από τον Silvio Brachetta (18-09-2023)
Ο Αρχιεπίσκοπος Βίκτορ Μανουέλ Φερνάντεζ, επόμενος έπαρχος του Δικαστικού για το δόγμα της πίστης, παραχώρησε συνέντευξη στον Ιησουίτη Αντόνιο Σπαντάρο, στην οποία - μεταξύ διαφόρων θεμάτων - πρότεινε την "πρωτοκαθεδρία της φιλανθρωπίας", το «πρωτείο τού ελέους» (τής αγάπης ενσαρκωμένης στήν φιλανθρωπία) στη θεολογία και την «ανανέωση της ηθικής». Συνολικά αδύναμα επιχειρήματα, που καλύπτονται ήδη από το Παρατηρητήριο, τα οποία αποτελούν κατά κάποιο τρόπο την κορύφωση του θεολογικού προοδευτισμού του εικοστού αιώνα.
Όσον αφορά την πρωτοκαθεδρία της φιλανθρωπίας, ο Fernández αναζητά την απόδειξη απευθείας στον «ύμνο στην αγάπη» του Αγίου Παύλου (1Κορ 13, 1-13). Ο αρχιεπίσκοπος έχει δίκιο όταν αξιολογεί την πρωτοκαθεδρία της φιλανθρωπίας σε σχέση με την ανθρώπινη επιστήμη, τη γνώση και ακόμη και με σεβασμό στα δώρα της χάρης του Θεού. Και όχι μόνο αυτό, αλλά παρόλο που ο Fernández δεν το αναφέρει στη συνέντευξη, η φιλανθρωπία έχει επίσης την πρωτοκαθεδρία έναντι της πίστης και της ελπίδας, σύμφωνα με τον Άγιο Παύλο, ο οποίος κλείνει τον ύμνο με τα εξής λόγια: «Αυτά, λοιπόν, είναι τα τρία που μένουν: πίστη, ελπίδα και αγάπη, αλλά το μεγαλύτερο από όλα είναι η αγάπη!
Όλα αυτά όμως δεν σημαίνουν ότι η φιλανθρωπία έχει απόλυτη πρωτοκαθεδρία, γιατί ο αρχιεπίσκοπος ξεχνά να αναλογιστεί την αλήθεια, παρόλο που αυτή υπάρχει στον ύμνο του Αγίου Παύλου. Η φιλανθρωπία έχει την πρωτοκαθεδρία έναντι των καρδιακών και διανοητικών αρετών και έναντι των δύο άλλων θεολογικών αρετών (πίστης και ελπίδας), αλλά όχι της αλήθειας, προς την οποία φαίνεται να έχει, στον Παυλικό ύμνο, ισότιμη σχέση. Στην πραγματικότητα, η αγάπη, τό έλεος – γράφει ο Άγιος Παύλος – «χαράζεται στην αλήθεια» (“congaudet autem veritati”). Congaude, δηλαδή "χαίρονται μαζί".
Η ισότητα μεταξύ αγάπης (φιλανθρωπίας) και αλήθειας γίνεται καλύτερα κατανοητή αν αναφερθεί στο μυστήριο της Αγίας Τριάδας, όπου ο Υιός είναι η αλήθεια (κατά ιδιοποίηση) και το Άγιο Πνεύμα είναι αγάπη (πάντα κατά ιδιοποίηση). Παρόλο όμως που είναι της ίδιας ουσίας (του Θεού), το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται από τον Υιό (όπως και από τον Πατέρα) και όχι το αντίστροφο: αυτό δεν μπορεί να μην έχει σχέση με τη σχέση αλήθειας και αγάπης (φιλανθρωπίας).
Η πρώτη φιλανθρωπία, σύμφωνα με τον μακαριστό Τζάκομο (Ιάκωβο) Αλμπεριόνε, είναι προς την αλήθεια: «Δώστε σε όλους την αγάπη της αλήθειας, τη φιλανθρωπία της αλήθειας», είπε. Είναι πάλι ο Άγιος Παύλος που μας προτρέπει να ζούμε στο «veritas in caritate», «κατά την αλήθεια στην αγάπη» (Εφ 4, 15). Ζώντας στό έλεος, σίγουρα, αλλά σύμφωνα με την αλήθεια, η οποία σε αυτή την άλλη επιστολή του Παύλου φαίνεται να έχει τό πρωτείο.
Ο Antonio Spadaro θέτει στη συνέχεια μια περίεργη ερώτηση: «Εν ολίγοις, μια ηθική που περιορίζεται στην εκπλήρωση των εντολών δεν θα ανταποκρινόταν σε αυτή τη δυναμική [της φιλανθρωπίας];». Και ο Fernández απαντά εν κρυπτώ και σιωπηλά: «Απολύτως όχι».
Το παράξενο βρίσκεται στο γεγονός ότι η χριστιανική ηθική δεν υπήρξε ποτέ «ηθική ανηγμένη στην εκπλήρωση των εντολών». Ο Δεκάλογος, το καλό και το κακό, η ανταμοιβή, η τιμωρία, οι αρετές, η κρίση, η αξία,η συγχώρεση και το έλεος λαμβάνονταν πάντα υπόψη - στη θεολογία και στο Μagistero. Σε τι ακριβώς θα έπρεπε να συνίσταται αυτή η ανανέωση της ηθικής, που ζήτησε -τελευταία με χρονολογική σειρά- ο Fernández;
Μήπως δεν συνίσταται ίσως στην πρόταση τού πρωτείου της φιλανθρωπίας καί τού ελέους, αλλά στην καταστροφή των εντολών; [ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΜΑΡΤΙΑ, ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ] Ο Fernández, μάλιστα, στη συνέντευξη υπερασπίζεται ξεκάθαρα το κεφάλαιο VIII του Amoris laetitia (αποστολική προτροπή του Πάπα Φραγκίσκου) στην ερμηνεία που δίνουν οι Αργεντινοί επίσκοποι: είναι νόμιμο, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να δίνονται τα μυστήρια σε διαζευγμένους και ξαναπαντρεμένους. . Και δηλώνει μαζί με τον Πάπα ότι «δεν υπάρχουν άλλες ερμηνείες».
Το εννοιολογικό πλαίσιο του αρχιεπισκόπου δεν στέκεται, ειδικά στην περιγραφή της φύσης του ελέους. Ο Fernández παραθέτει κατάλληλα τον Άγιο Θωμά τον Ακινάτη, ο οποίος υποστηρίζει την ιδιαιτερότητα του ελέους ως «κορυφής των αρετών» ( S.Th. II-II, q. 30, a. 4). Και, μάλιστα, το έλεος είναι η μεγαλύτερη αρετή στον Θεό (εννοείται ότι ο Θεός δεν έχει αρετή, αλλά είναι αρετή), σύμφωνα με τον Ακινάτη. Στον άνθρωπο μπορεί να είναι το μεγαλύτερο, αν αναφέρεται στο κατώτερο, αλλά μπορεί να μην είναι έτσι αν αναφέρεται στον ανώτερο: αν η αναφορά του ανθρώπου είναι ο Θεός, είναι η αγάπη που είναι μεγαλύτερη από το έλεος.
Εκτός από αυτό, όμως, ο Fernández έχει δίκιο: ο Άγιος Θωμάς γράφει ότι, «μεταξύ όλων των αρετών που αφορούν τον πλησίον, η πρώτη είναι το έλεος και η πράξη του είναι η πιο εξαιρετική» (ibid. ) . Αλλά το ερώτημα είναι άλλο: η αλήθεια δεν είναι αρετή. δεν μπορεί να συγκριθεί με το έλεος όπως είναι οι αρετές. Η ειλικρίνεια μπορεί να είναι αρετή, αλλά όχι η αλήθεια ως τέτοια. Η αλήθεια, από μόνη της, είναι ο διακριτικός παράγοντας των πάντων και, επομένως, και των αρετών.
Με άλλα λόγια, είναι αλήθεια ότι υποστηρίζουμε την ανωτερότητα του ελέους έναντι άλλων αρετών (συμπεριλαμβανομένης της δικαιοσύνης), αλλά δεν μπορεί να υπάρξει σύγκριση σε σχέση με την αλήθεια. Στην πραγματικότητα, είναι η αλήθεια που περιγράφει τι είναι ή δεν είναι η αρετή. Η αλήθεια είναι θεμελιώδης για τις αρετές. Αυτή η πτυχή αγνοείται εντελώς από τον Fernández και θεολόγους παρόμοιους με αυτόν.
Εξ ου και η παρανόηση της σύγχρονης και της μοντέρνας θεολογίας: η δικαιοσύνη συγχέεται με την αλήθεια που βρίσκεται στη δικαιοσύνη και το έλεος τοποθετείται στην κεφαλή των πάντων, συμπεριλαμβανομένης της αλήθειας. Αυτός ο τρόπος πορείας, έστω και με άριστες προθέσεις, οδηγεί στην πεποίθηση ότι το έλεος κυριαρχεί και ακυρώνει τη δικαιοσύνη, όπως στην πραγματικότητα συμβαίνει στην περίπτωση των διαζευγμένων και των ξαναπαντρεμένων. Αν και ακούσια ίσως, υποτίθεται η αποδυνάμωση του Νόμου και των εντολών, ενώ αναγνωρίζεται η ισχύς τους στα λόγια.
Αν η αλήθεια δεν ήταν πρωταρχική, το δικαίωμα της δικαιοσύνης θα ήταν νεκρό, κυριαρχούμενο από το έλεος. Και όντως είναι υπερεκτιμημένο, αλλά ως αρετή, όχι μπροστά στην αλήθεια. Ο Άγιος Bonaventure of Bagnoregio, τον οποίο και ο Fernández τοποθετεί στους αγαπημένους του συγγραφείς, τοποθετεί τον Ιησού Χριστό – τον Λόγο – ως μέσο μεταξύ του Πατέρα και του Αγίου Πνεύματος, δηλαδή ως διαχωριστική γραμμή. Είναι επίσης αλήθεια ότι οι έννοιες της αλήθειας, της φιλανθρωπίας, του τρόπου, της ζωής ή της δύναμης είναι εφαρμόσιμες σε καθένα από τα τρία θεϊκά Πρόσωπα, αλλά, ως ιδιοποίηση, η αλήθεια ανήκει μόνο στον Υιό, ο οποίος βρίσκεται στο κέντρο ( μέσο ).
Επιπλέον, η προοδευτική θεολογία δεν θεωρεί ότι, αν και τα τρία πρόσωπα είναι ίσα στη θεότητα, το δεύτερο (ο Υιός) προηγείται του τρίτου (το Άγιο Πνεύμα) ως προς την πομπή (όχι με χρονική έννοια), όπως και το πρώτο. (ο Πατέρας) είναι θεμελιώδης όσον αφορά τη δημιουργία και την έμπνευση. Αυτές οι αλήθειες δεν μπορούν να διαψευστούν γιατί είναι δόγμα της Εκκλησίας.
Αλλά ακόμα και μόνο όταν ασχολούμαστε με το έλεος, υπάρχει ένα επιπλέον στοιχείο παρεξήγησης. Ανάμεσα στα έργα του πνευματικού ελέους, υπάρχουν τρία που σχετίζονται με την αλήθεια, τα οποία αναφέρονται πρώτα: «συμβουλεύω τους αμφίβολους, διδάσκω τους αδαείς, νουθετώ τους αμαρτωλούς». Έπειτα υπάρχουν όλα τα άλλα έργα: συγχώρεση, υπομονή, προσευχή, σίτιση, σβήσιμο της δίψας, ένδυση, διαμονή, επίσκεψη και ταφή. Αλλά τα τρία πρώτα – αξίζει να επαναλάβουμε – αφορούν την αλήθεια.
(πηγή: vanthuanobservatory.com )
Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον.
Α Κορ. 13,2 καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ μυστήρια πάντα καὶ πᾶσαν τὴν γνῶσιν, καὶ ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν, ὥστε ὄρη μεθιστάνειν, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδέν εἰμι.
Α Κορ. 13,3 καὶ ἐὰν ψωμίσω πάντα τὰ ὑπάρχοντά μου, καὶ ἐὰν παραδῶ τὸ σῶμά μου ἵνα καυθήσωμαι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδὲν ὠφελοῦμαι.
Α Κορ. 13,4 Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται, ἡ ἀγάπη οὐ ζηλοῖ, ἡ ἀγάπη οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται,
Α Κορ. 13,5 οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς, οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν,
Α Κορ. 13,6 οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ·
Α Κορ. 13,7 πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει.
Α Κορ. 13,8 ἡ ἀγάπη οὐδέποτε ἐκπίπτει. εἴτε δὲ προφητεῖαι, καταργηθήσονται· εἴτε γλῶσσαι, παύσονται· εἴτε γνῶσις, καταργηθήσεται.
Α Κορ. 13,9 ἐκ μέρους δὲ γινώσκομεν καὶ ἐκ μέρους προφητεύομεν·
Α Κορ. 13,10 ὅταν δὲ ἔλθῃ τὸ τέλειον, τότε τὸ ἐκ μέρους καταργηθήσεται.
Α Κορ. 13,11 ὅτε ἤμην νήπιος, ὡς νήπιος ἐλάλουν, ὡς νήπιος ἐφρόνουν, ὡς νήπιος ἐλογιζόμην· ὅτε δὲ γέγονα ἀνήρ, κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου.
Α Κορ. 13,12 βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι᾿ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι, τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον· ἄρτι γινώσκω ἐκ μέρους, τότε δὲ ἐπιγνώσομαι καθὼς καὶ ἐπεγνώσθην.
Α Κορ. 13,13 νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη.
(Εφ 4, 15)
ἵνα μηκέτι ὦμεν νήπιοι, κλυδωνιζόμενοι καὶ περιφερόμενοι παντὶ ἀνέμῳ τῆς διδασκαλίας, ἐν τῇ κυβείᾳ τῶν ἀνθρώπων, ἐν πανουργίᾳ πρὸς τὴν μεθοδείαν τῆς πλάνης,
Εφ. 4,14 Δια να μη είμεθα πλέον νήπιοι από απόψεως πνευματικής, άστατοι σαν τα κύματα τρικυμισμένης θαλάσσης, που ανεβοκατεβαίνουν και ωθούνται εδώ κι' εκεί από την φοράν των ανέμων. Αυτήν δε την ακαταστασίαν την προκαλεί σαν ορμητικός άνεμος η δολία απάτη της υπούλου διδασκαλίας των πλανεμένων ανθρώπων, οι οποίοι με πανουργίαν χρησιμοποιούν τεχνάσματα, δια να διαδώσουν την πλάνην των.
Εφ. 4,15 ἀληθεύοντες δὲ ἐν ἀγάπῃ αὐξήσωμεν εἰς αὐτὸν τὰ πάντα, ὅς ἐστιν ἡ κεφαλή, ὁ Χριστός,
Fernandez e la sua (a)teologia (im)morale – Il fumo di Satana (wordpress.com)
Από την συζήτηση που ακολούθησε την εισήγηση του π. Νικολάου Λουδοβίκου «Η Ελλάδα ως Ανατολή της Δύσης και ως Δύση της Ανατολής: Ο Ρικαίρ, ο Ντούγκιν κι εμείς»
ΑΣ ΞΑΝΑΚΟΥΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΚΟΥΓΟΝΤΑΙ ΑΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΤΑ. ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΚΑΤΑΛΗΓΟΥΝ ΚΑΚΟΔΟΞΙΕΣ ΚΑΙ ΥΒΡΕΙΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΧΑΡΗΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ.
ΜΟΝΟΝ ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΕΧΟΥΝ ΓΝΩΡΙΣΕΙ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ, ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΒΛΕΠΟΥΝ ΤΗΝ ΑΜΑΡΤΙΑ, ΠΟΣΟ ΑΜΑΡΤΩΛΟΙ ΕΙΝΑΙ, ΤΟΣΟ ΩΣΤΕ ΟΣΟ ΑΥΞΑΝΟΥΝ ΣΤΗΝ ΧΑΡΗ ΤΟΣΟ ΠΙΟ ΒΑΘΕΙΑ ΒΛΕΠΟΥΝ ΤΗΝ ΑΒΥΣΣΟ ΤΗΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΚΑΤΕΧΕΙ.
Ο ΠΑΛΑΙΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΕΙ ΤΗΝ ΑΜΑΡΤΙΑ. ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΧΑΡΗΣ. ΓΙ ΑΥΤΟ ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΚΛΗΣΙ Η ΟΠΟΙΑ ΔΙΝΕΤΑΙ, ΟΠΩΣ ΦΑΝΕΡΩΣΕ Ο ΑΓΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΣΕ ΟΠΟΙΟΝ ΞΕΧΩΡΙΖΕΙ ΚΑΠΩΣ, ΟΠΩΣ ΜΑΣ ΤΟ ΔΙΔΑΞΕ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΥΣ.
Απομαγνητοφώνηση αποσπασμάτων από την ομιλία
0:10-4:00
Ερώτηση:
Απ’ όσο έχω καταλάβει, το ζήτημα της ενότητας της Εκκλησίας είναι καίριο για τον Χριστιανισμό. Το καταλαβαίνω μέσα από το Ευαγγέλιο και τους πατέρες της Εκκλησίας. Η σκέψη η δική μου είναι η εξής: θα μπορούσε μια διαταραχή στην ενότητα της Εκκλησίας να δημιουργήσει ακόμα και φυσικές καταστροφές;
Απάντηση π. Λουδοβίκος:
Δεν είμαι, δεν είμαι προφήτης, ούτε υιός προφήτου, αλλά η χαμένη ενότητα της Εκκλησίας είναι ένα συνταρακτικό γεγονός αν τυχόν συμβεί. Έτσι. Η ενότητα της Εκκλησίας κατ’ αρχήν είναι ένας τρόπος, είναι ένα γεγονός που συμβαίνει μέσα μου, μέσα στον καθένα από μας, σε κάθε μέλος της, δεν επιβάλλεται απ’ έξω. Δεν είναι ότι υπάρχει ο επίσκοπος και είμαστε ενωμένοι. Είναι το γεγονός ότι το ομοούσιο πραγματώνεται πλέον όχι μόνο στο Θεό, αλλά και σε μένα. Και παρόλο του ότι είναι διαφορετικοί όλοι οι άλλοι δίπλα μου, για μένα είναι όρος της ύπαρξής μου. Είναι αυτό που είπα προηγουμένως, ότι ουσιαστικά η διανομή των δώρων της ύπαρξης μου ολόκληρης και η μετοχή ταυτίζονται ως γεγονότα. Αυτή είναι μεγάλη ανακάλυψη.[ΓΙΝΟΜΑΣΤΕ ΔΗΛ. ΚΑΤΑ ΦΥΣΙΝ ΘΕΟΙ]
Έλεγα προχθές σε κάποιον ότι ο τρόπος της κρίσης, της έσχατης κρίσης, είναι ένα μεγάλο σκάνδαλο. Γιατί ο Θεός φαίνεται σαν να έχει ξεχάσει τελείως οτιδήποτε έχει πει, τα πολλά που έχει πει στην Παλιά και στην Καινή Διαθήκη. Και κάνει ένα είδος κριτική, ένα είδος κρίσης στον άνθρωπο το οποίο είναι συγκλονιστικά μονομερές για μερικούς. Επείνασα και ουκ εδώκατε μοι φαγείν. Τι είναι αυτό; Ελεημοσύνη, διανομή. Έτσι. Εδίψησα και ουκ εποτίσατε με. Τι είναι αυτό; Διανομή. Ελεημοσύνη. Ξένος και ου συνηγάγετε με. Τι είναι αυτό; Διανομή. Γυμνός και ου περιεβάλετε με. Μα έλεος, πες και τιποτ’ άλλο. Λίγο διαλογισμό, λίγο στοχασμό, λίγο αυτό δεν κάναμε κι εμείς; Δεν γίναμε λίγο πιο σοβαροί; Δεν …με τον εαυτό μας και τους άλλους σε κάποιο λίγο πιο υψηλό επίπεδο;
Γιατί αυτό το φοβερό πράγμα και επιμένει; Γιατί Αυτός είναι από τη φύση του έλεος. Και ο Ίδιος κάνει μια τρομακτική κίνηση προς τα σένα, βασικά σου δίνει τον εαυτό Του. Αυτό είναι θέωση. Και θέλει και εσύ να κάνεις το ίδιο. Καταλαβαίνετε; Αυτό είναι η ενότητα. Η ενότητα είναι κάτι, το οποίο όποιος το ανακαλύψει, μπαίνει στην Εκκλησία για τα καλά. Και αρχίζει να το ερωτεύεται αυτό το πράγμα, να το αγαπάει αυτό το πράγμα.[ΜΕΤΟΧΗ, ΕΤΣΙ ΛΕΓΕΤΑΙ] Πραγματικά αυτό έχει να κάνει με την οντολογία. Γι’ αυτό σας λέω, η ενότητα της Εκκλησίας είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Θεός διαμοιράζει τον εαυτό Του στον κόσμο,[ΑΚΤΙΣΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΟΥΣΙΑ ΠΑΡΟΤΙ ΟΥΣΙΩΝΟΥΝ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΥΠΟΣΤΑΣΙΑΖΟΥΝ] και το πως εγώ γίνομαι εικόνα Του με τον ίδιο τρόπο αυτόνε, καταλάβατε. Και αυτά θα τα ανακαλύψει κάποια στιγμή όλος ο κόσμος ξανά, γιατί είναι ξανά προς ανακάλυψη… αλλά ας προσέξουμε, έχει περάσει η εποχή των ηγεμονικών λόγων και των ηγεμονικών λύσεων. Δεν υπάρχει κανένας να σας πει την αλήθεια. Και όποιος ξέρει κάτι από την αλήθεια, ξέρει ότι η διαδικασία της έχει να κάνει με την πράξη της αλήθειας.
Σήμερα έχουμε ανάγκη τρομερή να φανερώσουμε τον εαυτό μας μέσα από τέτοιους τρόπους, ούτως ώστε, όπως έκανε κάποτε η Παναγία. Η Παναγία είναι στο…ασκούσε το ομοούσιο. Θέλησε να βάλει το Θεό στην ιστορία αντί να δώσει δικές της λύσεις. Ήταν πολύ προχωρημένα πράγματα βέβαια. Εντάξει, λέμε τώρα.
Ερώτηση:
Απ’ όσο έχω καταλάβει, το ζήτημα της ενότητας της Εκκλησίας είναι καίριο για τον Χριστιανισμό. Το καταλαβαίνω μέσα από το Ευαγγέλιο και τους πατέρες της Εκκλησίας. Η σκέψη η δική μου είναι η εξής: θα μπορούσε μια διαταραχή στην ενότητα της Εκκλησίας να δημιουργήσει ακόμα και φυσικές καταστροφές;
Απάντηση π. Λουδοβίκος:
Δεν είμαι, δεν είμαι προφήτης, ούτε υιός προφήτου, αλλά η χαμένη ενότητα της Εκκλησίας είναι ένα συνταρακτικό γεγονός αν τυχόν συμβεί. Έτσι. Η ενότητα της Εκκλησίας κατ’ αρχήν είναι ένας τρόπος, είναι ένα γεγονός που συμβαίνει μέσα μου, μέσα στον καθένα από μας, σε κάθε μέλος της, δεν επιβάλλεται απ’ έξω. Δεν είναι ότι υπάρχει ο επίσκοπος και είμαστε ενωμένοι. Είναι το γεγονός ότι το ομοούσιο πραγματώνεται πλέον όχι μόνο στο Θεό, αλλά και σε μένα. Και παρόλο του ότι είναι διαφορετικοί όλοι οι άλλοι δίπλα μου, για μένα είναι όρος της ύπαρξής μου. Είναι αυτό που είπα προηγουμένως, ότι ουσιαστικά η διανομή των δώρων της ύπαρξης μου ολόκληρης και η μετοχή ταυτίζονται ως γεγονότα. Αυτή είναι μεγάλη ανακάλυψη.[ΓΙΝΟΜΑΣΤΕ ΔΗΛ. ΚΑΤΑ ΦΥΣΙΝ ΘΕΟΙ]
