«Το να διαχωρίζουμε τους ανθρώπους με βάση την ερωτική τους ζωή δεν είναι Ορθοδοξία»

Πρόκειται για έναν ιεράρχη που χάρη στις τολμηρές ενέργειές του θεωρείται πρωτοπόρος, ανοιχτόμυαλος, προοδευτικός αλλά και μια έλλογη φωνή στην Ελληνική Εκκλησία. Ενδεικτικά, έχει λάβει μέρος σε διαδηλώσεις του Black Lives Μatter για τον φόνο του Τζορτζ Φλόιντ, πήρε θέση από την αρχή υπέρ της επιστήμης στη διάρκεια της πανδημίας, κλείνοντας τις εκκλησίες, δέχτηκε ομοφοβικές επιθέσεις επειδή βάφτισε τα παιδιά ενός γκέι ζευγαριού στη Γλυφάδα, ενώ δεν δίστασε να καταδικάσει απερίφραστα τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, λέγοντας ότι η ευθύνη για την αιματοχυσία βαραίνει τους ώμους του Βλαντίμιρ Πούτιν. Από το 2019 που ενθρονίστηκε προκρίνει διαρκώς αντισυμβατικές δράσεις και συμβολικές κινήσεις, ενώ πολλές πρωτοβουλίες ή θέσεις του προκαλούν σχόλια, άλλοτε θετικά και άλλοτε επικριτικά, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Δεν μπορούμε να ανάγουμε τη σεξουαλική συμπεριφορά και την ερωτική ζωή του καθενός στο μοναδικό κριτήριο είτε για να τον αποδεχθούμε είτε για να τον απορρίψουμε. Αυτά είναι πρωτόγνωρα πράγματα και θα έλεγα ότι στην Ελλάδα είναι απόρροια ενός εισαγόμενου δυτικού πουριτανισμού.

Όση ώρα συζητώ μαζί του αντιλαμβάνομαι ότι ο προκαθήμενος της Ελληνικής Ορθόδοξης Αρχιεπισκοπής Αμερικής πιστεύει βαθιά στις θεμελιώδεις ελευθερίες του ανθρώπου, δεν του αρέσουν τα υπονοούμενα και οι κακεντρέχειες, θεωρεί ότι η θρησκεία από τη φύση της είναι «ακτιβιστική» και οραματίζεται έναν διαφορετικό εκκλησιαστικό λόγο που τους συμπεριλαμβάνει όλους, χωρίς διακρίσεις. Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας μας είναι προσιτός, χαλαρός και φιλικός, ενώ στο γραφείο του, ανάμεσα σε μια πλειάδα βυζαντινών εικόνων, δεσπόζει ένα πορτρέτο του οικουμενικού Πατριάρχη, Βαρθολομαίου.

— Υπάρχει χώρος για εκσυγχρονισμό στην Εκκλησία;
Στη διάρκεια των ετών η Εκκλησία έχει αλλάξει και πρέπει να πούμε ότι έχει εξελιχθεί. Προφανώς, αυτό που δεν μπορεί να επηρεαστεί είναι οι αρχές της Πίστης. Όλα τα άλλα, ωστόσο, μπορούν να εκσυγχρονιστούν. Αναμφίβολα, κάποιοι, ακόμα και στο άκουσμα της λέξης «αλλαγή», αναστατώνονται. Πρεσβεύω ότι η άσκηση των θρησκευτικών μας καθηκόντων δεν μπορεί να απειληθεί, απλώς προσαρμόζεται. Αλλάζεις, δηλαδή, τον τρόπο που εκφράζεται η αλήθεια του Ευαγγελίου. Αυτοπεποίθηση και τόλμη χρειάζεται απ’ τους ιερωμένους προκειμένου σε κάθε περίοδο να μιλάμε τη γλώσσα και τους κώδικες επικοινωνίας της εκάστοτε εποχής. Διαφορετικά, το μόνο που καταφέρνουμε είναι να περιθωριοποιούμε την Εκκλησία και να θέτουμε τους εαυτούς μας εκτός κοινωνίας. Αναλογιστείτε ότι σήμερα το 70% των γάμων στις Ηνωμένες Πολιτείες γίνονται με μη ορθοδόξους και σε πολλές περιπτώσεις μη χριστιανούς. Άρα, αν υιοθετήσουμε μια νοοτροπία αποκλεισμού, κάθε έτος το ποίμνιό μας θα λιγοστεύει. Η Εκκλησία, όμως, πάντα αγκάλιαζε και θα αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους. Όλοι είναι αποδεκτοί και ευπρόσδεκτοι.

— Σας ασκήθηκε έντονη κριτική επειδή κάνατε την πρώτη βάφτιση παιδιών ομόφυλου ζευγαριού στην Ελλάδα. Μετά απ’ όλα αυτά που γράφτηκαν και ακούστηκαν, έχετε μετανιώσει; 

Καταρχάς, να διευκρινίσουμε, επειδή και αυτό παρερμηνεύθηκε, ότι μιλάμε για τελετή βάφτισης και όχι γάμου. Όταν μου ζήτησαν οι γονείς να βαφτίσω τα παιδιά τους, όπως όφειλα να πράξω, δέχθηκα με μεγάλη χαρά. Άλλωστε, οι ανάδοχοι ήταν ορθόδοξοι και δεν είχα κανέναν απολύτως λόγο να αρνηθώ. Αυτό το καινοφανές επιχείρημα και πραγματικά απίστευτο κριτήριο που χρησιμοποιούν κάποιοι, ότι δηλαδή πρέπει να διαχωρίζουμε τους ανθρώπους με βάση την ερωτική τους ζωή, δεν είναι Ορθοδοξία, δεν λογίζεται καν ως μια ανθρώπινη στάση. Δεν μπορούμε να ανάγουμε τη σεξουαλική συμπεριφορά και την ερωτική ζωή του καθενός στο μοναδικό κριτήριο είτε για να τον αποδεχθούμε είτε για να τον απορρίψουμε. Αυτά είναι πρωτόγνωρα πράγματα και θα έλεγα ότι στην Ελλάδα είναι απόρροια ενός εισαγόμενου δυτικού πουριτανισμού. Για παράδειγμα, ερμηνεύουν το προπατορικό αμάρτημα ως σεξουαλικό. Αν διαβάσετε τη «Γένεση», δεν αναφέρεται πουθενά το σεξ ούτε ότι το προπατορικό αμάρτημα είχε σχέση με «σεξουαλική» πράξη. Ουσιαστικά, δεν ήταν παρά η απόρριψη της εξουσίας του Θεού σε ηθικά ζητήματα, η παρακοή του, δηλαδή μια κακή χρήση της ελευθερίας της επιλογής. Δεν ξέρουμε καν αν ήταν μήλο, αν ήταν γενικά φρούτο, γιατί δεν έχει και σημασία. Το κίνητρο ήταν ο εγωισμός και η φιλοδοξία, ούτε το σεξ ούτε ο έρωτας. Ένα πουριτανικό κατασκεύασμα ήταν και τίποτε άλλο, που στόχευε στην ενοχοποίηση της σεξουαλικής πράξης και της ερωτικής συμπεριφοράς, και πάνω σε αυτό το ενοχικό αφήγημα, που δεν έχει καμία σχέση με τη χριστιανική διδασκαλία, επένδυσαν κάποιοι προκειμένου να ελέγχουν τους ανθρώπους, προβάλλοντας μια κληρονομημένη τιμωρία. Έτσι φτάσαμε, και στην Ελλάδα, σε αυτό το ακραίο φαινόμενο, να γίνεται η σεξουαλική συμπεριφορά ενός ανθρώπου κριτήριο για οποιαδήποτε διάκριση σε επαγγελματικό, κοινωνικό ή πολιτικό χώρο, ακόμα και μέσα στην Εκκλησία. Είναι εντελώς αντιχριστιανικό και ποτέ ο ελληνικός πολιτισμός δεν ζύγισε κανέναν άνθρωπο σύμφωνα με την ερωτική του συμπεριφορά. Πρέπει να καταδικάζουμε κάθε είδους βία, λεκτική και σωματική, και να αποδοκιμάζουμε το μίσος και την προκατάληψη που εδράζονται στη διαφορετικότητα κάθε ανθρώπου. 

— Στους ηττημένους της ζωής τι απαντάτε;
Το να είναι κάποιος απογοητευμένος ή πληγωμένος το καταλαβαίνω. Αλλά ηττημένος δεν πρέπει να αισθάνεται. Η πίστη στον Θεό είναι μια δίοδος που θα τον βοηθήσει να ξεπεράσει τις δυσκολίες.

— Ποιο είναι το κέρδος από τα πάθη του ανθρώπου;
Για μένα τα πάθη είναι σαν τις πληγές που αφήνουν τα σημάδια τους στο σώμα μας. Όσο περισσότερες πληγές έχεις, τόσο πιο σκληρά έχεις παλέψει, τόσο περισσότερη εμπειρία έχεις που αποτυπώνει το αγωνιστικό σου φρόνημα. Ηττημένος είναι αυτός που εγκαταλείπει και υποκύπτει στις πληγές του, όχι αυτός που συνεχίζει και μαθαίνει από τα λάθη του. Ο αναστοχασμός μέσα από τη μετάνοια, τη συγχώρεση και την εξομολόγηση είναι για την Εκκλησία σύμφυτος με την ύπαρξή της. Για παράδειγμα, επειδή διανύουμε μέρες Πάσχα, ίσως κάποιοι να μην πέτυχαν στη νηστεία όσα θα επιθυμούσαν, ίσως κάποιοι να μη νήστεψαν καθόλου. Όμως η μετοχή μας στην πασχαλινή τράπεζα δεν καθορίζεται από την ποσότητα ή την ποιότητα των τροφών που καταναλώσαμε. Το εισιτήριο της μετοχής στην «τράπεζα της πίστεως» τιμάται μάλλον από την ποιότητα της φιλανθρωπίας και την ποσότητα της αγάπης προς κάθε συνάνθρωπο.

Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος με τον Σεβασμιώτατο Τιμόθεο Καρδινάλιο Ντόλαν στην Ελληνορθόδοξη Εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου για την ακολουθία του Επιταφίου. Φωτ.: GOARCH/Brittainy Newman

— Τι θεωρείτε σημαντικό στη ζωή;
Να έχεις βρει την ισορροπία σου, να είσαι καλά με τον εαυτό σου αλλά και τους γύρω σου. Και πιστεύω ότι αυτό επιτυγχάνεται όταν έχεις καταφέρει να είσαι χρήσιμος στο κοινωνικό σύνολο. Η ολοκλήρωση της ανάπτυξής μας συμβαίνει όταν εφαρμόζουμε τις αρετές της υπομονής, της ανεκτικότητας, της ταπεινοφροσύνης, της γενναιοδωρίας και της συγχώρεσης.

«Το να διαχωρίζουμε τους ανθρώπους με βάση την ερωτική τους ζωή δεν είναι Ορθοδοξία» | LiFO

ΟΛΟΙ ΟΙ ΝΕΟΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΜΙΛΟΥΝ ΤΗΝ ΔΙΚΗ ΤΟΥΣ ΓΛΩΣΣΑ, ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ.

ΕΙΝΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΊ ΟΡΑΜΑΤΙΖΕΤΑΙ ΝΑ ΒΡΕΙ ΝΕΟ ΜΟΝΤΕΡΝΟ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΟ ΛΟΓΟ. ΤΑ ΙΔΙΑ ΑΚΟΥΜΕ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΟΥΔΟΒΙΚΟ. ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ. ΕΧΕΙ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΔΟΥΛΕΙΕΣ. ΚΑΝΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. ΥΠΟΔΥΕΤΑΙ ΤΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΟ. ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ ΝΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΟΥΜΕ ΟΤΙ ΕΧΟΥΜΕ ΔΕΙ ΚΑΙ ΑΚΟΥΣΕΙ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ.