Κων/νου Νούση: "Κατά Παρεκκλησιαστικών Οργανώσεων – Δευτερολογία ως απάντηση σε ενστάσεις και απορίες φίλων"

Toυ Κώστα Νούση,

Φιλολόγου-Θεολόγου Μ.Th.

Στο παρελθόν αναφέρθηκα[1] πολλάκις για τα λάθη των Οργανώσεων και πολλές φορές με μεγαλύτερη ‘σκληρότητα’. Το πρόβλημα αυτό δεν είναι καινούργιο και γράφτηκαν για αυτό ήδη χιλιάδες σελίδων. Δεν μπορούμε, βέβαια, να συγκρίνουμε αυτά που έγραψε πάλαι ποτέ ο Γιανναράς με τη σημερινή πραγματικότητα. Τα πράγματα έχουν σαφώς βελτιωθεί. Τότε μιλούσαμε για τραγικές καταστάσεις που μονάχα άρωμα δυτικού χριστιανισμού απέπνεαν. Για όποιον ενδιαφέρεται, παραπέμπω στα βιβλία του Χρ. Γιανναρά «Ορθοδοξία και Δύση στη Νεώτερη Ελλάδα» και «Καταφύγιο Ιδεών». Σίγουρα, θα μείνουν ενεοί όσοι διαβάσουν εκεί την εισπήδηση του δυτικού ευσεβισμού στα καθ’ ημάς με την ευλογία των «ορθοδόξων» χριστιανικών αδελφοτήτων…

Ας επανέλθουμε στο σήμερα. Το «οργανωσιακό» πνεύμα πέρασε χαλαρά μέσα σε ενορίες, γιατί όχι και σε μοναστήρια. Σκοπός της θεολογίας, επομένως, είναι να ανακαλύψει και να καταγγείλει αυτές τις πνευματικές «κακοήθειες». Όχι να τις δικαιολογεί και να τις συγχωρεί, διότι έτσι βλάπτει και τα καλοπροαίρετα «θύματα» αυτών των παρεκκλησιαστικών ομάδων. Πολλάκις το θεολογικό νυστέρι, εγχειρίζοντας, οφείλει να έχει διπλή ιδιότητα, καυτερό και κοφτερό, ώστε να είναι πιο αποτελεσματικό. Ας μη φοβόμαστε τόσο τις λέξεις, όσο τα κακώς κείμενα…

Η Εκκλησία είναι ανοιχτή σε όλους. Οι Οργανώσεις σε λίγους και εκλεκτούς. Το κλειστό σεχταρίστικο πνεύμα τους - εκείνου του μεγάλου αδερφού της παραβολής του Ασώτου - απάδει στην ιεραποστολική και ποιμαντική φύση της Εκκλησίας. Και όπως είναι φυσικό, μέσα σε τέτοιους κλειστούς χώρους αναπτύσσονται πνευματικά μικρόβια: ηθικισμός, νομικισμός, πιετισμός, φονταμενταλισμός κλπ. Θα λέγαμε ότι το πρόβλημα σήμερα εστιάζεται πιότερο στη μετάδοση αυτής της αιρετίζουσας νοοτροπίας των Καθαρών, διότι, ως προεγράφη και στο προηγούμενο άρθρο[2], ως προς τα εξωτερικά σημεία μαρτυρίας ταυτίζονται ολοένα και πιο αγαστά με την επίσημη διοίκηση και παράδοση της Εκκλησίας.

Ο χριστιανισμός που προβάλλουν δεν θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι είναι ελκυστικός για τον σύγχρονο άνθρωπο. Να μην πω μάλιστα πως σε πολλά σημεία δυσφημούν και διαστρέφουν το εκκλησιαστικό μήνυμα και γεγονός. Για παράδειγμα: δεν είναι ευέλικτοι σε θέματα ερμηνείας, αλλά ζηλωτές και φονταμενταλίζοντες. Πιο συγκεκριμένα: είναι αντίθετοι στις μεταφράσεις των λειτουργικών κειμένων - βέβαια, δεν μπορούν να μας εξηγήσουν πώς αποδέχονται τις μεταφράσεις της Αγίας Γραφής, στις οποίες πρωτοστάτησαν κατά το παρελθόν πρωτοκλασάτα στελέχη τους! – και δεν συμφωνούν με τους διαθρησκειακούς διαλόγους. Άρα οικειώνονται με χαρά και την ταυτότητα του «αντιοικουμενιστή».

Η φιλοπατρία τους πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Το εθνικό φρόνημα ευκαίρως ακαίρως εξαίρεται, ειδικά μέσα από διοργανώσεις εθνικών εορτών και τις έντυπες και ηλεκτρονικές εκδόσεις τους. Αυτό σε πρώτη εικόνα δεν είναι κακό, αλλά δυστυχώς σε συνδυασμό με τον δεξιό συντηρητισμό, ο οποίος καθίσταται αναπόδραστο στοιχείο της πνευματικής τους ταυτότητας, δημιουργεί για τους «οργανωσιακούς» ένα προφίλ, το οποίο τείνει να ταυτιστεί με τα πολιτικά ιδανικά που υποτίθεται ότι ευλογεί η Εκκλησία. Και αυτό δεν ξέρω κατά πόσο είναι αληθινό ή πρέπον!

Ο ατομιστικός ευσεβισμός είναι ο απώτατος στόχος, στον οποίο η θεωτική στόχευση της πνευματικής εν Χριστώ ζωής εκπίπτει είτε σε ένα κενού ή αορίστου περιεχομένου ιδεολόγημα είτε σε μια δικαιική επιβράβευση της ατομικής αρετής του δι’ έργων και ιεραποστολικού ακτιβισμού αποδεδειγμένα άξιου και σεσωσμένου ενάρετου χριστιανού… Σαφείς πνευματικές διαστροφές, φαντασιώσεις και αλλοιώσεις.

Ίσως απορήσουν κάποιοι για ποιον λόγο ασχολούμαστε με λείψανα παρελθοντικού ευσεβισμού, τα οποία λίγη σχέση και επίδραση έχουν στη σημερινή κοινωνία. Αυτή είναι και η ισχυρότερη αναστολή του γράφοντος, την οποία κατά περιόδους υπερβαίνει μέσα από τις αφορμές που δίνουν νέες περιστάσεις. Εν προκειμένω, η επιβίωση του οργανωσικού ευσεβισμού εντός εκκλησιαστικών ενοριών…

Όταν το κήρυγμα από οντολογικό και θεολογικό καθίσταται ηθικιστικό και καθηκοντολογικό, τότε σε τι διαφέρει ο ιερέας μιας Ενορίας από εκείνον μιας Οργάνωσης; Και αυτά δεν λέγονται εμπαθώς ή εμμονικώς, όπως δυστυχώς υποπτεύονται κάποιοι φίλοι, αλλά με πόνο ψυχής, διότι απεμπολούμε τον πλούτο της Ορθόδοξης Παράδοσης για τα φτωχά σε πνευματικές βιταμίνες και άνοστα βελανίδια του δυτικού ευσεβισμού. Πόσο βαθιά πότισε αυτό το δυτικό πνεύμα τον ορθόδοξο λαό!

Είναι τυχαίο που ο ορθόδοξος ησυχασμός ανέκαθεν έμπαινε σαν αγκαθάκι στο μάτι του οργανωσιακού εν κόσμω ιεραποστολικού ακτιβισμού; Φυσικά και όχι. Στο παρελθόν η πολεμική κατά του μοναχισμού ήταν σφοδρή και απροκάλυπτη. Σήμερα, είναι πιο ήπια και κεκαλυμμένη, αλλά υφιστάμενη και ενοχλητική. Πώς μπορεί να σταθεί κάποιος στην ορθόδοξη ευλάβεια χωρίς τον ασκητικό ησυχασμό της Ορθοδοξίας; Δεν συνιστά αυτός την πεμπτουσία της; Ποιος διδάσκει μέσα στις Οργανώσεις τις Παλαμικές εμπειρίες και διδαχές; Και αν το κάνει, σίγουρα βρίσκεται κοντά στην πόρτα της εξόδου από τις αίθουσες εκείνων…

Μερικές φορές ο γράφων αισθάνεται ότι κάνει τη βρόμικη δουλειά. Γράφει και ασχολείται με πράγματα που όλοι λίγο πολύ γνωρίζουμε και αποδεχόμαστε στην Εκκλησία, αλλά αποφεύγουμε να τα εκφράσουμε για ευνόητους λόγους. Η διοικούσα Εκκλησία δεν αποφάσισε ακόμη να θεραπεύσει το πρόβλημα. Η θεολογία, ωστόσο, οφείλει να υπενθυμίζει ταληθή και αυτονόητα. Και όσοι, τυχόν, φωτογραφίζονται εν τοις ανωτέρω, είτε είναι εντός οργάνωσης είτε σε ενορίες, καλό είναι να λάβουν τα μέτρα τους, εφόσον φυσικά θέλουν να λέγονται και – προπαντός – να είναι Ορθόδοξοι.

[1] https://www.pemptousia.gr/2015/07/thriskeftiki-i-ekklisiastiki-anthropi/   

[2] https://religiousnet.blogspot.com/2019/11/blog-post_70.html?m=1&fbclid=IwAR1PmLkqnSZPDjr_co7VtRihMTQPrhC0vdSQnBSXD7ZzQGCM8bQCG4puGWk

religiousnet

Ο Γιανναράς αντιμετώπισε μέ επιτυχία  τήν οργανωσιακή δεοντολογία αλλά εισήγαγε αδιάκριτα στήν νεοελληνική σκέψη τήν δυτική οντολογία. Μείωσε τήν φιλοσοφία στήν λογική τής ταυτότητος καί ανεδείχθη στόν πιό σοβαρό αγιομάχο τής εποχής μας. Φυσικά γιά θεολογία δέν γίνεται λόγος. 

Δέν κατάντησε όμως μεταπατερικός όπως οι απελευθερωμένοι νεανίες πού γλείφουν κόκκαλο γύρω από τόν Ζηζιούλα, λόγω τής αγάπης του γιά τήν Ελληνική γλώσσα. Σέ όλους τούς θλιβερούς εραστές τής μετάφρασης, όρθωνε μπρός τους τόν λόγο τού Λορεντζάτου. Η ΠΟΙΗΣΗ ΔΕΝ ΜΕΤΑΦΡΑΖΕΤΑΙ.

Ανέθυστος