«1989-2019. Η ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ» Από Ρομπέρτο ​​Πεκιόλι

 Το 1989 πέφτει το Τείχος του Βερολίνου και γκρεμίζει τον πραγματικό κομμουνισμό

The Destruction of the Roman Empire , του Thomas Cole. Αλληγορικός πίνακας (πιθανότατα εμπνευσμένος από την λεηλασία της Ρώμης από τους Βάνδαλους το 455), τέταρτος της σειράς "The Course of the Empire" του 1836, τώρα στη Νέα Υόρκη, στο Historical Society.

1989- 2019. Η ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ ΤΗΣ 

ΙΣΤΟΡΙΑΣ 

Γιατί η Δύση έχει γίνει εχθρική προς τον εαυτό της; Μεταξύ της οικοφοβίας του Scruton και του τέλους της ιστορίας μέσω της νίκης του φιλελεύθερου δημοκρατικού μοντέλου και της αγοράς του Fukuyama: η έκλειψη της πολιτικής και η οικονομική απάτη

---

Φράνσις Φουκουγιάμα.

Τριάντα χρόνια έχουν
περάσει από το μοιραίο 1989 κατά το οποίο έπεσε το Τείχος του Βερολίνου, γκρεμίζοντας τον πραγματικό κομμουνισμό. Το ιστορικό γεγονός είχε προηγηθεί μερικούς μήνες από ένα άρθρο ενός άγνωστου Αμερικανού σεναριογράφου ιαπωνικού αίματος, Φράνσις Φουκουγιάμα (1) , ο οποίος προέβλεψε το τέλος της ιστορίας μέσω της τελικής νίκης του φιλελεύθερου-δημοκρατικού μοντέλου που βασίζεται στην αγορά. Πράγματι, με κάποια επιφυλακτικότητα, ο Φουκουγιάμα έβαλε το ερωτηματικό στην ομιλία του, η οποία εμφανίστηκε στο περιοδικό The National Interest. Διατύπωσε την ερώτηση, αλλά έδωσε την απάντηση, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η δεκαετία του 1980, που σημαδεύτηκε από τον οικονομικό φιλελευθερισμό του Ρόναλντ Ρίγκαν και της Μάργκαρετ Θάτσερ –θα μπορούσε κανείς να προσθέσει και τη φιλελεύθερη κεντρώα στροφή του Γάλλου σοσιαλιστή Μιτεράν το 1983– δεν αντιπροσώπευε απλώς το τέλος μιάς περίοδου που χαρακτηρίζεται από τη συνεχή πρόοδο του κομμουνιστικού μοντέλου, αλλά τόν επίλογο της ιστορίας καθαυτής.

Για να υποστηρίξει τη θέση του, ο Φουκουγιάμα χρησιμοποίησε με λίγη οξυδέρκεια κατηγορίες της φιλοσοφίας της ιστορίας που ελήφθησαν από τον Χέγκελ, καί  αναδιαμόρφωσε τα περίπλοκα μονοπάτια της σκέψης του Alexandre Kojéve (2) . Ένας ολόπλευρος μηδενιστής, ο Kojéve υποστήριξε την ανεπανόρθωτα βίαιη φύση του ανθρώπου, που πρέπει να κατασταλεί με μια σιδερένια κοινωνική πειθαρχία ικανή να επιβάλει την απόλυτη ισότητα σε έναν κόσμο στον οποίο οι μηχανές αντικατέστησαν την ανθρώπινη εργασία. Το πεπρωμένο θα ήταν η επιστροφή σε μια προ-πολιτισμική συνθήκη, μια σχεδόν ζωώδη ζωή στην προοπτική του τέλους της ιστορίας. Μια θέση που επηρέασε τομείς της αμερικανικής κουλτούρας, προσαρμοσμένη από τον Φουκουγιάμα στην πολιτική νίκη του συστήματος της αγοράς. Ο μαρκετισμός ζει σε ένα συνεχές παρόν, που δεν προϋποθέτει το τέλος, αλλά μάλλον τη λήθη της ιστορίας, λειτουργικό για τους σκοπούς του. Κανένα παρελθόν, αδιαφορία για το μέλλον, αυτό είναι το finis historiae. Μια ασυνείδητη ανθρωπότητα που είναι αιώνια παιδί, όπως κατάλαβε ο Κικέρων πριν από δύο χιλιετίες.

Σπάνια  μια θέση τόσο λανθασμένη όσο και αλαζονική και με κακή επιχειρηματολογία είχε την επιτυχία αυτής του Φουκουγιάμα, το κείμενο τού οποίου έγινε διάσημο, επιδραστικό και αναφέρθηκε σε μεγάλο βαθμό, όπου αργότερα επεκτάθηκε από τον συγγραφέα σε ένα βιβλίο του 1992, The End of History and the Last Man. Πολύ πιο σοβαρό ήταν το The Clash of Civilizations του Samuel P. Huntington, το οποίο εμφανίστηκε το 1996, του οποίου η κεντρική θέση ήταν ότι η κύρια πηγή συγκρούσεων στον κόσμο που αναδύονταν από το κομμουνιστικό μονοπάτι θα ήταν οι πολιτιστικές και θρησκευτικές ταυτότητες.

Γιατί η Δύση έχει γίνει εχθρική προς τον εαυτό της;

Από το 1989 , η ιστορία δεν έχει σταματήσει στη μονομερή συμπεριφορά της μοναδικής υπερδύναμης, των ΗΠΑ, αλλά γνώρισε διάφορες επιταχύνσεις. Επιβεβαιώνουμε ότι δεν έχει τρέξει ποτέ τόσο γρήγορα. Αρκεί να θυμηθούμε την έκρηξη της κινεζικής ισχύος, την προέλαση της Ινδίας, την προσπάθεια των ΗΠΑ να κάνουν τη Ρωσία επαρχία της αυτοκρατορίας τους, που ματαιώθηκε μόνο με την έλευση του Βλαντιμίρ Πούτιν, την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στη Νέα Υόρκη και τον πόλεμο που ακολούθησε στο Αφγανιστάν, τον δεύτερο πόλεμο του Κόλπου μεταμφιεσμένος σε διεθνή αστυνομική επιχείρηση, την αποσταθεροποίηση της Αφρικής, με εκτεταμένες συγκρούσεις και ισχυρά μεταναστευτικά ρεύματα, τον ισλαμισμός, τον πόλεμος στην καρδιά της Ευρώπης, πρώτα στα Βαλκάνια, και πιο πρόσφατα στην Ουκρανία.

Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε τη γαλλική νεοαποικιοκρατία, τα μπολιβαριανά καθεστώτα στη Νότια Αμερική, την Ευρωπαϊκή Ένωση με τα στάδια της ενιαίας αγοράς (1993) και την εισαγωγή του ενιαίου νομίσματος ευρώ (2002), τον τεράστιο αντίκτυπο της απελευθέρωσης του εμπορίου που καθορίζεται από τις συμφωνίες του Μαρακές το 1994, η οποία μετέτρεψε την παλιά ΓΣΔΕ (Γενική Συμφωνία Δασμών και Εμπορίου) σε ΠΟΕ, Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Η είσοδος της Κίνας στον ΠΟΕ το 2001, που προωθήθηκε από τις ΗΠΑ προφανή κοντόφθαλμη διάθεση, προκάλεσε τη δεύτερη φάση της οικονομικής παγκοσμιοποίησης, η οποία ξεκίνησε αμέσως μετά την κατάρρευση του κομμουνιστικού κόσμου. Πιο πρόσφατα, η ιστορία γνώρισε μια περαιτέρω ανατροπή με την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ η Τρίτη Χιλιετία χαρακτηρίστηκε από την τεράστια επίδραση των δικτύων υπολογιστών, του Διαδικτύου και της τεχνολογικής δύναμης των μεγάλων εταιρειών της Καλιφορνέζικης Silicon Valley.

Η ιστορική πρόβλεψη του Φουκουγιάμα αποδείχθηκε αυτό που ήταν: ένα υπερπαραγωγικό άρθρο από έναν ρηχό στοχαστή. Αντίθετα, πρέπει να σημειωθεί ότι η πτώση του Τείχους του Βερολίνου, η γενίκευση της κοινωνίας της αγοράς, η επικράτηση της χρηματοπιστωτικής οικονομίας και η επέλαση των τεχνολογικών κολοσσών, πρωταγωνιστών της τρίτης και τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, έχουν καθορίσει, το μεγάλο μέρος ενός κόσμου που κυριαρχείται από τις ΗΠΑ, το τέλος της πολιτικής, που αντικαταστάθηκε από την ηγεμονία της οικονομίας μέσω της ιδιωτικοποίησης του κόσμου (Jean Ziegler) (3), την απεριόριστη δύναμη του χρηματοπιστωτικού συστήματος· την ασυνήθιστη ικανότητα του τεχνολογικού μηχανισμού να ελέγχει και να κατευθύνει τον πληθυσμό· τήν αναγωγή σε ένα ενιαίο μοντέλο κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης· τόν παγκοσμιοποιημένο φιλελευθερισμό χωρίς σύνορα, συνοδευόμενο από μια ολοένα και πιο επίσημη και ανίσχυρη δημοκρατία, με τα εθνικά κράτη να έχουν περιέλθει σε κέλυφος/περιτύλιγμα χωρίς κυριαρχία, να υπόκεινται στην αγορά (υποταγμένα στην αγορά) ως μέτρο όλων των πραγμάτων.

Υπό αυτή την έννοια, ο Φουκουγιάμα ήταν προφητικός, έστω και αν προηγήθηκαν οι διαισθήσεις του Μάρτιν Χάιντεγκερ, του οποίου η κρυπτική γλώσσα σηματοδοτούσε « την ανθρωπιά του ανθρώπου και την ουσία των πραγμάτων που διαλύονται στην υπολογισμένη εμπορική αξία μιας αγοράς που εκτείνεται για να αγκαλιάσει τη γη ως παγκόσμια αγορά ». Μέχρι τη δεκαετία του 1980, ο φιλελευθερισμός είχε σημαντικές ιδεολογικές αντιφάσεις. Ο κομμουνισμός ήταν ιδιαίτερα ελκυστικός για τεράστιες ανθρώπινες μάζες, ένα όραμα για τον κόσμο που με τη σειρά του οραματίστηκε το τέλος της ιστορίας μέσω της νίκης του προλεταριάτου, της μαίας τάξης μιας επανάστασης που στόχευε στη δημιουργία του νέου ανθρώπου. Η αξία του Φουκουγιάμα ήταν ότι αντιλήφθηκε όχι μόνο την πρακτική αλλά και την ιδεατή κρίση του κομμουνισμού, αποκαλύπτοντας ότι ούτε καν οι ηγέτες στην εξουσία στην ΕΣΣΔ και την Κίνα δεν πίστευαν πλέον στον μαρξισμό-λενινισμό.

Η Πύλη του Βρανδεμβούργου 1989.

1989: πτώση του «τείχους του Βερολίνου»

Τα επόμενα χρόνια, ο Αμερικανός μελετητής άλλαξε σημαντικά τις πεποιθήσεις του. Η διαίσθησή του ήταν η έννοια της πολιτικής παρακμής , δηλαδή η παρατήρηση ότι οι φιλελεύθερες κοινωνίες δεν προχωρούν απαραίτητα προς το καλύτερο, αλλά μπορούν να ταξιδέψουν προς τα πίσω. Αυτό είναι ξεκάθαρο ότι συμβαίνει, λόγω της προοδευτικής κρίσης των δημοκρατιών, που αδειάζουν από τη δύναμη του χρήματος, που υπόκεινται σε εξωτερικές ολιγαρχίες, που ακινητοποιούνται από την «εναλλαγή χωρίς εναλλακτική» (Jean Paul Michéa) (4) μεταξύ ολοένα και πιο ισότιμων πολιτικών δυνάμεων, εκλεγμένων με μεθόδους που τείνουν να αποκλείουν τις εχθρικές προς το σύστημα δυνάμεις όχι μόνο από τη δυνατότητα πρόσβασης στην κυβέρνηση, αλλά και από την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση.

Η ιστορία ακολούθησε την πορεία της, επιταχύνοντας την κίνηση, αλλά διώχνοντας την πολιτική, κατανοητή ως δημόσιος χώρος, συμμετοχή, συζήτηση γύρω από εναλλακτικά σχέδια, τη συγκεκριμένη ικανότητα λήψης αποφάσεων των κρατών, εκχωρώντας πραγματική εξουσία σε διακρατικούς φορείς όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, ο ΠΟΕ, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το κεντρικό τραπεζικό σύστημα. Αυτό που είναι καινούργιο -η ιστορία έχει έλθει σε αντίθεση με τα συμφέροντα του λαού- είναι η ιδιωτικοποίηση της εξουσίας. Τεράστια μονοπώλια κυριαρχούν στις παντοδύναμες χρηματοπιστωτικές αγορές, ιδιωτικοποιημένα τραπεζικά ιδρύματα εκδίδουν χρήμα αναμφισβήτητα, δημιουργώντας και πολλαπλασιάζοντας τον δόλιο μηχανισμό του κρατικού χρέους. Οι πολυεθνικές εταιρείες έχουν προϋπολογισμούς, κύκλο εργασιών και επιρροή μεγαλύτερη από αυτή πολλών εθνικών κρατών. Οι τεχνολογικοί γίγαντες κατέστρεψαν κάθε σύνορο, κατέκτησαν την εξωεδαφικότητα, έδιωξαν κάθε ανταγωνιστή, καταφέρνοντας να καθιερώσουν μια ιδιωτικοποιημένη λογοκρισία των απαγορευμένων ιδεών, εκείνων που με κάθε τρόπο είναι εχθρικές στη φιλελεύθερη, ελευθεριακή κυριαρχία. [Ο ΘΕΟΣ ΕΞΑΦΑΝΙΣΕ ΤΟΥΣ ΔΕΙΝΟΣΑΥΡΟΥΣ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΣΥΝΥΠΑΡΞΟΥΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΚΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥΣ ΕΠΑΝΕΦΕΡΕ ΣΤΗ ΖΩΗ]

Γουόρεν Μπάφετ.

Μόλις μπλοκαριστεί η πολιτική, η ηγεμονία μιας τριάδας που αποτελείται από την οικονομία, στην οποία κυριαρχούν μερικοί πολυεθνικοί γίγαντες, τη χρηματοδότηση, που κρατά τα κράτη στη μέγγενη της με το όπλο του χρέους και του εκβιασμού των αποεδαφικοποιημένων αγορών και την τεχνολογία, γίνεται ιστορία, που ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο ισχυρή και διαπεραστική στην ανθρώπινη ιστορία. Οι οικονομικές ανισότητες , παρά τις μάχες δύο αιώνων, δεν ήταν ποτέ πιο έντονες. Μια χούφτα γίγαντες συγκεντρώνουν το εισόδημα εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπινων όντων, τόσο πολύ που ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο, ο Warren Buffet (5) μπόρεσε να επιβεβαιώσει ότι μετά το 1989 έγινε μια αντίστροφη ταξική πάλη, την οποία κέρδισε η πλουτοκρατία. Τα ιδιωτικοποιημένα χρήματα δημιουργούνται και αναπαράγονται αυτόματα. Η Γαλλίδα δισεκατομμυριούχος Liliane Bettencour (6) , κληρονόμος της αυτοκρατορίας Oréal, δεν εργάστηκε ούτε μια μέρα στη ζωή της, αλλά μεταξύ 1990 και 2010 τα περιουσιακά της στοιχεία αυξήθηκαν από δύο δισεκατομμύρια ευρώ σε είκοσι πέντε.

Σχολή Αθηνών, νωπογραφία του Raffaello Sanzio. (1509-1511).

Η ανθρώπινη ιστορία πηγαίνει εκεί που την οδηγεί η ανθρωπότητα. Η επιτάχυνση είναι το χαρακτηριστικό της εποχής μας. Τριάντα χρόνια είναι πολλά, αλλά δεν είναι πολλά σε σύγκριση με το παρελθόν που αγνοούμε και το μέλλον που δεν ξέρουμε πώς να φανταστούμε !

Σερ Ρότζερ Σκρούτον

Η έκλειψη της πολιτικής έχει δημιουργήσει ένα θεσμικό κενό που καλύπτεται από μια τρομερή αλλαγή στα έθιμα σε κάθε τομέα της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής. Η διάσταση που στη Γαλλία αποκαλούν «κοινωνική» έχει υποστεί επαναστατικές αλλαγές, ώστε να κάνει το ανθρώπινο πανόραμα, τις αξίες και την καθημερινή ζωή αγνώριστα, διεισδύοντας βαθιά στη νομοθεσία και την τρέχουσα νοοτροπία. Ο Φουκουγιάμα απέτυχε θεαματικά στις προβλέψεις του: η Δύση άλλαξε το δέρμα της με έναν ολοκληρωτικό, πιθανώς μη αναστρέψιμο τρόπο, ξεκινώντας από την αδιαφορία ή την ανοιχτή εχθρότητα προς τον εαυτό της, την οποία ο Roger Scruton όρισε ως οικοφοβία. (1 blog)

Η επιτάχυνση της ιστορίας, στη Δύση, έχει περιλάβει κοινωνιολογικά και ανθρωπολογικά γεγονότα πολύ μεγάλης εμβέλειας, τα οποία, λόγω της επέκτασής τους, έχουν γίνει ιστορία. Το πρώτο, το στοιχείο που περιέχει όλα τα άλλα, είναι το Διαδίκτυο. Γεννημένο από την αμερικανική στρατιωτική έρευνα, έχει γίνει το μαζικό φαινόμενο που σηματοδοτεί τον τρέχοντα αιώνα μετά το 1989. Χωρίς την ταχεία ανάπτυξη του μεγάλου δικτύου, οι υπαρξιακές μεταμορφώσεις του δυτικού ανθρώπου, που έχει γίνει ένα είδος διαφορετικό από τον αρχαίο homo sapiens, δεν θα δεν είχαν πάρει τον μαζικό χαρακτήρα που βιώνουμε.

Μιλάμε για τουλάχιστον τέσσερα ιστορικά φαινόμενα: ριζοσπαστικός φεμινισμός και ομοφυλοφιλία που υποστηρίζεται από τη λεγόμενη θεωρία του φύλου (το φύλο ως ελεύθερη πολιτιστική επιλογή αποκομμένη από το βιολογικό φύλο). Ηθικός και πολιτιστικός σχετικισμός, απόγονος του φιλελεύθερου ελευθεριακού ατομικισμού. Απάτη του οικονομικού χρέους που με ελιγμούς των χρηματοπιστωτικών κέντρων έχει καταστήσει κράτη και λαούς ομήρους μιας χούφτας τραπεζιτών. Τέλος, ως ένα είδος κορνίζας ή κόλλας, αυτό που μπορούμε να ονομάσουμε εποχή των δικαιωμάτων.

Germaine Greer.

Ο φεμινισμός έχει γνωρίσει διάφορα κύματα. Τό τελευταίο έχει ριζοσπαστικοποιήσει τα αιτήματά του, που στο παρελθόν ήταν απολύτως λογικά, υπερβαίνοντας τις θεωρίες της Germaine Greer για τη σεξουαλική επανάσταση, που εκτέθηκαν από τη δεκαετία του 1970 στο περίφημο The Female Eunuch. Η ίδια η Greer αναγνώρισε τα λάθη καταγγέλλοντας ένα άλλο ιστορικό σύμπτωμα, τη δημογραφική παρακμή, «την αυτοκτονία της δυτικής κοινωνίας ως αποτέλεσμα των πολιτικών ελέγχου των γεννήσεων ». Βλέπουμε το αποτέλεσμα στη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, κατά την οποία η εθνοτική αντικατάσταση των λευκών πληθυσμών από ανθρώπους από τα νότια μέρη του πλανήτη είναι πιο εμφανής.

Η ιστορία κυλά πιο γρήγορα από ποτέ. Η πολιτική είναι αυτή που είναι εγκλωβισμένη στο κλουβί ενός ισχυρισμού που αρνείται την ικανότητα του ανθρώπου να αλλάξει την κοινωνία!

Η Kate Millett το 1972.

Η Kate Millet ανέπτυξε τη θεωρία της πατριαρχίας στο Sexual Politics το 1995, σύμφωνα με την οποία κάθε σεξουαλική σχέση είναι μια σχέση εξουσίας, άρα και πολιτική. Ο δρόμος άνοιξε για τον ριζοσπαστικό ακτιβισμό της Shulamith Firestone, που μετέτρεψε την ταξική πάλη που τελείωσε με τον κομμουνισμό σε πόλεμο των φύλων. Η επίθεση στη μητρότητα -  το βιολογικό θεμέλιο όλης της ανθρωπολογίας - έχει τις ρίζες της στη θέση ότι είναι η ριζική μορφή καταπίεσης των γυναικών υπεύθυνη για τη λειτουργία της γέννησης και ανατροφής παιδιών. Είναι λοιπόν απαραίτητο να καταργηθεί η «βιολογική» οικογένεια και να ξεπεραστεί το ταμπού της αιμομιξίας για την εξάλειψη των «σεξουαλικών τάξεων». Σκληρή και καθαρή κοινωνική μηχανική, που σχετίζεται με τον ακραίο οικολογισμό, που εκφράζεται στο Φεμινιστικό Μανιφέστο του 2018 που δημοσιεύτηκε στο New Left Review.

Και ο δεσμός με τον ατομικισμό που διαλύει την κοινωνία αφού συνθλίβει την έννοια της κοινότητας είναι εμφανής. Η μετανεωτερικότητα που εγκαινιάστηκε το 1989 έχει αντικαταστήσει τα κοινωνικά δικαιώματα, που κατακτήθηκαν σε μακροχρόνιους συλλογικούς αγώνες, με ατομικά δικαιώματα, που παρουσιάζονται ως απελευθέρωση από περιορισμούς του παρελθόντος, πρόοδος, χειραφέτηση, ευκαιρίες. Το νεοφιλελεύθερο ευαγγέλιο έχει σαρώσει την οικογενειακή συνοχή, την κοινωνική συνοχή και κάθε συλλογική ταυτότητα, αναδιαμορφώνοντας τη γλώσσα, τροποποιώντας νοήματα, εγκαινιάζοντας την αυτολογοκρισία μέσω της πολιτικής ορθότητας, δηλαδή την πρακτική αλλαγής του ονόματος των εννοιών για την ανατροπή αξιών, αρχών και πεποιθήσεων. Δεν είναι πλέον κοινωνιολογία, αλλά ιστορία. Μόλις ιδιωτικοποιηθεί η ηθική διάσταση, προχωρά αυτή του τρόπου παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών. Η οικονομία της αγοράς μετατρέπεται σε μια αδιαμφισβήτητη, σταθερή κοινωνία της αγοράς, στην οποία η εμπορευματική μορφή κυριαρχεί σε κάθε αρχή, αφαιρώντας τον άνθρωπο από την κεντρική του θέση. Δεδομένου ότι το να έχεις καταπίνει την ύπαρξη (το έχειν καταπίνει το είναι), το χρήμα είναι η μηχανή της ιστορίας, ο απόλυτος πρωταγωνιστής της ζωής μας.

Ιδιωτικοποιημένο όπως όλα τα άλλα, νίκησε την κυρίαρχη εξουσία των κρατών, η οποία, όπως γνώριζε ο Niccolò Machiavelli , δεν είναι τίποτα χωρίς τον έλεγχο του νομίσματος και έναν στρατό ικανό να υπερασπιστεί το έθνος. Τα τελευταία τριάντα χρόνια, απαλλαγμένη από το φόβο μιας μαρξιστικής καμπής, η οικονομική εξουσία έχει πάρει τον έλεγχο των κυβερνήσεων επιβάλλοντας το πιο ριζοσπαστικό μονοπώλιο, τη δημιουργία χρήματος. Είναι το χρηματοπιστωτικό σύστημα, με τον θόλο του, τήν Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, την ένωση των κεντρικών τραπεζών, για να δημιουργήσει τα χρήματα, να δανείζει στα κράτη, καθορίζοντας η ίδια το επιτόκιο. Μέσω αυτής της κολοσσιαίας εξαπάτησης, το χρέος των κρατών δεν είναι πλέον μια συμφωνία μεταξύ κυβερνήσεων και αποταμιευτών πολιτών που αγοράζουν δημόσιους τίτλους, αλλά μια άνιση σχέση μεταξύ του χρηματοπιστωτικού συστήματος - ενός ψευδοπιστωτή - και των εθνικών κρατών, των οποίων οι πολίτες εργάζονται για να αποπληρώσουν όχι το χρέος, αλλά το σύνθετο τόκο (τον ανατοκισμό). Για πρώτη φορά στην ιστορία, ένα κράτος μπορεί να χρεοκοπήσει, όπως μια εταιρεία. Συνέβη στην Αργεντινή στα τέλη της δεκαετίας του 1990, αλλά ο μπαμπούλας τίθεται κυκλικά ενάντια σε χώρες με υψηλό χρέος, όπως η Ιταλία.

Η μετανεωτερικότητα που εγκαινιάστηκε το 1989 έχει αντικαταστήσει τα κοινωνικά δικαιώματα, που κατακτήθηκαν σε μακροχρόνιους συλλογικούς αγώνες, με ατομικά δικαιώματα, που παρουσιάζονται ως απελευθέρωση από περιορισμούς τους παρελθόντος, πρόοδος, χειραφέτηση, ευκαιρίες!

Ο Καρλ Μαρξ κατανοούσε τους χρηματοοικονομικούς μηχανισμούς πριν από άλλους. « Το δημόσιο χρέος, με άλλα λόγια η αποξένωση του κράτους, αφήνει το στίγμα του στην καπιταλιστική εποχή. Το μόνο μέρος του λεγόμενου εθνικού πλούτου που ουσιαστικά περιέρχεται στη συλλογική κατοχή των σύγχρονων λαών είναι το δημόσιο χρέος τους. Δημόσια πίστωση, αυτό είναι το δόγμα του κεφαλαίου. Έτσι η πίστη στο δημόσιο χρέος αντικαθιστά την αμαρτία κατά του Αγίου Πνεύματος, που κάποτε ήταν η μόνη ασυγχώρητη». Η Πίστωση – που για εμάς είναι χρέος! – αντικαθιστά το δόγμα. Δεν υπάρχει καλύτερος ορισμός για τον σύγχρονο κόσμο. Ωστόσο, κατέληξε με μια μεγάλη παρεξήγηση, στη βάση πολλών λαθών του κομμουνιστικού σύμπαντος: «το οδυνηρό μυστήριο του εξωτερικού χρέους καταλήγει σε μια κλοπή υπεραξίας μεταξύ των καπιταλιστών, για την οποία οι καταπιεσμένες μάζες δεν μπορούσαν να ενδιαφέρονται λιγότερο. Η διαγραφή του εξωτερικού χρέους δεν θα ήταν παρά μια χάρη στις ντόπιες αστικές τάξεις που το συνέλαβαν, αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η ακύρωση του παγκόσμιου συστήματος παραγωγής υπεραξίας μέσω της εργατικής δύναμης». Μοιραία γκάφα: η κλοπή του συστήματος χρέους γίνεται σε βάρος των λαών και κάθε ανθρώπου.

Τον τελευταίο καιρό κυκλοφορεί η παράλογη θέση σύμφωνα με την οποία η εποχή των δικαιωμάτων είναι κληρονόμος της φιλοσοφικής σχολής της Σαλαμάνκα (7) του 16ου αιώνα. Στην πραγματικότητα, οι εκφραστές της, πρώτος και κύριος ο Δομινικανός Francisco de Vitoria, μια γιγάντια θεολογική φιγούρα, με αφορμή την ανακάλυψη της αμερικανικής ηπείρου, διατύπωσαν έναν πρώτο κατάλογο ανθρωπίνων δικαιωμάτων που ίσχυαν επίσης για του υποκείμενους/υποταγμένους πληθυσμούς. Δικαίωμα στη ζωή, στην οικογένεια, στην ιδιοκτησία, στη θρησκευτική ελευθερία, στο κοινό καλό, στην πολιτική συμμετοχή, στη συλλογική ελευθερία: η επαναβεβαίωση του χριστιανικού φυσικού νόμου ενσωματωμένου στον Θωμισμό. Τίποτα κοινό με τα αυθαίρετα, ιδεολογικά, καθόλου φυσικά, ψευδο-δικαιώματα που παράγουν τα υποανθρώπινα ή άμεσα αντιανθρώπινα εργαστήρια του φιλελευθερισμού που συμμάχησαν με τα απομεινάρια ενός νεομαρξισμού απογυμνωμένου από την κοινότητα και την κοινωνική διάσταση, στον ενδιαφερόμενο εφησυχασμό των φιλελεύθερων δυνάμεων.

«Ο Χριστόφορος Κολόμβος πριν από το Συμβούλιο της Σαλαμάνκα», 1887. Έργο του Nicolò Barabino. Στο Palazzo Orsini στη Γένοβα.

Η απάτη χρέους, σε συνδυασμό με την φιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση και την ανάπτυξη των τεχνολογιών της πληροφορίας, που υπόκεινται σε τεράστια ιδιωτικά μονοπώλια, είναι ο ισχυρός πυρήνας της σύγχρονης εξουσίας, της οποίας η απεριόριστη επέκταση των ολοένα καινούργιων πολιτικών δικαιωμάτων αποτελεί την κάλυψη για τις μάζες, που αποσπώνται από την κατανόηση της πραγματικότητας του συστήματος, αλυσοδεμένες στην καταναγκαστική κατανάλωση υποκειμενικών δικαιωμάτων που στην πραγματικότητα είναι ιδιοτροπίες/καπρίτσια των κυρίαρχων τάξεων, των οποίων το μόνο όριο είναι το εισόδημα που χρειάζεται για την ικανοποίησή τους! 

Αυτό που εκτίθεται με λίγα λόγια είναι μια φωτογραφία της Δύσης τριάντα χρόνια μετά το βασικό γεγονός του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα, την κομμουνιστική κατάρρευση, τα αποτελέσματα της οποίας ήταν εντελώς αντίθετα από αυτά που οραματίστηκε ο Φουκουγιάμα. Η ιστορία τρέχει πιο δυνατή από ποτέ, εδώ και στον υπόλοιπο κόσμο. Η πολιτική είναι αυτή που είναι εγκλωβισμένη στο κλουβί ενός ισχυρισμού που αρνείται την ικανότητα του ανθρώπου να αλλάξει την κοινωνία. Δεν υπάρχει εναλλακτική, δεν υπάρχει εναλλακτική λύση, επαναλαμβάνουν οι κληρικοί και υπηρέτες της φιλελεύθερης παγκόσμιας τάξης που προέκυψε από το 1989. Αν ήταν έτσι, δεν θα είχε τελειώσει η ιστορία, αλλά η ανθρωπότητα στην «πολιτική», κοινοτική φύση της, προικισμένη με αισθήματα, ηθική αίσθηση, σωστή λογική. Η αναγωγή του καθενός και της καθεμιάς σε μοναχικά, εγωιστικά όντα, αφιερωμένα αποκλειστικά στην εργαλειακή λογική, σκλάβοι στη φροϋδική «αρχή της ηδονής» είναι η συνέπεια μιας τραγικής δήλωσης της Μάργκαρετ Θάτσερ την κρίσιμη δεκαετία του 1980, η οποία έγινε ένα υλοποιημένο πολιτικό πρόγραμμα: δεν υπάρχει κοινωνία αλλά μόνο άτομα.

Αλεξάντερ Μπλοκ.

Αν ήταν έτσι, θα ήταν πραγματικά το τέλος. Η κούρσα, όμως, δεν σταματά, δεν υπάρχει ούτε ντετερμινιστική αίσθηση της ιστορίας ούτε και η κατάληξή της. Η ανθρώπινη ιστορία πηγαίνει εκεί που την οδηγεί η ανθρωπότητα. Η επιτάχυνση είναι το χαρακτηριστικό της εποχής μας. Τα τριάντα χρόνια είναι πολλά, αλλά δεν είναι πολλά σε σύγκριση με το παρελθόν που αγνοούμε και το μέλλον που δεν μπορούμε να φανταστούμε. Το δόντι της ιστορίας, έγραψε ο ποιητής Alexander Blok (8) , είναι πιο δηλητηριασμένο από όσο νομίζουμε.Καταστρέφοντας, παραμένουμε σκλάβοι και η καταστροφή της παράδοσης είναι επίσης παράδοση. Ένα παράδοξο που ταιριάζει πολύ στην εποχή μας, αλλά το μυθιστόρημα θα έχει συνέχεια. Ο φιλελεύθερος χιλιετισμός θα τελειώσει και θα γίνει επεισόδιο στην ανθρώπινη ιστορία. Ο Φουκουγιάμα θα μείνει στη μνήμη μας ως ένας τυχερός, μέτριος αξιωματούχος της εξουσίας, με την πρόθεση να διατυπώσει προφητείες που πραγματοποιούνται μέσω του εξαναγκασμού της επανάληψης αλλά δεν αντέχουν στη δοκιμασία του χρόνου, της ιστορίας που γράφτηκε από ανθρώπους.

Roberto PECCHIOLI

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

(1) Φράνσις Φουκουγιάμα (1952). Είναι Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας, γνωστός ως συγγραφέας του πολιτικού δοκιμίου. Οι σκέψεις του έγιναν γνωστές χάρη στο έργο The End of History (1992), στο οποίο ο Fukuyama υποθέτει ότι, σε ιδεολογικό επίπεδο, η ανθρωπότητα γνώρισε την κορύφωση της πολιτικής σκέψης με τον κομμουνισμό και τον καπιταλισμό, προτείνοντας έτσι μια ενημερωμένη εκδοχή της εγελιανής διαλεκτικής.
(2) Alexandre Kojève (1902-1968). Ήταν Γάλλος φιλόσοφος ρωσικής καταγωγής, που θεωρείται, ιδιαίτερα στη Γαλλία, ένας από τους μεγαλύτερους ερμηνευτές του χεγκελιανού μαθήματος.
(3) Jean Ziegler (Thun, 19 Απριλίου 1934). Είναι Ελβετός κοινωνιολόγος και πολιτικός, συγγραφέας πολυάριθμων δοκιμίων για τα θέματα της φτώχειας και για τις καταχρήσεις και τις στρεβλώσεις των διεθνών χρηματοπιστωτικών συστημάτων.
«Προς το παρόν, η παγκόσμια αγροτική παραγωγή θα μπορούσε εύκολα να θρέψει 12 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Από μια άλλη σκοπιά, ισοδύναμα θα μπορούσε κανείς να πει ότι κάθε παιδί που πεθαίνει από υποσιτισμό σήμερα στην πραγματικότητα σκοτώνεται» (Jean Ziegler, Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για το δικαίωμα στην τροφή)
(4) Jean-Claude Michéa (1950). Είναι συνταξιούχος καθηγητής φιλοσοφίας και φιλόσοφος από τη Γαλλία, συγγραφέας πολυάριθμων δοκιμίων αφιερωμένων ιδιαίτερα στη σκέψη και το έργο του Τζορτζ Όργουελ. Σοσιαλιστής ελευθεριακός, είναι γνωστός για τις θέσεις του ενάντια στα κυρίαρχα ρεύματα της αριστεράς, η οποία έχει χάσει κάθε πνεύμα αντικαπιταλιστικής πάλης, γεννώντας τη «θρησκεία της προόδου».

(5) Warren Edward Buffett (Ομάχα, 30 Αυγούστου 1930). Είναι Αμερικανός επιχειρηματίας και οικονομολόγος, με το παρατσούκλι «Μάντης της Ομάχα». Θεωρείται ο μεγαλύτερος επενδυτής αξίας που υπήρξε ποτέ. Το 2008, σύμφωνα με το περιοδικό Forbes, ήταν ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, ενώ το 2015, με εκτιμώμενη περιουσία 72,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, θα ήταν ο τρίτος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, μετά τον Μπιλ Γκέιτς και τον Τζεφ Μπέζος. Εκτιμούν επίσης ότι είναι ο 40ος πλουσιότερος άνθρωπος όλων των εποχών. Ο Μπάφετ αποκαλείται «ο Μάντης της Ομάχα» ή «ο μάγος της Ομάχα» για την εκπληκτική του ικανότητα στις οικονομικές επενδύσεις και στην πρόβλεψη κερδών και πιθανών, αν και περιορισμένων, ζημιών. Το 2017 ήταν ο δεύτερος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο με περιουσιακά στοιχεία 75,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
(6) Liliane Bettencourt (1922-2017). Ήταν Γαλλίδα επιχειρηματίας. Ήταν ο πλουσιότερος άνθρωπος στη Γαλλία, η πλουσιότερη γυναίκα στον κόσμο, ήταν επίσης η δεύτερη πιο ισχυρή γυναίκα στον κόσμο μετά την Άλις Γουόλτον και μια από τις πιο σημαντικές. Το 2015, το περιοδικό Forbes υπολόγισε την περιουσία της οικογένειάς του σε 40,1 δισεκατομμύρια δολάρια .
(7) Το Πανεπιστήμιο της Σαλαμάνκα. Αυτό το Πανεπιστήμιο ήταν το σκηνικό για τη συζήτηση σχετικά με τη σκοπιμότητα του έργου του Χριστόφορου Κολόμβου και τις συνέπειες που θα μπορούσαν να προκύψουν από τις υποθέσεις του Κολόμβου. Μόλις ανακαλύφθηκε η Αμερική, αποτέλεσε το φόρουμ συζήτησης σχετικά με τη δυνατότητα αναγνώρισης των ιθαγενών πληθυσμών ως υποκειμένων δικαίου, ένα επαναστατικό θέμα για την εποχή. Οι οικονομικές διαδικασίες αναλύθηκαν για πρώτη φορά, η επιστήμη του δικαίου αναπτύχθηκε και ήταν ένα ουμανιστικό επίκεντρο, έστω και μικρότερο από την Alcala, καθώς και η κύρια πηγή από την οποία αντλούσε η ισπανική μοναρχία για τη δημιουργία και τη διατήρηση του κράτους της.
(8) Alexander Blok (1880-1921). Ήταν Ρώσος ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, ίσως ο μεγαλύτερος ποιητής της ρωσικής αργυρής εποχής.

«1989-2019. L’ACCELERAZIONE DELLA STORIA» - Inchiostronero (www-inchiostronero-it.translate.goog)