Σχεδόν δύο μήνες μετά την έναρξη της επιχείρησης «Κλαδί Ελιάς» (έτσι την αποκάλεσε ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίμπ Ερντογάν), η οποία στοχεύει να καταλάβει το κουρδικό θύλακα της Αφρίνης στο βορειοδυτικό τμήμα της Συρίας, η πόλη έπεσε χωρίς εμφανή αντίσταση από τις «Μονάδες Προστασίας του Λαού» (YPG), οι οποίες απέτυχαν να προστατεύσουν το πληθυσμό. Αλλά τι συνέβη και γιατί;
Όταν ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ερντογάν ανακοίνωσε την πρόθεσή του να καταλάβει το θύλακα της Αφρίνης, ήτοι περίπου μία εβδομάδα πριν από την έναρξη της επιχείρησης «Κλαδί Ελιάς», η Ρωσία ζήτησε από την Τουρκία να σταματήσει κάθε στρατιωτική δράση, προκειμένου να αποφευχθεί μια σύγκρουση με το συριακό στρατό που εμπλέκεται με ρωσικές δυνάμεις στο έδαφος της Συρίας.
Τα τελευταία δύο χρόνια, ειδικές δυνάμεις της Ρωσίας είναι μέρος κάθε συριακής ταξιαρχίας ή μεραρχίας, συντονίζοντας τις επιχειρήσεις στο έδαφος και όλες τις αεροπορικές επιδρομές. Επιπλέον, το κέντρο ελέγχου και διοίκησης αναφέρεται επίσης σε Ρώσους στρατηγούς, που συντονίζονται από ένα στρατιωτικό κέντρο επιχειρήσεων στη Μόσχα. Εκεί γίνονται οι σχεδιασμοί, η συλλογή πληροφοριών και δίνονται οι εντολές επίθεσης στις δυνάμεις που προωθούνται στο πεδίο της μάχης στη Συρία.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ρωσία θεωρεί ότι οποιαδήποτε επίθεση εναντίον του συριακού στρατού αποτελεί επίθεση εναντίον των δικών της στρατευμάτων. Τα τελευταία είναι ενεργά στο έδαφος και παρόντα σε όλα τα επιχειρησιακά μέτωπα. Περαιτέρω, η Ρωσία έχει ενημερώσει τις ΗΠΑ και το Ισραήλ ότι δεν θα ανεχθεί οποιαδήποτε επίθεση εναντίον εφέδρων ή δυνάμεων που συγκεντρώθηκαν για μια επίθεση εναντίον των τζιχαντιστών και των συμμάχων τους σε όλη την συριακή επικράτεια, εντός των ορίων που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον σχετικά με την περιοχή ανατολικά του Ευφράτη (ελεγχόμενη από τις ΗΠΑ) και δυτικά του ποταμού (ελεγχόμενη από τη Ρωσία).
Με αυτά τα δεδομένα, οι Ρώσοι στρατηγοί συναντήθηκαν με τους Κούρδους ηγέτες τωνYPG κατ 'επανάληψη για να μεταδώσουν τη βούληση της Δαμασκού να ανακτήσει το έλεγχο του θύλακα της Αφρίνης, υπό την προϋπόθεση ότι οι Κούρδοι να παραδώσουν στην κυβέρνηση το θύλακα, τη διοίκηση και όλα τα όπλα που βρίσκονταν στα χέρια τωνYPG. Εάν ο συριακός στρατός ήταν να ελέγξει την πόλη, η παρουσία μιας άλλης κουρδικής δύναμης ήταν άχρηστη, εκτός αν οργωνόταν και ηγείτο από τη Δαμασκό.
Η Δαμασκός προσέφερε στους Κούρδους της Αφίνης τη δυνατότητα να δημιουργήσουν μια μίνι-ομοσπονδία, όπου οι Κούρδοι θα διοικούσαν το θύλακα υπό την εποπτεία και τον έλεγχο της κεντρικής κυβέρνησης, παραδίδοντας όλα τα ελαφρά, μεσαία και βαρέα όπλα, μεταξύ των οποίων τα κατευθυνόμενα βλήματα λέιζερ που δωρίστηκαν από τις ΗΠΑ, σύμφωνα με ένα καθαρό κανόνα: κανένα όπλο δεν έπρεπε να παραμένει στα χέρια του τοπικού πληθυσμού, εκτός από εκείνα που φέρουν οι τακτικές δυνάμεις.
Οι ηγέτες του YPG ζήτησαν χρόνο να σκεφτούν την προσφορά και πρότειναν μια αντιπροσφορά, η οποία επέτρεπε –τίποτα παραπάνω- στον συριακό στρατό να γίνει συνοριοφύλακας των συνόρων με την Τουρκία, έτσι ώστε να διατηρηθεί η εξουσία των Κούρδων στο θύλακα της Αφρίνης.
Η Δαμασκός κατέγραψε ορισμένες επαφές μεταξύ των Κουρδών ηγετών στην Αφρίνη και εκείνων του Χασσάκε στη βορειοανατολική Συρία υπό αμερικανική κατοχή. Οι Κούρδοι πίστευαν ότι η διεθνής κοινότητα να παρέμβαινε για να εμποδίσει τους Τούρκους να εισβάλουν στο θύλακα, μέσω του ΟΗΕ και υπό την πίεση πολλών ηγετών του κόσμου για να λυγίσουν τον πρόεδρο Ερντογάν. Ωστόσο, οι ΗΠΑ κατέστησαν τελικά σαφές ότι οι δυνάμεις τους δεν πρόκειται να επέμβουν στην Αφρίνη, επειδή ήταν υποχρεωμένες να σέβονται τη γραμμή οριοθέτησης με τη Ρωσία.
Οι Σύροι Κούρδοι ήθελαν να πιστεύουν, όπως και οι Ιρακινοί Κούρδοι, ότι η διεθνής κοινότητα θα διαδραμάτιζε θετικό ρόλο για να προστατεύει την Αφρίνη και να μη τους εγκαταλείψει.
Μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων μεταξύ των YPG και των Ρώσων, η Ρωσία αποσύρθηκε από τα παρατηρητήρια της και τα σταθερά φυλάκια της στρατιωτικής αστυνομίας στο θύλακα, και οι λίγες θέσεις που κατέχει ο συριακός στρατός στη περιοχή εγκαταλείφθηκαν. Ήταν στις 20 Ιανουαρίου και έτσι δόθηκε το πράσινο φως στον Ερντογάν να ξεκινήσει τη στρατιωτική του επιχείρηση για να καταλάβει νέα εδάφη της Συρίας.
Όταν έσπασαν οι πρώτες γραμμές άμυνας, ορισμένοι Κούρδοι ηγέτες πρότειναν στη Δαμασκό να στείλει φρέσκα στρατεύματα για να ενισχύσουν το ηθικό και να δοθεί μια νέα ευκαιρία για να φέρει τους ηγέτες που αντιτίθενται πάντα στην παρουσία του συριακού στρατού στην Αφρίνη να αναθεωρήσουν τη θέση τους. Εκείνη τη στιγμή, οι τουρκικές δυνάμεις και οι τζιχαντιστές σύμμαχοί τους είχαν φτάσει στα προάστια του Jenderes, κύρια αμυντική γραμμή της πόλης της Αφρίνης.
Οι μισθοφόροι των Τούρκων συλλέγουν τη «λεία του πολέμου» τους στην πόλη της Αφρίνης
Ο πρόεδρος της Συρίας, Μπασάρ αλ Άσαντ, διέταξε τότε μερικές εκατοντάδες μέλη των Λαϊκών Δυνάμεων να στηρίξουν τους Κούρδους στην Αφρίνη και να εξαπλωθούν γύρω από την Jenderes, για να σταματήσουν την τουρκική προέλαση. Αυτές οι δυνάμεις βρίσκονταν στα περίχωρα της Ιντλίμπ, όπου αντιμετώπιζαν την Αλ Κάιντα και τους συμμάχους της νότια της Αφρίνης.
Και πάλι, η Ρωσία και η Δαμασκός αντιλήφθηκαν από τις επαφές μεταξύ Αφρίνης και Χασσακά ότι οι ηγέτες του YPG προτιμούσαν να εγκαταλείψουν την Αφρίνη στην Τουρκία παρά να την παραδώσουν στη Δαμασκό. Οι Κούρδοι του θύλακα της Αφρίνης θα ενταχθούν σε εκείνους του Χασσακέ, της Ντέιρ Εζζόρ και της Ράκκα και θα τεθούν υπό την προστασία των ΗΠΑ.
Οι Κούρδοι της Αφρίνης πήραν την υπόσχεση της Σαουδικής Αραβίας ότι θα ανοικοδομήσει την επαρχία τους και θα επενδύσει στην οικοδόμηση καλύτερων οικείων, εκτός από τη συμβολή της, υπό την προστασία των δυνάμεων των ΗΠΑ, να προσφέρει ένα κουρδικό κρατίδιο στα βορειοανατολικά της Συρίας, ένα όνειρο που οι Κούρδοι ποτέ δεν έπαψαν να είχαν.
Με αυτό το τρόπο, το κουρδικό YPG παρέδωσε το συριακό θύλακα της Αφρίνης στην Τουρκία, της οποίας οι δυνάμεις δεν θα σταματήσουν στις πύλες της Αφρίνης, αλλά θα συνεχίζουν την επέλαση τους προς την Ιεράπολη της Συρίας/ Μανμπίτζ, όπως συζητήθηκε μεταξύ του Ερντογάν και του Ρεξ Τίλερσον (πριν να χάσει τη θέση του υπουργού Εξωτερικών).
Οι Κούρδοι έχουν ενέργησαν έτσι ώστε να τους παραμείνει μόνο επιλογή : να μεταναστεύσουν εκεί όπου αναπτύσσονται οι δυνάμεις των ΗΠΑ, όπου θα εξασφαλίσουν την προστασία των δυνάμεων κατοχής στη βορειοανατολική Συρία. Οι ΗΠΑ θεωρούν έτσι ότι βγήκαν νικητές και ότι οι Κούρδοι δεν χάνουν τα πάντα αν εγκαταλείψουν την περιοχή που ελέγχεται από τη συριακή κυβέρνηση για να χτίσουν ένα «Κράτος» στο Χασσάκε. Ωστόσο, θα θεωρηθούν υπεύθυνοι για τον κατακερματισμό της συριακής επικράτειας σε όφελος της Τουρκίας και των ΗΠΑ, προσφέροντας έτσι τον εαυτό τους ως ασπίδα της αμερικανικής κατοχής στη Συρία.
Οι τουρκικές δυνάμεις και οι μισθοφόροι τους ανάστρεψαν το άγαλμα του Κάβα (Kawa, Kaveh ο μυθικός σιδεράς) στην Αφρίνη.
Σύμφωνα με πηγές μέσα στα κέντρα λήψης αποφάσεων στη Συρία, η Ρωσία έχει συσσωρεύσει πολλά κέρδη στο πορτοφόλι της μετά τη μάχη της Αφρίνης:
1. Η Μόσχα μπορεί να συνεχίσει αδιάκοπα να κατηγορεί τις ΗΠΑ ότι καταλαμβάνουν συριακά εδάφη και θα πιέσει την Ουάσιγκτον στα Ηνωμένα Έθνη για να εγκαταλείψουν τη Συρία, αν και οι πιθανότητες να το καταφέρει είναι ελάχιστες.
2. Μόσχα έκανε χάρη στη Τουρκία, αφήνοντας της ένα μέρος της τούρτα της Συρίας μετά που η Άγκυρα είχε εγκαταλείψει το Χαλέπι (ο πρόεδρος Ερντογάν είχε όνειρο να προσαρτήσει την πρώτη βιομηχανική πόλη της Συρίας) και έκλεισε τα μάτια χωρίς να πει λέξη σχετικά με τη προέλαση του συριακού στρατού στην ύπαιθρο της Ιντλίμπ.
3. Η Μόσχα υποστήριξε την Άγκυρα, προσφέροντας στην Τουρκία μια πρόσθετη επιλογή μεταξύ των συμμάχων της υπερδύναμης και κατάφερε να σημειώσει σημαντική πρόοδο με ένα από τα κορυφαία μέλη του ΝΑΤΟ. Η Ρωσία επιδιώκει να καθιερώσει στρατηγικές και οικονομικές σχέσεις με την Τουρκία.
4. Η Ρωσία ήθελε να αποφύγει οποιαδήποτε αποστροφή από την κύρια μάχη της στη Δαμασκό, στη Γκούτα. Οι ρωσικές δυνάμεις είχαν εμπλακεί σε μία από τις σημαντικότερες μάχες του συριακού πολέμου και ήθελε να αποφύγει πάση θυσία το άνοιγμα ενός νέου μετώπου με εμπλοκή συριακών στρατευμάτων στην Αφρίνη (για να σταματήσει τη τουρκική προέλαση προς την Αφρίνη). Οι ΗΠΑ έχουν αυξήσει το επίπεδο πίεσης με κάθε τρόπο για να αποτρέψουν την πτώση της Γκούτα, έτσι ώστε να μπορεί να συνεχίσει να απειλεί την πρωτεύουσα Δαμασκό. Ωστόσο, η ταχύτητα με την οποία μάχονται η Συρία και η Ρωσία δίνει στην κυβέρνηση της Δαμασκού μια προφανή νίκη επί των τζιχαντιστών στη Γκούτα, η οποία θα πρέπει να ανακοινωθεί τις προσεχείς εβδομάδες.
5. Οι Κούρδοι της Αφρίνης δεν πείστηκαν να παραμείνουν υπό τη διοίκηση της συριακής κυβέρνησης. Προτίμησαν να εγκαταλείψουν στην Τουρκία ένα έδαφος που δεν τους ανήκε και να μετατρέψουν τους ανθρώπους τους σε ασπίδες των ΗΠΑ. Οι Κούρδοι αποκάλυψαν στη Δαμασκό ότι δεν είναι μέρος της Συρίας, ότι δεν έχουν συριακή ταυτότητα και προφανώς δεν έχουν καμία χώρα να υπερασπιστούν. Η συριακή κυβέρνηση πιστεύει ότι οι Κούρδοι δεν είναι μόνο «μισθοφόροι», όχι και τόσο καλοί μετά τη μάχη τους ενάντια στην Τουρκία. Οι μαχητές της ένοπλης ομάδας «Ισλαμικού Κράτους» κράτησαν περισσότερο χρόνο όταν επιτέθηκαν από την Τουρκία (αλ Μπαμπ) και έφυγαν από την περιοχή που κατείχαν μόνο μετά από συμφωνία με τον Ερντογάν. Η Μόσχα προτιμά να χάσει όσους είναι πρόθυμοι να πουλήσουν τη χώρα τους (τους Κούρδους) προς όφελος της Τουρκίας.
6. Ο Πρόεδρος Ερντογάν επέδειξε την ικανότητά του να ηγείται της μάχης στη Συρία όπου ήθελε να πάει (ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα). Όσον αφορά την αλ-Κάιντα (είτε ως Μέτωπο αλ Νούσρα είτε ως Hay’at Tahrir al-Sham) αρνήθηκε να συμμορφωθεί με τα σχέδια της Τουρκίας, και ήταν προφανές ότι συριακές ομάδες μισθοφόρων δεν θα παράλειπαν να την επιτεθούν και να διεξάγουν σκληρές μάχες για να υποβάλουν την Αλ Κάιντα στη βούληση της Τουρκίας. Ο πρόεδρος Ερντογάν συνέβαλε στην πτώση του Χαλεπίου σε όφελος της Δαμασκού και του ελέγχου μεγάλου μέρους της υπαίθρου της Ιντλίμπ. Είναι ένας βασικός παίκτης που χρειάζεται η Μόσχα να σταματήσει τον πόλεμο στη Συρία, ένας πόλεμος που οι ΗΠΑ προσπαθούν να συνεχίσουν να αναφλέγουν με κάθε τρόπο. Επομένως, εάν η τιμή που πρέπει να πληρωθεί είναι να χαθεί προς το παρόν μέρος του εδάφους της Συρίας, η Ρωσία δεν θα μπει εμπόδιο στο δρόμο του Εντογάν, καθώς, το κυριότερο μέρος της «χρήσιμής Συρίας» βρίσκεται υπό τον έλεγχο του προέδρου Άσαντ.
Είναι πιθανό οι Κούρδοι της Συρίας να πιστεύουν ότι η απώλεια του θύλακα είναι ένα παιχνίδι που αξίζει τον κόπο, αν πρόκειται να τους παράσχει ένα κράτος και μια νέα επικράτεια στα βορειοανατολικά της Συρίας. Ωστόσο, τα κουρδικά σχέδια φαίνεται να μην λειτουργούν ποτέ. Στην περίπτωση που μας ενδιαφέρει, δεν εξέτασαν τα δύο κύρια στοιχεία.
Πρώτον, όλες οι παραμεθόριες χώρες αρνούνται να αποδεχθούν τη δημιουργία ενός νέου κουρδικού κράτους στα σύνορά τους.
Δεύτερον, η κατοχή του συριακού εδάφους από τις ΗΠΑ δεν θα αποφύγει να προκαλέσει αντίσταση σε τοπικό επίπεδο.
Η Ουάσινγκτον θα διατηρήσει τις δυνάμεις της έως ότου οι τοπικές κοινότητες των επαρχιών Hassake, Deir Ezzor και Raqqa θα γίνουν εχθρικές, γεγονός το οποίο οι Κούρδοι δεν έλαβαν υπόψη.
Ο αγώνας εναντίον του κατακτητή κατέληξε να αποτελεί μέρος της ιδεολογίας στη Συρία και η απόρριψη των δυνάμεων κατοχής έχει ήδη παρατηρηθεί στο Λεβάντε.
Καθ 'όλη την Ιστορία, όσοι κατέχουν τη γη που καταλαμβάνεται, πάντα εξεγείρονται και την διεκδικούν, ανεξάρτητα από το χρόνο που περνάει και τις θυσίες που κοστίζουν για να το επιτύχουν.
Μετάφραση από αγγλικά-γαλλικά: Ντάνιελ Γ.
Μετάφραση από γαλλικά: Κριστιάν Ακκυριά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου