Το μέλλον της Γερμανίας

Το οικονομικό μοντέλο της χώρας πλησιάζει στη δύση του, ενώ ο κατήφορος της θα επιταχυνθεί από την προβλεπόμενη παγκόσμια ύφεση, από τους ενδεχόμενους δασμούς των Η.Π.Α., από το BREXIT, καθώς επίσης από την παραμονή ή μη της Ιταλίας στο ευρώ – όπου ασφαλώς η παραμονή της θα τη μετατρέψει σε γερμανική αποικία αντίστοιχη της Ελλάδας, παράλληλα με τη Γαλλία, την Ισπανία κοκ.

Ανάλυση

Παραδόξως οι δύο χώρες που αναμίχθηκαν επιθετικά στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, η Γερμανία και η Ιαπωνία, στη συνέχεια αναπτύχθηκαν ξανά με επιθετικό τρόπο – αυτή τη φορά οικονομικό, εις βάρος των υπολοίπων. Πρώτη η Ιαπωνία, η οποία όμως μετά το «χαστούκι» των Η.Π.Α. (ραγδαία ανατίμηση του γεν, σπάσιμο της φούσκας των ακινήτων και του χρηματιστηρίου), μείωσε αναγκαστικά τα πλεονάσματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της – αν και στη συνέχεια τα αύξησε ξανά, αλλά όχι σε μεγάλο βαθμό (γύρω στο +4%).

Η Γερμανία τα αύξησε επίσης στο 4% (γράφημα,μπλε στήλη, αριστερή κάθετος), στη συνέχεια υποχρεώθηκε να έχει ελλείμματα λόγω της ένωσης της με την Ανατολική, αλλά μετά την είσοδο της στην Ευρωζώνη, όπου υιοθέτησε την πολιτική της φτωχοποίησης του γείτονα (ανάλυση) με το ύπουλο μισθολογικό dumping, τα πλεονάσματα της εκσφενδονίσθηκαν στα ύψη – εις βάρος φυσικά των εταίρων της στην Ευρωζώνη, καθώς επίσης με τη βοήθεια της υποτίμησης του ευρώ απέναντι στο δολάριο, εξαιτίας των αδυναμιών των υπολοίπων χωρών της νομισματικής ένωσης.

Υπερέβησαν δηλαδή το 8% του ΑΕΠ της (8,9% το 2015, 7,4% το 2018), παράνομα ουσιαστικά αφού το ανώτατο όριο που έχει τοποθετηθεί από την Κομισιόν είναι στο 6% (διεθνώς επίσης) – όχι όμως μόνο λόγω των ισχυρών εξαγωγών της, όπως εσφαλμένα συμπεραίνεται, αλλά εξαιτίας των μειωμένων εισαγωγών της, τις οποίες διατηρεί σκόπιμα χαμηλές (α) με την υπερβολική αποταμίευση των Πολιτών της και (β) με τους χαμηλούς σε σχέση με την παραγωγικότητα μισθούς των εργαζομένων της.

Περαιτέρω, το 2018 τα πλεονάσματα της ήταν ξανά τα υψηλότερα στον πλανήτη για τρίτη συνεχή χρονιά, παρά το ότι στις εξαγωγές είναι τρίτη, μετά την Κίνα και τις Η.Π.Α. (ακολουθούν η Ιαπωνία και η Ν. Κορέα, πηγή) – έχοντας φτάσει στα 294 δις $ (260 δις €), με δεύτερη την Ιαπωνία (173 δις $) και τρίτη τη Ρωσία (116 δις $, πηγή). Εύλογα λοιπόν κατηγορείται από τον πρόεδρο Trump, ο οποίος έχει συνειδητοποιήσει πως η Γερμανία διεξάγει έναν παγκόσμιο οικονομικό πόλεμο, προσπαθεί να κυριαρχήσει οικονομικά στην Ευρώπη και σκοπεύει να ανακτήσει σταδιακά την ανεξαρτησία της από τις Η.Π.Α. – οι οποίες φοβούνται όσο τίποτα άλλο τυχόν συμμαχία της με την Κίνα (την παραγωγική υπερδύναμη του πλανήτη) ή ενδεχομένως με τη Ρωσία (την ενεργειακή και στρατιωτική υπερδύναμη).

Ειδικότερα, λόγω των πλεονασμάτων της, τα οποία προέρχονται κυρίως από το εμπορικό της ισοζύγιο (τα 228 δις $ στα συνολικά 294 δις $ ή σχεδόν το 78%), δημιουργεί συνεχώς μεγαλύτερες απαιτήσεις απέναντι στο εξωτερικό, από ότι το εξωτερικό στην ίδια – οπότε ενισχύει την οικονομική κατοχή άλλων κρατών, όπως στο θλιβερό παράδειγμα της Ελλάδας. Την ίδια στιγμή οι Η.Π.Α. έχουν τα μεγαλύτερα ελλείμματα παγκοσμίως (455 δις $), ακολουθούμενες από τη Μ. Βρετανία, τον Καναδά και την Τουρκία (πηγή), τα οποία αυξήθηκαν το 2018 κατά 5 δις $ παρά τους δασμούς που επέβαλλαν στην Κίνα – οπότε η θέση τους αδυνατίζει συνεχώς (καμία χώρα δεν μπορεί να κυριαρχεί μακροπρόθεσμα, όταν η οικονομία της είναι ελλειμματική).

Συνεχίζοντας, εξαιτίας των ανωτέρω το οικονομικό μοντέλο της Γερμανίας θεωρείται πολύ ελκυστικό και παράδειγμα προς μίμηση από τις άλλες χώρες – οι οποίες βέβαια δεν γνωρίζουν πως πληρώνεται πολύ ακριβά από τους εργαζομένους. Το γεγονός αυτό τεκμηριώνεται από το γράφημα (ΑΕΠ και πραγματικοί μισθοί ανά ώρα), σύμφωνα με το οποίο η γερμανική οικονομία αναπτύχθηκε από το 1995 έως και το 2017 κατά 32% (αφαιρουμένου του πληθωρισμού), αλλά οι πραγματικοί μισθοί των εργαζομένων της μόλις κατά 23,4% – γεγονός που σημαίνει ότι, οι μισθωτοί συμμετείχαν λιγότερο στην άνοδο του ΑΕΠ, από ότι οι επιχειρήσεις.

Εν τούτοις, από το μέσον όρο δεν φαίνεται το γεγονός ότι, το 40% των εργαζομένων έχουν υποστεί μειώσεις στους πραγματικούς μισθούς τους (γράφημα, πηγή) – συνήθως οι ανειδίκευτοι των χαμηλών εισοδηματικών τάξεων, οι οποίοι δεν είναι σε θέση να προστατευθούν. Ουσιαστικά λοιπόν έχει φτωχοποιηθεί το 40% του πληθυσμού, για να μειώνονται οι τιμές των παραγομένων προϊόντων και να αυξάνονται οι εξαγωγές της χώρας – ενώ με τον ίδιο τρόπο περιορίζονται οι εισαγωγές, αφού οι δαπάνες διαβίωσης αυτού του 40% διατηρούνται αναγκαστικά χαμηλές.

Περαιτέρω, τα προϊόντα που παράγονται από τους γερμανούς εργαζομένους ωφελούν κυρίως τους Πολίτες άλλων χωρών – κάτι που συμπεραίνεται από την αύξηση του μεριδίου των εξαγωγών της Γερμανίας, το οποίο από 22% του ΑΕΠ το 1995 εκτοξεύθηκε στο 47% το 2018 (γράφημα). Εν προκειμένω, οι Πολίτες των άλλων χωρών καταναλώνουν τα γερμανικά προϊόντα επειδή είναι φθηνότερα από τα δικά τους αλλά, ταυτόχρονα, κλείνουν οι δικές τους επιχειρήσεις που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν με το γερμανικό ανταγωνισμό – οπότε εισάγουν αφενός μεν προϊόντα, αφετέρου ανεργία.

Έτσι η Γερμανία έχει καταφέρει να διαθέτει μακράν το μεγαλύτερο ποσοστό εξαγωγών ως προς το ΑΕΠ, συγκριτικά με τις άλλες μεγάλες οικονομίες (γράφημα) – κάτι που όμως δεν έχει μόνο θετικά αποτελέσματα αλλά, επί πλέον, αρνητικά. Ειδικότερα, το γεγονός αυτό την καθιστά απόλυτα εξαρτημένη, όσον αφορά την οικονομία της, από τις εξελίξεις άλλων χωρών – τις οποίες φυσικά δεν μπορεί να επηρεάσει.

Επομένως, όταν προβλέπεται παγκόσμια ύφεση, τότε η Γερμανία είναι σε πολύ χειρότερη θέση από όλα τα άλλα κράτη – ενώ οι προοπτικές της είναι ακόμη πιο δυσμενείς, με κριτήριο τις σημαντικότερες εξαγωγικές αγορές της (γράφημα). Ειδικότερα, στην πρώτη θέση ευρίσκονται οι Η.Π.Α., όπου ο πρόεδρος Trump ετοιμάζεται να πατήσει τη σκανδάλη των δασμών εναντίον της, κυρίως όσον αφορά την αυτοκινητοβιομηχανία – ενώ είναι περιττό να θυμίσουμε τα πρόστιμα που έχει επιβάλλει η χώρα του στη Deutsche Bank, κυριολεκτικά γονατίζοντας την.

Αμέσως μετά ακολουθεί η Γαλλία που σείεται από τις κινητοποιήσεις των κίτρινων γιλέκων εναντίον του προέδρου Macron – τον οποίο έχει στηρίξει η Γερμανία προεκλογικά, με αντάλλαγμα την επιβολή της δικής της πολιτικής λιτότητας, με στόχο την εξασθένηση του αιωνίου αντιπάλου της (οπότε την οικονομική κατοχή της Γαλλίας). Στην τρίτη θέση είναι η Κίνα που κινδυνεύει να βυθιστεί σε ύφεση λόγω της υπερχρέωσης των επιχειρήσεων της, καθώς επίσης της φούσκας ακινήτων – ενώ στην τέταρτη η Μ. Βρετανία όπου εξελίσσεται το BREXIT, οπότε η επιβολή δασμών στις εισαγωγές από τη Γερμανία.

Επόμενη είναι η Ολλανδία, από την οποία ουσιαστικά η Γερμανία αντέγραψε το οικονομικό της μοντέλο που σήμερα καταρρέει σταδιακά (ανάλυση) – ενώ «εγκυμονεί» μία μεγάλη φούσκα ακινήτων/ενυπόθηκου χρέους και στηρίζεται επίσης στις εξαγωγές που θα μειωθούν δραματικά, εάν προκληθεί μία παγκόσμια ύφεση. Τελευταία η Ιταλία, βυθισμένη ήδη στην ύφεση, με τεράστια τραπεζικά προβλήματα και με πολύ μεγάλα χρέη – μία χώρα που δύσκολα θα μείνει μέλος της Ευρωζώνης, έχοντας τεράστιες απώλειες μετά την είσοδο της (4,3 τρις €, πηγή), όπως και η Γαλλία (3,6 τρις €), μαζί με την ανταγωνιστικότητα της.

Με δεδομένο λοιπόν το ότι, η ανάπτυξη της γερμανικής οικονομίας στηρίζεται κυρίως στις εξαγωγές (γράφημα), ενώ δεν συζητείται καθόλου η αλλαγή του οικονομικού της μοντέλου, ούτε η αύξηση των μισθών των εργαζομένων με στόχο την άνοδο της εγχώριας ζήτησης για την εξισορρόπηση των απωλειών της στις εξαγωγές, συν το ότι έχει βυθιστεί στην πραγματικότητα σε ύφεση παρά το ότι το αποκρύπτει (ανάλυση), το μέλλον της δεν προβλέπεται ρόδινο – οπότε ούτε της ΕΕ και της Ευρωζώνης. Πόσο μάλλον όταν η κυβέρνηση της θέλει να μειώσει τις δημόσιες δαπάνες, για να πετύχει το «μαύρο μηδενικό» του κ. Σόιμπλε – τον ισοσκελισμένο ή πλεονασματικό προϋπολογισμό (πηγή).

Συνεχίζοντας, η Γερμανία που ωφελήθηκε από την ευρωπαϊκή κρίση χρέους σε μεγάλο βαθμό, λόγω της παροιμιώδους ηλιθιότητας των ελληνικών κυβερνήσεων, θεωρεί πως το μεγάλο ποσοστό της βιομηχανικής της παραγωγής ως προς το ΑΕΠ θα την προστατεύσει στο μέλλον – αδιαφορώντας φυσικά για το ότι στηρίχθηκε κυρίως στην αποβιομηχανοποίηση των εταίρων της στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ.

Όπως φαίνεται τώρα από το γράφημα, ένας τόσο μεγάλος βιομηχανικός τομέας σε σχέση με μία συγκριτικά μικρή χώρα (ως προς τις Η.Π.Α. ή την Ιαπωνία), απαιτεί πολύ ισχυρές εξαγωγές για να διατηρηθεί – ενώ λόγω της τεχνολογικής προόδου ο βιομηχανικός τομέας γίνεται παγκοσμίως όλο και λιγότερο σημαντικός. Εκτός αυτού οι αναπτυσσόμενες οικονομίες, όπως η Τουρκία, αυξάνουν συνεχώς τη βιομηχανική τους παραγωγή – οπότε κερδίζουν μερίδια αγοράς από τις ανεπτυγμένες ή/και εισάγουν λιγότερα βιομηχανικά προϊόντα.

Τέλος, η οικονομική επιτυχία του γερμανικού εξαγωγικού μοντέλου βασίστηκε κυρίως σε ένα μη επαναλαμβανόμενο ιστορικό γεγονός: στην υιοθέτηση του ευρώ, το οποίο επέτρεψε στη Γερμανία να ακολουθήσει μία ύπουλη στρατηγική υποτίμησης του νομίσματος της (=του γερμανικού ευρώ). Σήμερα όμως η συγκεκριμένη στρατηγική της έχει αποκαλυφθεί από τα άλλα κράτη και δεν γίνεται πλέον ανεκτή – όπως από τις Η.Π.Α. ή από την Ιταλία, στην οποία η Λίγκα του Βορά έχει συνειδητοποιήσει ότι, εντός της Ευρωζώνης η κατάρρευση της ιταλικής οικονομίας είναι αδύνατον να σταματήσει.

Με δεδομένο δε το ότι, η Ιταλία βυθίστηκε ξανά στην ύφεση, ενώ δεν πρόκειται να πετύχει το έλλειμμα που συμφώνησε με την Κομισιόν (-2,04%), είναι θέμα χρόνου η εγκατάλειψη της Ευρωζώνης εκ μέρους της – ενώ η Γερμανία συνεχίζει να αδιαφορεί για τις ζημίες που προκάλεσε η πολιτική της στη νομισματική ένωση, για το τεράστιο ποσοστό των χαμηλόμισθων στη χώρα της και αλλού, καθώς επίσης για τις επισφαλείς θέσεις εργασίας σε ολόκληρη την ΕΕ.

Επίλογος

Ολοκληρώνοντας, γνωρίζουμε πως κουράζουν τα γραφήματα (πηγές: trading economics, Wiki, Steinhardt), αλλά δυστυχώς δεν είναι δυνατόν να τεκμηριωθούν διαφορετικά οι οικονομικές αναλύσεις – ενώ αντιπαθούμε τη μη τεκμηρίωση που μοιάζει με κενούς ισχυρισμούς.

Το συμπέρασμα πάντως της παραπάνω ανάλυσης είναι πως το οικονομικό μοντέλο της Γερμανίας πλησιάζει στη δύση του, ενώ ο κατήφορος της θα επιταχυνθεί από την προβλεπόμενη παγκόσμια ύφεση, από τους ενδεχόμενους δασμούς των Η.Π.Α., από το BREXIT, καθώς επίσης από την παραμονή ή μη της Ιταλίας στο ευρώ – όπου ασφαλώς η παραμονή της θα τη μετατρέψει σε γερμανική αποικία αντίστοιχη της Ελλάδας, παράλληλα με τη Γαλλία, την Ισπανία κοκ.

Ο χρόνος τώρα που θα συμβεί ασφαλώς δεν μπορεί να προκαθοριστεί, αφού κάτι τέτοιο θα απαιτούσε να είναι κανείς μάντης ή προφήτης. Εν τούτοις η αντίστροφη μέτρηση ξεκίνησε ήδη από τα μέσα του 2018, με την πτώση της βιομηχανικής της παραγωγής που προσπάθησε να αποκρύψει με στατιστικές αλχημείες – ενώ η «παρακμή» της που ελπίζουμε να είναι ειρηνική, θα έχει πολύ σημαντικά επακόλουθα τόσο για το κοινό νόμισμα και την Ευρώπη, όσο και για τον υπόλοιπο πλανήτη.

Φυσικά θα μπορούσε να μη συμβεί και να αντιστραφεί, εάν άλλαζε άμεσα οικονομικό μοντέλο, καθώς επίσης εάν προσπαθούσε να δρομολογήσει μία διαφορετική πολιτική σε αγαστή συνεργασία με τα άλλα κράτη – κάτι που όμως δεν πιστεύουμε να το κάνει αφού πρόκειται για μία βάρβαρη χώρα με ποινικό μητρώο αντί για ιστορία, η οποία ποτέ δεν έμαθε κάτι από τα λάθη και τα εγκλήματα της. Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα οφείλει να προετοιμαστεί για ένα τέτοιο ενδεχόμενο, καθώς επίσης για την παγκόσμια καταιγίδα που προβλέπεται – όπου δεν είναι δυνατόν να ενημερώνονται οι Έλληνες με τέτοια λεπτομέρεια για τον καιρό από τα ΜΜΕ και όχι για τις εξελίξεις στη διεθνή οικονομία.

Βασίλης Βιλιάρδος

analyst