Με τη λέξη «νόμιμο» δεν εννοούμε τίποτα άλλο από αυτά που ψηφίζονται από την εκάστοτε Βουλή – από την κυβέρνηση δηλαδή που έχει την πλειοψηφία, οπότε μπορεί να νομιμοποιεί ότι θέλει, είτε είναι αυτό ηθικό, είτε ανήθικο, είτε υπηρετεί απλά και μόνο τα συμφέροντα αυτών που τη στηρίζουν. Λογικά λοιπόν δεν έχει καμία σχέση με την ηθική ή/και με το κοινό περί δικαίου αίσθημα των Πολιτών – οι οποίοι μόνοι τους επιλέγουν, ακούσια φυσικά, συνήθως θύματα της χειραγώγησης διατεταγμένων ΜΜΕ, τους θύτες τους.
Κοινοβουλευτική Εργασία
Θα ξεκινήσουμε από την αναφορά του υφυπουργού στην εποπτεία των οργανισμών μικροπιστώσεων από την ΤτΕ χωρίς κόστος – παρά το ότι θα της προξενήσουν μεγάλα έξοδα, ανήκει σε ξένους μετόχους και όχι στο ελληνικό δημόσιο, ενώ δεν μας έχει συνηθίσει σε τέτοιες γενναιοδωρίες. Εν προκειμένω, εάν η ΤτΕ είχε τις ικανότητες σωστής εποπτείας που αναφέρθηκαν, δεν θα είχαν βυθιστεί σε τόσο μεγάλα προβλήματα οι τράπεζες – άλυτα μέχρι σήμερα.
Τα προβλήματα αυτά δεν πρόκειται να επιλυθούν με το σχέδιο Ηρακλής, αφού στην καλύτερη περίπτωση τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών θα μειωθούν στο 20% από 40% σήμερα, όταν στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ ήταν μέχρι πρόσφατα κάτω από 5% – ενώ έχουν αρχίσει να αυξάνονται ξανά, μετά το κλείδωμα της οικονομίας μας.
Δεν πρόκειται να επιλυθούν ούτε με το Hive Down που δρομολογείται, αποτελώντας ένα ακόμη στάδιο της ληστείας των Ελλήνων – το οποίο είναι απλά η μεταφορά του πλέον πολύτιμου και σημαντικού μέρους μίας τράπεζας, σε μία θυγατρική της που αμέσως μετά μπορεί να πουληθεί. Η «κακή τράπεζα» που θα παραμένει στο χρηματιστήριο με τα κόκκινα δάνεια και με τον αναβαλλόμενο φόρο, δεν θα είναι βιώσιμη – ενώ φυσικά δεν θα μπορεί να δανείσει την πραγματική οικονομία.
Η μοναδική λύση για τις τράπεζες είναι η επιστροφή της χώρας σε πορεία ανάπτυξης, η αύξηση των εισοδημάτων των Ελλήνων και η άνοδος των τιμών των περιουσιακών τους στοιχείων – κάτι που όμως απαιτεί τη στήριξη του χρηματοπιστωτικού τομέα για να διενεργηθούν παραγωγικές επενδύσεις που δεν υπάρχει.
Με δεδομένο δε το ότι, η Ελλάδα έχει βυθιστεί σε αποπληθωρισμό, -1,1% το Μάιο σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, τα αποτελέσματα του οποίου είναι η έμμεση άνοδος των χρεών και των επιτοκίων, αφού το πραγματικό επιτόκιο είναι το ονομαστικό συν τον αποπληθωρισμό, κάτι που ισχύει επίσης για το δανεισμό του δημοσίου, οι προοπτικές για τα παραπάνω είναι ανύπαρκτες – τονίζοντας ξανά πως δεν καταλαβαίνουμε από πού αντλεί την αισιοδοξία της η κυβέρνηση, αφού δεν δικαιολογείται από κανέναν οικονομικό δείκτη, ούτε φυσικά από την ύφεση που προβλέπεται, από τα δίδυμα ελλείμματα και από την εξέλιξη του δημοσίου, καθώς επίσης του κόκκινου ιδιωτικού χρέους.
Μία ερώτηση τώρα που μας δημιουργήθηκε μετά την αναφορά του υφυπουργού στους οργανισμούς μικροπιστώσεων που θα παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες στους οφειλέτες τους, είναι εάν θα τις χρεώνουν – κάτι που εάν θα συμβεί, παραπέμπει στην ισλαμική τραπεζική, όπου αντί των τόκων που απαγορεύονται, χρεώνονται οι υπηρεσίες.
Απάντηση πάντως δεν πήραμε για το θέμα του ΤΕΙΡΕΣΙΑ – ούτε για τη μόχλευση των κεφαλαίων τους, όπου αποσύρθηκε το όριο του πενταπλασιασμού από τη διαβούλευση. Δεν πήραμε απάντηση ούτε για το ότι αποσύρθηκε η απαγόρευση να εκδίδουν οι εταιρείες αυτές ομόλογα, να χορηγούν πιστώσεις που εξαρτώνται από την αγοραπωλησία των μετοχών τους, να προσελκύουν από το κοινό καταθέσεις και να παρέχουν υπηρεσίες μεταφοράς χρημάτων – οπότε λογικά θα τους επιτρέπεται.
Κλείνοντας την εισαγωγή μας, οφείλουμε να αναφέρουμε πως το νομοσχέδιο εισήλθε για πρώτη φορά στη διαβούλευση τον Ιανουάριο του 2019 επί ΣΥΡΙΖΑ – όπου μετά από τότε, καθώς επίσης μετά τη δεύτερη διαβούλευση επί ΝΔ, έχει ελαφρύνει πάρα πολύ.
Συνεχίζοντας τώρα επί των άρθρων, τα εξής:
Άρθρο 2: Είναι απαράδεκτα περιοριστικοί οι όροι που υπάρχουν (α) ως προς το είδος, όπως για παράδειγμα η αποπληρωμή σε 1-10 χρόνια και (β) ως προς τους δικαιούχους – τις ευάλωτες, μικρές οντότητες, όπως θα αναφερθούμε μεταξύ άλλων στα άρθρα 15 και 17
Άρθρο 3: Από τις μικροπιστώσεις αποκλείονται οι τράπεζες και οι εταιρίες leasing. Όμως, ενώ στο αρχικό σχέδιο της διαβούλευσης απαγορευόταν η λήψη καταθέσεων, όπως και μεταφορά χρημάτων στο άρθρο 21, αποσύρθηκε. Σημαίνει ότι επιτρέπεται; Περιμένουμε να διευκρινιστεί.
Εάν πάντως επιτρέπονται, οι οργανισμοί αυτοί μετατρέπονται σε παρατράπεζες – οπότε θα εισέλθουμε σε ένα μεγάλο θέμα συζήτησης, όσον αφορά την ασφάλεια των καταθέσεων. Ειδικά εάν δεν υπάρχουν όρια στις χρηματοδοτήσεις και στη μεταφορά χρημάτων – με αποτέλεσμα την εκροή κεφαλαίων από τη χώρα, τις παράνομες συναλλαγές, το ξέπλυμα χρήματος, τη χρήση τους εναλλακτικά ή σε συνδυασμό με συστήματα hawala από μετανάστες, όπου αντί να παρουσιάζεται σαν πληρωμή από το εξωτερικό δίνεται ως δάνειο κλπ.
Σε κάθε περίπτωση, είναι θετικό το ότι αφορά μόνο ιδρύματα με έδρα την Ελλάδα. Τι εννοεί όμως με τα υποκαταστήματα στην ΕΕ; Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να ιδρύσει έναν τέτοιο οργανισμό στην Ελλάδα και να τον λειτουργεί από την Κύπρο;
Από την άλλη πλευρά, γιατί δεν περιλαμβάνονται ιδρύματα μικροπιστώσεων της ΕΕ, αφού είναι λογικό πως έχουν εμπειρία; Δεν ισχύουν εδώ τα περί ενιαίας αγοράς ή μήπως δεν είναι επιθυμητός ο ανταγωνισμός, ειδικά σε περιπτώσεις ιδρυμάτων P2P Lending; Γιατί να μη συμμετέχουν τράπεζες της ΕΕ; Μήπως επειδή έχουν μεγαλύτερο περιθώριο χρηματοδοτήσεων;
Άρθρο 4: Αναφέρεται ως αρμόδια αρχή αποκλειστικά η Τράπεζα της Ελλάδος – μια οντότητα δηλαδή που υπάγεται στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, χωρίς να υπάρχει κάποιος Ελληνικός Δημόσιος Φορέας, ειδικά όσον αφορά την προστασία καταναλωτών.
Η αναφορά στο προσχέδιο στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή του Υπουργείου Οικονομικών και Ανάπτυξης αποσύρθηκε! Γιατί; Δεν υπάρχει ανάγκη προστασίας του καταναλωτή και εμπλοκής του Τραπεζικού Διαμεσολαβητή;
Εκτός αυτού, δεν διευκρινίζονται εδώ ούτε το πλαίσιο εποπτείας της ΤτΕ, ούτε επακριβώς οι προδιαγραφές που θα αδειοδοτούνται αυτά τα ιδρύματα – ούτε οι πρακτικές δανειοδότησης, παρά το ότι γίνεται αναφορά στον Ευρωπαϊκό Κώδικα (European Code of Good Conduct for microcredit provision).
Θεωρούμε όμως πως απαιτείται, με δεδομένη την απελευθέρωση του ορίου δανειοδοτήσεων, σε σχέση με τα ίδια κεφάλαια – έτσι ώστε να λειτουργεί σωστά το σύνολο την οικονομίας και της κοινωνίας μας.
Τέλος, όπως ήδη αναφέραμε, έχει διαγραφεί στο τελικό κείμενο η αρχική υποχρέωση να καταβάλλουν ένα ποσόν στην ΤτΕ για την εποπτεία. Ποιος όμως θα καλύπτει το κόστος της ΤτΕ; Έχει υπολογισθεί πόσο θα είναι ή έστω μέχρι ποιο ποσόν μπορεί να αντέξει;
Άρθρο 5: Κατά την άποψη μας, δεν καθορίζονται οι παράμετροι της αδειοδότησης επαρκώς. Όσον αφορά τις συνεταιριστικές τράπεζες, αν και προτάθηκε να συμπεριληφθούν κατά τη διαβούλευση, έχουν αποκλειστεί. Γιατί αλήθεια; Εκτός αυτού, αποκλείονται οι δομές Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (ΚΑΛΟ) – οι οποίες θα μπορούσαν να παρέχουν μικροπιστώσεις, ακόμη και με ένα εναλλακτικό νόμισμα, μέσα σε μια συγκεκριμένη κοινότητα.
Άρθρο 6 : Στην παράγραφο 4, οι δέκα ημέρες είναι ένα εξαιρετικά μικρό χρονικό διάστημα, για να καλύψουν οι αιτούντες τα κενά στην αίτησή τους
Άρθρο 7: Το ποσόν αυξήθηκε σε σχέση με το αρχικό κείμενο, όπου ήταν 250.000 € – ενώ απελευθερώθηκε το όριο. Με τον τρόπο αυτό περιορίζεται η δυνατότητα σύστασης – αφού είναι λιγότεροι αυτοί που έχουν τη δυνατότητα να συγκεντρώσουν το κεφάλαιο, ειδικά επειδή απαιτείται να είναι σε μετρητά, οπότε θα υπάρξει συγκέντρωση στην αγορά.
Από την άλλη πλευρά, απελευθερώνεται το όριο χρηματοδότησης, το βασικότερο δηλαδή – επειδή μπορεί να οδηγήσει σε μόχλευση και επιβάρυνση του συνόλου, ειδικά σε περιπτώσεις που λαμβάνονται καταθέσεις. Επομένως θα δημιουργηθούν ιδρύματα «too big to fail» – ενώ με μικρότερα ιδρύματα ή με P2P lending, εξασφαλίζεται η διασπορά κινδύνου για το σύνολο της οικονομίας.
Επειδή τώρα δεν διευκρινίζεται εάν θα μπορούν τα ιδρύματα αυτά να λαμβάνουν καταθέσεις, ούτε εάν θα τις εγγυώνται, η ενδεχόμενη απώλεια καταθέσεων θα δημιουργούσε μεγάλη αναστάτωση στην αγορά – όπως οι πυραμίδες της Αλβανίας.
Θα είχαν τη δυνατότητα για παράδειγμα αυτά τα ιδρύματα, να παρέχουν μεγάλα επιτόκια καταθέσεων για να συγκεντρώσουν πολλές καταθέσεις – τις οποίες θα δάνειζαν με υψηλά επιτόκια, αδιαφορώντας για τη δυνατότητα είσπραξης τους, με στόχο τη μεγέθυνση. Εκτός αυτού, για τον ίδιο λόγο των υπερκερδών, θα μπορούσαν να προσελκύσουν πολλούς μετόχους – οπότε θα δημιουργούταν ξανά πυραμίδα.
Περαιτέρω, η περίπτωση χρεωκοπίας τέτοιου είδους πυραμίδων, οδηγεί συνήθως σε έναν μεγάλο αριθμό ζημιωθέντων – οι οποίοι πλημμυρίζουν τους δρόμους και διαμαρτύρονται, με εξελίξεις ντόμινο για ολόκληρη την κοινωνία, με την πτώση της εμπιστοσύνης στο θεσμό, ακόμη και γενικότερα στο τραπεζικό σύστημα, με κίνδυνο πρόκλησης bank runs. Οφείλει λοιπόν να προσεχθεί ιδιαίτερα το θέμα.
Άρθρο 8: Οι προϋποθέσεις που περιγράφονται είναι ανάλογες με αυτές για τις τράπεζες – οπότε θα είναι μία καλή ευκαιρία δραστηριοποίησης διαφόρων συμβούλων επιχειρήσεων, αετονύχηδων ή μη.
Ειδικά όσον αφορά τις άδειες, ο πήχης θα τεθεί μάλλον χαμηλότερα – επειδή τα συγκεκριμένα ιδρύματα δεν είναι θεσμικά τράπεζες, οπότε προφανώς δεν θα υπόκεινται στις ίδιες απαιτήσεις, όσον αφορά την κεφαλαιακή τους επάρκεια. Το γεγονός αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία σημαντικών ρίσκων – κυρίως επειδή δεν υπάρχει περιορισμός στη μόχλευση, ενώ δεν προδιαγράφεται μια πρακτική για την αξιολόγηση του πιστωτικού κινδύνου.
Εν προκειμένω, η αναφορά στο «Διεθνές Πρότυπο Χρηματοοικονομικής Αναφοράς», στο ΔΠΧΑ 9 για την αποτίμηση των απαιτήσεων, επισημάνθηκε στη διαβούλευση και αγνοήθηκε! Λογικά όμως αυτό το πρότυπο θα κληθούν να εφαρμόσουν οι ορκωτοί ελεγκτές. Εάν βέβαια συμβεί κάτι τέτοιο, θα είναι αρκετά περιοριστική η διαχείριση των δανείων, ειδικά όσον αφορά τις καθυστερήσεις άνω των 90 ημερών – ένα ενδεχόμενο που ίσως αντίκειται στο πνεύμα του θεσμού.
Στην περίπτωση όμως της μη εφαρμογής του «ΔΠΧΑ 9» ή άλλου προτύπου, το θέμα του πιστωτικού κινδύνου και της διαχείρισής του θα εκφυλιστεί σε μία έκθεση ιδεών – ενώ λόγω της ύπαρξης μεγάλου αριθμού κόκκινων οφειλετών που θα μπορούσαν να είναι δυνητικοί πελάτες, σημειώνοντας πως ακούγεται ότι κάποιες εισπρακτικές έχουν ενδιαφερθεί, οι οφειλέτες αυτοί θα μπορούσαν να προβούν σε αναχρηματοδότηση των οφειλών τους απέναντι στις τράπεζες, με χειρότερες συνθήκες επιτοκίων. Πρόκειται λοιπόν για έναν ακόμη κίνδυνο που πρέπει να προβλεφθεί.
Άρθρο 9: Εδώ αναφέρονται εύλογες αιτίες ανάκλησης της άδειας – μεταξύ των οποίων η παρακώλυση του ελέγχουν από την ΤτΕ! Δεν περιγράφεται όμως κάπου το πλαίσιο του ελέγχου – αφού λογικά δεν θα ισχύουν οι ίδιοι κανόνες με τις τράπεζες.
Εν προκειμένω, η ασάφεια είναι πολύ μεγάλη – οπότε μπορεί να υπάρξει ανάλογη ασάφεια, όσον αφορά τον έλεγχο και τη διακριτική ευχέρεια της ΤτΕ να ανακαλεί την άδεια αυτών των εταιριών. Δημιουργείται λοιπόν η απορία, σχετικά με το ποιοί επιχειρηματίες θα επέλεγαν να δραστηριοποιηθούν κάτω από αυτές τις συνθήκες – τουλάχιστον έως ότου η ΤτΕ διευκρινίσει τα παραπάνω.
Το ίδιο ισχύει και για εμάς, αφού δεν θα συμφωνούσαμε ποτέ στο να δοθεί μία εν λευκώ άδεια στην ΤτΕ να διαμορφώσει τις πιστωτικές συνθήκες στην οικονομία μας – με κίνδυνο να κληθεί ξανά το δημόσιο, όλοι εμείς δηλαδή, να καταβάλει αποζημιώσεις, να προβεί σε νέες ανακεφαλαιοποιήσεις κοκ.
Άρθρο 10: Θα πρέπει να καταχωρείται ή να είναι διαθέσιμο αλλού το μητρώο των μετόχων των ιδρυμάτων αυτών – έτσι ώστε να μην είναι offshore που δεν θα γνωρίζουμε τα στοιχεία τους. Για παράδειγμα, ασφαλώς δεν θέλουμε κάποιες εχθρικές χώρες να προσεταιριστούν ευαίσθητα κοινωνικά σύνολα.
Άρθρο 11: Φυσικά θα πρέπει να υπάρχουν ορκωτοί ελεγκτές, ελπίζοντας να μη δημιουργηθούν καταστάσεις όπως με τη Follie Foliie κλπ. Είναι θετικό δε το ότι, θα διατηρούν δεδομένα για τη δραστηριότητα και τις επισφάλειες τους. Με ποιά πρότυπα όμως; Θα υπάρχουν προβλέψεις και τι θα συμβαίνει, εάν διαπιστώνεται καθυστέρηση πληρωμών άνω των 90 ημερών, σύμφωνα με αυτά που ισχύουν για τις τράπεζες;
Απαιτούνται σαφείς διευκρινίσεις, ιδίως επειδή τα δάνεια θα παρέχονται σε ευάλωτες ομάδες – οπότε οι καθυστερήσεις είναι πολύ πιθανές. Από την άλλη πλευρά, πρέπει να υπάρχει μία ρεαλιστική απεικόνιση της οικονομικής κατάστασης των συγκεκριμένων ιδρυμάτων, για τις εποπτικές αρχές και για την κοινωνία – γεγονός που απαιτεί κάποιες προϋποθέσεις που, κατά τη γνώμη μας, δεν προδιαγράφονται.
Άρθρο 12: Θετικό και αναμενόμενο να λαμβάνονται διοικητικά μέτρα σε περιπτώσεις παραβάσεων. Όπως αναφέραμε όμως, το πλαίσιο λειτουργίας είναι σε μεγάλο βαθμό ασαφές και αδιευκρίνιστο – γεγονός που μεταξύ άλλων παρέχει υπερβολική ευχέρεια στην ΤτΕ να επεμβαίνει κατά το δοκούν.
Άρθρο 13: Ειλικρινά δεν καταλαβαίνουμε που αποσκοπεί αυτή η διάταξη. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, μικροχρηματοδοτήσεις έως 25.000 € δίνονται και σήμερα. Θα απαγορευτεί κάτι τέτοιο ή θα πρέπει να συμπεριληφθούν; ‘Άλλωστε μικροχρηματοδοτηση είναι και η πιστωτική κάρτα.
Εκτός εάν θεωρείται μικροχρηματοδότηση μόνο όσα και όπως ορίζονται εδώ – δηλαδή αυτά που δίνονται σε ευάλωτες ομάδες. Εάν είναι έτσι, τότε οι εταιρίες αυτού του νόμου θα έχουν το μονοπώλιο βοήθειας αυτών των ευάλωτων ομάδων – κάτι που μας προξενεί εντύπωση.
Άρθρο 14: Μια από τις εφαρμογές του νόμου, είναι να δίνονται εκτός των άλλων χρηματοδοτήσεις για εκπαίδευση και ένταξη στην αγορά εργασίας – όπου όμως, με την επίσημη ανεργία στο 18%, πρόκειται μόνο για μία πρόφαση. Επομένως, η αποπληρωμή του δανείου θα είναι μάλλον απίθανη – κάτι που ελπίζουμε να έχει ληφθεί υπ’ όψιν.
Άρθρο 15: Έχουμε αναφερθεί ήδη στους δικαιούχους και στα προβλήματα που θα υπάρξουν στη συζήτηση επί της αρχής – οπότε δεν θα επαναλάβουμε τα ίδια. Σε κάθε περίπτωση, οι δικαιούχοι πρέπει να είναι Έλληνες υπήκοοι – ενώ τα νομικά πρόσωπα-δικαιούχοι πρέπει να έχουν έδρα, προσωπική και επιχειρηματική, στην Ελλάδα.
Άρθρο 16: Θα χρεώνονται εδώ συμβουλευτικές υπηρεσίες; Επίσης αναφέρεται ότι, «Το ίδρυμα μικροχρηματοδοτήσεων έχει πλήρη ευθύνη για τις πράξεις και κάθε δραστηριότητα των προσώπων στα οποία έχει γίνει εξωτερική ανάθεση».
Εννοείτε εδώ πως το ίδρυμα θα έχει ευθύνη για την επιχειρηματική εκπαίδευση που παρέχει στον οφειλέτη του ο σύμβουλος; Δηλαδή, εάν ο σύμβουλος εκπαιδεύσει τον οφειλέτη στα παράγωγα, θα είναι υπεύθυνο το ίδρυμα για τις αποφάσεις που θα πάρει ο τελευταίος, με βάση αυτή την εκπαίδευση; Η με βάση αυτές τις συμβουλές; Είναι το λιγότερο κωμικοτραγικό.
Άρθρο 17: Θα μπορούν τα ιδρύματα να ζητούν εγγυήσεις. Τι θέμα είναι πότε και από ποιους θα την απαιτούν. Εάν για κάποιους είναι ελαστικά και για άλλους όχι. Εκτός αυτού, κάποιοι απελπισμένοι μπορεί να γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης – ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε τις πάμπολλες περιπτώσεις εκβιασμού μεταναστών, από εγκληματικά στοιχεία.
Συνεχίζοντας, θα μπορούν να μπαίνουν εγγυητές τρίτα άτομα; Τι ευθύνες θα έχουν αυτοί οι εγγυητές; Αναφερόταν κάτι για ενοχική ασφάλεια στο αρχικό κείμενο που διαγράφηκε. Επομένως υπάρχει ενοχική ασφάλεια;
Η υπεύθυνη δήλωση, όσον αφορά το μέγιστο ύψος των μικροχρηματοδοτήσεων, είναι δύσκολο να τηρηθεί – όπως και η ανταλλαγή πληροφοριών. Αρνητική είναι πάντως η διάταξη της παραγράφου 5 – η οποία προβλέπει επιβάρυνση όσων θελήσουν να προεξοφλήσουν τις χρηματοδοτήσεις που θα λάβουν.
Σε κάθε περίπτωση, δεν θα είναι τόσο φιλανθρωπικοί οι λόγοι ίδρυσης τους – ενώ σωστά αποκλείονται οι εμπράγματες ασφάλειες για να μη λειτουργήσουν ως ενεχυροδανειστήρια (Ριχάρδος)
από Βασίλης Βιλιάρδος17 Ιουνίου 2020
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου