Η κοινωνία χωρίς κληρονόμους

 του Marcello Veneziani

Δεν είμαστε κληρονόμοι, δεν αφήνουμε κληρονόμους. Δεν κληρονομούμε τίποτα από κανέναν, δεν θα αφήσουμε τίποτα σε κανέναν. Αυτή είναι, για να το θέσω εν συντομία και με άμεσο και βάναυσο τρόπο, η εικόνα της κατάστασής μας σήμερα. Κάθε ζωή είναι το δικό της πράγμα. Η αποσύνδεση από το πριν και το μετά επηρεάζει τον καθένα μας σε διάφορους βαθμούς και σε διάφορα επίπεδα συνειδητοποίησης, στην προσωπική και δημόσια και κοινωνική ζωή. Ακόμα και η πολιτική αποφεύγει ή αρνείται τις κληρονομιές. Στην πολιτική όπως και στο εμπόριο, παραμένουν άψυχα brands και ξεθωριασμένα είδωλα, αλλά τίποτα που να θυμίζει κληρονομιά. Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, ή τουλάχιστον στη γνωστή σε εμάς ιστορία, ζούμε σε μια εποχή χωρίς κληρονόμους. Ή τουλάχιστον είναι η πρώτη που δεν αναγνωρίζει καμία κληρονομιά ως αξία που πρέπει να διατηρηθεί και να μεταβιβαστεί. Η πρώτη εποχή που προειδοποιεί, όπως ο βασιλιάς Λουδοβίκος XV, ότι η πλημμύρα (ο κατακλυσμός) θα έρθει μετά από εμάς. Ο κόσμος μας θα τελειώσει μαζί μας. Μετά από εμάς κανείς δεν θα συνεχίσει το έργο μας, κανείς δεν θα σώσει τίποτα από την κληρονομιά μας. Δεν θα αφήσουμε ίχνη, όλα θα σβήσουν από το νερό και τον άνεμο. Το νερό της λήθης που σβήνει κάθε αποτύπωμα και ο άνεμος της απομάκρυνσης που παρασύρει τα πάντα. Είναι ο συνεκτικός επίλογος μιας κοινωνίας χωρίς πατέρα, που στη συνέχεια έγινε μια κοινωνία χωρίς παιδιά, μια κοινωνία πατροκτόνα και βρεφοκτόνα, στο όνομα της εκλεκτικής ορφάνιας. Η κοινωνία των μεταλλαγμένων και των μη γεννημένων, λόγω της μείωσης του ποσοστού γεννήσεων και των αμβλώσεων. Η εποχή του μηδενισμού τελικά κρατά την υπόσχεση: τίποτα δεν θα μείνει από τά πάντα, τίποτα μετά από εμάς.

Σε ποιον αφήνετε τα περιουσιακά σας στοιχεία, την πνευματική και πραγματική κληρονομιά σας, τη βιβλιοθήκη σας, το αρχείο αναμνήσεων, αντικειμένων και σκέψεών σας; Σε ποντίκια και αποτεφρωτήρια. Το πολύ, η χρηματιστηριακή και εμπορική τους αξία θα εξαχθεί από αυτή την κληρονομιά, δηλαδή ότι έχει εμπορική αξία θα ποσοτικοποιηθεί και θα ξεπουληθεί. Αν δεν έχει οικονομική αξία θα χρειαστεί να απαλλαγεί με τον πιο γρήγορο και ανώδυνο τρόπο, θα είναι δουλειά για άδειασμα κελαριών ή χημικών τουαλετών. Θα πρέπει να εξαφανιστεί χωρίς να αφήσει ίχνος από τον εαυτό του. Η ιδιότητα των κληρονόμων ισχύει όσο βρίσκεστε στο συμβολαιογράφο ή μέχρι να μετατραπούν οι προθέσεις της διαθήκης σε περιουσιακά στοιχεία προς χρήση. Σε κάθε τομέα, ό,τι δεν κληρονομείται και δεν αφήνει κληρονομιά, ό,τι είναι νέο, πρωτόγνωρο ή προορισμένο να ξεπεράσει και να μας κάνει να ξεχάσουμε όλα τα προηγούμενα έχει θετική αξία. Στην πολιτική κάθε ηγέτης και κάθε κίνημα πρέπει να παρουσιάζεται ως νέος, πρέπει να κάνει ριζικές αναδιαρθρώσεις που είναι μια περιοδική απόρριψη κληρονομιών για να φαίνονται πιο επαρκείς στο παρόν και λιγότερο επιβαρυμένοι από σκελετούς στο ντουλάπι, δυσκίνητες επαχθείς κληρονομιές που πρέπει να διαγραφούν. Νέες εφαρμογές μας περιμένουν, δεν είναι πλέον ώρα να διατηρήσουμε τις παλιές. Η ίδια η ιστορία είναι ένα αβάσταχτο βάρος. Η τεχνολογία μας κατευθύνει συνεχώς προς την ενημέρωση.

