Τα σχίσματα του οσίου Θεοδώρου του Στουδίτου και οι σημερινοί Γ.Ο.Χ. καί Αποτειχισμένοι.

Αποσπάσματα από το βιβλίο του π. Βασιλείου Παπαδάκη "Το Σχίσμα του Ζηλωτικού Παλαιοημερολογιτισμού", Ι. Μονή Αγίας Αναστασίας της Ρωμαίας(Ρέθυμνο), 2008, Μέρος Α΄, Κεφ. Γ΄, ιστ΄-ιη΄.

Διατηρούμε την αρίθμηση των υποκεφαλαίων και των υποσημειώσεων, για διευκόλυνση του αναγνώστη.

ιστ΄. Το επιχείρημα περί των σχισμάτων του οσίου Θεοδώρου του Στουδίτου

Όσιος Θεόδωρος ο Στουδίτης
 (από εδώ)

Ένα από τα σοβαρότερα επιχειρήματα των Γ.Ο.Χ., διά των οποίων προσπαθούν να δικαιολογήσουν την απόσχισί τους από τις Ορθόδοξες Εκκλησίες, είναι οι προσωρινές αποσχίσεις του οσίου Θεοδώρου του Στουδίτου και των μαθητών του από τους αγίους πατριάρχας Κωνσταντινουπόλεως Ταράσιο και Νικηφόρο. Συγκεκριμένα οι Γ.Ο.Χ. υποστηρίζουν: «Πώς είναι δυνατόν να οφείλεται υπακοή εις μίαν τοιαύτην εγκληματικήν πράξιν (τήν αλλαγή του ημερολογίου), όταν ο Άγιος Θεόδωρος διέκοψε πάσαν εκκλησιαστικήν κοινωνίαν μετά του επισκόπου του (πατρ. Νικηφόρου), όταν εκείνος συνοδικά το 809 αθώωσε τον ιερέα, που ευλόγησε τον παράνομον γάμον του αυτοκράτορος;»281 «Διότι εάν ο Όσιος για έναν παράνομον γάμον και μάλιστα βασιλικόν, διέκοψε κοινωνίαν μετά του επισκόπου του... πολλώ μάλλον εδικαιούντο να μιμηθούν τον όσιον οι ζηλωταί στήν περίπτωσιν της ημερολογιακής καινοτομίας». «Όπως αντέδρασεν στόν αντικανονικόν γάμον ο Όσιος αντέδρασαν και οι Παλ/ται στην ημερολογιακήν καινοτομίαν»282.

Το ανωτέρω ζηλωτικό επιχείρημα δεν είναι ορθό. Ο όσιος Θεόδωρος διέκοψε πράγματι δύο φορές την κοινωνία με τους εκκλησιαστικώς προϊσταμένους του, τους αγίους Ταράσιο και Νικηφόρο, εξ αιτίας του παρανόμου γάμου του αυτοκράτορος, όμως η πράξις του αυτή κατακρίθηκε από τους αγίους Πατέρας. Οι δύο πατριάρχαι δεν εκήρυξαν αιρετικές διδασκαλίες, ούτως ώστε να δικαιολογήται η διακοπή τής

εκκλησιαστικής κοινωνίας μαζί τους· απλά ανέχθηκαν κατ᾿ οικονομία τον ιερέα Ιωσήφ, ο οποίος ετέλεσε τον βασιλικό γάμο, με σκοπό να προστατεύσουν την Εκκλησία από το αυτοκρατορικό μένος και την εκδίκησι.

Συνεπώς η αλήθεια δεν είναι, όπως την παρουσιάζουν οι Γ.Ο.Χ., αλλά ακριβώς το αντίθετο: Όπως η πράξις (διακοπή της κοινωνίας) του αγίου Θεοδώρου έχει κατακριθή και δεν θεωρείται πρότυπο από τους αγίους Πατέρας, έτσι και η διακοπή της κοινωνίας των Γ.Ο.Χ. με όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες για μη δογματικούς λόγους είναι παράνομη και καταδικαστέα. Είναι λυπηρό που οι Γ.Ο.Χ. μιμούνται τον επικατάρατο Χάμ, ο οποίος δεν «συνεκάλυψε την γύμνωσι του πατρός του» (Γένεσις θ΄, 22 – 23) Νώε καί, αντί να αποκρύβουν τις διαμάχες των αγίων Πατέρων, τις φανερώνουν και μάλιστα τις διαφημίζουν.

Φυσικά οι αγώνες του οσίου Θεοδώρου και των μαθητών του έναντι της Εικονομαχίας και ιδίως η άρνησίς του να κοινωνήση με τους Εικονομάχους κατά το δεύτερο στάδιο της επικρατήσεως της αιρέσεως (813-842) είναι υποδειγματικοί, και για τον λόγο αυτό ο Άγιος έχει μείνει στην Ιστορία ως ένας από τους μεγαλυτέρους Ομολογητάς. Μόνο οι δύο ανωτέρω προσωρινές αποσχίσεις του δεν έχουν επαινεθή από τους αγίους Πατέρας. Άς δούμε όμως αναλυτικότερα το ανωτέρω ζήτημα.

281 Θεοδωρήτου ιερομονάχου, Όταν οι φύλακες προδίδουν, εν Περιοδικώ Εκκλησιαστική Παράδοσις, φύλλο 117, σελ. 22-23.

