ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ (2)

 Συνέχεια από Τρίτη 27 Αυγούστου 2024

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΑΔΑ

του Franz Courth

2. Η Τριάδα που συναντά τον άνθρωπο (Heinrich Ott)

Αλλά όμως αυτό το αγκάλιασμα του ανθρώπου εκ μέρους της θείας πραγματικότητος είναι δυνατό μόνον επειδή ο θεός είναι ήδη καθαυτός τέτοιος ώστε να μπορεί να συναντήσει κάποιον με αυτόν τον τρόπο που ήδη περιγράψαμε. Διότι είναι καθαυτός μία προσωπική συνάντηση, χορηγός της σωτηρίας. Το βιβλικό θεμέλιο αυτής της εννοιολογήσεως της τριαδικής πραγματικότητος δεν οφείλεται, σύμφωνα με τον Ott σε κάποια ιδιαίτερα χωρία –για παράδειγμα σε κάποιες περικοπές του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου– αλλά περισσότερο σε όλα όσα θέτει, τοποθετεί, ο πιστός μέσα στις Γραφές, απέναντι στο μυστήριο του θεού και στην παρουσία του στον Χριστό.
Δεν είναι δυνατόν λοιπόν να αξιολογήσουμε κριτικά το έργο του Ott χωρίς να θέσουμε ορισμένα βασικά ερωτήματα, όπως για παράδειγμα στην παραπομπή του στην προϋπόθεση, τυπικά προτεσταντικής, σύμφωνα με την οποία ο θεός θα συναντούσε τον άνθρωπο απευθυνόμενος σ’ αυτόν, χωρίς να του αφήσει την δυνατότητα να τον αποφύγει. Από την προϋπόθεση αυτή, πως δεν είναι δυνατόν να αποφύγουμε την κλήση του θεού, προέρχεται η πεποίθηση πως ο θεός μπορεί να επιβάλλει «το δικαίωμά του πάνω στο ανθρώπινο πρόσωπο, στον άνθρωπο κατανοημένο σαν πρόσωπο», μόνον εάν αυτός είναι δυνατόν να τηρήσει όλα όσα του απαιτούνται, να εξοφλήσει τρόπον τινά τις αμαρτίες του και να απαντήσει ελεύθερα στις θείες απαιτήσεις.
Κατηγορήθηκε επίσης το έργο του Ott για κάποιο τροπισμό, μονταλισμό. [Μια αίρεση που ισχυρίζεται ότι ο ίδιος ο θεός φανερώνεται με τρεις διαφορετικούς τρόπους]. Ο λόγος για την Τριάδα, σύμφωνα με τους επικριτές του, δεν του είναι απαραίτητος παρά μόνον για να τονίσει και να διευκρινίσει την τριπλή συνάντηση του θεού με τον άνθρωπο. Έτσι σαν απαίτηση η συνάντηση αυτή επιτυγχάνεται με την μορφή του Πατρός, της πατρότητος, καθότι δώρο σαν Υιότης, καθότι κλήση και πρόσκληση επιτυγχάνεται σαν Άγιο πνεύμα. Ο Ott μιλά μόνον για το πρόσωπο του θεού, για την υπερπροσωπικότητά του και δείχνει φανερά πως δεν προτίθεται να μιλήσει για τα τρία θεία πρόσωπα σύμφωνα με τον παραδοσιακό και ισχύοντα τρόπο. «Είναι ένας μόνον θεός, ένα μόνον θείο πρόσωπο που έρχεται προς συνάντησή μας». Φαίνεται καθαρά λοιπόν ότι η κατηγορία για μονταλισμό που του απευθύνθη δικαιώνεται πλήρως.
Φαίνεται να είναι σωστό επίσης και το σχόλιο κάποιων αναγνωστών του Ott, οι οποίοι ισχυρίσθηκαν ότι διέκριναν στο έργο του Ott κάποια ιδεαλιστική δομή. Και πράγματι οι πλευρές της Ιστορίας της σωτηρίας όπως και οι εκκλησιολογικές, δεν ελήφθησαν πολύ σοβαρά υπ’ όψιν του συγγραφέως. Η βασική του σκέψη η οποία λειτουργεί σαν πλαίσιο της τριαδικής του θεολογίας είναι εκείνο της προσωπικής συνάντησης. Δεν υπολογίζεται κανένας άλλος ορίζοντας, πιο ανόητος ίσως, ιστορικός και κοινωνικός.
Δεν πρέπει να ξεχάσουμε όμως παρ’ όλα αυτά την θετική του πλευρά η οποία οφείλεται στο γεγονός πως σ’ αυτό το έργο η Τριαδική θεολογία και η θεολογική ανθρωπολογία συμπίπτουν. Το έργο του Ott μοιράζεται, με τις θεολογικές προσπάθειες που θα παρακολουθήσουμε στην συνέχεια, και οι οποίες έχουν μια πιο κοινοτική και δραματική διάσταση της ανθρωπολογίας, την διαβεβαίωση πως στην ομολογία πίστεως στην Αγία Τριάδα βρίσκονται τα βασικά στοιχεία για την κατανόηση της Χριστιανικής ζωής. Για τον Ott το δόγμα στην Τριάδα περικλείει τα ουσιώδη περιεχόμενα του Χριστιανισμού. Είναι πολύ περισσότερο από μια δυνατότητα συστηματοποιήσεως του πρωταρχικού κηρύγματος, το οποίο ήταν απλό και βασιζόταν στην μορφή του Χριστού, καταλήγοντας να είναι σήμερα μια θεολογία τρίτης τάξεως.

Συνεχίζεται

[ΜΙΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΖΩΗ ΧΩΡΙΣ ΧΡΙΣΤΟ! ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ!]

Αμέθυστος