Με τον ίδιο τρόπο αγνοούνται οι δάσκαλοι, γιατί δεν νιώθουμε κληρονόμοι και συνεχιστές του έργου και των μαθημάτων τους, δεν έχουν τίποτα να διδάξουν γιατί προέρχονται από εποχές πίσω από τη δική μας, με ξεπερασμένες τεχνολογίες. Κανένας κάτοικος του παρελθόντος δεν μπορεί να μας οδηγήσει στο μέλλον ή να μας διδάξει κάτι κατάλληλο για τον κόσμο που θα έρθει.

Μόνο η μνήμη των θυμάτων του παρελθόντος σώζεται, ωστόσο δεν αποτελεί κληρονομιά που πρέπει να διαφυλαχθεί και να συνεχιστεί, αλλά μάλλον χρησιμεύει ως προειδοποίηση για να μην επαναληφθούν αυτές οι φρικαλεότητες. Η μνήμη των θυμάτων είναι πράξη κατηγορίας και απόρριψης της κληρονομιάς των εκτελεστών.

Πώς εκδηλώνεται το τέλος της κληρονομιάς σε επίπεδο γενεών; Πρώτα απ 'όλα, δεν έχουμε πλέον παιδιά. Αν υπάρχουν φεύγουν, φεύγουν από το σπίτι και τη γνώριμη πόλη, αλλάζουν ορίζοντες. Κι αν δεν φύγουν, αποκληρονομούν τον εαυτό τους, απομακρύνονται με το μυαλό και την καρδιά τους, πιστεύουν ότι ζώντας σημαίνει χειραφέτηση από αυτούς που τους έφεραν στον κόσμο. Δεν λείπουν οι εξαιρέσεις, και δεν είναι καν σπάνιες. Αλλά η γενική τάση, το πνεύμα της εποχής, είναι αυτό. Χωρίς κληρονόμους.

Οι χώρες αδειάζουν, δεν υπάρχει αντικατάσταση, τα χωριά αδειάζουν, δεν υπάρχει κύκλος ζωής, οικογένειες βρίσκονται στο χείλος της εξαφάνισης λόγω του ποσοστού γεννήσεων και της μετανάστευσης. Παρουσίες αιώνων θα εξαφανιστούν μέσα σε λίγες δεκαετίες. Το πολύ μια αποπροσανατολισμένη διάδοση θα παραμείνει διασκορπισμένη αλλού. Οι σύγχρονοί μας αισθάνονται παιδιά της εποχής τους περισσότερο παρά των γονιών τους ή των χωρών καταγωγής τους και των δασκάλων τους. Νιώθουν αυτοπαραγωγοί, νομίζουν ότι είναι αυτοδημιούργητοι, πιστεύουν -ακόμα κι αν δεν είναι αλήθεια- ότι φτιάχνουν και διαχειρίζονται μόνοι τους όλη τους τη ζωή.

Ως αποτέλεσμα, τίποτα δεν παραδίδεται πια, η απιστία γίνεται αξία και πράξη αυτονομίας, τα πάντα ξεπερνιούνται και παλιώνουν γρήγορα: από την προγραμματισμένη απαξίωση των αντικειμένων μέχρι την ολοκληρωτική και αδυσώπητη απαξίωση των υποκειμένων, που επιβιώνουν μόνο εάν είναι ρευστά, γενετικά τροποποιήσιμα, μεταλλαγμένα.

Μια άλλη συνέπεια της απόρριψης της κληρονομιάς: δεν αξίζει να θυμόμαστε, ή χειρότερα, να τροφοδοτούμε τη νοσταλγία για το παρελθόν και για όσους δεν είναι πια εκεί. χαμένος χρόνος, μάταιη άσκηση, γκροτέσκος πνευματισμός ενάντια στην αναπόφευκτη πρόοδο της ζωής. Αυτός είναι και ο λόγος που διακόπτεται η μετάδοση γνώσεων, αρχών, πρακτικών, εθίμων, εμπειριών: όλα αυτά κάποτε ονομάζονταν παράδοση και θεμελιώθηκαν σε μια αρχή της αμφίσημης κληρονομιάς, δηλαδή της παραλαβής και της παράδοσης, την οποία συνοψίζω στην ιδιότητα των «εγκύων κληρονόμων».  Το παρελθόν στερείται αξίας και νοήματος, πρέπει να διαγραφεί, να αφαιρεθεί, να καταραστεί, να ξεπεραστεί. Τα πάντα επιταχύνονται, μηχανοποιούνται και αντικαθίστανται. Τίποτα δεν συγκρατείται, ούτε κάν η αίσθηση της συνέχειας.

Κάθε ζωή καταλήγει σε αδιέξοδο, δεν έρχεται από πουθενά και δεν συνεχίζεται πουθενά. Καλώς ήρθατε στην κοινωνία χωρίς κληρονόμους. Το μόνο που μένει είναι να εμπιστευτούμε το απροσδόκητο, το άγνωστο, το έλεος, τις ανατροπές. Ή το θαύμα των απροσδιόριστων θεών.

La società senza eredi - Marcello Veneziani (www-marcelloveneziani-com.translate.goog)