Joseph Ratzinger «Εισαγωγή στον Χριστιανισμό» (αποσπάσματα) (5)

Συνέχεια από: Τετάρτη 27 Ιουνίου 2018

Το δίλημμα της μοντέρνας θεολογίας : Ιησούς ή Χριστός;

Μετά την εμφάνιση του ιστορικισμού η θεολογία έκανε πολλές προσπάθειες να δείξει πώς είναι δυνατόν να συνυπάρχουν ταυτοχρόνως, συγχρόνως, η πίστη και η ιστορία. Βρήκε όμως μπροστά της έναν τεράστιο διαχωριστικό τοίχο : τον Ιστορικό. [Θα δούμε στην συνέχεια λεπτομέρειες στο θέμα]. Έτσι λοιπόν σήμερα, βρίσκουμε εδώ κι’εκεί προσπάθειες, μάταιες ώς επι το πλείστον, να υποβάλλουν σε επαλήθευση την Χριστολογία στο ιστορικό επίπεδο, αποδεικνύοντας την σαφήνεια της, με τα μέσα του Ιστορικού : με την μέθοδο της ακρίβειας και της αποδείξεως με κείμενα.[Σ’αυτή την ομάδα ανήκει ο Pannenberg,το βασικό κείμενο του οποίου υπάρχει σε ανάρτησή μας]. Βρίσκαμε επίσης απελπισμένες προσπάθειες να την μειώσουν στα γρήγορα (την πίστη) σε αποδεκτό γεγονός (Μία προσπάθεια που ξεκίνησε με τον γνωστό A. Von. Harnack και την «ουσία του Χριστιανισμού»)

Η πρώτη προσπάθεια δέν είναι δυνατόν να έχει κάποιο αποτέλεσμα, διότι το "Ιστορικό" δεδομένο εμπλέκει μία μορφή σκέψεως η οποία προϋποθέτει έναν περιορισμό στο φαινόμενο, έτσι ώστε δέν θα κατορθώσει ποτέ της να γεννήσει την πίστη με τον ίδιο τρόπο που η φυσική δέν θα είναι ποτέ εις Θέσιν να προωθήσει την ομολογία πίστης στον Θεό. Η δεύτερη, δέν θα ικανοποιήσει ποτέ ολοκληρωτικά, διότι μ’αυτόν τον τρόπο δέν κατορθώνεται η σύλληψη της ολότητος όλων όσων συνέβησαν τότε και αντιθέτως εκείνο που προτείνεται σαν αποδεκτό δέν είναι παρά η Ιδιωτική, ατομική έκφραση μίας συλλήψεως του κόσμου και ποτέ ένα καθαρό αποτέλεσμα μίας ιστορικής έρευνας! 

Σ’αυτές όμως τις προσπάθειες προστίθεται τελευταίως όλο και πιό συχνά μία Τρίτη προσπάθεια να ξεφύγουμε εντελώς από το ιστορικιστικό δίλημμα εγκαταλείποντας το σαν περιττό! 

Αυτή η προσπάθεια ανιχνεύεται ήδη στον Hegel, όπως επίσης και στο έργο του R. Bultmann, το οποίο παρότι διακρίνεται απ’το έργο του Hegel διαθέτει την ίδια κατεύθυνση!

Φυσικά η μείωση στην ιδέα ή στο κήρυγμα δέν είναι το ίδιο πράγμα, αλλά η διαφορά τους δέν είναι τόσο ολοκληρωτική όσο προσπαθούν να μας πείσουν οι υποστηρικτές της θεολογίας του κηρύγματος.

Το δίλημμα με το οποίο αγωνίζονται και οι δύο μέθοδοι -  απο το ένα μέρος η προσπάθεια να μειωθεί η Χριστολογία σε Ιστορία (Historie), απο το άλλο η προσπάθεια να δραπετεύσουμε απο την ιστορία, εγκαταλείποντας την σαν παραπανίσια για την πίστη, είναι δυνατόν να συνοψιστεί στην εναλλαγή που βασανίζει την μοντέρνα θεολογία : Ιησούς ή Χριστός;

Η θεολογία ξεκίνησε κατ’αρχάς με την απομάκρυνσή της απο τον Χριστό για να καταφύγει στον Ιησού, σαν μία φιγούρα Ιστορικώς ορατή. Στην συνέχεια όμως, στο αποκορύφωμα αυτής της κινήσεως, με τον Bultmann, αλλάζει η πορεία και η θεολογία δραπετεύει προς την αντίθετη κατεύθυνση, απο τον Ιησού πίσω προς τον Χριστό : ένας αγώνας δρόμου, ο οποίος σήμερα κιόλας αρχίζει να αλλάζει ξανά πορεία σε μιά φυγή απο τον Χριστό στον Ιησού. 

Συνεχίζεται