Το να είσαι σημαίνει να υπερασπίζεσαι τον εαυτό σου - Roberto Pecchioli

Το 2013, ένας Βενετός επιχειρηματίας πυροβόλησε έναν από τους κλέφτες που εισέβαλαν στο σπίτι του μέσα στη νύχτα. Τον τραυματίζει και διαπράττει ένα έγκλημα: μέσα στον καύσωνα, φοβούμενος ίσως τις συνέπειες της νόμιμης υπεράσπισης του εαυτού του, της οικογένειάς του, του σπιτιού του και της περιουσίας του που απέκτησε με τη δουλειά, βάζει τον Αλβανό εγκληματία στο αυτοκίνητο και τον εγκαταλείπει ένα χιλιόμετρο από το σπίτι του, όπου στη συνέχεια διασώζεται από περαστικό. Το τσεκούρι του νόμου πέφτει πάνω του με όλη τη σκληρότητα του κόσμου αντίστροφα: καταδικάζεται σε σχεδόν πέντε χρόνια φυλάκιση για απόπειρα ανθρωποκτονίας. Μετά από μια ατελείωτη δικαστική οδύσσεια συλλαμβάνεται και η οικογένειά του χάνει τα προς το ζην.

Τον Νοέμβριο του 2021, η σύζυγός του ζήτησε χάρη, η οποία απορρίφθηκε από τον Πρόεδρο Mattarella μετά από είκοσι δύο μήνες. Στόν ληστή, ο οποίος είχε εξαφανιστεί, επιβλήθηκε μικρότερη ποινή από τη δική του - τρία χρόνια και οκτώ μήνες - και δεν εξέτισε ούτε μια μέρα. Έλαβε χρηματική αποζημίωση από τον άνδρα του οποίου είχε εισβάλει στο σπίτι (κερατάς καί δαρμένος...), δεν εμφανίστηκε στη δίκη για ψευδομαρτυρία σχετικά με την ταυτότητα των συνεργών του και ξέφυγε με βάση την την πρόσφατη ποινική μεταρρύθμιση Καρτάμπια. Πολλά σοβαρά εγκλήματα - συμπεριλαμβανομένης της κλοπής και της ψευδορκίας - δεν διώκονται πλέον αυτεπαγγέλτως, αλλά μόνο κατόπιν καταγγελίας/μήνυσης.

Η κρίση για τα γεγονότα εξαρτάται από τον αναγνώστη. Δεν σχολιάζουμε την απόφαση απόρριψης της χάρης. Στό δημοκρατικό βασίλειο, η κρίση σχετικά με τις πράξεις ή τα λόγια του προέδρου σάς εκθέτει σε συνέπειες. Σίγουρα χρειάζεται μια ηθική εξέγερση, όχι απλώς μια βαθιά τροποποίηση των ποινικών νόμων, παιδιά μιας τρελής και αντίστροφης εποχής, ξεκινώντας από το φυσικό δικαίωμα στην αυτοάμυνα. Για τον Ισπανό συγγραφέα και ποιητή Ramiro De Maeztu «Tο να είσαι σημαίνει να υπερασπίζεσαι τον εαυτό σου». Δηλαδή, η διασφάλιση της ζωής και η προστασία της είναι το πρώτο και πιο προφανές ανθρώπινο δικαίωμα, το οποίο δεν μπορεί να αρνηθεί, να περιοριστεί ή να εκχωρηθεί, ούτε καν στο Δημόσιο. Το να είσαι σημαίνει να υπερασπίζεσαι τον εαυτό σου και για τις κοινότητες και τα έθνη. Δύσκολο αν η είσοδος στο έδαφος ορδών νεαρών αρσενικών από την Αφρική όχι μόνο δεν αντιτίθεται, αλλά απαγορεύεται να την αποκαλούμε με το όνομά της, εισβολή. Μόλις καταρριφθούν οι ηθικές, ψυχολογικές και λεκτικές άμυνες, το παιχνίδι τελειώνει.

Στον ανάποδο κόσμο που μας έτυχε στή μοίρα μας [ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ Ο ΑΛΛΟΣ], το είναι δεν σημαίνει πλέον υπεράσπιση του εαυτού σου και τα δικαιώματα δεν περιλαμβάνουν πλέον τη ζωή, την ασφάλεια, την υπεράσπιση του εαυτού σου, της οικογένειας, των υπαρχόντων σου. Αρκετοί είναι μάλιστα ικανοποιημένοι με αυτό: μετουσιώθηκαν, υποβλήθηκαν σε έναν πολιτισμικό βομβαρδισμό που έχει εξαλείψει την υπερηφάνεια, την αίσθηση του ανήκειν, την ταυτότητα, το καθήκον - σημείο τιμής, πάντα από αμνημονεύτων χρόνων - να υπερασπιστούμε αυτό που είναι δικό μας. Στην περίπτωση του εγκλήματος, οι κυβερνήσεις όλων των κατευθύνσεων μάς λένε ότι το φαινόμενο δεν είναι σοβαρό, ότι η δική μας είναι μια εσφαλμένη αντίληψη ανασφάλειας που τροφοδοτείται από παράλογους φόβους που διαδίδονται έντεχνα. Το είπαν αυτό στις γυναίκες που δέχθηκαν επίθεση, στους εκφοβισμένους ελεγκτές των μέσων μαζικής μεταφοράς, στους ηλικιωμένους που τους έκλεψαν τις συντάξεις, σε εκείνους που φοβούνται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους σε γειτονιές που δεν είναι πια δικές τους, οι οποίες έχουν στραφεί στο έγκλημα ή στην εθνοτική υποκατάσταση, άλλη μια έννοια που αρνούνται, σαν να έβλεπαν τα μάτια μας πυρσούς αντί για λαμπιόνια.

Συνέπεια είναι να κυριαρχούν οι πολυεθνικές συμμορίες, ενώ όσοι δέχθηκαν επίθεση στο σπίτι τους ή στις νόμιμες δουλειές τους, και τόλμησαν να αμυνθούν, δικάζονται, καταστρέφονται, ακόμη και καταγγέλλονται από εγκληματίες για να λάβουν αποζημίωση, σαν να ήταν ο άτυχος που είχε εισβάλει στην ιδιοκτησία και στην οικογένεια άλλου. Στο αμερικανικό Σύνταγμα υπάρχει μια αρχή που συμμεριζόμαστε, αυτή της δεύτερης τροποποίησης: «καθώς είναι απαραίτητη μια καλά οργανωμένη πολιτοφυλακή, για την ασφάλεια ενός ελεύθερου κράτους, το δικαίωμα των πολιτών να κρατούν και να φέρουν όπλα δεν πρέπει να παραβιάζεται». Επηρεάστηκε φυσικά από την ιδρυτική στιγμή του έθνους, αλλά αναγνώρισε ότι δεν είναι κανείς πλήρης πολίτης εάν δεν συμμετέχει άμεσα στους θεσμούς, ένας εκ των οποίων είναι η «πολιτοφυλακή», ή η ένοπλη υπεράσπιση του εαυτού του και τού κράτους.

Η προστασία του εαυτού σας, των αγαπημένων σας προσώπων, του πιο αγαπημένου σας υλικού, του σπιτιού σας, είναι η προϋπόθεση για την οικοδόμηση μιας κοινότητας. Η απώλεια του ηθικού σθένους κάνει τους δασκάλους της κόκκινης πένας να λένε ότι έτσι τρέφεται η Άγρια Δύση, μια έκφραση χαζοχαρούμενη και χωρίς νόημα. Ποιος διαδίδει τη βία, ο πολίτης που - κοπιαστικά και αφού ξεπεράσει κάθε είδους γραφειοκρατικά εμπόδια - κρατά νόμιμα ένα όπλο ή οι συμμορίες που απειλούν, ληστεύουν, σκοτώνουν, οπλίζονται παράνομα; Ποιος παραβιάζει σπίτια και τρομοκρατεί φιλήσυχους ανθρώπους - συμπεριλαμβανομένων των παιδιών - οι επαγγελματίες εγκληματίες ή αυτοί που υπερασπίζονται τον εαυτό τους;

Ωστόσο, για μια συγκεκριμένη κουλτούρα, όποιος εξοπλίζεται με ένα όπλο για αμυντική αναγκαιότητα στήν απουσία «νόμιμης» εξουσίας είναι ένας πιθανός δολοφόνος, ένας δομικός δήμιος καθώς προστατεύει αυτό που θεωρεί δικό του: ζωή, παιδιά, οικογένεια, σπίτι, εργασία. Αυτό σκέφτεται η «καλοπροαίρετη» σκέψη, έτοιμη να βρει ελαφρυντικές περιστάσεις, εξαιρέσεις, προγονικές αδικίες, συλλογικές ενοχές στις δραστηριότητες όσων διαπράττουν εγκλήματα. Η ύπαρξη του Κράτους προϋποθέτει την αποκλειστικότητα στη χρήση βίας, το μονοπώλιο της νόμιμης βίας. Προϋποθέτει επίσης ότι η εξουσία μπορεί να προστατεύει τις ζωές και τα συμφέροντα των μελών της κοινωνίας, παίρνοντας αποφασιστικά το μέρος ειρηνικών, σκληρά εργαζόμενων ανθρώπων, εκείνων που κάποτε ονομάζονταν καλοί άνθρωποι.

Ένα κράτος που δεν ελέγχει την επικράτεια και επιτρέπει τα όπλα να βρίσκονται στα χέρια των απατεώνων δεν μπορεί να διώκει αυτούς που αναγκάζονται να αμυνθούν. Εάν επιτρέπει σε συμμορίες κλεφτών ή ληστών να απαιτούν ακόμη και αποζημίωση για τη ζημιά που υπέστησαν, η Άγρια Δύση είναι ο νόμος. Η αυτοάμυνα εξετάζεται σε κάθε νομικό κώδικα, ένα φυσικό δικαίωμα που αναγνωρίζεται από κάθε θρησκεία. Είναι σωστό να τιμωρούνται οι υπερβολές της. Πρέπει να προσπαθήσω να καταλάβω αν η αντίδρασή μου είναι ανάλογη με την παράβαση, αλλά πώς το ξέρω αυτό, μπροστά σε κάποιον που μπαίνει στο σπίτι μου ή στο μαγαζί όπου κερδίζω το ψωμί μου για να με ληστέψει ή να με κλέψει;

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ήταν αναπόφευκτο να τιμωρηθεί η αποφυγή βοήθειας, αλλά ποια ήταν η ψυχική κατάσταση του ατόμου που δέχτηκε επίθεση; Ακόμη και σε αυτό το θέμα, υπάρχει σαφής ασυμφωνία μεταξύ της κοινής λογικής και του νόμου. Το θέμα είναι καθοριστικό: οι δημοκρατίες δικαίως υπερηφανεύονται για το «κράτος δικαίου», την απρόσωπη και δεσμευτική δύναμη του γραπτού κανόνα. Οι νόμοι, ωστόσο, πρέπει να είναι «δίκαιοι», όχι απλώς να εκδίδονται σύμφωνα με τις διαδικασίες. Πρέπει να υπερασπίζονται τους αδύναμους, όχι τον νταή ή τον παραβάτη και δεν μπορούν να αφεθούν στην ερμηνεία μιας κάστας επαγγελματιών νομικών. Ήταν ο Άνταμ Σμιθ, ο σεβαστός δάσκαλος του φιλελευθερισμού, που θεώρησε ότι οι κανόνες πρέπει να είναι σαφείς, κατανοητοί στον απλό άνθρωπο.

Η νόμιμη άμυνα - ως ανθρώπινο δικαίωμα - δεν μπορεί να απαγορεύεται ή να περιορίζεται, παρά μόνο με σαφή δυσαναλογία μεταξύ επίθεσης και άμυνας. Με τη σειρά του, το μονοπώλιο της νόμιμης δύναμης του Κράτους δεν μπορεί να γίνει ένας ακόμη τρόπος για να αποδυναμωθεί το αίσθημα ευθύνης του καθενός απέναντι στον εαυτό του και στην κοινότητα. Μπροστά στην αδικία και τη βία, πρέπει να παρέμβω, στο μέτρο του δυνατού. Είναι υποχρεωτικό ηθικό καθήκον. Αν χρειαστεί, αν αφορά την οικογένειά μου, τη δουλειά μου, την επιβίωση της κοινότητάς μου, με κίνδυνο της ζωής μου. Όλες οι προηγούμενες γενιές το γνώριζαν - λίγο πολύ ενστικτωδώς. Αυτή η αρχή εξαλείφεται καθημερινά αλλάζοντας τον τρόπο ζωής μας, τροφοδοτώντας παράλογα συναισθήματα ενοχής, διαδίδοντας μια έννοια νομιμότητας που απέχει ολοένα και περισσότερο από αυτήν της δικαιοσύνης. Η κυρίαρχη κουλτούρα θεωρεί κάθε εκδήλωση ηθικής αντίστασης και αυτοάμυνας κακό, ελάττωμα που πρέπει να επανεκπαιδευτεί, χαρακτηρίζεται ως βία ή προσκόλληση σε μοντέλα του «σκοτεινού» παρελθόντος. Οι κακοί το ξέρουν αυτό και ενεργούν ανάλογα: δεν έχουν αισθήματα ενοχής, δεν τους νοιάζει η «νέα» κουλτούρα παρά μόνο να αρπάξουν τις ευκαιρίες που τους προσφέρει, γνωρίζοντας ότι θα πληρώσουν πολύ χαμηλότερο τίμημα για το κακό που διαπράχθηκε. Ο δίκαιος, ο έντιμος, ζει με ενδοιασμούς και ηθικούς δισταγμούς. Ο ανταγωνισμός είναι άνισος εάν το κράτος δικαίου δεν βαθμολογεί καν με το να τίθεται στο πλευρό του. 

Φοβόμαστε ότι η ενόχληση από την επιθυμία να υπερασπιστεί κανείς τον εαυτό του είναι ένα όριο της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, η οποία καταλήγει πάντα να αναθέτει σέ άλλους[αντιπροσώπους] πράξεις και ευθύνες, δημιουργώντας αδιαφορία. Ποιος, αν όχι ο πατέρας και η μητέρα, είναι υπεύθυνοι για την εκπαίδευση των παιδιών, για τη μετάδοση κοινωνικών και ηθικών αξιών, ποιος, αν όχι ο απαξιωμένος πρώην οικογενειάρχης, έχει το καθήκον -και το δικαίωμα- να προστατεύει τους ανθρώπους του και τόν καρπό του κόπου του;

Αν η δημόσια διάσταση, ο νόμος και η κάστα όσων τον ερμηνεύουν στα όρια ενός γραφείου, προστατευμένοι από τον κίνδυνο, γεμάτοι αλαζονεία και ενίοτε ιδεολογία, είναι στην πραγματικότητα με το μέρος των αχρείων, η επιλογή είναι αναγκαστική. Είτε αποδεχόμαστε την κατάσταση, καταλήγοντας σίγουρα, ανυπεράσπιστα πιθανά θύματα (ενίοτε επικροτώντας τους εκτελεστές) είτε αποδεχόμαστε την πρόκληση και αναγκάζουμε την πολιτική να τροποποιήσει τους κώδικες στο κομμάτι που - πέρα ​​από τις σωστές εγγυήσεις - ευνοεί την αταξία, την κατάχρηση εξουσίας, τη βία. Διαφορετικά, καθίσταται αναγκαία η προσφυγή σε ένα άλλο καταπατημένο φυσικό δικαίωμα, το δικαίωμα της αντίστασης που περιλαμβάνει την αυτοάμυνα.

Όποιος κάνει τον εαυτό του πρόβατο, τον τρώει ο λύκος. Ωστόσο, όταν ο λύκος έχει δίκιο, σημαίνει ότι κάτι σοβαρό έχει συμβεί. Το μονοπώλιο της «νόμιμης» δύναμης ισχύει όσο υπερασπίζεται το θύμα. Γίνεται αφηρημένη αρχή εάν δεν ξέρει πώς ή δεν θέλει να ενεργήσει. Ένα ψέμα όταν τα αποτελέσματά της επηρεάζουν αυτούς που ήδη υφίστανται αδικία, ληστεία, εκφοβισμό. Σε μια κοινότητα ενωμένη γύρω από κοινές αρχές, το πρόβλημα δεν θα προέκυπτε: κανείς - πολύ περισσότερο οι διερμηνείς του νόμου - δεν θα είχε αμφιβολίες για τη νόμιμη υπεράσπιση και κανένας ληστής δεν θα είχε την τάση - υποστηριζόμενος από την ερμηνεία ορισμένων κανόνων - να απαιτήσει αποζημίωση από το θύμα. Δεν μπορούμε να παραμείνουμε ουδέτεροι. Δεν μπορείς να κρυφτείς ή να το αφήσεις να συμβεί. Το ηθικό σθένος και το θάρρος παραμένουν αρετές, ειδικά όταν διακυβεύεται όποιος αγαπάμε και ό,τι είναι νόμιμα δικό μας. Κανείς δεν μπορεί να το απαλλοτριώσει κρυμμένο πίσω από τις πτυχές των κωδίκων και των προπετασμάτων καπνού. Ούτε πρέπει να εκπλαγούμε αν το βιβλίο του στρατηγού Vannacci γίνει εκδοτική επιτυχία. Η εξέγερση της κοινής λογικής ενάντια στην αντιστροφή του κόσμου.

Ο Αντόνιο Γκράμσι είχε δίκιο το 1917. «Μισώ τους αδιάφορους. Πιστεύω ότι η ζωή πρέπει να σημαίνει να είσαι παρτιζάνος. Όποιος ζει αληθινά δεν μπορεί παρά να είναι πολίτης και παρτιζάνος. Η αδιαφορία είναι απάθεια, είναι παρασιτισμός, είναι δειλία, δεν είναι ζωή. (…) Αυτό που συμβαίνει, το κακό που πλήττει όλους, συμβαίνει επειδή η μάζα των ανθρώπων παραιτείται από τη θέλησή της, επιτρέπει τη δημοσίευση νόμων που μόνο η εξέγερση μπορεί να καταργήσει, επιτρέπει σε ανθρώπους να έρθουν στην εξουσία που μόνο μια ανταρσία μπορεί στη συνέχεια να ανατρέψει. Μεταξύ απουσίας και αδιαφορίας, λίγα χέρια, που δεν επιβλέπονται από κανέναν έλεγχο, υφαίνουν τον ιστό της συλλογικής ζωής και οι μάζες τον αγνοούν, γιατί δεν τους νοιάζει. Και μετά μοιάζει να είναι η μοίρα που κατακλύζει τα πάντα και τους πάντες, φαίνεται ότι η ιστορία δεν είναι τίποτα άλλο από ένα τεράστιο φυσικό φαινόμενο, μια έκρηξη, ένας σεισμός του οποίου γίνονται θύματα όλοι, όσοι το ήθελαν και όσοι δεν τον ήθελαν, αυτοί που γνώριζαν και αυτοί που δεν γνώριζαν, αυτοί που είχαν δραστηριοποιηθεί και αυτοί που αδιαφορούσαν. Κάποιοι κλαψουρίζουν αξιολύπητα, άλλοι βρίζουν άσεμνα, αλλά κανένας ή λίγοι αναρωτιούνται: αν είχα κάνει κι εγώ το καθήκον μου, αν προσπαθούσα να διεκδικήσω τη θέλησή μου, θα είχε συμβεί αυτό που συνέβη;»

Peccioli: Το να είσαι σημαίνει να υπερασπίζεσαι τον εαυτό σου. (www-maurizioblondet-it.translate.goog)