ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΔΙΠΛΑΣΙΑΖΕΙ (2)

 Συνέχεια από:Τετάρτη 14 Δεκεμβρίου 2022

Το πνεύμα στην Θεολογία της ιστορίας του Ιωακείμ ντα Φιόρε.

Του Antonio Stagliano.

2. Το χαρούμενο όραμα της ιστορικής προόδου : η εποχή του πνεύματος σαν πληρότης και τελείωση!

         

Το αδιαφιλονίκητο προσόν του Ιωακείμ είναι ότι κατόρθωσε να σκεφθεί ιστορικά την Τριάδα και Τριαδικά την ιστορία: και δι'αυτής τής οδού, η πίστη στην Τριάδα, γίνεται "κριτική και επαναστατική σκέψη", μία καταγγελία τής αλυτρωτικής καταστάσεως του κόσμου, ο οποίος είναι γεμάτος αντιπαραθέσεις και αξεπέραστα σχίσματα! Γίνεται όμως και προφητεία τού μέλλοντος, κατεύθυνση πρός έναν σκοπό καθολικής κοινωνίας, αναγγελία τής εξασφαλισμένης ειρήνης απο την φανέρωση τού Θεού δίπλα μας και λαχτάρα μίας πνευματοποιήσεως τής κοινωνίας η οποία προοδεύει ήδη χάρη στο έργο του Τριαδικού πνεύματος, δηλαδή τού πνεύματος που εργάζεται και ολοκληρώνει στην ιστορία την αιώνια απόφαση του Χριστιανικού Θεού, να σώσει όλους τους ανθρώπους!

          Η προσπάθεια του Αββά εκ Καλαβρίας υπήρξε εκείνη να ανοίξει τα μάτια τών συγχρόνων του σ'αυτή την Χριστιανική αλήθεια, η οποία δέν διαψεύσθηκε απο την ωμότητα και απο μερικά τρομακτικά γεγονότα της εποχής. Ανάμεσα στον ΧΙΙ και τον ΧΙΙΙ αιώνα γεννιέται στο Celico στα 1130/5 και πεθαίνει στο μικρό μοναστήρι τού S.Martino di Canale, κοντά στην Cosenza. Ενώ λοιπόν στερεώνεται το Νορμανδικό Βασίλειο τού Enrico VI, στον Νότο γεννιέται εκείνη την εποχή ο Federico II (stupor mundi), ο οποίος θα ανοίξει τα γεωγραφικά σύνορα και οι πόλεμοι αρχίζουν νά φαίνονται ατελείωτοι για την ελευθερία των πόλεων, και μέ τις διαμάχες ανάμεσα στους Πάπες και την αυτοκρατορία, τίς σταυροφορίες για την απελευθέρωση των ιερών τόπων (και τήν αποτυχία τους). Η διάδοση των αιρέσεων ήταν σταθερή και ασταμάτητη και ορισμένες εξελίξεις της εκκοσμικεύσεως της Εκκλησίας είχαν ήδη προχωρήσει. Εμπλεκόμενος προσωπικά στα γεγονότα τού καιρού του, ο Ιωακείμ καταγγέλλει, στιγματίζει και εκφράζει ανοιχτά τον ζήλο του για την Χριστιανική και εκκλησιαστική υπόθεση. Μέσα σ'αυτές τις περιπέτειες και ξεκινώντας απο αυτές τις δυσκολίες τής εποχής του, διατηρεί μία υγιή "ιστορική αισιοδοξία" σχετικά με την δυνατότητα μίας πνευματικής αναγεννήσεως τής κοινωνίας: εάν ο Θεός εμπλέκεται στην ιστορία καθότι ο ίδιος ο Θεός στην Τριαδική του ζωή, αποτελεί την αρχή, την συντροφιά και τον μελλοντικό ορίζοντα εκτός τού χαρακτηρισμού των ρυθμών της εποχής-τότε είναι δυνατόν μία χαρούμενη και ιερή ανάγνωση των προόδων των εποχών!

          Και νά το όραμα: Νευρωμένος με την πραγματοποιημένη εσχατολογία-διότι το πνεύμα είναι σε δράση-ο κόσμος τείνει πρός την "υπέρτατη ευτυχία και χαρά", όταν θα κατορθώσει να αποκτήσει καθοριστικά πρόσβαση στην ησυχία και στην ειρήνη που τού έχουν υποσχεθεί, τα οποία βρίσκονται ήδη σε ενέργεια, παρότι δέν έχουν πραγματοποιηθεί ακόμη πλήρως. (Προς Εβρ. 4,7:.....άρα απολείπεται σαββατισμός τω λαώ του Θεού. Ο γάρ εισελθών εις την κατάπαυσιν αυτού και αυτός κατέπαυσεν απο των έργων αυτού ώσπερ απο των ιδίων ο Θεός. Σπουδάσωμεν ούν εισέλθειν εις εκείνην την κατάπαυσιν ίνα μή εν τω αυτώ τις υποδείγματι πέση της απειθίας.) Τα δράματα απο τις ιστορικές ήττες του ανθρώπου δέν μπορούσαν να κάμψουν το κουράγιο : υπήρχε ανάγκη να βρεθεί μία θετική διέξοδος και έτσι να σχεδιασθεί μία νέα περιπέτεια μίας προοδευτικής πνευματοποιήσεως. Η εποχή του πνεύματος σε μία πλήρη εμφάνιση, η ωρίμανση και η αύξηση της εποχής τού Αγίου Πνεύματος, όπως ήδη ξεκίνησε με τον Άγιο Βενέδικτο. Πέραν της μεταστροφής τών Εβραίων, βρισκόμαστε και σε αναμονή τής μεταστροφής και των διαφωνούντων Ελλήνων και εκείνη του κόσμου των Εθνικών, όλοι τους πρόδρομοι τού καθοριστικού γεγονότος της Νέας εποχής, την οποία οι χρονολογικοί νόμοι υποθέτουν για το 1260. Αυτό το ρίσκο της απίθανης χρονολόγησης, ίσως γεννήθηκε απο την ανάγκη του Ιωακείμ να δώσει πραγματικότητα και ιστορική μορφή στον διαλογισμό του βιβλικού συμβολισμου. Ακολουθώντας το Ευαγγέλιο το κατά Ματθαίον, ο Ιωακείμ, καθορίζει ανάμεσα στον Αδάμ και τον Ιησού 42 γενεές, οι οποίες σύμφωνα με τον κανόνα της ομόνοιας των δύο Γραφών, πρέπει να επαναληφθούν στην δεύτερη εποχή, με την μοναδική διαφορά ότι ενώ οι γενεές της Π.Δ. υπήρξαν ανόμοιες στην διάρκεια, εκείνες της Κ.Δ. θα είναι όλες 30 ετών: Το αποτέλεσμα φτάνει τα 1260 χρόνια.[ Αλωση τής Κων/πόλεως τό 1204]

          Έτσι ανανεωμένη απο τις διαμάχες τής νέας Βαβυλώνος, η Εκκλησία τής Ρώμης θα έδειχνε την λαμπρότητα του προσώπου της, πραγματοποιώντας στην γή το χάρισμα που έλαβε απο τον Διδάσκαλό της, να ενσαρκώσει την "νέα Ιερουσαλήμ", επιτρέποντας την δημιουργία μίας ανθρώπινης κοινωνίας η οποία θα κυβερνάται σύμφωνα με τις Ευαγγελικές αρχές και τις πιό αριστοκρατικές αρετές, σε μία ανανέωση των ηθών, των ιδεών και των νοοτροπιών, τα οποία μπορούσε να πραγματοποιήσει μόνον μία νέα φανέρωση του πνεύματος. Το όνειρο τής δικαιοσύνης, της αγάπης, της ελευθερίας και της ειρήνης που ζωντάνευε την ελπίδα του Καλαβρέζου μεταρρυθμιστού νευρώνει την δική του εμπειρία τής αγιότητος και βρίσκει στον διαλογισμό τού Τριαδικού μυστηρίου την γόνιμη αγκαλιά του και την πιό αληθινή έκφραση. Η εποχή του Πνεύματος είναι ο σκοπός πρός τον οποίο βαδίζει όλη η ιστορία του κόσμου η οποία έχει ήδη εισδύσει στην τελευταία της εποχή ή κατάσταση, "μετά" τις άλλες δύο: εκείνη του Πατρός και εκείνη του Υιού.

Συνεχίζεται

ΣΧΟΛΙΟ: Τό Τρίτο Πρόσωπο τής Αγίας Τριάδος διπλασιάζει τήν εκκλησία, αφού εξέρχεται από τά όρια τής εκκλησίας τού Ιησού Χριστού στήν ιστορία, δημιουργώντας τόν θρησκευόμενο "uomo aeconomicus", τόν νέο άνθρωπο τής οικονομίας τής σωτηρίας, όπως τόν αποκάλυψε πρώτος ο προτεστάντης Μάξ Βέμπερ, τόν  πλούσιο, ο οποίος έχει τήν χάρη καί είναι σωσμένος, επειδή είναι πλούσιος.