Ο πλανήτης στις φλόγες

Όλοι συζητούν σήμερα για τα 100 δις $ ή για τα 150 δις $ που θα επενδύσει στο κραχ ο «μεγάλος στοχαστής» – καθόλου για τα πραγματικά προβλήματα της οικονομίας, όπως είναι οι συνεχώς αυξανόμενες παγκόσμιες εισοδηματικές ανισότητες, η εκτόξευση του παγκοσμίου χρέους σε επίπεδα μοναδικά στην ιστορία, το εκρηκτικό χρέος των επιχειρήσεων διεθνώς κοκ.  Δεν συζητούν καν για την πολιτική που επιβάλλουν οι μεγάλοι στοχαστές τύπου Dalio ή Soros, όπως στο μεταναστευτικό – όπου η Ευρώπη είναι αντιμέτωπη με μία πρωτόγνωρη, μαζική εισβολή από τις χώρες της Αφρικής και της Ασίας, η οποία θα προκαλούσε τον εξισλαμισμό και τη βύθιση της σε έναν νέο μεσαίωνα. Χώρες δε όπως η Ελλάδα βιώνουν τον ανεξέλεγκτο εποικισμό τους χωρίς καν να αντιδρούν οι κυβερνήσεις τους – επειδή έχουν σκύψει το κεφάλι και δεν τολμούν να αντιπαρατεθούν με κράτη όπως η Γερμανία ή με τις αγορές που τους το επιβάλουν, παρά το ότι υπάρχουν λύσεις. Εύλογα λοιπόν συμπεραίνει κανείς πως όλα αυτά δεν θα έχουν ένα ευοίωνο τέλος, χωρίς φυσικά να γνωρίζει πότε θα συμβεί το αυτονόητο – από ένα θηριώδες κραχ έως τις κοινωνικές αναταραχές και εξεγέρσεις, από εκείνες τις κοινωνίες που έχουν φτάσει στα όρια τους, ειδικά όσον αφορά την οικονομία, το δημογραφικό και τη μαζική μετανάστευση από λαούς που δεν θέλουν να αφομοιωθούν, αλλά να τις αφομοιώσουν και εξισλαμίσουν.

Ανάλυση

Ο Ray Dalio, ο 58ος πλουσιότερος άνθρωπος στον πλανήτη και επικεφαλής της Bridgewater, ενός κερδοσκοπικού κεφαλαίου (hedge fund) που διαθέτει περί τα 160 δις $ και απασχολεί 1.700 εργαζομένους (πρέπει να έχει κανείς επενδύσιμα περιουσιακά στοιχεία πάνω από 7,5 δις $ για να τοποθετήσει χρήματα στο fund), λέγεται πως έχει επενδύσει 100 δις $ στο ενδεχόμενο ενός χρηματιστηριακού κραχ το Μάρτιο του 2020 – πιστεύοντας πως θα συμβεί τότε. Ο κόσμος του χρηματιστηρίου έχει αναστατωθεί με την είδηση, αναρωτώμενος εάν ισχύει, καθώς επίσης εάν ναι, με ποιά μόχλευση – με μία πλατφόρμα που ασχολείται με τέτοια θέματα να δηλώνει πως η μόχλευση είναι 60.

Το «60» σημαίνει πως τα δικά του χρήματα, με τα οποία στοιχηματίζει 100 δις $, είναι περίπου 1,67 δις $ (1,67Χ60=100) – όπου στην περίπτωση που θα επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις του θα εισπράξει 100 δις $, ενώ εάν όχι, στη χειρότερη περίπτωση, θα χάσει 1,67 δις $. Δηλαδή μόλις το 1% των χρημάτων που διαθέτει το επενδυτικό του κεφάλαιο – ένα ποσόν που δεν θα του προκαλέσει καμία ανεπανόρθωτη ζημία.

Σημαίνουν αλήθεια τα παραπάνω πως ο πλανήτης ευρίσκεται στα πρόθυρα μίας χρηματοπιστωτικής καταστροφής και ενός κραχ, από τα οποία πολλές αδύναμες χώρες όπως η Ελλάδα σήμερα (εκεί δηλαδή που την κατάντησαν οι κυβερνήσεις της μετά το 2010, με τα μνημόνια και με το έγκλημα του PSI) δεν θα μπορέσουν να επιβιώσουν; Ασφαλώς όχι – με την έννοια πως δεν βρισκόμαστε στα πρόθυρα μίας καταστροφής, αλλά τη βιώνουμε ήδη.

Ειδικότερα, η Bridgewater είναι μεν μικρή σε παγκόσμια διάσταση, μία «σταγόνα στον ωκεανό», αλλά ακριβώς αυτό είναι το πρόβλημα – το ότι πολλοί άλλοι στοιχηματίζουν παρανοϊκά τεράστιες ποσότητες χρημάτων και μάλιστα με μόχλευση, τις οποίες ελάχιστοι γνωρίζουν και κανένας δεν ελέγχει. Για παράδειγμα, η Black Rock με κεφάλαια 6,2 τρις $ είναι 30 φορές μεγαλύτερη από την Bridgewater – ενώ ακόμη και το δικό της μέγεθος αποτελεί το 8% των επενδυτικών κεφαλαίων που διαχειρίζονται επαγγελματικά διεθνώς, ύψους 66 τρις $.

Τα επαγγελματικά αυτά επενδυτικά κεφάλαια έχουν ανοιχτές τοποθετήσεις σήμερα ύψους 670 τρις $ – ποσόν που είναι περίπου οκταπλάσιο του παγκοσμίου ΑΕΠ! Οι τοποθετήσεις τους, τα στοιχήματα καλύτερα, ελέγχονται από μερικές χιλιάδες ανθρώπους – στις οθόνες των οποίων προβάλλονται οι ίδιες πληροφορίες, ενώ αποφασίζουν περίπου με τα ίδια κριτήρια, ακολουθώντας κάθε φορά μία άλλη τάση, μία άλλη «μόδα».

Για παράδειγμα, σήμερα η πολιτική, καθώς επίσης οι προοπτικές ανάπτυξης (growth) ενός κράτους ή μίας επιχείρησης (σχεδόν καθόλου τα θεμελιώδη της μεγέθη) , αποτελούν τα βασικά κριτήρια αποφάσεων – ενώ ενδεχομένως αύριο η τάση θα αλλάξει, οπότε θα τοποθετηθούν με διαφορετικά κριτήρια, προκαλώντας όμως προηγουμένως ένα κραχ με τη μαζική, αγελαία αλλαγή της στάσης τους. Με ένα δεύτερο παράδειγμα επιλέγουν σήμερα μαζικά τα κρατικά ομόλογα, με αποτέλεσμα τα επιτόκια τους να διαμορφώνονται χαμηλά ή/και παράλογα αρνητικά – γεγονός που σημαίνει πως όταν αλλάξει η τάση, η μόδα, τα επιτόκια δανεισμού κρατών και επιχειρήσεων θα εκτοξευθούν στα ύψη, καταστρέφοντας χιλιάδες εταιρείες και δεκάδες κράτη.

Σε κάθε περίπτωση, όσο πιο γρήγορα αντιδράει κανείς στις πληροφορίες που βλέπει στην οθόνη του, στην ουσία το δικό του λογισμικό στον υπολογιστή του που έχει αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό τους ανθρώπους ως διαχειριστές (dealer), τόσο πιο μεγάλα τα κέρδη από αυτές – ενώ όλα παίζονται κυριολεκτικά σε κλάσματα του δευτερολέπτου.

Ο καπιταλισμός-καζίνο

Συνεχίζοντας, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος πως τα παραπάνω δεν είναι δικό μας πρόβλημα – αλλά όλων αυτών που παίζουν τα χρήματα τους στα χρηματιστηριακά καζίνο του πλανήτη. Εν τούτοις δεν είναι τόσο απλό – ενώ θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει και να μας ανησυχεί σε μεγάλο βαθμό, για τους εξής λόγους:

(α) Οι μερικές χιλιάδες διαχειριστές κερδοσκοπικών κεφαλαίων και ο στρατός των επιστημόνων που απασχολούν για τις αναλύσεις τους εκπροσωπούν, σε σχέση με τον αριθμό τους, ένα υπερβολικά μεγάλο μερίδιο του παγκοσμίου ΑΕΠ – ενώ όπως γνωρίζουμε όλοι μας «δεν υπάρχει δωρεάν φαγητό», με την έννοια πως τα υπερβολικά μεγάλα ποσά χρημάτων που διαθέτουν ορισμένοι, λείπουν στο τέλος της ημέρας από όλους τους άλλους.

(β) Ακόμη χειρότερα, τα κερδοσκοπικά παιχνίδια της χρηματοπιστωτικής ελίτ, του 0,001% του πληθυσμού της γης ή ακόμη λιγότερο, έχουν στόχο όλους εμάς τους υπόλοιπους. Για παράδειγμα, όταν στοιχηματίζουν στην αλλαγή έδρας μίας πολυεθνικής για την πληρωμή χαμηλότερων φόρων ή στη μείωση του προσωπικού της, με σκοπό την αύξηση των κερδών της – υποχρεώνοντας την έμμεσα να τα δρομολογήσει. Εκτός αυτού όταν τοποθετούνται αρνητικά (short) σε μία χώρα, όπως στην Ιταλία, στην Ελλάδα ή στη Βραζιλία, «καθαιρώντας» την κυβέρνηση της – τον κ. Berlusconi εν προκειμένω το 2012, τον κ. Παπανδρέου το 2011 ή την κυρία Rousseff. Επίσης, όταν πιέζουν τα νομίσματα στοιχηματίζοντας στην υποτίμηση τους – όπως της Αργεντινής ή της Τουρκίας σχετικά πρόσφατα, της Ρωσίας προηγουμένως κοκ. Τέλος, όταν μέσω των εταιριών αξιολόγησης και όχι μόνο, επιβάλουν μνημόνια και προγράμματα λιτότητας – όπως τη μείωση των μισθών και των συντάξεων, προκαλώντας κοινωνικές αναταραχές και εξεγέρσεις.

Περαιτέρω, υπάρχει ακόμη αυτό που οι οικονομολόγοι αποκαλούν «ηθικό κίνδυνο»: δηλαδή, γιατί να ασχολείται κάποιος με μία ωφέλιμη παραγωγική εργασία που κουράζει, όταν μπορεί πολύ πιο εύκολα και ξεκούραστα να γίνει πλούσιος, επενδύοντας δικά του ή/και ξένα χρήματα στα χρηματιστήρια; Ειδικά όταν οι κεντρικές τράπεζες του τα προσφέρουν σε μεγάλες ποσότητες και δωρεάν, για να αποφευχθεί το κραχ που θα προκαλούσε ο ίδιος;

Ο επικεφαλής της Bridgewater κέρδισε μεν τα πρώτα χρήματα του ως βοηθός (caddie) σε γήπεδα του γκολφ, αλλά την περιουσία του που υπολογίζεται στα 18 δις $ δεν την απέκτησε με σκληρή εργασία – η οποία σε τελική ανάλυση δεν κάνει ποτέ κάποιον πραγματικά πλούσιο. Αυτός είναι ο βασικός λόγος άλλωστε, για τον οποίο οι αριστούχοι πτυχιούχοι των κορυφαίων πανεπιστημίων εργάζονται όλο και πιο συχνά στη χρηματοπιστωτική βιομηχανία – παρά το ότι δεν χρησιμοποιούν εκεί όλες τις γνώσεις που απέκτησαν με κόπο και χρόνο.

Η φήμη τώρα που συνοδεύει τον Dalio, σύμφωνα με την οποία είναι φιλάνθρωπος και ένας από τους μεγάλους «στοχαστές» των χρηματαγορών (κάτι ανάλογο με τον Soros), αναδεικνύει ένα ακόμη πρόβλημα: το ότι στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της υπερβολικής μόχλευσης (=με 1 $ δικό του, στοιχηματίζει κανείς έως και 100 $) «τα λόγια είναι σημαντικότερα από τα έργα». Δηλαδή οι κορυφαίοι επικεφαλείς των κερδοσκοπικών κεφαλαίων, αλλά και όλων των άλλων εισηγμένων πολυεθνικών, γνωρίζουν πολύ καλά με ποιές δηλώσεις τους θα επηρεάσουν προς όφελος τους, θα χειραγωγήσουν τις αγορές καλύτερα, κερδίζοντας τεράστια ποσά – πολύ πριν εφαρμόσουν αυτά που δηλώνουν, πόσο μάλλον να έχουν τα αποτελέσματα που ανακοινώνουν.

Εν προκειμένω η αλήθεια και η τρέλα δεν απέχουν καθόλου μεταξύ τους, τουλάχιστον όχι στα στρατηγεία της παγκόσμιας οικονομίας – όπως στο παράδειγμα του επικεφαλής της Tesla, οι θεατρινίστικες δηλώσεις του οποίου για τις προοπτικές της εξαιρετικά ζημιογόνου εταιρείας του, παρά το ότι δεν έχουν καμία επαφή με την πραγματικότητα, την εφοδιάζουν με τεράστια κεφάλαια που δεν έχει πάψει ακόμη να «καίει».

Επίλογος

Ολοκληρώνοντας, όλοι χορεύουν στο ρυθμό της χρηματοπιστωτικής οικονομίας, η οποία λαμβάνει τις αποφάσεις της μέσα σε ελάχιστα δέκατα του δευτερολέπτου – ενώ ενδιαφέρεται μόνο για τα άμεσα πραγματοποιούμενα χρηματιστηριακά κέρδη ή, το αργότερο, για τα κέρδη του επομένου τριμήνου.

Στα πλαίσια αυτά, σήμερα όλοι συζητούν για τα 100 δις $ ή για τα 150 δις $ που θα επενδύσει στο κραχ ο «μεγάλος στοχαστής» – καθόλου για τα πραγματικά προβλήματα της οικονομίας, όπως είναι οι συνεχώς αυξανόμενες παγκόσμιες εισοδηματικές ανισότητες, η εκτόξευση του παγκοσμίου χρέους σε επίπεδα μοναδικά στην ιστορία, το εκρηκτικό χρέος των επιχειρήσεων διεθνώς με την αξιολόγηση τους στα κατώτατα όρια και με κίνδυνο να καταρρεύσουν ξαφνικά προκαλώντας χάος, τα θηριώδη τραπεζικά προβλήματα της Ευρώπης, η βόμβα του ευρώ στα θεμέλια της Ευρωζώνης, η κινεζική μεγαλομανία που έχει εκτοξεύσει το συνολικό χρέος της χώρας στη στρατόσφαιρα, οι κοινωνικές αναταραχές στη Γαλλία, στη Μέση Ανατολή και στη Λατινική Αμερική, η φούσκα των ακινήτων κοκ.

Δεν συζητούν καν για την πολιτική που επιβάλλουν οι μεγάλοι στοχαστές τύπου Dalio ή Soros, όπως στο μεταναστευτικό – όπου η Ευρώπη είναι αντιμέτωπη με μία πρωτόγνωρη, μαζική εισβολή από τις χώρες της Αφρικής και της Ασίας, η οποία θα προκαλούσε τον εξισλαμισμό και τη βύθιση της σε έναν νέο μεσαίωνα. Χώρες δε όπως η Ελλάδα βιώνουν τον ανεξέλεγκτο εποικισμό τους χωρίς καν να αντιδρούν οι κυβερνήσεις τους – επειδή έχουν σκύψει το κεφάλι και δεν τολμούν να αντιπαρατεθούν με κράτη όπως η Γερμανία ή με τις αγορές που τους το επιβάλουν, παρά το ότι υπάρχουν λύσεις (ανάλυση).

Εύλογα λοιπόν συμπεραίνει κανείς πως όλα αυτά δεν θα έχουν ένα ευοίωνο τέλος, χωρίς φυσικά να γνωρίζει πότε θα συμβεί το αυτονόητο – από ένα θηριώδες κραχ έως τις κοινωνικές αναταραχές και εξεγέρσεις, από εκείνες τις κοινωνίες που έχουν φτάσει στα όρια τους, ειδικά όσον αφορά την οικονομία, το δημογραφικό και τη μαζική μετανάστευση από λαούς που δεν θέλουν να αφομοιωθούν, αλλά να τις αφομοιώσουν και εξισλαμίσουν.

https://youtu.be/WlYSC5ahhtY

 Βασίλης Βιλιάρδος

https://analyst.gr/2019/11/30/o-planitis-stis-floges/