Το τέλος των θρησκειών;

Μπορεί να δώσει κανείς πολλές ερμηνείες, όσον αφορά τη θρησκευτική πίστη, όπως αυτή του Freud που τη θεωρεί νεύρωση ή του Μαρξ που τη χαρακτηρίζει ως όπιο του λαού. Δύσκολα όμως να πιστέψει πως δεν υπάρχει Θεός, κρίνοντας από την απίστευτη αρμονία που βασιλεύει στη φύση και η οποία δεν εξηγείται με κανέναν άλλο τρόπο.

«Μόνο το κοσμικό θρησκευτικό συναίσθημα είναι το ισχυρότερο και ευγενέστερο κίνητρο για την επιστημονική έρευνα… Η θρησκεία των απλών ανθρώπων είναι διαφορετική από των επιστημόνων. Για τους απλούς ανθρώπους ο Θεός είναι ένα Όν που ελπίζουν να επωφεληθούν από την καλοσύνη του και που φοβούνται την τιμωρία του. Το θρησκευτικό όμως συναίσθημα των επιστημόνων παίρνει τη μορφή ενός παράφορου θαυμασμού του φυσικού νόμου που αποκαλύπτει μια ανώτερη διάνοια.

Πιστεύω στον Θεό του Σπινόζα, που αποκαλύπτει τον εαυτό του στη σοφή αρμονία του κόσμου, και όχι σ’ έναν Θεό που ασχολείται με τις τύχες και τις πράξεις των ανθρώπων. Θέλω να ξέρω τις σκέψεις του Θεού. Όλα τα άλλα είναι λεπτομέρειες… Δεν υπάρχει τίποτα το θεϊκό στην ηθική. Είναι μια καθαρά ανθρώπινη υπόθεση» (Einstein – αρνούμενος σαφώς τον αθεϊσμό, διατύπωνε μια πίστη στον «Θεό του Σπινόζα» που αποκαλύπτει τον εαυτό του στην αρμονία όλων όσων υπάρχουν στον Κόσμο).

Επικαιρότητα

Ορισμένοι αναφέρουν πως έχει έλθει το τέλος των θρησκειών. Εν τούτοις, μία έρευνα ενός ινστιτούτου (Pew Research) που εξέτασε τις μεγαλύτερες θρησκείες του κόσμου, κατέληξε στην παρακάτω πρόβλεψη για το μέλλον – με βάση τις γεννήσεις, το ποσοστό των νέων ανά θρησκευτική ομάδα και τις μετατοπίσεις από τη μια θρησκεία σε μία άλλη, τις επόμενες τέσσερις δεκαετίες.

Ειδικότερα, συμπέρανε πως έως το 2070 χριστιανοί και μουσουλμάνοι θα καταλαμβάνουν αντίστοιχα ποσοστό 32,3% του παγκόσμιου πληθυσμού – ενώ έως το 2100 οι πιστοί του Ισλάμ θα είναι περισσότεροι από τους Χριστιανούς σημειώνοντας αύξηση 11,7% σε διάστημα 90 χρόνων. Με εξαίρεση δε τους Βουδιστές, οι κυριότερες θρησκείες θα αυξήσουν τον αριθμό των πιστών τους μέχρι το 2050. Στις επόμενες τέσσερις δεκαετίες το Ισλάμ θα αυξάνεται πιο γρήγορα από κάθε άλλη θρησκεία – με αποτέλεσμα μέχρι το 2050 να μοιράζεται σχεδόν ίσο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού με τους Χριστιανούς (29,7% έναντι 31.4%) .

Περαιτέρω, αναφέρθηκε πως οι μουσουλμάνοι είναι η μοναδική θρησκεία που προβλέπεται να αυξήσει τον πληθυσμό της σε ποσοστό υπερδιπλάσιο από τον μέσο όρο αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού – συγκεκριμένα κατά 73%. Ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν αυτή τη μεταβολή είναι φυσικά ο ρυθμός αναπαραγωγής ανά θρησκευτική ομάδα. Βλέπουμε ότι χριστιανοί και μουσουλμάνοι έχουν τον υψηλότερο δείκτη γονιμότητας με 2,7 και 3,1 παιδιά ανά οικογένεια αντίστοιχα.

Η έρευνα περιλαμβάνει προβλέψεις και για την αλλαγή στη σύσταση του πληθυσμού των χωρών, ανάλογα με τις μεταναστευτικές ροές. Αντίθετα με όσα θα περίμενε κανείς για την Ευρώπη, η πρόβλεψη θέλει τη μουσουλμανική κοινότητα να αγγίζει μόλις το 10,2% του συνολικού πληθυσμού το 2050, από 5,9% που είναι σήμερα – ενώ χωρίς να υπολογιστούν οι μετανάστες το ποσοστό θα έπεφτε μόλις κατά 1,8 %, στο 8,4%.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης το στοιχείο που δείχνει πόσοι άνθρωποι αναμένεται να αλλάξουν θρήσκευμα κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Σε αυτή την κατηγορία, ο χριστιανισμός φαίνεται να σημειώνει τη μεγαλύτερη «αιμορραγία» – αφού μέχρι το 2050 περίπου 106 εκ. χριστιανοί αναμένεται να απαρνηθούν το χριστιανισμό, στρεφόμενοι κυρίως στον αγνωστικισμό ή στη δεδηλωμένη αθεΐα. Αυτό σημαίνει ως η επόμενη «εξέλιξη» των χριστιανών είναι η απώλεια της πίστης στο Θεό, με έναν από τους δύο παραπάνω τρόπους – κάτι που συνδέεται με την ευημερία της Δύσης.

Οι μη θρησκευόμενοι πάντως αποτελούν σήμερα την τρίτη μεγαλύτερη ομάδα, με βάση τα θρησκευτικά πιστεύω στον κόσμο – κάτι που αναμένεται όμως να σημειώσει υποχώρηση στα επόμενα χρόνια. Μπορεί δε το ποσοστό των ατόμων που δεν ανήκουν σε καμιά θρησκεία να αυξηθεί σε απόλυτο αριθμό ως το 2050, όμως το ποσοστό του επί του συνολικού πληθυσμού θα σημειώσει πτώση.

Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο αφορά τις χώρες εκείνες, στις οποίες ο χριστιανισμός θα πάψει να αποτελεί την πλειοψηφία. Το 67,3% του πληθυσμού της Αυστραλίας είναι σήμερα χριστιανοί, με το αριθμό αυτό να αναμένεται να πέσει στο 47% το 2050. Αντίστοιχα, από το 64,3% των χριστιανών στη Μεγάλη Βρετανία, το ποσοστό θα μειωθεί δραστικά στο 45,4%. Παρόλα αυτά, στις συγκεκριμένες χώρες οι χριστιανοί θα παραμένουν η μεγαλύτερη θρησκευτική ομάδα, χωρίς όμως να πλειοψηφούν επί του συνόλου του πληθυσμού.

Ο δείκτης αυτός παρουσιάζει ενδιαφέρον και σε χώρες όπως η Ολλανδία, η πΓΔΜ και η Νέα Ζηλανδία – στις οποίες εκτός από τη δραστική μείωση του χριστιανικού πληθυσμού, το 2050 προβλέπεται άλλη θρησκεία να είναι η πιο πολυπληθής. Ειδικότερα, στην πΓΔΜ το 2010 οι χριστιανοί καταλάμβαναν το 59,3% του πληθυσμού, ενώ το 2050 θα είναι οι μουσουλμάνοι εκείνοι που θα πλειοψηφούν, με ποσοστό 56,2%. Σε Νέα Ζηλανδία και Ολλανδία προβλέπεται πολυπληθέστερη ομάδα να είναι εκείνη των μη θρησκευόμενων με 45,1% και 49,1% αντίστοιχα. Το 2010, η χριστιανική κοινότητα κατέγραφε ποσοστό 57% στη Νέα Ζηλανδία και 50,6% στην Ολλανδία.

Τέλος, ενδιαφέρον έχουν οι δώδεκα κανόνες του αμερικανικού Ινστιτούτου Rutherford, οι οποίοι έχουν σχέση με τον εορτασμό των Χριστουγέννων στις Η.Π.Α. έτσι ώστε να μην ενοχλούνται οι άλλες θρησκευτικές ομάδες (πηγή) – όπως επίσης το ότι, η Ευρώπη θα «αλλοιωθεί» περισσότερο από το Ισλάμ σε σχέση με τις Η.Π.Α., αφού οι μεταναστευτικές ροές που προβλέπονται προέρχονται από μουσουλμανικά κυρίως κράτη της Αφρικής και της Ασίας, ενώ στις Η.Π.Α. από χριστιανικά της Νοτίου Αμερικής.

Το κατά πόσον θα επηρεάσει τις προβλέψεις η συμφωνία του Μαρόκου δεν έχει ακόμη ερευνηθεί – αν και θα ήταν πολύ δύσκολο. Καλά Χριστούγεννα σε όλες και σε όλους, έχοντας την άποψη πως ο Χριστιανισμός δεν είναι μία θρησκεία στην οποία απλά πιστεύει κανείς, αλλά κάτι που έχει μέσα του – που το νοιώθει, δεν το υποθέτει, δεν το φαντάζεται και δεν του επιβάλλεται από κανέναν.

analyst