Δευτέρα 19 Απριλίου 2021

Αγ. Γρηγόριος Νύσσης - Περί της κατασκευής του ανθρώπου (3)

 Συνέχεια από: Κυριακή, 18 Απριλίου 2021

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο

Ότι η φύσις του ανθρώπου είναι τιμιωτέρα από όλη την φαινομένη κτίσιν


Αξίζει να μη αφεθεί ούτε τούτο απαρατήρητο• ότι η κτίσις τού τόσο μεγάλου κόσμου και των μερών του, καθώς θεμελιώνονται στοιχειωδώς για τη σύσταση του σύμπαντος, αποσχεδιάζεται από τη θεία δύναμιν, παίρνοντας υπόσταση συγχρόνως με το πρόσταγμα. Της κατασκευής όμως του ανθρώπου προηγείται βουλή και προσχεδιάζεται από τον τεχνίτη αυτό που θα γίνει με την σχεδίαση του λόγου, τί είδους αρμόζει να είναι, προς ποιο αρχέτυπο να ομοιάζει, για ποιό σκοπό να γίνει, τί να ενεργήσει αφού γίνει και σε ποιά θα ηγεμονεύσει. Όλα τα προεξετάζει ο λόγος, ώστε να λάβει το αξίωμα πριν από τη γένεσίν του, αποκτώντας την ηγεμονία επί των όντων, πριν έλθει εις το είναι. Διότι, λέγει, «είπε ο Θεός, ας κατασκευάσουμε άνθρωπο κατά τη δική μας εικόνα και ομοίωσιν και ας είναι άρχοντες στους ιχθύς της θάλασσας και στα θηρία της γης και στα πετεινά του ουρανού και στα κτήνη και σε όλη τη γή». Ω, τί θαύμα! Ο ήλιος κατασκευάζεται, χωρίς να προηγηθεί καμία βουλή, ο ουρανός ομοίως· και κανένα πράγμα στην κτίσιν δεν είναι ίσο με αυτά. Αυτό το θαύμα τελείται μόνο με ένα ρήμα, χωρίς ο λόγος να επισημαίνει ούτε από που, ούτε πώς, ούτε τίποτε άλλο παρόμοιο. Έτσι και όλα τα καθ’ έκαστα, ο αιθήρ, οι αστέρες, ο αήρ στο ενδιάμεσο, η θάλασσα, η γη, τα ζώα, τα φυτά, όλα φέρονται στη γένεσιν με το λόγο. Και μόνο στην κατασκευή του ανθρώπου προχωρεί ο ποιητής του παντός με περίσκεψη, σε σημείο ώστε να προετοιμάσει και ύλη για τη σύστασή του και να ομοιώσει την μορφή του προς ένα αρχέτυπο κάλλος, και, αφού καθόρισε πριν το σκοπό για τον οποίο θα γίνει, να του δημιουργήσει την φύσιν κατάλληλη γι’ αυτόν το σκοπό και οικεία στις ενέργειες, επιτήδεια προς το αντικείμενό της.

(Συνεχίζεται)

Το πρωτότυπο κείμενο

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γʹ.

Ὅτι τιμιωτέρα πάσης τῆς φαινομένης κτίσεως ἡ τοῦ ἀνθρώπου φύσις.

 Ἄξιον δὲ μηδὲ τοῦτο παριδεῖν ἀθεώρητον, ὅτι τοῦ τηλικούτου κόσμου καὶ τῶν κατ' αὐτὸν μερῶν στοι χειωδῶς πρὸς τὴν τοῦ παντὸς σύστασιν ὑποβληθέν των, ἀποσχεδιάζεταί πως ἡ κτίσις ὑπὸ τῆς θείας δυνάμεως ὁμοῦ τῷ προστάγματι ὑφισταμένη. Τῆς δὲ τοῦ ἀνθρώπου κατασκευῆς βουλὴ προηγεῖται, καὶ προτυποῦται παρὰ τοῦ τεχνιτεύοντος διὰ τῆς τοῦ λόγου γραφῆς τὸ ἐσόμενον, καὶ οἷον εἶναι προσήκει, καὶ πρὸς ποῖον ἀρχέτυπον τὴν ὁμοιότητα φέρειν, καὶ ἐπὶ τίνι γενήσεται, καὶ τί ἐνεργήσει γενόμενον καὶ τίνων ἡγεμονεύσει· πάντα προδιασκοπεῖται ὁ λόγος, ὡς πρεσβυτέραν αὐτὸν τῆς γενέσεως τὴν ἀξίαν λαχεῖν, πρὶν παρελθεῖν εἰς τὸ εἶναι τὴν τῶν ὄντων ἡγεμονίαν κτησάμενον. «Εἶπε» γὰρ, φησὶν, «ὁ Θεὸς, Ποιή σωμεν ἄνθρωπον κατ' εἰκόνα ἡμετέραν, καὶ ὁμοίωσιν, καὶ ἀρχέτωσαν τῶν ἰχθύων τῆς θαλάσσης, καὶ τῶν θηρίων τῆς γῆς, καὶ τῶν πετεινῶν τοῦ οὐρανοῦ, καὶ τῶν κτηνῶν, καὶ πάσης τῆς γῆς.» Ὢ τοῦ θαύματος· ἥλιος κατασκευάζεται, καὶ οὐδεμία προηγεῖται βουλή· οὐρα νὸς ὡσαύτως, ὧν οὐδέν τι τῶν κατὰ τὴν κτίσιν ἴσον ἐστὶ, ῥήματι μόνῳ τὸ τοιοῦτον θαῦμα συνίσταται, οὔτε ὅθεν, οὔτε ὅπως, οὔτε ἄλλο τι τοιοῦτον παρασημηναμένου τοῦ λόγου. Οὕτω καὶ τὰ καθ' ἕκαστον πάντα, αἰθὴρ, ἀστέρες, ὁ διὰ μέσου ἀὴρ, θάλαττα, γῆ, ζῶα, φυτὰ, πάντα λόγῳ πρὸς γένεσιν ἄγεται. Μόνῃ δὲ τῇ τοῦ ἀνθρώπου κατασκευῇ περιεσκεμμένως πρόσεισιν ὁ τοῦ παντὸς ποιητὴς, ὡς καὶ ὕλην αὐτῷ τῆς συστάσεως προετοιμάσαι, καὶ ἀρχετύπῳ τινὶ κάλλει τὴν μορφὴν ὁμοιῶσαι, καὶ προθέντα τὸν σκοπὸν, οὗ χάριν γενήσεται, κατάλληλον αὐτῷ καὶ οἰκείαν ταῖς ἐνεργείαις δημιουργῆσαι τὴν φύσιν, ἐπιτηδείως πρὸς τὸ προκείμενον ἔχουσαν.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου