Ο Μαρξ πήγε να ζήσει στη Νέα Υόρκη

 του Marcello Veneziani

Η εφημερίδα "Αλήθεια" πρότεινε εκ νέου ένα απόσπασμα από το βιβλίο-ανθολογία του Καρλ Μαρξ "Ενάντια στη Ρωσία" , το οποίο οι εκδόσεις του "Il Borghese" ήταν οι πρώτες που δημοσίευσαν τη δεκαετία του 1970. Αλλά υπάρχει μια ουσιαστική, και πολύ επίκαιρη, προσθήκη: σε αυτές τις σελίδες εμφανίζεται ο φιλοαμερικανός Μαρξ, πεπεισμένος ότι η ριζοσπαστική σκέψη του θα μπορούσε καλύτερα να ριζώσει σε μια νέα, σύγχρονη κοινωνία, χωρίς ιστορία, ρίζες και παράδοση όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτά τα γραπτά δημοσιεύτηκαν μεταξύ 1858 και 1861 στο New York Tribune, που τότε συγκεντρώθηκαν από την κόρη του Eleanor με τον τίτλο The eastern question. Αντιρωσικά, φιλοαμερικανικά, δυτικά άρθρα, που υποστήριζαν την έλευση της παγκόσμιας ελεύθερης αγοράς και τη ριζοσπαστική σκέψη. Για την κομμουνιστική επανάσταση ο Μαρξ δεν σκεφτόταν την τσαρική Ρωσία αλλά την Αμερική που περιγράφει ο Τοκβίλ, η οποία ήταν τότε η «νεανική» επέκταση της Αγγλίας, την οποία όχι τυχαία επέλεξε ο Μαρξ ως κατοικία του, σε σύγκριση με την πατρίδα του, το Τρίερ της Γερμανίας.

Ο Μαρξ είναι ο φιλόσοφος που επηρέασε περισσότερο την ιστορία του 20ού αιώνα μέσα από την παγκόσμια τραγωδία του κομμουνισμού . Έπειτα αδυνάτισε στην αποτυχία του κομμουνισμού, συνετρίβη με τη σοβιετική αυτοκρατορία, επιβίωσε υβριδικά στη μαοκαπιταλιστική Κίνα. Όμως, αρχειοθετήθηκε πραγματικά; Εδώ και χρόνια υποστηρίζω την αντίθετη θέση, την οποία εξέθεσα στο βιβλίο μου Ασυγχώρητοι.

Ο μαρξισμός διαχωρισμένος από τον κομμουνισμό είναι το κυρίαρχο πνεύμα της Δύσης. Ο Μαρξ γράφει στο Μανιφέστο: «Όλες οι σταθερές και άκαμπτες σχέσεις διαλύονται, μαζί με τη συνέχιση των αρχαίων και αξιοσέβαστων ιδεών και εννοιών τους, και όλες οι νέες ιδέες και έννοιες παλιώνουν πριν μπορέσουν να στερεωθούν. Ό,τι ήταν συλλογικό και σταθερό εξατμίζεται, καθετί ιερό βεβηλώνεται και οι άνθρωποι αναγκάζονται επιτέλους να παρατηρούν τη δική τους θέση και τις αμοιβαίες τους σχέσεις με απογοητευμένο καί ξεμαγεμένο μάτι». Είναι η προεικόνιση της ασταθούς και παγκοσμιοποιημένης εποχής μας. Ο μαρξισμός ήταν το πιο ισχυρό ανάθεμα που εκτοξεύτηκε ενάντια στον Θεό και τα ιερά, την πατρίδα και τις ρίζες, την οικογένεια και τους δεσμούς με την παράδοση, τη φύση και τα όριά της. Η εφαρμογή του σε προνεωτερικές χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα, η Καμπότζη ή η Κούβα ήταν μια απόκλιση. Ο μαρξισμός δεν έχει πραγματοποιηθεί στις χώρες που υπέφεραν από τον κομμουνισμό, όπου απέτυχε και αντιστάθηκε μέσω της αστυνομίας και της ολοκληρωτικής επιβολής. Αντίθετα, εκπληρώθηκε στο πνεύμα του εκεί που γεννήθηκε και στο οποίο απευθύνθηκε, στη Δύση του προηγμένου καπιταλισμού. Δεν υπονόμευσε το καπιταλιστικό σύστημα, αλλά ήταν ο κοινωνικός και πολιτιστικός βοηθός στη μετάβαση από την παλιά χριστιανική-αστική κοινωνία στον μηδενιστικό και παγκόσμιο νεοκαπιταλισμό, από τον παλιό φιλελευθερισμό στο νέο ριζοσπαστικό πνεύμα. Ο Μαρξ ορίζει τον κομμουνισμό: «είναι το πραγματικό κίνημα που καταργεί την παρούσα κατάσταση των πραγμάτων». Είναι το ριζοσπαστικό πνεύμα της εποχής μας, ακυρώστε και διορθώστε. 

Στη Γερμανική Ιδεολογία, ο Μαρξ δηλώνει ότι ο υπέρτατος στόχος του κομμουνισμού «είναι η απελευθέρωση κάθε ατόμου» από τοπικά και εθνικά, οικογενειακά, θρησκευτικά, οικονομικά όρια και δεσμούς. Όχι από τις κοινότητες αλλά από τα άτομα.  Ο νεαρός Μαρξ τιμά μόνο έναν άγιο και μάρτυρα στο ημερολόγιό του - τον Προμηθέα, ελευθερωτή της ανθρωπότητας. Πατέρας της Φαουστιανής και άθρησκου Δύσης, που κλίνει προς τη θέληση για εξουσία.

Ο νεαρός Μαρξ ήλπιζε στην έλευση του πρακτικού αθεϊσμού στα Οικονομικά-Φιλοσοφικά Χειρόγραφα . Και στην Κριτική της Φιλοσοφίας του Δικαίου του Χέγκελ γράφει: «Η θρησκεία είναι ο αναστεναγμός του καταπιεσμένου πλάσματος…είναι το όπιο του λαού. Η εξάλειψη της θρησκείας ως απατηλής ευτυχίας των ανθρώπων σημαίνει ότι μπορεί να απαιτήσει κανείς την πραγματική τους ευτυχία». Απελευθερώνοντας τον εαυτό μας από τον Θεό και από τη θρησκεία για τον Μαρξ θα ελευθερωθούμε από την αποξένωση/αλλοτρίωση και θα κατακτήσουμε την επίγεια ευτυχία. Η σημερινή κοινωνία, άθεη αλλά καταθλιπτική, άθρησκη αλλά αποξενωμένη/αλλοτριωμένη, διαψεύδει τη μαρξική υπόσχεση της απελευθέρωσης. Η ουτοπία μιας «ελεύθερης» κοινωνίας, όπου ο καθένας ασκεί τη δραστηριότητά του όταν «το θέλει», που καταργεί κάθε πίστη και εισάγει «μια επίσημη και ειλικρινή κοινότητα γυναικών», κάνει τον Μαρξ πρόδρομο της ανεκτικής κοινωνίας. Η αρχή της ισότητας χάνει την προφητική της φόρτιση και πραγματοποιείται αρνητικά ως ομοιομορφία και άρνηση των αξιών, των ικανοτήτων και των διαφορών.

Η παγκόσμια καπιταλιστική κοινωνία έχει εκπληρώσει τις κύριες υποσχέσεις του μαρξισμού, αν και τις διαστρεβλώνει: Στην παγκοσμιοποίηση πέτυχε τον διεθνισμό ενάντια στις πατρίδες. Στήν τυπική ομοιομορφία και τυποποίηση δημιουργεί ισότητα και καθολική ισοπέδωση. Στην παγκόσμια κυριαρχία της αγοράς αναγνώρισε την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία της οικονομίας που υποστήριζε ο Μαρξ. Στον πρακτικό αθεϊσμό και την αθρησκεία υλοποίησε τον μαρξιστικό πρακτικό αθεϊσμό και την κριτική του στη θρησκεία. Στην υπεροχή των υλικών, πρακτικών και χρηστικών σχέσεων σε σχέση με τις πνευματικές, ηθικές και παραδοσιακές αξίες, έχει καθιερώσει τον μαρξικό υλισμό. Στην απελευθέρωση από κάθε φυσικό δεσμό και από κάθε παραδοσιακή τάξη πραγμάτων, πραγμάτωσε τον ελευθεριακό ατομικισμό του Μαρξ, απαλλαγμένο από οικογενειακούς δεσμούς και γάμους. Και όπως ήθελε ο Μαρξ, συνειδητοποίησε την υπεροχή της δράσης έναντι της σκέψης.

Το τελευταίο σύνορο του μαρξισμού βρίσκεται στις πόρτες που είναι ανοιχτές στους μετανάστες, όπου ένα νέο προλεταριάτο, ξεριζωμένο από τις χώρες καταγωγής του, αντικαθιστά τους πληθυσμούς της Δύσης, ξεριζωμένους με τη σειρά τους. Η ταξική πάλη δίνει τη θέση της στον αντισεξιστικό, αντιεθνικιστικό και αντιρατσιστικό αγώνα. Η ισότιμη υπεράσπιση των προλετάριων υποχωρεί στην κατά προτεραιότητα προστασία των μειονοτήτων του «διαφορετικού».

Ο μαρξισμός ζει με ψεύτικο όνομα, αλλά κινείται άνετα στην παγκόσμια κοινωνία που φτιάχνεται στις ΗΠΑ. Ενας μεταλλαγμένος μαρξισμός αλα κέτσαπ. Ο Μαρξ με αμερικάνικο διαβατήριο φαίνεται να κλείνει το μάτι στο κοινό του Μπάιντεν. Περιμέναμε χρόνια να γιορτάσουμε την κηδεία του. Αλλά πρόκειται για φαινομενικό θάνατο.

Marx è andato a vivere a New York - Marcello Veneziani (www-marcelloveneziani-com.translate.goog)