Έλεγα προχθές σε κάποιον ότι ο τρόπος της κρίσης, της έσχατης κρίσης, είναι ένα μεγάλο σκάνδαλο. Γιατί ο Θεός φαίνεται σαν να έχει ξεχάσει τελείως οτιδήποτε έχει πει, τα πολλά που έχει πει στην Παλιά και στην Καινή Διαθήκη. Και κάνει ένα είδος κριτική, ένα είδος κρίσης στον άνθρωπο το οποίο είναι συγκλονιστικά μονομερές για μερικούς. Επείνασα και ουκ εδώκατε μοι φαγείν. Τι είναι αυτό; Ελεημοσύνη, διανομή. Έτσι. Εδίψησα και ουκ εποτίσατε με. Τι είναι αυτό; Διανομή. Ελεημοσύνη. Ξένος και ου συνηγάγετε με. Τι είναι αυτό; Διανομή. Γυμνός και ου περιεβάλετε με. Μα έλεος, πες και τιποτ’ άλλο. Λίγο διαλογισμό, λίγο στοχασμό, λίγο αυτό δεν κάναμε κι εμείς; Δεν γίναμε λίγο πιο σοβαροί; Δεν …με τον εαυτό μας και τους άλλους σε κάποιο λίγο πιο υψηλό επίπεδο;
Γιατί αυτό το φοβερό πράγμα και επιμένει; Γιατί Αυτός είναι από τη φύση του έλεος. Και ο Ίδιος κάνει μια τρομακτική κίνηση προς τα σένα, βασικά σου δίνει τον εαυτό Του. Αυτό είναι θέωση. Και θέλει και εσύ να κάνεις το ίδιο. Καταλαβαίνετε; Αυτό είναι η ενότητα. Η ενότητα είναι κάτι, το οποίο όποιος το ανακαλύψει, μπαίνει στην Εκκλησία για τα καλά. Και αρχίζει να το ερωτεύεται αυτό το πράγμα, να το αγαπάει αυτό το πράγμα.[ΜΕΤΟΧΗ, ΕΤΣΙ ΛΕΓΕΤΑΙ] Πραγματικά αυτό έχει να κάνει με την οντολογία. Γι’ αυτό σας λέω, η ενότητα της Εκκλησίας είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Θεός διαμοιράζει τον εαυτό Του στον κόσμο,[ΑΚΤΙΣΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΟΥΣΙΑ ΠΑΡΟΤΙ ΟΥΣΙΩΝΟΥΝ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΥΠΟΣΤΑΣΙΑΖΟΥΝ] και το πως εγώ γίνομαι εικόνα Του με τον ίδιο τρόπο αυτόνε, καταλάβατε. Και αυτά θα τα ανακαλύψει κάποια στιγμή όλος ο κόσμος ξανά, γιατί είναι ξανά προς ανακάλυψη… αλλά ας προσέξουμε, έχει περάσει η εποχή των ηγεμονικών λόγων και των ηγεμονικών λύσεων. Δεν υπάρχει κανένας να σας πει την αλήθεια. Και όποιος ξέρει κάτι από την αλήθεια, ξέρει ότι η διαδικασία της έχει να κάνει με την πράξη της αλήθειας.
Σήμερα έχουμε ανάγκη τρομερή να φανερώσουμε τον εαυτό μας μέσα από τέτοιους τρόπους, ούτως ώστε, όπως έκανε κάποτε η Παναγία. Η Παναγία είναι στο…ασκούσε το ομοούσιο. Θέλησε να βάλει το Θεό στην ιστορία αντί να δώσει δικές της λύσεις. Ήταν πολύ προχωρημένα πράγματα βέβαια. Εντάξει, λέμε τώρα.
8.53..Αυτό που λέμε εκκοπή του θελήματος δεν υπάρχει. Αν κανείς κόψει το θέλημα, θα περιπέσει σε κατάθλιψη. Υπάρχει μόνο εκπαίδευση του θελήματος. Και αυτό που λέμε υπακοή στη μοναστική γλώσσα, είναι η μεταμόρφωση ενός φίλαυτου θελήματος σε φιλάδελφο και φιλόθεο. Γι’ αυτό πρέπει να προσέχουμε τη λέξη εκκοπή, δεν υπάρχει κόψιμο του θελήματος. Γι’ αυτό και όλη η έκτη Οικουμενική Σύνοδος επιμένει ότι το θέλημα καλλιεργείται. …Το θέλημα είναι σωτήριο αν καλλιεργηθεί. Γιατί ξαφνικά μαθαίνω να θέλω για χάρη πολλών…
19.40…και στην κυριολεξία σου καταστρέφει την ελευθερία. Δεν έχεις την ελευθερία να αμαρτήσεις. Ενώ στην Ορθοδοξία, αμαρτία είναι δικαίωμα μου. Ακούτε τι λέω. Είναι το δικαίωμα, το οποίο έχω να αποτυγχάνω, γιατί ενώπιον του Θεού ομολογώ, και ενώπιον της κοινότητας, ότι δεν ξέρω.
Έρχεται ως παρατήρηση: Είναι εύκολα παρεξηγήσιμο αυτό.
Καθόλου εύκολο! Γιατί είμαι πραγματικά ελεύθερος.
….παρατηρήσεις που δεν ξεχωρίζουν ακουστικά
Ακούστε κάτι, ο Απόστολος Παύλος το είπε αυτό. Προσέξτε λέει, είστε ελεύθεροι, αλλά την ελευθερία προσέξτε πως θα την χρησιμοποιήσετε.[ΕΙΠΕ ΕΠΙΣΗΣ ΟΤΙ ΑΛΛΑ ΘΕΛΩ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΚΑΝΩ, ΔΙΟΤΙ ΚΑΤΕΧΟΜΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΕΩΣΦΟΡΟΥ. ΑΥΤΑ ΤΑ ΑΛΛΑ ΠΟΥ ΘΕΛΩ ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ; ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΘΕΜΑ.] Αλλά δεν αίρεται η ελευθερία αυτή. Εάν αρθεί η ελευθερία ο άνθρωπος γίνεται αναγκαστικά σωσμένο ανακυκλωμένο μπουκάλι (και παίρνει το μπουκάλι και το δείχνει). Δεν έχει πλέον καμία δυνατότητα συνεργίας. Τελείωσε η ελευθερία, τελείωσε η συνεργία. Αλλά η συνεργία έχει λάθη. Όπως ένα ζευγάρι μέχρι να μάθει την αγάπη, να συνεργήσει δηλαδή τέλεια, συνεργεί ατελώς. Και καυγαδίζει, και ο καυγάς είναι μια πολύ υγιής κατάσταση μέχρι να μάθουμε την αγάπη. Ναι και ένας καλός οδηγός, ένας πνευματικός, δε θα πει στο ζευγάρι ηθικιστικά, σταματήστε! Ή χωρίστε (προσθέτει η Φλέσσα), αλλά θα τους πει συνεχίστε, γιατί είναι πολύ γόνιμο αυτό, γιατί έχει κατακτήσεις αυτό, γιατί έχει επόμενα βήματα αυτό. Αλλά να ξέρετε αυτό, και το λέω με κάποια αίσθηση πικρίας, το πόσο άγνωστη, σ’ αυτό τον πυρήνα της είναι η Ορθοδοξία, στον τόπο εδώ που γεννήθηκε. Είναι κάτι που προξενεί μελαγχολία. Θα ελευθέρωνε πάρα πολύ τον κόσμο αυτό το πράγμα. Και έρχονται και μας ρωτάνε για την ομοφυλοφιλία κλπ., είναι καλό ή κακό αυτό το πράγμα; Η ίδια η έννοια της αμαρτίας, δεν έχει τίποτα να κάνει με την ηθική. Να άλλη μια δήλωση προκλητική. Δεν έχει τίποτα να κάνει με την ηθική η αμαρτία.[ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΡΠΟΣ ΤΗΣ]
Ο κ. Κοντογιώργης λέει κάτι για την έννοια παραδείσου και κόλασης..
Μα δεν υπάρχει παράδεισος και κόλαση από πλευράς του Θεού.
Ναι αλλά διακινείται ευρέως. Η Ορθοδοξία έχει και την οικονομία.
Ναι, σε ένα πολιτισμό ενοχής, η κόλαση είναι ανάγκη να διακινείται ως μέσο σωφρονισμού. Αλλά αν διαβάσετε την ορθόδοξη παράδοση, θα δείτε ότι ο Θεός ου κολάζει. Αυτά είναι του Αυγουστίνου αυτά. Η κόλαση δεν υπάρχει απ’ την πλευρά του Θεού, η κόλαση είναι που φτιάχνω εγώ. Ο Θεός δεν ξέρει πως να φτιάξει κόλαση, δεν ξέρει πως να κολάζει, ξέρει πως να αγαπάει.[ΙΣΩΣ ΔΕΝ ΣΥΜΦΩΝΗΣΟΥΝ ΟΙ ΕΒΡΑΙΟΙ ΥΠΗΚΟΟΙ ΤΩΝ ΦΑΡΙΣΑΙΩΝ ΠΟΥ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΩΣΑΝ ΚΑΙ ΑΦΑΝΙΣΤΗΚΑΝ] Τίποτ’ άλλο. Και αυτό είναι μια προ αιώνων κατάσταση. Το λένε οι πατέρες αυτό, όχι εγώ. Όταν λέει ο Δαμασκηνός «ο Θεός ου κολάζει, κόλασις Θεού αμεθεξία». Τι έγινε; Έρχεται, γίνεται η ενσάρκωση, σου δίνει την αιώνια ζωή, και σου λέει, από εδώ και πέρα αυτή η αιώνια ζωή δεν είναι για σένα αυτό που νομίζεις. Θέα του Θεού χωρίς μετοχή που το βιώνεις σαν κόλαση, επειδή σου λείπει, τον βλέπεις και σου λείπει, αυτό είναι η κόλαση. Ή θα είναι θέα και μετοχή μαζί.[ΑΛΛΟ Η ΥΙΟΘΕΣΙΑ] Αυτά είναι ξεκαθαρισμένα πράγματα στην πατερική παράδοση. Κανείς δεν διαφωνεί. ..και ο Άγιος Βασίλειος λέει πως παραδέχεται ότι χρησιμοποιεί την κόλαση παιδαγωγικά, αλλά δεν είναι έτσι τα πράγματα. Οι Άγιοι το ξέρουν
19.40…και στην κυριολεξία σου καταστρέφει την ελευθερία. Δεν έχεις την ελευθερία να αμαρτήσεις. Ενώ στην Ορθοδοξία, αμαρτία είναι δικαίωμα μου. Ακούτε τι λέω. Είναι το δικαίωμα, το οποίο έχω να αποτυγχάνω, γιατί ενώπιον του Θεού ομολογώ, και ενώπιον της κοινότητας, ότι δεν ξέρω.
Έρχεται ως παρατήρηση: Είναι εύκολα παρεξηγήσιμο αυτό.
Καθόλου εύκολο! Γιατί είμαι πραγματικά ελεύθερος.
….παρατηρήσεις που δεν ξεχωρίζουν ακουστικά
Ακούστε κάτι, ο Απόστολος Παύλος το είπε αυτό. Προσέξτε λέει, είστε ελεύθεροι, αλλά την ελευθερία προσέξτε πως θα την χρησιμοποιήσετε.[ΕΙΠΕ ΕΠΙΣΗΣ ΟΤΙ ΑΛΛΑ ΘΕΛΩ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΚΑΝΩ, ΔΙΟΤΙ ΚΑΤΕΧΟΜΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΕΩΣΦΟΡΟΥ. ΑΥΤΑ ΤΑ ΑΛΛΑ ΠΟΥ ΘΕΛΩ ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ; ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΘΕΜΑ.] Αλλά δεν αίρεται η ελευθερία αυτή. Εάν αρθεί η ελευθερία ο άνθρωπος γίνεται αναγκαστικά σωσμένο ανακυκλωμένο μπουκάλι (και παίρνει το μπουκάλι και το δείχνει). Δεν έχει πλέον καμία δυνατότητα συνεργίας. Τελείωσε η ελευθερία, τελείωσε η συνεργία. Αλλά η συνεργία έχει λάθη. Όπως ένα ζευγάρι μέχρι να μάθει την αγάπη, να συνεργήσει δηλαδή τέλεια, συνεργεί ατελώς. Και καυγαδίζει, και ο καυγάς είναι μια πολύ υγιής κατάσταση μέχρι να μάθουμε την αγάπη. Ναι και ένας καλός οδηγός, ένας πνευματικός, δε θα πει στο ζευγάρι ηθικιστικά, σταματήστε! Ή χωρίστε (προσθέτει η Φλέσσα), αλλά θα τους πει συνεχίστε, γιατί είναι πολύ γόνιμο αυτό, γιατί έχει κατακτήσεις αυτό, γιατί έχει επόμενα βήματα αυτό. Αλλά να ξέρετε αυτό, και το λέω με κάποια αίσθηση πικρίας, το πόσο άγνωστη, σ’ αυτό τον πυρήνα της είναι η Ορθοδοξία, στον τόπο εδώ που γεννήθηκε. Είναι κάτι που προξενεί μελαγχολία. Θα ελευθέρωνε πάρα πολύ τον κόσμο αυτό το πράγμα. Και έρχονται και μας ρωτάνε για την ομοφυλοφιλία κλπ., είναι καλό ή κακό αυτό το πράγμα; Η ίδια η έννοια της αμαρτίας, δεν έχει τίποτα να κάνει με την ηθική. Να άλλη μια δήλωση προκλητική. Δεν έχει τίποτα να κάνει με την ηθική η αμαρτία.[ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΡΠΟΣ ΤΗΣ]
Ο κ. Κοντογιώργης λέει κάτι για την έννοια παραδείσου και κόλασης..
Μα δεν υπάρχει παράδεισος και κόλαση από πλευράς του Θεού.
Ναι αλλά διακινείται ευρέως. Η Ορθοδοξία έχει και την οικονομία.
Ναι, σε ένα πολιτισμό ενοχής, η κόλαση είναι ανάγκη να διακινείται ως μέσο σωφρονισμού. Αλλά αν διαβάσετε την ορθόδοξη παράδοση, θα δείτε ότι ο Θεός ου κολάζει. Αυτά είναι του Αυγουστίνου αυτά. Η κόλαση δεν υπάρχει απ’ την πλευρά του Θεού, η κόλαση είναι που φτιάχνω εγώ. Ο Θεός δεν ξέρει πως να φτιάξει κόλαση, δεν ξέρει πως να κολάζει, ξέρει πως να αγαπάει.[ΙΣΩΣ ΔΕΝ ΣΥΜΦΩΝΗΣΟΥΝ ΟΙ ΕΒΡΑΙΟΙ ΥΠΗΚΟΟΙ ΤΩΝ ΦΑΡΙΣΑΙΩΝ ΠΟΥ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΩΣΑΝ ΚΑΙ ΑΦΑΝΙΣΤΗΚΑΝ] Τίποτ’ άλλο. Και αυτό είναι μια προ αιώνων κατάσταση. Το λένε οι πατέρες αυτό, όχι εγώ. Όταν λέει ο Δαμασκηνός «ο Θεός ου κολάζει, κόλασις Θεού αμεθεξία». Τι έγινε; Έρχεται, γίνεται η ενσάρκωση, σου δίνει την αιώνια ζωή, και σου λέει, από εδώ και πέρα αυτή η αιώνια ζωή δεν είναι για σένα αυτό που νομίζεις. Θέα του Θεού χωρίς μετοχή που το βιώνεις σαν κόλαση, επειδή σου λείπει, τον βλέπεις και σου λείπει, αυτό είναι η κόλαση. Ή θα είναι θέα και μετοχή μαζί.[ΑΛΛΟ Η ΥΙΟΘΕΣΙΑ] Αυτά είναι ξεκαθαρισμένα πράγματα στην πατερική παράδοση. Κανείς δεν διαφωνεί. ..και ο Άγιος Βασίλειος λέει πως παραδέχεται ότι χρησιμοποιεί την κόλαση παιδαγωγικά, αλλά δεν είναι έτσι τα πράγματα. Οι Άγιοι το ξέρουν
ΕΧΕΙ ΔΙΑΤΕΤΑΓΜΕΝΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΝΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΕΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΗ ΕΝΩΣΗ, ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ, ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΟΝΤΑΣ ΤΗΝ.
Είναι κοινή αποστολή πολλών.....
ΑπάντησηΔιαγραφή