282 Θεοδωρήτου ιερομονάχου, Περιοδικό Ο Αγιορείτης, φύλλο 34, σελ. 2, 4.

ιζ΄. Τα σχίσματα του οσίου Θεοδώρου του Στουδίτου

Κατά το έτος 795, όπως προαναφέραμε, ο αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος απεδίωξε την νόμιμη σύζυγό του και νυμφεύθηκε την αυλική Θεοδότη283. Ο άγιος Ταράσιος Κωνσταντινουπόλεως δεν συμφώνησε με τον γάμο αυτό, για να μη παροργίση όμως τον βασιλέα, ο οποίος απειλούσε «την αίρεσιν (της Εικονομαχίας) ανανεώσασθαι, και τας σεπτάς και αγίας εικόνας πάλιν καθαιρήσειν»284, ανέχθηκε την τέλεσί του από τον ηγούμενο Ιωσήφ.

Τότε ο θείος και γέροντας του οσίου Θεοδώρου του Στουδίτου, όσιος «Πλάτων ο του σακκουδίωνος ηγούμενος απέστησεν της κοινωνίας Ταρασίου του πατριάρχου»285 μη ανεχόμενος την κατ᾿ οικονομία αυτή πράξι του. Το σχίσμα των οσίων Πλάτωνος και Θεοδώρου και των μαθητών τους έληξε έπειτα από δύο έτη, όταν ο Κωνσταντίνος έχασε τον θρόνο του και ο άγιος Ταράσιος βρήκε την ευκαιρία να καθαιρέση τον Ιωσήφ286.

Εικ. & βίος του εδώ

Η έριδα αναζωπυρώθηκε το 806, όταν ο νέος πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως άγιος Νικηφόρος κάτω από τις πιέσεις του νέου αυτοκράτορος Νικηφόρου αναγκάσθηκε να αποκαταστήση με συνοδική απόφασι τον Ιωσήφ. Προφανώς και ο άγιος Νικηφόρος φοβήθηκε, «μή τι άλλον χείρον νεωτερίση ο παραπλήξ και την Εκκλησίαν βλάψη μειζόνως»287.

Οι Στουδίται όμως αντέδρασαν και πάλι. Αρχικά θεώρησαν ότι «ουκ ήν ασφαλές αποστήναι των παρανομούντων τελείως, ή το φεύγειν μόνον την προφανή κοινωνίαν αυτών, οικονομία δε πρεπούση αναφέρειν έως καιρού»288. Οι Στουδίται δηλαδή μνημόνευαν μεν τον άγιο Νικηφόρο, απέφευγαν όμως την εκκλησιαστική κοινωνία μαζί του, έως ότου ο «μοιχοζεύκτης» Ιωσήφ «υποσταλή της ιερουργίας»289.

Έπειτα από τρία έτη (809) η έριδα έλαβε πολύ σοβαρότερες διαστάσεις, καθώς «ο βασιλεύς (Νικηφόρος) αφορμής δραξάμενος επισκόπους πολλούς και ηγουμένους αθροίσας σύνοδον κατ᾿ αυτών (τών Στουδιτών) κροτηθήναι εκέλευσεν, δι᾿ ης εξεβλήθησαν της μονής και της πόλεως»290. Καθώς μάλιστα διηγείται ο όσιος Θεόδωρος, η Σύνοδος του αγίου Νικηφόρου εξεφώνησε «το πονηρόν δόγμα (υπέρ της “μοιχοζευξίας”) και ανάθεμα»291 κατά των Στουδιτών, οι οποίοι είχαν αποσχισθή «της αγίας Εκκλησίας»292.

Μετά την Σύνοδο αυτή οι Στουδίται διέκοψαν πλέον και την μνημόνευσι του αγίου Νικηφόρου προτρέποντας μάλιστα και τους άλλους ηγουμένους «τού μη κοινωνείν τοις κακοδόξοις, μηδέ αναφέρειν τινά τών εν τη μοιχοσυνόδω ευρεθέντων, ή ομοφρονούντων αυτή»293. Οι Στουδίται αρνήθηκαν να δεχθούν την αποκατάστασι του Ιωσήφ ως μία πράξι σύμφωνη με τις «οικονομίες των αγίων»294 και κατηγορούσαν τους υπευθύνους ως «μοιχειανούς» και αιτίους ανατροπής του ευαγγελίου.

Η λήξις του νέου σχίσματος επιτεύχθηκε τελικά μετά την άνοδο του Μιχαήλ Ραγκαβέ στον βασιλικό θρόνο (811), ο οποίος διέταξε την ανανέωσι της καθαιρέσεως του Ιωσήφ και επανέφερε τους Στουδίτας από τους τόπους της εξορίας τους. Ο άγιος Θεόδωρος και οι μαθηταί του συμφιλιώθηκαν με τον άγιο Νικηφόρο και αγωνίσθηκαν μαζί εναντίον των Εικονομάχων κατά την δεύτερη περίοδο της επικρατήσεως τής αιρέσεως, η οποία άρχισε έπειτα από δύο έτη.

syghorisis

ΑΥΤΌΣ Ο ΦΟΒΕΡΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΠΟΥ ΕΚΑΝΕ ΤΑ ΣΧΙΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΨΥΛΛΟΥ ΠΗΔΗΜΑ ΘΑ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΜΕΝΩΝ ΤΟΥ ΖΗΣΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΙΠΩΝ ΣΤΗ ΝΙΚΗ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ.