Δευτέρα 26 Ιουνίου 2023

Μαρτσέλο Βενετσιάνι. W Θεός πατρίδα και οικογένεια φτιαγμένη στο Ηνωμένο Βασίλειο

Μέχρι στιγμής απείχα. Το διεισδυτικό ταλέντο του Veneziani μου φαίνεται ο καλύτερος τρόπος για να μιλήσω γι 'αυτό ανάμεσα στους ατελείωτους και πονηρούς παιάνες της εθνικής τηλεόρασης και τις βαριές κριτικές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ο Θεός σώζει τον βασιλιά, Ο Θεός να σώζει τον βασιλιά. Χωρίς να τό παρατηρούμε παρακολουθούμε εδώ και μέρες σέ παγκόσμια μετάδοση την πολιτική και βασιλική αναπαράσταση του τι σημαίνει Θεός, πατρίδα και οικογένεια on the road, στο δρόμο. Ο θάνατος της βασίλισσας Ελισάβετ, το πένθος και η ενθρόνιση του βασιλιά Καρόλου Γ', οι επίσημες αναφορές στη θρησκεία, την παράδοση, τον πατριωτισμό και την οικογένεια, η εναλλαγή ιερών και πολιτικών τόπων, μεταξύ των τελετών στον καθεδρικό ναό του Αγίου Παύλου και στα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, η σαιξπηρική επίκληση του πλήθους των αγγέλων να συνοδεύουν την ανάπαυση της βασίλισσας, η συναισθηματική επιμονή στην «ευλάβεια» και την «αφοσίωσή του» και η υπόσχεση να συνεχίσει στον απόηχο του γιου της Καρόλου, τώρα επικεφαλής της Αγγλικανικής Εκκλησίας, ο ύμνος που τραγουδιέται από τον λαό που επικαλείται τη θεία ευλογία στον βασιλιά, τι είναι αν όχι συνεκτικές και χορογραφικές εκφράσεις ενός οράματος του κόσμου με επίκεντρο τον Θεό, την πατρίδα και την οικογένεια και τη συνέχεια της παράδοσης; Φυσικά, όχι μόνο αυτό, και η ελευθερία, το σύνταγμα, η πρόοδος, ο σεβασμός των λαών, αλλά αυτές οι αξίες βρίσκουν τελικά την υψηλότερη νομιμοποίησή τους σε εκείνες τις αρχές.

Κατ' αρχάς, ο Θεός, η πατρίδα και η οικογένεια δεν είναι σύνθημα, πόσο μάλλον προεκλογικό σύνθημα, ας μην το λερώσουμε πετώντας το ανάμεσα στους λογαριασμούς φυσικού αερίου και τις αποκλίσεις του προϋπολογισμού. Δεύτερον, δεν το εφηύρε ο φασισμός· θα ήταν εύκολο να βρούμε προηγούμενα, από τον Mazzini και κάτω, αλλά δεν είναι καν αυτό. Ο Θεός, η πατρίδα και η οικογένεια είναι οι βασικές αρχές πάνω στις οποίες θεμελιώνεται ο πολιτισμός. Κατεβαίνοντας στην ιστορία έχουν εκφράσει θαυμαστά και άξεστα παραδείγματα, πολύ υψηλοί ομολογητές και μάρτυρες και διαβόητοι διώκτες και απατεώνες στο όνομά του, αλλά αυτές οι αρχές (όχι συνθήματα αλλά αρχές) είναι η βάση κάθε πολιτισμού. Φυσικά πρέπει να μεταφραστούν στις μορφές και τις γλώσσες της εποχής, αλλά είναι ο μίτος της Αριάδνης για να μην χαθείτε στη νύχτα.

Στην πολιτική τους μετάφραση είναι το μανιφέστο κάθε κινήματος που εμπνέεται από την Παράδοση, που νοιάζεται για τον πολιτισμό και που στον πολιτικό αγώνα αυτοπροσδιορίζεται ως συντηρητικό. Φυσικά, μπορεί κανείς να είναι συντηρητικός χωρίς να είναι πιστός, πραγματιστής συντηρητικός, ακόμη και ατλαντιστής. Αλλά το θεμέλιο μιας συντηρητικής άποψης προέρχεται από αυτές τις αρχές. Αυτό δεν σημαίνει ότι συμβιβαζόμαστε με την άκαμπτη υπεράσπιση ενός παρελθόντος, ενός θεοκρατικού, πατριαρχικού και σοβινιστικού οράματος. Αλλά να συνειδητοποιούμε ότι κάθε κοινότητα αναδύεται γύρω από ένα πνευματικό όραμα, ανοιχτό στο ιερό, το τελετουργικό και το θείο. Σε έναν κοινό κοινωνικό και εδαφικό δεσμό, ο οποίος αποτελεί την ουσία της πατριωτικής αγάπης. Και σε έναν πρωτότυπο δεσμό με την οικογένεια, τους πατέρες, τις μητέρες, τα παιδιά, τους αδελφούς. Στη συνέχεια, στη ζωή των ανθρώπων υπάρχουν χίλιες αντιφάσεις και εκείνοι που λένε ότι πιστεύουν σε αυτές τις αρχές, ίσως στο δρόμο, νά τις προδίδουν. Αλλά πρέπει να αντιμετωπίσουμε την ανθρώπινη ατέλεια και τις προδοσίες της ιστορίας και της ζωής.

Ξεπερνώντας τα αναθέματα, δύο αντιρρήσεις μου φάνηκαν πιο λογικές. Η μία είναι ότι ξεχωριστά ο Θεός, η πατρίδα και η οικογένεια μπορεί να σταθούν, αλλά μαζί δημιουργούν μια ενοχλητική πανοπλία. Τι γίνεται αν ισχύει ακριβώς το αντίθετο; Όλες οι κοινωνίες γύρω από μια ενιαία αξία γίνονται φανατικές: αν ο Θεός είναι όλος στη γη, οι κοινωνίες γίνονται φονταμενταλιστικές, κληρικές και θεοκρατικές. Αν η πατρίδα είναι το παν, εκφυλίζεται σε εθνο-εθνικισμό σε σημείο στρατιωτικού δεσποτισμού. Αν η οικογένεια έρχεται πάνω απ' όλα, υποβαθμίζεται σε εγωιστική και μαφιόζικη οικογενειοκρατία. Αντίθετα, οι τρεις αρχές μαζί μετριάζουν η μία την άλλη, είναι προβολές και προστασίες της προσωπικής και κοινωνικής ζωής, στις οποίες η καθεμία προστατεύεται από το πλεόνασμα της άλλης. Χωρίς αυτές, ο Εγωισμός, το Κέρδος, τα Ένστικτα επικρατούν.

Η άλλη ένσταση είναι ότι πνίγουν τα δεσμά της ατομικής ελευθερίας. Στην πραγματικότητα, χρειαζόμαστε δεσμούς και ελευθερία, και δεν μπορούμε να εγκαταλείψουμε το ένα στο όνομα του άλλου ή το αντίστροφο. Οι δεσμοί δεν είναι αλυσίδες, δουλεία: Ο Αριστοτέλης εξήγησε ήδη ότι οι δούλοι δεν έχουν δεσμούς αλλά είναι κινητοί, αιωρούμενοι, εναλλάξιμοι, μπορούν να χρησιμοποιηθούν παντού και με διαφορετικούς τρόπους, ανάγονται σε εργαλεία, σε πράγματα. Ο ελεύθερος άνθρωπος, από την άλλη πλευρά, έχει δεσμούς και υποχρεώσεις. Noblesse oblige, ειπώθηκε, η τάξη συνεπάγεται περισσότερες υποχρεώσεις. Οι δεσμοί είναι το σημάδι μιας ζωής πλούσιας σε ανθρώπινες σχέσεις, αμοιβαία δικαιώματα και καθήκοντα, στοργή, φροντίδα και πιστότητα. Οι δεσμοί αυξάνουν τη ζωή, είναι χωρίς αποκλεισμούς. Η άρνησή τους είναι κακό, σκλαβιά, απόλυτη εξάρτηση.

Η μόνη πραγματική αντίρρηση είναι η δύσκολη μετάφρασή τους στο παρόν μας, ο κίνδυνος να παραμείνουν μόνο ρητορική ή μυθοπλασία, συμβιβαζόμενοι με υποκατάστατα. Αλλά οι κίνδυνοι δεν είναι ένας καλός λόγος για να ανακαλέσουμε ή να ακυρώσουμε τις ιδρυτικές αρχές, πόσο μάλλον να τις χλευάσουμε και να τις ποδοπατήσουμε. Σεβασμός ακόμη και από εκείνους που δεν αναγνωρίζουν τον εαυτό τους σ' αυτές. Είθε ο Θεός να σώζει την πατρίδα, την οικογένειά  και την ευπρέπειά.


ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΓΕΛΟΙΟΠΟΙΗΣΑΝ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΚΩΜΙΚΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΣΑΝ ΝΑ ΤΙΣ ΧΛΕΥΑΖΟΥΝ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΠΙΓΟΝΟΥΣ ΤΟΥ ΠΑΙΡΝΟΝΤΑΣ ΔΙΑΖΥΓΙΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ. ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ ΠΙΑ ΓΙΑ ΔΑΚΡΥΑ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου