Όλη η ζέστη λεπτό προς λεπτό

Πόσο όμορφο ήταν το καλοκαίρι, όταν η άγρια ζέστη δεν υπήρχε, ο καύσωνας ήταν μόνο στην κόλαση, ο καυτός ήλιος ήταν ένας μπαμπούλας για να κρατάει τα παιδιά ήσυχα. Μετά ήρθε η κόκκινη τρομοκρατία, με τα κόκκινα ταμπελάκια της και το σμήνος των έκτακτων περιστατικών που παρήγαγαν πάντα την ίδια πρόσκληση: οχυρωθείτε σε κλειστούς χώρους, εκτελέστε τις υποδεικνυόμενες διαδικασίες, αφήστε την ελευθερία σας για το καλό σας.

Ωστόσο, θυμάμαι πώς ήταν το καλοκαίρι πριν από την κλιματική έκτακτη ανάγκη.

Εκείνη την εποχή στο νότο, η κύρια ενασχόληση των καλοκαιρινών ημερών ήταν η άμυνα κατά της ζέστης, η συζήτηση για τη ζέστη, η κατανάλωση αλκοόλ και ποτών για να καταπραΰνουν τη ζέστη, η στασιμότητα και η αναβολή όλων των δραστηριοτήτων λόγω της ζέστης, η αϋπνία και η έλλειψη όρεξης λόγω της ζέστης. Όλη η ζέστη λεπτό προς λεπτό. Ο νότος προέρχεται από τον ιδρώτα.

Υπήρχαν οι βεσταλίνες της ζέστης, κυρίες που στη χώρα μου ονομάζονταν Facaldone. Ήταν μεγαλόσωμες φλύαρες γυναίκες με μεγάλα πόδια και μεγάλους μηρούς, με τα πρόσωπά τους κοκκινισμένα από τη ζέστη και διάσπαρτα σημάδια ιδρώτα στο σώμα τους. Βλέποντάς τες, μπορούσες να αισθανθείς κι εσύ τη ζέστη, εξέπεμπαν θερμότητα από απόσταση. Με ένα ιδρωμένο μαντήλι, κάθονταν στο ισόγειο στην άκρη μιας κουρτίνας που μόλις και μετά βίας μετακινούνταν από τον άνεμο. Ή στα παγκάκια του δημοτικού πάρκου καθώς δροσίζονταν ​​κάτω από ένα δέντρο. Οι πιο εύποροι κρυφοκοίταζαν από παντζούρια και μπαλκόνια, οπλισμένοι με γρανίτα και ανεμιστήρα. Ήταν οι καυτές μαρτυρίες της δυσοσμίας, της ζέστης, της επιρροής του ιδρώτα.

Στην εποχή του αέρα χωρίς κλιματισμό, οι θεραπείες ήταν εμπειρικές: από τα πόδια στη λεκάνη του γλυκού νερού μέχρι τα μαντήλια που ήταν εμποτισμένα με νερό και τα περνούσαν συνεχώς στο λαιμό. Από τη συλλογική ζωή γύρω από τα σιντριβάνια που σε έκαναν να νιώθεις καλύτερα με μια ματιά, μέχρι τα οικογενειακά τροχόσπιτα που περνούσαν μέρα νύχτα στην ακρογιαλιά, ανάμεσα σε αυτοσχέδιες σκηνές, τα πόδια στο νερό και τα καρπούζια στην παραλία. Ή στην εξοχή όπου ένας κωνικός τρούλος, ένα κουβάρι δέντρων, ένας ψηλότερος «τοίχος», πρόσφερε σκιά και ριπές ανέμου. Έβλεπες άτομα πετρωμένα σε αφύσικές στάσεις και αναρωτιόσουν γιατί: σώπα, βρήκε ένα αεράκι, λίγο ρεύμα, και το απολαμβάνει σε έκσταση.

Τα μπαλκόνια λειτουργούσαν εξαιρετικά από το σούρουπο μέχρι αργά το βράδυ, υπερφορτωμένα με ανθρώπους στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Οι νύχτες περνούσαν στο μπαλκόνι περιμένοντας τον ευλογημένο πρωινό άνεμο να έρθει σαν ευλογία σε σώματα εξαντλημένα από την αϋπνία και βουτηγμένα στον ιδρώτα. Και όταν ερχόταν, άρχισες να πιστεύεις ξανά στον Θεό και σε όλους τους αγίους. Η κοινότητα των θερμικών αϋπνιών ήταν τεράστια.

Η κτηνώδης ζέστη επανασχεδίασε την τοπογραφία των σωμάτων και καθιέρωσε νέες απαγορευμένες ζώνες: όχι τα γεννητικά όργανα, αλλά τις μασχάλες και τα πόδια. Αν έβλεπες ανθρώπους με φωτοστέφανο κάτω από τις μασχάλες τους, απομακρυνόσουν, φοβούμενος την αύρα τους, που απειλούσε όσο έβλεπε το μάτι. Αλλά η πιο επικίνδυνη ζώνη ήταν τα πόδια: τα ιδρωμένα πόδια, με παπούτσια και σαγιονάρες, ήταν ένα θανατηφόρο όπλο. Το να αγγίζεις το σώμα άλλων με ιδρωμένα πόδια ήταν προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Υπήρχαν πόδια που συνθέτουν κάδους σκουπιδιών και υπερχειλισμένες τουαλέτες. Μια μορφή ζωντανής σήψης. Το ιδρωμένο πόδι, με τα συνυπεύθυνα υποδήματα, ήταν η παροιμιώδης δυσωδία, στην καθαρή, ακάθαρτη κατάστασή της.

Η ζέστη ξύπνησε διάφορες καταστάσεις αδιαθεσίας σε όλες τις ηλικίες: τις εξάψεις των μανάδων, τη σουδαμίνη των βρεφών, τίς φωνές των παιδιών, το αίμα ή το δηλητήριο των ενηλίκων που ρίχνονται στον μόχθο, τις λαχτάρες των παππούδων και τη λιποθυμία τους.  Φοβερό ήταν το μείγμα ιδρώτα και ταλκ, που απλωνόταν στο σώμα για να καταπραΰνει τη ζέστη. Ακόμα και τα ζώα υπέφεραν σαν θηρία, ο σκύλος ζαλιζόταν με την υπερμεγέθη γλώσσα του να κρέμεται στο έδαφος, το μουλάρι ανυπόμονο από τις μύγες και τη ζέστη κλωτσούσε όποιον πλησίαζε, οι γάτες παραπονιόντουσαν γιατί είχαν καύσωνα, αλλά δεν ήταν μόνο σεξουαλικός καύσωνας. Δεν θα σας πω για τα πρόβατα με το αληθινό μάλλινο πουλόβερ με στρογγυλό λαιμό, ούτε για τις κατσίκες με τη γλυκιά ζωή στη μέση του καλοκαιριού...

Η ευτυχία ήταν ένα μεγάλο ποτήρι κριθαρένιο νερό, γάλα αμυγδάλου, μια γρανίτα λεμόνι ή τουλάχιστον ένα ποτό φρέσκο νερό από εκείνο το κρασοπότηρο που ονομάζαμε ciccinato, ένα αρχαίο ψυγείο, που διατηρούσε το νερό φρέσκο. Ακόμα καλύτερο ήταν το νερό στις βρύσες, μετά από ουρά με σπρωξίματα, γιατί πάντα υπήρχαν εκείνοι που δεν σεβάστηκαν τη σειρά τους ή δεν ήπιαν ποτέ και κόλλησαν στο στόμιο μέχρι να τους σηκώσουν δυνατά χέρια. Τις μέρες του καύσωνα, ιδιαίτερη συμπόνια άξιζαν οι νύφες και οι γαμπροί, και κυρίως οι καλεσμένοι του γάμου, τα αθώα και πληρωμένα θύματα της αξέχαστης ημέρας: τους έβλεπες μαζεμένους με τις γαμήλιες στολές τους σε κατάσταση προχωρημένης ρευστοποίησης, ενώ στο απέναντι μπαρ με το εσώρουχο και το σορτσάκι τους απολάμβαναν τη σκηνή. Κι αυτοί με κοστούμια και γραβάτες, με καπέλα και σάλια, όμηροι του σαδισμού των φωτογράφων. Και αυτος, το θύμα του γάμου, με γραβάτα και μανσέτες, μαύρο σακάκι και πονεμένο πρόσωπο απολαμβάνοντας την καλύτερη μέρα της ζωής της. Το πιο σκληρό χτύπημα ήταν οι συγγενείς που ήρθαν από το Μιλάνο ή από την Άνω Ιταλία (ποτέ δεν κατάλαβα αν εννοούσαν την Άνω Ιταλία ή την Άλλη Ιταλία), που κατέβηκαν στον άγριο καύσωνα της Απουλίας, που τριγυρνούσαν με τα μικρά κομψά φορέματά τους σε σύγκριση με τους πιο τραχείς συγγενείς του νότου. Τι όνειρο. Η πιο διαδεδομένη φράση από τον Ιούλιο και τον Αύγουστο ήταν: πεθαίνεις από ζέστη, υπάρχει ζέστη. Πόσο περίεργο, όμως τότε δεν υπήρχε υπερθέρμανση του πλανήτη. 

Αν ήσουν λίγο σαδιστής και ήθελες να απολαύσεις τα βάσανα των άλλων, θα κοιτούσες έξω στον αθλητικό χώρο της πόλης όπου διεξαγόταν το τουρνουά καύσωνα, που και μόνο η αναφορά του σε κάνει να ιδρώνεις. Θα έβλεπες είκοσι πέντε ανθρώπινους πυρσούς μεταξύ των παικτών και του διαιτητικού τρίο να εκτελούν τη μαρτυρική επιχείρηση, να τρέχουν στον ήλιο και με κάθε βολή να πετούν το λίτρο νερό που μόλις είχαν καταπιεί. Αποξηραμένοι, βρωμεροί, γλοιώδεις σαν χέλια. Οι μονομάχοι στο Κολοσσαίο τα πήγαν καλύτερα, το λιοντάρι μερικές φορές πονάει λιγότερο από τον ήλιο. Αυτό ήταν σε μια εποχή που δεν υπήρχε κόκκινη τρομοκρατία στα μέσα ενημέρωσης και στην υγειονομική περίθαλψη για τη Μεγάλη Ζέστη, δεν υπήρχε κλιματική έκτακτη ανάγκη. Εκείνη την εποχή, το καλοκαίρι δεν έκανε ζέστη, υπήρχε μόνο μια ευχάριστη ζεστασιά, ένα απαλό αεράκι…

Marcello Veneziani

https://www-marcelloveneziani-com.translate.goog/articoli/tutto-il-caldo-minuto-per-minuto/?_x_tr_sl=it&_x_tr_tl=el&_x_tr_hl=el&_x_tr_pto=wapp