Η ηρωίδα

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

Γράφοντας το πρωί ένα άρθρο για το ανοσιούργημα που θέλει να κάνει το ΤΑΙΠΕΔ στις Θερμοπύλες, το μυαλό μου φτερούγισε προς στιγμήν στην απόφαση που πήρε, τον Αύγουστο του 480 π.Χ., ο Βασιληάς Λεωνίδας της Σπάρτης να δώσει εκείνη τη μάχη που ήταν η μάχη της ζωής του. Και μετά πήγε σε εκείνη τη γυναίκα στο Μάτι, που κάπου διάβασα την ιστορία της.

Η φωτιά πλησίασε το σπίτι όπου έμενε αυτή η γυναίκα, που δυστυχώς δεν μπόρεσα να βρω το όνομά της να το αναφέρω. Τύλιξε σε βρεγμένες πετσέτες τα εγγονάκια της και τα έδιωξε στη θάλασσα, λέγοντάς τους να μη γυρίσουν πίσω, ότι κι αν γίνει, ότι κι αν ακούσουν.

Η ίδια έμεινε να καεί ζωντανή μαζί με τον ανήμπορο άντρα της που δεν μπορούσε να κινηθεί.

Μία και μόνη γυναίκα, που αξίζει όμως πολύ παραπάνω από τα χιλιάδες ανθρωπάκια που στελεχώνουν τις υπηρεσίες και τις κυβερνήσεις μας. Πολύ παραπάνω από όσους έβλεπαν παράλυτοι τη φωτιά να κατεβαίνει το βουνό, χωρίς να κάνουν κάτι. Πολύ παραπάνω από τους χιλιάδες αναίσθητους εγωπαθείς, που επιδεικνύουν, με τα ακαλαίσθητα φρούρια στις παραλίες μας, τις θεόρατες μάντρες, ενίοτε και τους μπράβους τους, τον παρανόμως, ή πάντως αδίκως και αντικοινωνικώς στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, αποκτηθέντα πλούτο τους.

Η γυναίκα αυτή ήξερε ότι μπορούσε να σωθεί, αν και ο άντρας της θα πέθαινε αναπόφευκτα.

Αλλά ήξερε ότι δεν μπορούσε να τον αφήσει να πεθάνει μόνος του, αβοήθητος και εγκαταλελειμμένος. Ήξερε αυτό που δεν ξέρουν οι άλλοι, ότι καμιά κοινωνία δεν μπορεί να επιβιώσει επί μακρόν χωρίς αγάπη και αλληλεγγύη. Αυτό ακριβώς άλλωστε συμβαίνει τώρα με την ελληνική κοινωνία.

Μερικοί θα θεωρήσουν παραλογισμό αυτό που έκαναν και ο Λεωνίδας και αυτή η γυναίκα. Δεν υπάρχει όμως βαθύτερη πράξη άσκησης ελευθερίας από την συνειδητή απόφαση κάποιου να αυτοκαταστραφεί για να ζήσει το Γένος του, γένος που μπορεί, σε μια δοσμένη περίσταση, να το εκπροσωπήσει και ένας μόνο άλλος άνθρωπος.

Oι Κινέζοι συνθέτουν το ιδεόγραμμα του Ρεν, της Κομφουκιανής αρετής της τέλειας ανθρωπιάς, από το ιδεόγραμμα 人 που σημαίνει άνθρωπος και το ιδεόγραμμα 二 που σημαίνει δύο. ‘Ένα ανθρώπινο πλάσμα, για να είναι ανθρώπινο, χρειάζεται να αγαπάει τουλάχιστο ένα άλλο ανθρώπινο πλάσμα, έστω και στη φαντασία του, αλλοιώς δεν είναι ανθρώπινο.

Η γυναίκα που ενήργησε έτσι και κάηκε τελικά στο Μάτι, γνώριζε και κάτι άλλο. Γνώριζε ότι η βαθύτερη ανθρώπινη ανάγκη, η ιδιότητα που συγκροτεί τον Άνθρωπο, όσο παραμένει Άνθρωπος, είναι η Αξιοπρέπεια.

Το κατάλαβε αυτό μια μέρα κι έγραψε ένα σχετικό άρθρο στην Ουάσιγκτων Ποστ, ένας από τους οξυδερκέστερους και λαμπρότερους συντηρητικούς Αμερικανούς σχολιαστές, απολογητής κατά τα άλλα του αμερικανικού Ιμπεριαλισμού, ο Ντέιβιντ Ιγκνάτιους.

Θέλοντας να εξηγήσει γιατί ο αμερικανικός στρατός την πάτησε στο Ιράκ και αντιμετώπισε τόσες δυσκολίες και τόση αντίσταση, ιδίως από τους Σουννίτες, υπογράμμισε τη βαθειά ανάγκη των Αράβων για αξιοπρέπεια. Αυτή τους έκανε να πολεμήσουν τους Αμερικάνους, αυτή υπερέβη τελικά σε ισχύ την δύναμη των υπερσύγχρονων και τόσο φονικών πολεμικών μέσων που διέθεταν.

Η γυναίκα στο Μάτι μπορούσε να σωθεί από την Κόλαση της Φωτιάς. Κάνοντάς το όμως, υπό τις περιστάσεις, θα ακύρωνε το ηθικό περιεχόμενο της ζωής της. Η ζωή της, από κει και πέρα, θα γινόταν μια διαρκής, όχι μια στιγμιαία Κόλαση. Θα τη στοίχειωνε η σκέψη των τελευταίων στιγμών του άντρα της, να πεθαίνει αβοήθητος και εγκαταλελειμμένος. Οι δικοί της θα της έλεγαν ίσως ότι καλά έκανε που έφυγε υπό τις περιστάσεις, ή δεν θα της έλεγαν τίποτα, εκείνη όμως, θα αντίκριζε στα μάτια τους το βλέμμα του πεθαμένου αβοήθητου συντρόφου της. Θα παρακαλούσε κάθε φορά να τελειώσει μια ώρα αρχύτερα μια ζωή που οι Ερινύες θα τη μετέτρεπαν σε διαρκή Εφιάλτη.

Φαινομενικά παράλογη, η επιλογή της ήταν η μόνη λογική. Εύχομαι οι δικοί της να ζήσουν και να τη θυμούνται με περηφάνια.

Αν επιδεικνύαμε όλοι μας, εκεί που υπάρχουμε και δρούμε ο καθένας, το ένα εκατοστό από το θάρρος και την αξιοπρέπεια αυτής της γυναίκας, η Ελλάδα δεν θα αντιμετώπιζε σήμερα κανένα πρόβλημα.

konstantakopoulos

infognomonpolitics