Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιάνινωφ. Το λυχνάρι του σώματος είναι ο οφθαλμός και της ψυχής ο νους.

 

Ο ΚΥΡΙΟΣ μᾶς ἔδωσε ἐντολὴ νὰ φυλᾶμε τὸν νοῦ μας, ἐντολὴ τῆς ὁποίας τὴν ὕπαρξη, τὴ σπουδαιότητα καὶ τὴν ἀναγκαιότητα οἱ πιὸ πολλοὶ ἄνθρωποι ἀγνοοῦν: ῾Ο λύχνος τοῦ σώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός· ἐὰν οὖν ὁ ὀφθαλμός σου ἁπλοῦς ᾖ, ὅλον τὸ σῶμά σου φωτεινόν ἔσται· ἐὰν δὲ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρὸς ᾖ, ὅλον τὸ σῶμά σου σκοτεινὸν ἔσται. εἰ οὖν τὸ φῶς τὸ ἐν σοὶ σκότος ἐστί, τὸ σκότος πόσον; «Τὸ λυχνάρι τοῦ σώματος εἶναι τὸ μάτι. ῎Αν, λοιπόν, τὸ μάτι σου εἶναι γερό, ὅλο τὸ σῶμα σου θὰ εἶναι στὸ φῶς. ῎Αν, ὅμως, τὸ μάτι σου εἶναι χαλασμένο, ὅλο τὸ σῶμα σου θὰ εἶναι στὸ σκοτάδι» (Ματθ. 6: 22-23).

«Μάτι» ὀνομάζει ἐδῶ ὁ Χριστὸς τὸν νοῦ, ποὺ εἶναι πραγματικὰ τὸ μάτι τῆς ψυχῆς μας, καὶ «σῶμα» ὀνομάζει τὸν τρόπο τῆς ζωῆς μας, τὴ βιοτὴ καὶ τὴ διαγωγή μας. ῾Ο τρόπος τῆς ζωῆς ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸν τρόπο τῆς σκέψεως, ἀπὸ τὸν τρόπο τῆς λειτουργίας τοῦ νοῦ. ῾Υγιής, ἑπομένως, εἶναι ὁ τρόπος τῆς ζωῆς, ὅταν καὶ ὁ νοῦς εἶναι ὑγιής, ὅταν δηλαδὴ ὁ νοῦς μὲ ἀπολυτότητα καὶ ἁπλότητα ἀκολουθεῖ τὴν ἀλήθεια, χωρὶς νὰ ἀποδέχεται καὶ νὰ οἰκειοποιεῖται τὸ παραμικρὸ στοιχεῖο ψεύδους.

Μὲ ἄλλα λόγια, ὑγιὴς εἶναι μόνο ὁ νοῦς, ὁ ὁποῖος, μὲ τὴ βοήθεια καὶ τὴν ἐνέργεια τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος, ἀπόλυτα καὶ ἀκλόνητα ἀκολουθεῖ τὴ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ. Κάθε παρέκκλιση, μικρὴ ἤ μεγάλη, ἀπὸ τὴ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ ἀποκαλύπτει τὴν ἀσθένεια, ἐλαφριὰ ἤ βαριά, τοῦ νοῦ ποὺ ἔχασε τὴν ἁπλότητα καὶ δέχτηκε τὴν πολυπλοκότητα.

῾Η πλήρης ἀπομάκρυνση τοῦ νοῦ ἀπὸ τὴ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ εἶναι ὁ θάνατός του. Σ᾿ αὐτὴ τὴν περίπτωση τὸ «λυχνάρι» σβήνει καὶ τὸ φῶς μεταβάλλεται σὲ σκοτάδι.

῾Η διαγωγὴ τοῦ ἀνθρώπου ἐξαρτᾶται ἀπόλυτα ἀπὸ τὴν κατάσταση τοῦ νοῦ του:

῎Αν ὁ νοῦς του εἶναι ὑγιής, ἡ διαγωγή του συμφωνεῖ ὁλοκληρωτικὰ μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.
῎Αν ὁ νοῦς του ἔχει ἐπηρεαστεῖ λίγο ἤ πολὺ ἀπὸ τὸ ψεῦδος, δηλαδὴ ἀπὸ τὸ κακό, ἡ διαγωγή του εἶναι ἐν μέρει σύμφωνη καὶ ἐν μέρει ἀσύμφωνη μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.
῎Αν, τέλος, ὁ νοῦς του ἀπέρριψε τὴ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ καὶ σκοτίστηκε μὲ τὴν ἀποδοχὴ κάποιας ψεύτικης διδασκαλίας, ἡ διαγωγή του εἶναι τελείως ἀνάρμοστη καὶ ἄτοπη. εἰ οὖν τὸ φῶς τὸ ἐν σοὶ σκότος ἐστί, τὸ σκότος πόσον; «῎Αν τὸ φῶς, ποὺ ἔχεις, μεταβληθεῖ σὲ σκοτάδι, σκέψου πόσο θά ᾿ναι τὸ σκοτάδι!» (Ματθ. 6: 23).

῾Ο Κύριος μᾶς ἀπαγόρεψε τὴν ὑποδούλωση στὸ χρῆμα. Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν· ἢ γὰρ τὸν ἕνα μισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει, ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει. οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ. «Κανείς», εἶπε, «δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι δοῦλος σὲ δύο κυρίους… Δὲν μπορεῖτε νὰ εἶστε δοῦλοι καὶ στὸν Θεὸ καὶ στὸ χρῆμα» (Ματθ. 6: 24).

᾿Απαγόρεψε, ἐπίσης, τὶς μάταιες μέριμνες, γιατὶ αὐτὲς ἐξασθενίζουν καὶ ἐξαφανίζουν τὴν καλὴ μέριμνα γιὰ τὴν ἀπόκτηση τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. ῾Η μάταιη μέριμνα δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο παρὰ ἀσθένεια τῆς ψυχῆς, ἡ ἐκδήλωση τῆς ἀπιστίας της. Γι᾿ αὐτὸ ὁ Κύριος εἶπε: ὀλιγόπιστοι… μὴ μεριμνᾶτε τῇ ψυχῇ ὑμῶν τί φάγητε καὶ τί πίητε, μηδὲ τῷ σώματι ὑμῶν τί ἐνδύσησθε· «᾿Ολιγόπιστοι! Μὴ μεριμνᾶτε γιὰ τὴ ζωή σας, τί θὰ φᾶτε καὶ τί θὰ πιεῖτε, οὔτε γιὰ τὸ σῶμα σας, τί θὰ ντυθεῖτε!» (Ματθ. 6: 30, 25).

Μίσησε τὴ μισητὴ στὸν Θεὸ ραθυμία καὶ ἀγάπησε τὸν ἀγαπητὸ στὸν Θεὸ κόπο, ἀλλὰ μὴ βλάπτεις τὴν ψυχή σου μὲ τὴ μάταιη, τὴν ἀνώφελη, τὴν περιττὴ μέριμνα. Γιὰ νὰ ἔχεις σταθερὴ ἀφοσίωση καὶ θερμὸ ζῆλο στὸ ἔργο τῆς σωτηρίας σου, ὁ Κύριος ὑποσχέθηκε νὰ σοῦ δώσει ὅλα ὅσα χρειάζεσαι στὴν πρόσκαιρη τούτη ζωὴ μὲ τὴν παντοδύναμη θεϊκή Του Πρόνοια. [ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν] (Ματθ. 6: 33).

---

῾Αγίου ᾿Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ (᾿Επισκόπου Καυκάσου καὶ Μαύρης Θάλασσας), ῎Εργα 2, ᾿Ασκητικὲς ᾿Εμπειρίες Β´, «Οἱ εὐαγγελικὲς ἐντολές», σελ. 342-343, ῾Ιερὰ Μονὴ Παρακλήτου, ᾿Ωρωπὸς ᾿Αττικῆς 2009.

Περιοδικό Άγιος Κυπριανός. Αριθμός 356, Μάιος – Ιούνιος 2010.

https://greekdownloads.wordpress.com

Πατερικός: Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιάνινωφ. Το λυχνάρι του σώματος είναι ο οφθαλμός και της ψυχής ο νους. (paterikos.blogspot.com)