Διεθνές Συνέδριο: Ορθόδοξες Επινοήσεις της Ανατολής, Παρασκευή 17/06/22

Παρασκευή, 17 Ιουνίου 

I 

9.00–09.30 Αικατερίνη Τσαλαμπούνη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Θεολογική Σχολή, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης: Επινοώντας την ιδέα της Ανατολής μέσα από τη διαλεκτική αντίθεση Πατερικής Θεολογίας και Καινής Διαθήκης 

09.30–10.00 Assaad Elias Kattan, Καθηγητής στην Έδρα Ορθόδοξης Θεολογίας, Πανεπιστήμιο Μύνστερ, Γερμανία: Ο Μάξιμος ο Ομολογητής στη σφαίρα του φαντασιακού: ένας πατέρας της Εκκλησίας μεταξύ δημιουργικής πρόσληψης και υπερερμηνείας 

10.00–10.30 Βασίλειος Ν. Μακρίδης, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Έρφουρτ, Γερμανία: Αυθεντικότητα, Αποκλειστικότητα, Ανωτερότητα: Επινοώντας την ιδέα της Ανατολής στον κόσμο του Ορθόδοξου Μοναχισμού και της αναγέννησης του (20ος –21ος αιώνας) 

10.30 – 11.30 Συζήτηση 11.30–12.00 Καφές 

ΙΙ 

12.00–12.30 Elias El Halabi, Αναπληρωτής Διευθυντής του Κέντρου Αραβικών Σπουδών και Διαπολιτισμικού Διαλόγου «Σεΐχης Ναχαγιάν», Πανεπιστήμιο Μπαλαμάντ, Λίβανος: Επινοώντας την ιδέα της Ανατολής στο ισλαμικό περιβάλλον 

12.30 – 13.00 Σταύρος Γιαγκάζογλου, Επίκουρος Καθηγητής, Θεολογική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών: Ανατολή και Δύση: Η επινόηση της ιδέας της Ανατολής και ο αντιδυτικισμός στον Παλαμισμό και Νέο-παλαμισμό (από 3:33:00 μέχρι 4:04:30)

13.00- 13.30 George Demacopoulos, Συν-ιδρυτής και Συν-διευθυντής του Κέντρου Ορθόδοξων Χριστιανικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Φόρντχαμ, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ: Ο Ιουστινιανός, ο Πούτιν και η βαριά σκιά της λατρείας του αυτοκράτορα 

13.30–14.30 Συζήτηση 

14.30–16.00 Γεύμα 

ΙΙΙ 

16.00–16.30 Michael Hjälm, Κοσμήτωρ της Ορθόδοξης Θεολογικής Ακαδημίας «Άγιος Ιγνάτιος», Στοκχόλμη, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Ουψάλα, Σουηδία: Τοποφιλία της Ανατολής / Μεταφυσική του τόπου και του χώρου 

16.30–17.00 Perry Hamalis, Καθηγητής Θρησκευτικών Επιστημών, Κολλέγιο Νορθ Σέντραλ, Ιλλινόις, ΗΠΑ: Επινοώντας την ιδέα της Ανατολής μέσα από την παράδοση της «Συμφωνίας» 17.00–17.30 Συζήτηση 

[17.40 Εκδρομή στη Μακρινίτσα]

AΣ ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΓΙΑΓΚΑΖΟΓΛΟΥ -Ο ΟΠΟΙΟΣ ΕΧΕΙ ΑΝΑΛΑΒΕΙ ΕΙΔΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΥΖΕΥΞΗΣ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΛΑΜΑ, ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ: ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΝΩΝΟΥΝ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΧΩΡΙΖΟΥΝ- ΤΗΝ ΑΙΩΝΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΔΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ.

Γιατὶ ὁ λόγος ἀναγνωρίζει ὅτι ἡ γνώση τῶν θείων εἶναι διπλή· ἡ σχετική, ποὺ βρίσκεται μόνο στὸ λόγο καὶ στὶς ἔννοιες καὶ ποὺ δὲν ἔχει κατὰ τὴν πράξη μὲ τὴν πείρα αἴσθηση ἐκείνου ποὺ ἔγινε γνωστὸ καὶ ποὺ μ᾿ αὐτὴν οἰκονομοῦμε τὴν παρούσα ζωή· καὶ ἡ πραγματικὴ ἀληθινὴ γνώση, ποὺ μὲ τὴν πείρα μόνο κατὰ τὴν πράξη χωρὶς λόγο καὶ ἔννοιες παρέχει ὅλη τὴν αἴσθηση ἐκείνου ποὺ ἔγινε γνωστὸ, μετέχοντάς το κατὰ χάρη, καὶ μὲ αὐτὴ τὴ γνώση ὑποδεχόμαστε κατὰ τὴ μελλοντικὴ κατάπαυση τὴν πάνω ἀπὸ τὴ φύση θέωση ποὺ πραγματοποιεῖται ἀδιάκοπα. Καὶ ἡ σχετικὴ βέβαια γνώση, ἐπειδὴ βρίσκεται στὸ λόγο καὶ στὶς ἔννοιες, λένε ὅτι κινεῖ τὴν ἐπιθυμία πρὸς τὴν μεθεκτικὴ κατὰ τὴν πράξη γνώση. ᾿Ενῶ ἡ γνώση μὲ τὴν ἐνέργεια ποὺ ἀπὸ τὴν πείρα καὶ μὲ μέθεξη αὐτοῦ ποὺ ἔγινε γνωστὸ παρέχει τὴν αἴσθηση, ἀπωθεῖ τὴ γνώση ποὺ βρίσκεται στὸ λόγο καὶ τὶς ἔννοιες.

Γιατὶ εἶναι ἀδύνατο, λένε οἱ σοφοί, νὰ συνυπάρχουν ἡ ἐμπειρία τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ λόγος περὶ Θεοῦ ἢ ἡ αἴσθηση τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ νόηση γι᾿ Αὐτόν. Καὶ λόγο περὶ Θεοῦ ἀποκαλῶ τὴν γνωστικὴ θεωρία γι᾿ αὐτὸν ποὺ ἀναλογεῖ στὰ ὄντα, αἴσθηση τὴν μεθεκτικὴ πείρα τῶν πέρα ἀπὸ τὴ φύση ἀγαθῶν, καὶ νόηση τὴν ἁπλὴ καὶ ἑνιαία γνώση περὶ Θεοῦ μέσῳ τῶν ὄντων. Τὸ ἴδιο ἴσως μπορεῖ νὰ διαπιστωθεῖ καὶ σὲ κάθε ἄλλο πράγμα, ἂν ἡ ἐμπειρία αὐτοῦ τοῦ πράγματος σταματᾶ τὸ λόγο γι᾿ αὐτὸν καὶ ἡ αἴσθηση αὐτοῦ τοῦ πράγματος κάνει ἀργὴ τὴν νόηση περὶ αὐτοῦ. Πείρα λέγω τὴν ἴδια τὴ γνώση ἀπὸ τὴν ἐνέργεια, ποὺ πραγματοποιεῖται ἔπειτα ἀπὸ κάθε λόγο, καὶ αἴσθηση, τὴν ἴδια τὴ μέθεξη αὐτοῦ ποὺ ἔγινε γνωστὸ καὶ ποὺ ἐκδηλώνεται ἔπειτα ἀπὸ ὅλη τὴ νοητικὴ διαδικασία. Κι ἴσως αὐτὸ διδάσκει μυστικὰ ὁ μέγας ᾿Απόστολος λέγοντας, «εἴτε προφητεῖες εἶναι θὰ καταργηθοῦν, εἴτε ὁμιλίες σὲ διάφορες γλῶσσες θὰ πάψουν, εἴτε γνώσεις θὰ καταργηθοῦν»5, ἐννοώντας ὁλοφάνερα γιὰ τὴ γνώση ποὺ βρίσκεται στὸ λόγο καὶ στὶς ἔννοιες.

(῾Αγίου Μαξίμου ῾Ομολογητοῦ, Πρὸς Θαλάσσιον Περὶ Διαφόρων ᾿Απόρων τῆς ῾Αγίας Γραφῆς, ᾿Ερώτησις Ξʹ. Τὸ ἀρχαῖο κείμενο: PG τ. 90, στλ. 620Β-625Β. Νεοελληνικὴ ἀπόδοσις: Φιλοκαλία τῶν Νηπτικῶν καὶ ᾿Ασκητικῶν, Ε.Π.Ε. τ. 14Γ, σελ. 186-195, Θεσσαλονίκη 1992)

ΘΡΙΑΜΒΟΛΟΓΟΥΝ ΟΙ ΟΠΑΔΟΙ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ, ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΥ, ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΤΗΣ ΓΙΟΓΚΑ, Η ΟΠΟΙΑ ΚΑΤΕΚΤΗΣΕ ΤΗΝ ΔΥΣΗ, ΚΑΙ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ, ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΟΧΥΡΟ ΤΟΥ ΟΛΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, ΜΕ ΟΠΛΟ ΤΗΝ ΕΚΛΑΜΨΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, ΤΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΦΙΛΙΟΚΒΕ, ΣΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΟΥ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΒΟΥΔΑ, ΘΡΙΑΜΒΟΛΟΓΟΥΝ ΛΟΙΠΟΝ ΔΙΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΙΓΟΥΡΟΙ ΟΤΙ ΑΠΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΑΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΣΥΛΛΑΒΟΥΝ ΤΗΝ ΠΛΑΝΗ. ΚΑΙ ΜΑΛΛΟΝ ΕΧΟΥΝ ΔΙΚΑΙΟ.