοί δείκτες της χώρας μας όμως είναι πολύ χειρότεροι τόσο από το 2009, όσο και από το 1999 – αφού το δημόσιο χρέος είναι στο 180% (320 δις €) έναντι 129% το 2009 (299 δις €) και 95% το 1999 (119 δις €), ενώ το μη εξυπηρετούμενο (κόκκινο) ιδιωτικό πλησιάζει τα 235 δις €, όταν το 2009 ήταν σχεδόν αμελητέο (πιθανότατα κάτω από 30 δις €). Η ετήσια ονομαστική κατά κεφαλήν καταναλωτική δαπάνη είναι 20.000 € στην ΕΕ των 27 και 21.413 € στην Ευρωζώνη – ενώ στην Ελλάδα  φτάνει μόλις τα 12.940 €.

Η ανεργία έχει τυπικά μειωθεί στο 21%, αλλά στην πραγματικότητα υπερβαίνει το 28% – ενώ στη μερική απασχόληση οφείλεται η συγκράτηση ή, έστω, η πτώση της. Ο δείκτης εξάρτησης είναι καταστροφικός, το ασφαλιστικό σύστημα είναι χρεοκοπημένο, ενώ οι τράπεζες ευρίσκονται σε άθλια κατάσταση – με μόλις 120 δις € καταθέσεις να στηρίζουν δάνεια 240 δις €, όταν το 2009 οι καταθέσεις ήταν διπλάσιες (εν προκειμένω, το κούρεμα δεν είναι δυνατόν να αποκλεισθεί).

Έχει συμφωνηθεί πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% για τα πρώτα χρόνια και μετά 2% – οπότε περί τα 7 δις € θα εκρέουν ετήσια από την ελληνική οικονομία, η οποία είναι ήδη βυθισμένη στην παγίδα της ρευστότητας, κατευθυνόμενα στο εξωτερικό. Τα μοναδικά θετικά στοιχεία είναι το ελαφρά αρνητικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (-0,6% το 2016) και το μηδαμινό έλλειμμα του προϋπολογισμού – χωρίς όμως να γνωρίζουμε εάν διατηρηθούν, αφού ο παραγωγικός μηχανισμός της χώρας είναι κατεστραμμένος, ενώ η φοροδοτική ικανότητα των Πολιτών έχει εξαϋλωθεί.

Όσον αφορά τώρα τη διαγραφή μέρους του δημοσίου χρέους, η οποία θα επέτρεπε μία αντίστοιχη του ιδιωτικού, έτσι ώστε να μπορέσει να ανακάμψει η οικονομία, η Ευρώπη την έχει επίσημα πια αρνηθεί – σύμφωνα με τις αποκαλύψεις του κ. Σόιμπλε στην πρόσφατη συνέντευξη του. Φυσικά θα υπάρξει μία επιμήκυνση του χρέους αφού διαφορετικά είναι αδύνατον να εξυπηρετηθεί – ενώ η Ελλάδα ίσως καταφέρει να δανειστεί από τις αγορές για να ανακυκλώνει τα παλαιά χρέη της, με τη βοήθεια της ρεζέρβας των 15 δις € που δημιουργεί η κυβέρνηση, καθώς επίσης με τη στήριξη των ευρωπαϊκών μηχανισμών.

Εν τούτοις δεν θα αποτελεί μία σημαντική εξέλιξη, ενώ το δημόσιο χρέος θα περιορίζεται σταδιακά μέσω των καταναγκαστικών αποκρατικοποιήσεων (οι οποίες έχουν πολλές παρενέργειες), σε εξευτελιστικές τιμές – κάτι που θα συμβεί επίσης με το μη εξυπηρετούμενο ιδιωτικό, μέσω των κατασχέσεων και των πλειστηριασμών της ακίνητης περιουσίας σε τιμές πολύ κάτω του κόστους (με απλά λόγια, θα πληρώνουν αυτοί που θα έχουν ακόμη περιουσιακά στοιχεία, όταν θα εξαντλούνται οι υπόλοιποι).

Όσον αφορά τη μη ισορροπημένη αναδιανομή των εισοδημάτων θα επιδεινωθεί, με «ωφελημένους» όλους όσους δραστηριοποιούνται στην παραοικονομία – καθώς επίσης τους ξένους που έχουν πολλές δυνατότητες αποφυγής της φορολόγησης. Αυτό έχει άλλωστε συμβεί σε όλα τα κράτη που βίωσαν αντίστοιχες καταστάσεις στο παρελθόν, όπως στη Βραζιλία, στη Ρωσία (ο πληθυσμός της οποίας μειώθηκε κατά 15 εκ. άτομα την εποχή του ΔΝΤ) κοκ. – ενώ τα κοινωνικά μερίσματα ασφαλώς δεν πρόκειται να βοηθήσουν τους ασθενέστερους.

Συνεχίζοντας, η Ελλάδα ίσως χρησιμοποιηθεί ξανά σαν πειραματόζωο του ευρωπαϊκού (=γερμανικού) ΔΝΤ (ESM), καθώς επίσης του πτωχευτικού δικαίου για κράτη που έχει ετοιμάσει η πρωσική κυβέρνηση – οπότε η παραμονή της στην Ευρωζώνη δεν είναι εξασφαλισμένη, αφού σύμφωνα με τον κ. Σόιμπλε δεν είναι δυνατή η αναδιάρθρωση των χρεών εντός της νομισματικής ένωσης.

Έχω δε την άποψη ότι, ένα διαφορετικό μείγμα πολιτικής, χωρίς διαγραφή χρεών, δεν μπορεί να επαναφέρει την ελληνική οικονομία σε βιώσιμη πορεία, στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα – ενώ οι λύσεις του παρελθόντος έχουν πάψει να υπάρχουν, μετά από τις τρεις δανειακές συμβάσεις που υπεγράφησαν, ειδικά την τελευταία από την πλειοψηφία των κομμάτων, καθώς επίσης το PSI.

Στα πλαίσια αυτά είτε οι ευθύνες είναι όλες δικές μας, είτε μόνο εν μέρει, η παραπάνω εικόνα και οι προοπτικές της δεν αλλάζουν –υπενθυμίζοντας εδώ τα εξής:

«Δεν υπάρχει κανένας σοβαρός οικονομολόγος στον πλανήτη που να μην αναγνωρίζει ότι, τα μνημόνια κατέστρεψαν την Ελλάδα – ενώ ακόμη και το ΔΝΤ έχει αποδεχθεί τα τεράστια λάθη του. Εξαίρεση αποτελεί παραδόξως ένας μεγάλος αριθμός Ελλήνων, οι οποίοι πιστεύουν πως τα μνημόνια δεν είχαν αποτέλεσμα, επειδή δεν τα εφάρμοσαν σωστά οι κυβερνήσεις μας.

Με απλά λόγια ισχυρίζονται πως οι ξένοι θέλουν το καλό μας και η συνταγή που μας έχουν προτείνει είναι σωστή – παρά το ότι οι ίδιοι μέσω του ΔΝΤ απολογούνται για τα μνημειώδη λάθη τους, ενώ έχουν τεκμηριωθεί από δεκάδες επιστημονικές μελέτες. Επιμένουν δε πως το μεγάλο πρόβλημα είμαστε εμείς, λόγω της απειθαρχίας, του αρρωστημένου DNA και της αυτοκαταστροφικής μας μανίας – καθώς επίσης επειδή ενοχοποιούμε συνεχώς τους άλλους για τα δεινά μας, χωρίς να κάνουμε την απαραίτητη αυτοκριτική, όπως όλες οι «πολιτισμένες» δυτικές χώρες.

Στο ίδιο μήκος κύματος ο γνωστός «πολιτικός», αμέσως μετά το ξέσπασμα της κρίσης που προκάλεσε το κόμμα του με πολλούς και ποικίλους τρόπους, δήλωσε πως «όλοι μαζί τα φάγαμε». Ένας άλλος «πολιτισμένος» Έλληνας δε, κατηγόρησε τους συμπατριώτες του ότι είναι οι χειρότεροι άνθρωποι στον κόσμο – όταν ζητήθηκε η άποψη του για ένα δραματικό τροχαίο ατύχημα.

Από την άλλη πλευρά Έλληνες ξανά θεωρούν πως για τα μνημόνια δεν φταίει η κρίση των Η.Π.Α. που εξήχθηκε στον υπόλοιπο πλανήτη, ούτε η πολιτική της φτωχοποίησης του γείτονα που υιοθέτησε η Γερμανία από το 2000, με στόχο τη μετατροπή της Ευρώπης σε αποικία της, ούτε οι πρακτικές της ΕΚΤ και οι εκβιασμοί της – αλλά αποκλειστικά και μόνο εμείς οι Πολίτες, οι οποίοι είμαστε οι μοναδικοί στον πλανήτη που σπατάλησαν χρήματα, που υπερχρεώθηκαν, που φοροδιαφεύγουν, που έχουν διαφθαρμένες κυβερνήσεις κοκ.

Αδιαφορούν φυσικά για το γεγονός πως η Γερμανία είναι η πρωταθλήτρια της απάτης και η Ολλανδία η βασίλισσα της φοροδιαφυγής ή για τα σκάνδαλα του Λουξεμβούργου – επίσης για το ότι χώρες όπως η Αυστραλία και ο Καναδάς έχουν τεράστια ιδιωτικά χρέη, ενώ ακόμη και οι Η.Π.Α. υπερχρεώθηκαν μετά το 1980, ως αποτέλεσμα της επικράτησης του ακραίου νεοφιλελευθερισμού και των εισοδηματικών ανισοτήτων.

Μας δηλώνουν επί πλέον πως οι ξένοι δεν θέλουν να μας πάρουν τα σπίτια μας (αλλά το κάνουν, αφού προηγουμένως τα απαξίωσαν με την πολιτική τους και μας έφεραν σε θέση να μην μπορούμε να εξυπηρετήσουμε τα ιδιωτικά χρέη μας που ήταν τα λιγότερα στην Ευρώπη), ότι δεν σκοπεύουν να υφαρπάξουν τη δημόσια περιουσία μας (αλλά αυτό ακριβώς συμβαίνει), πως δεν επιθυμούν να γίνουμε αποικία χρέους τους (εν τούτοις αυτό διαπιστώνεται) κοκ. – λειτουργώντας ουσιαστικά ως η «πέμπτη φάλαγγα» της Τρόικας, εντός των τειχών» (πηγή).

Περαιτέρω, μπορεί όλοι αυτοί να έχουν δίκιο, σχετικά με τις ευθύνες μας – αφού κανένας δεν αμφιβάλλει πως για αρκετά χρόνια ζήσαμε πάνω από τις δυνάμεις μας, υπήρξε μεγάλη πολιτική και λοιπή διαφθορά, εκμετάλλευση του κράτους από επιχειρηματίες (διαπλοκή) και Πολίτες (πρόωρες ή μεγάλες συντάξεις κλπ.), ένα μη αποτελεσματικό και διογκωμένο δημόσιο, σπατάλη κοκ.

Εν τούτοις δεν πιστεύω πως η μέθοδος Σόιμπλε (= η πληρωμή των ευθυνών μας με αίμα, ιδρώτα και δάκρυα), θα έχει κάποιο αποτέλεσμα – ειδικά όταν μειώνεται ραγδαία ο πληθυσμός μας είτε από αυτούς που μεταναστεύουν, είτε από την υπογεννητικότητα λόγω της κρίσης, είτε από εκείνους που πεθαίνουν από το άγχος, λόγω της αδυναμίας τους να ανταπεξέλθουν με τις υποχρεώσεις τους.

Συνηθίζεται βέβαια να μετρώνται οι «απώλειες» της κρίσης με τις αυτοκτονίες – αλλά είναι πολλοί περισσότεροι αυτοί που πεθαίνουν από καρδιακές προσβολές και λοιπές ασθένειες λόγω άγχους, από την αδυναμία τους να επισκεφθούν γιατρούς, να αγοράσουν φάρμακα, να θερμανθούν κοκ. Εκτός αυτού, οι πραγματικές αλλαγές που χρειάζεται η χώρα μας δεν γίνονται κάτω από αυτές τις συνθήκες, από πανικοβλημένους Πολίτες που δεν βλέπουν καμία προοπτική για το μέλλον τους – βιώνοντας την οδυνηρή σκλαβιά του χρέους σε ένα κατεχόμενο κράτος.

Ολοκληρώνοντας, ασφαλώς υπάρχει πάντοτε ελπίδα. Δυστυχώς όμως, εγώ τουλάχιστον δεν είμαι σε θέση να τεκμηριώσω επιστημονικά κάτι τέτοιο – διαπιστώνοντας την πολιτική, κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική πλέον κατάρρευση της χώρας. Επομένως, είναι προτιμότερο να απέχω, αφήνοντας το σε εκείνους που μπορούν, έχοντας διαφορετική, καλύτερη ίσως αντίληψη των γεγονότων – γνωρίζοντας πως η απαισιοδοξία δεν είναι καθόλου καλός σύμβουλος.

Βασίλης Βιλιάρδος

analyst