«Ο μαύρος κύκνος»

Η πρώτη αναφορά σε μαύρο κύκνο γίνεται από τον Ρωμαίο σατιρικό ποιητή Γιουβενάλη (~ 55-135 μ.Χ.) ως ένα απίθανο γεγονός, «τόσο σπάνιο όσο ένας μαύρος κύκνος». Η φράση αυτή επιβίωσε για μιάμιση χιλιετία, ώσπου το 1697 ανακαλύφθηκαν στην Αυστραλία μαύροι κύκνοι. Η ανακάλυψη των μαύρων κύκνων αναδείχθηκε ως το καλύτερο παράδειγμα που αποδεικνύει την έλλειψη βεβαιότητας σχετικά με τη διατήρηση οποιαδήποτε λογικής τοποθέτησης (ακόμη και αν οι παρατηρήσεις αιώνων την επιβεβαιώνουν) και την πιθανότητα ανατροπής των καθιερωμένων αντιλήψεων σε οποιοδήποτε γνωστικό πεδίο.

Τις πρώτες μέρες του 2009, η ανακοίνωση της προσπάθειας του προσώπου με το ψευδώνυμο Satoshi Nakamoto, ότι ξεκίνησε η δημιουργία της πρώτης ψηφιακής πλατφόρμας μεταφοράς ηλεκτρονικού χρήματος, απασχόλησε μια μικρή μόνο μερίδα του κύκλου της πληροφορικής. Πολύ γρήγορα όμως συνειδητοποιήσαμε ότι επρόκειτο να ταρακουνήσει συθέμελα τον τρόπο λειτουργίας όχι μόνο του τραπεζικού συστήματος, αλλά και συνολικά την υλοποίηση συναλλαγών μεταξύ φυσικών και νομικών προσώπων. Η τεχνολογία του blockchain λύνει ένα θεμελιώδες πρόβλημα των συναλλαγών, αυτό του ενδιάμεσου που πρέπει να έχει την εμπιστοσύνη και των δύο συναλλασσόμενων (trusted third party), την οποία και μεταβιβάζει από το τραπεζικό σύστημα σε έναν εντελώς διαφανή αλγόριθμο. Δίνει έτσι τη δυνατότητα να αποφευχθούν ενδιάμεσοι και τα σχετικά κανονιστικά πλαίσια που τους διέπουν για τη σωστή τους λειτουργία, καθώς και φυσικά και τεχνητά σύνορα μεταξύ των συναλλασσόμενων, χτίζοντας ένα πλαίσιο διαφάνειας και εμπιστοσύνης. Αντίθετα με την αντίληψη της πλειονότητας ότι αυτού του είδους οι τεχνολογίες, που βασίζονται σε αποκεντρωμένες βάσεις δεδομένων, αποτελούν έναν μηχανισμό απόκρυψης συναλλαγών που περιβάλλεται από ένα πέπλο αδιαφάνειας, η αλήθεια είναι ότι αυτές τελούν υπό συνθήκες πλήρους διαφάνειας. Αυτή τη στιγμή, είναι επιλογή κάποιων να μην ανακοινώνουν την ταυτότητά τους στις συναλλαγές. Ωστόσο αυτό μπορεί να ρυθμιστεί από την κοινότητα των συμμετεχόντων στις συναλλαγές ή στις κυβερνήσεις.

Το γεγονός και μόνον της ύπαρξης μιας πλατφόρμας όπου μπορούμε να ανταλλάσσουμε στοιχεία με ασφάλεια, και χωρίς να έχουμε τη δυνατότητα άρνησης της ταυτότητάς μας ως παρόχων της πληροφορίας, ανοίγει τον δρόμο για ανατροπή του τρόπου λειτουργίας πληθώρας εμπορικών μοντέλων. Πιστεύουμε ότι η παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, κατ’ εξοχήν μοντέλο όπου πληθώρα νομικών προσώπων πρέπει να ανταλλάξουν στοιχεία, θα επηρεαστεί δραματικά. Οχι μόνο για την πληρωμή των ειδών από στάδιο σε στάδιο (μέσω ψηφιακών νομισμάτων), αλλά κυρίως για την ανταλλαγή πληροφοριών. Οι πληροφορίες αυτές θα περιλαμβάνουν χαρακτηριστικά του εμπορεύματος, τις συνθήκες μεταφοράς (οι οποίες θα καταγράφονται και δεν θα μπορούν να αλλάξουν από κανέναν μετέπειτα) και όλα τα στάδια που έχει περάσει, από τον παραγωγό μέχρι τον τελικό καταναλωτή με διαφανή τρόπο. Το υψηλό επίπεδο διαφάνειας θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη σε περιοχές που επιδέχονται αμφισβήτηση όπως είναι για παράδειγμα τα βιολογικά προϊόντα και ο κύκλος ζωής τους, η αλυσίδα μεταφοράς από το εργοστάσιο στην Κίνα μέχρι το ράφι του καταστήματος παιχνιδιών, η παρακολούθηση των συνθηκών καλλιέργειας, επεξεργασίας και μεταφοράς του καφέ κ.λπ.

Τέλος, η χρήση ψηφιακών νομισμάτων έχει και το πλεονέκτημα ότι επιτρέπει και συναλλαγές πάρα πολύ μικρής αξίας (sub-cent transactions). Ενα ψηφιακό νόμισμα διαιρείται σε εκατομμυριοστά του cent, αξίες που δεν έχουν σημασία στον φυσικό μας καθημερινό κόσμο, αλλά έχουν τεράστια αξία στον κόσμο των συναλλαγών μεταξύ μηχανών. Αρκεί να φανταστούμε πλατφόρμες που λειτουργούν φωτοβολταϊκά πάρκα ή ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να ανταλλάσσουν μικροποσά μεταξύ τους προσπαθώντας να κάνουν όσο το δυνατόν πιο βέλτιστη την κατανάλωση των συσκευών του σπιτιού μας.

Είναι άραγε πολύ μακριά όλα αυτά από το σήμερα; Ισως όσο η Αυστραλία.

* Ο κ. Νίκος Καραπανάγου είναι Director, Enterprise Digital, PwC Ελλάδας.

Πηγή: https://www.kathimerini.gr/economy/561206545/o-mayros-kyknos/