Ο Σαρλό παίζει με την υδρόγειο

Μετά τη δημοσίευση της επιστολής Τραμπ προς τον Ερντογάν, αν ήμουν ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Αγκυρα, για ένα διάστημα θα κυκλοφορούσα με τσαντόρ και τεράστια γυαλιά ηλίου ώστε να μη με αναγνωρίζουν. Ο Τραμπ είναι ένας πρόεδρος βγαλμένος από τα καρτούν, συμπεριφέρεται σαν καρτούν, μιλάει σαν καρτούν, τώρα πληροφορούμεθα ότι γράφει και σαν καρτούν, και μάλιστα με την επίσημη ιδιότητα του προέδρου των ΗΠΑ.

Μετέφρασα την επιστολή του με αγάπη και φροντίδα, σαν να ήταν ποίημα, γιατί θεωρώ ότι στο είδος της αυτή η επίσημη επιστολή του 45ου προέδρου των ΗΠΑ είναι πράγματι ένα ποίημα: «Ας κάνουμε μια συμφωνία! Εσύ δεν θέλεις να είσαι υπεύθυνος για τη σφαγή χιλιάδων ανθρώπων και εγώ δεν θέλω να είμαι υπεύθυνος για την καταστροφή της τουρκικής οικονομίας – και θα το κάνω. Σου έχω δώσει ήδη ένα μικρό δείγμα σχετικά με τον πάστορα Μπράνσον. Εχω δουλέψει σκληρά για να λύσω μερικά από τα προβλήματά σου. Μην απογοητεύσεις τον κόσμο. Μπορείς να κάνεις μια σπουδαία συμφωνία (a great deal)». Ακολούθως, αναφέρεται στη συμβιβαστική διάθεση των Κούρδων και συνεχίζει, με το ίδιο προτρεπτικό ύφος, στην ίδια ανοίκεια γλώσσα για γραπτή επικοινωνία μεταξύ ηγετών: «Η Ιστορία θα σε δει ευνοϊκά, αν το κάνεις αυτό (εννοεί το deal) με τον σωστό και τον ανθρώπινο τρόπο. Θα σε βλέπει πάντα σαν τον διάβολο, αν δεν συμβούν καλά πράγματα (if good things don’t happen). Μην κάνεις τον σκληρό. Μην είσαι χαζός!». Και κλείνει με το υπέροχο, που το αφήνω αμετάφραστο: «I’ll call you later». Πάλι καλά, δηλαδή, που δεν προσέθεσε στον χαιρετισμό και ένα «boy». Φαντασθείτε, δε, ότι ο Τραμπ ούτε πίνει ούτε κάνει ναρκωτικά!

Την ίδια ημέρα, με τον σάλο για την επιστολή να κυριαρχεί διεθνώς στα ΜΜΕ, ο απίθανος Ντόναλντ προσφωνεί τον πρόεδρο της Ιταλίας ως Μοτσαρέλα, αντί του σωστού Ματαρέλα. Ακόμη καλύτερο ότι, προσφωνώντας τον υψηλό προσκεκλημένο του, έκρινε σκόπιμο να αναφερθεί στην παλαιά συμμαχία (sic) των ΗΠΑ με τη Ρώμη – και, φυσικά, εννοούσε την αρχαία Ρώμη. Ως προς το τελευταίο, όμως, ο πρόεδρος έχει κάποιο δίκιο. Η Ρώμη της δημοκρατικής περιόδου ήταν πηγή έμπνευσης για τους δημιουργούς της δημοκρατίας στην Αμερική (founding fathers), οι κυριότεροι των οποίων είχαν κλασική παιδεία αγγλικού τύπου. Απλώς, αυτό που διέφυγε του Τραμπ ήταν ότι οι ΗΠΑ δημιουργήθηκαν τον 18ο αιώνα, με άλλα λόγια, υπάρχει ένα χρονικό κενό –μικρό ευτυχώς, περίπου 20 αιώνων– στη στενή σχέση των ΗΠΑ με την αρχαία Ρώμη.

Υπό άλλες συνθήκες, θα του συγχωρούσες την αμάθεια, λόγω αγαθών προθέσεων, ας τις πούμε έτσι. Αλλά ο πρόεδρος Ματαρέλα, που εξ όσων γνωρίζω είναι τζόρας και σκληρό καρύδι, δεν νομίζω ότι θα του συγχωρέσει ποτέ ότι τον είπε Μοτσαρέλα! Τολμώ την πρόβλεψη ότι, εφεξής, σε όλα τα ταξίδια του προέδρου Ματαρέλα, το υπουργείο Εξωτερικών της Ιταλίας θα προειδοποιεί επισταμένως τους οικοδεσπότες ότι το μενού δεν πρέπει επ’ ουδενί να περιέχει μοτσαρέλα και ότι ο πρόεδρος δεν θέλει ούτε να βλέπει το όνομά της γραμμένο!..

Επανέρχομαι στο θέμα της επιστολής, διότι αισθάνομαι ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα ορόσημο. Αισθάνομαι σαν να έχουμε περάσει μια συνοριακή γραμμή και να μην υπάρχει πια επιστροφή – και δεν εννοώ της Συρίας από τα τουρκικά στρατεύματα. Είναι σαν να βρίσκομαι στο 1917 και να κοιτάζω το ουρητήριο (Fountain) του Μαρσέλ Ντισάν, χωρίς να καταλαβαίνω ότι αυτό το πράγμα πρόκειται να αλλάξει ριζικά την αντίληψη του κόσμου για την τέχνη. Και μόνο με την εκλογή του, ο Τραμπ σίγουρα έκανε Ιστορία, όπως λέμε. Με τη δημοσιοποίηση της επιστολής, πρέπει να παραδεχθούμε ότι τη γράφει κιόλας. (Και τη γράφει πολύ καλά για κάποιον που χρησιμοποιεί το πόδι του!..)

Μπαίνεις στον πειρασμό να σκεφθείς ότι, αν ο Τραμπ το συνηθίζει να γράφει παρόμοιες επιστολές, τότε ίσως για τις επιστολές αυτές να έχει εισβάλει ο Ερντογάν στη Συρία. Μπορεί αυτές να είναι ο λόγος! Φαντάζομαι τη σκηνή. Αργά τη νύχτα στο γραφείο του, ο Ταγίπ με τους κολλητούς του αραχτοί. Πίνουν ρακές, κατεβάζουν παστουρμαδόπιτες (για τη χώνεψη), μιλάνε για γκόμενες, λένε τις παραδοσιακές ανδρικές χαζομάρες, όταν ξαφνικά ακούγεται ένα δειλό χτύπημα στην πόρτα και είναι ο υπάλληλος βάρδιας του διπλωματικού γραφείου. Η επιστολή Τραμπ έφθασε! Αμέσως ξεσηκώνεται ενθουσιασμός, η παρέα αφηνιάζει από τη χαρά της! Ο Ερντογάν την αρπάζει και τη διαβάζει μόνος του. Διακόπτει πότε πότε για να γελάσει. Η παρέα τριγύρω δεν κρατιέται με τίποτα. «Πες μας κι εμάς!» ο ένας. «Ελα, ρε Ταγίπ, μη γίνεσαι ****κας!» ο άλλος. Εκείνος, αφού έχει κουρδίσει το κοινό του, στρώνεται καλά στην πολυθρόνα του, παίρνει την κατάλληλη φωνή και αρχίζει να διαβάζει, με τους άλλους να σπαρταράνε από τα γέλια...

Αναρωτιέμαι τι από τα δύο θα ήταν καλύτερο: τόση δυστυχία, τόσες ζωές αφανισμένες ή κατεστραμμένες εξαιτίας του πολέμου, αξίζει να είναι όλο αυτό για ένα αστείο (για τις επιστολές με τις οποίες σπάει πλάκα ο Ερντογάν) ή για την απύθμενη βλακεία ενός ανθρώπου; Διότι η επιπολαιότητα του Τραμπ στα διεθνή θέματα ισοδυναμεί με βλακεία. Θυμάμαι την περίφημη σκηνή από τον «Δικτάτορα» του Τσάπλιν, στην οποία ο Εβραίος σωσίας του δικτάτορα παίζει με την υδρόγειο. Ταιριάζει περισσότερο στον Τραμπ, παρά στον Χίτλερ. Ο Χίτλερ διέλυσε τον κόσμο βάσει σχεδίου· τούτος εδώ απειλεί να τον διαλύσει αυτοσχεδιάζοντας...

Στέφανος Κασσιμάτης
Καθημερινή
kostasxan