Το Άγιο Πνεύμα στην ζωή του Ιησού (5)

  Συνέχεια από : Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου 2025

ΠΕΡΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΚΛΗΡΙΚΑΛΙΣΜΟΥ

ΑΝΗΚΕΙ ΗΔΗ ΚΑΘ’ ΟΛΟΚΛΗΡΙΑΝ ΣΤΗΝ ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΙΡΕΣΗ
ΑΠΟ ΤΟ ΧΡΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΧΥΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

Κατά κάποιο τρόπο και το Άγιο Πνεύμα ενσαρκώνεται στον Ιησού της Ναζαρέτ, παρότι η ενσάρκωση έχει διαφορετική σημασία σ’αυτή την περίπτωση, εννοείται σαν έλευση και κατοίκηση σε μία σάρκα. «Ανάμεσα σε εμάς και το πνεύμα του Θεού, γράφει ο Καβάσιλας υπάρχει ένας διπλός τοίχος χωρισμού: εκείνος της φύσεως και εκείνος της διεφθαρμένης θελήσεως από την αμαρτία. Ο πρώτος αφαιρέθη από την μέση από τον Σωτήρα με την ενσάρκωση Του  ο δεύτερος με την Σταύρωσή Του, καθότι ο σταυρός αφάνισε την αμαρτία. Αφαιρούμενοι λοιπόν και οι δύο τοίχοι, και τα δύο εμπόδια, δεν εμποδίζει τίποτε πλέον την έκχυση του Αγίου πνεύματος σε κάθε σάρκα (Η εν Χριστώ ζωή 3,1). 

Τι λέει όμως στ’αλήθεια το κείμενο του Καβάσιλα, χωρίς την κακοποίηση του Βατικάνειου: «Ο Θεός δεν διέφερε από τους ανθρώπους κατά τον τόπο, αφού κατείχε κάθε τόπο, αλλά εξαιτίας της αντιθέσεως που υπήρχε. Η ίδια η φύση μας έμενε χωρισμένη από τον Θεό, επειδή διέφερε κατά πάντα από Αυτόν και δεν είχε τίποτε κοινό μαζί Του, αφού αυτός ήταν μόνο Θεός και η φύση μας μόνο άνθρωπος. Αλλά όταν η σάρκα θεώθηκε και η ανθρώπινη φύση έλαβε ως υπόσταση τον ίδιο τον Θεό, το τείχος έγινε πλέον μύρο. Και η αντίθεση εκείνη δεν έχει θέση, αφού, η μία υπόσταση, που ήταν μόνον το Ένα, έγινε και το άλλο. Αυτή καταργεί το διαχωρισμό της Θεότητος και ανθρωπότητος ως κοινός όρος των δύο φύσεων, γιατί σε πράγματα που διίστανται, κοινός όρος δεν μπορεί να υπάρξη». 

Η Εκκλησία διαθέτει πάρα πολλά μέσα για να μας φέρει σε επαφή με την βάπτιση του Ιησού και το μυστήριο του χρίσματος του. Ένα είναι η λειτουργική εορτή τής βαπτίσεως του Ιησού που ξαναζωντανεύει το ιστορικό γεγονός, όπως είναι στην ίδια την Φύση της εορτής. Ακόμη πιο σημαντικό όμως είναι τό μυστηριακό μέσο,  διά μέσου του βαπτίσματος του ιδίου και ιδιαιτέρως διά τού χρίσματος: Τόσο το χρίσμα που παρέμεινε σήμερα σαν συμπληρωματική τελετή του βαπτίσματος, όσο και το χρίσμα που κατέληξε σιγά-σιγά να αποτελεί μία αυτόνομη τελετή, που ονομάζεται «μύρωμα», δηλαδή, κατά γράμμα, το μύρωμα, το χρίσμα. 
 

Αναφερόμενοι σ’αυτό το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της βάπτισης, ο Παύλος γράφει: Είναι ο ίδιος ο Θεός που μας βεβαιώνει, μαζί με σας, εν Χριστώ, που μας προσέφερε το χρίσμα, που μας σφράγισε, και μας έδωσε την προκαταβολή τού πνεύματος στις καρδιές μας (2 Κορ 1,21) [Ας δούμε όμως τι λέει ακριβώς το κείμενο: Διότι όλες οι υποσχέσεις του Θεού εις το πρόσωπον του Χριστού πραγματοποιούνται και δι’αυτού λέγομεν το αμήν εις τον Θεόν προς δόξαν του. Εκείνος δε που μας στερεώνει μαζί μ’εσάς εις τον Χριστόν και μας έχρισε, είναι ο Θεός, ο οποίος και μας εσφράγισε και έδωκε στις καρδιές μας το πνεύμα σαν αρραβώνα]. 

Στην Χρυσή εποχή των Πατέρων της Εκκλησίας, τον  τέταρτο αιώνα, αυτή η στιγμή του μυστηριακού χρίσματος ήταν προνομιακή ευκαιρία για να φανερώσει η Εκκλησία στους πιστούς, το άρρητο μυστήριο της συμμετοχής τους στο χρίσμα του Χριστού. «Αφού γίνατε μέτοχοι του Χριστού, έλεγε στους πιστούς του ο Επίσκοπος της Ιερουσαλήμ, πολύ σωστά ονομάζεστε "Χριστοί" (Δηλαδή χρισμένοι, καθαγιασμένοι), και γιά σάς ο Θεός είπε: μην αγγίζετε τους χειροτονημένους μου (ψαλμ 105, 15). Γίνατε Χριστοί, επειδή δεχθήκατε την σφραγίδα του Αγίου Πνεύματος… Και ο Ιησούς επίσης, αφού εβαπτίσθη στον Ιορδάνη και αφού μετέδωσε στα ύδατα το άρωμα της θεότητος του, ανέβηκε από αυτά και το Άγιο Πνεύμα κατέβηκε προσωπικά πάνω σ’αυτόν. Και σε εσάς, όταν ανεβήκατε από το βαπτιστήριο των ιερών πηγών, δόθηκε  το χρίσμα, το οποίο είναι εικόνα εκείνου που έχρισε τον Χριστό, δηλαδή του Αγίου Πνεύματος» (Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων, κατηχήσεις 3,1) [Τραγικό άν αληθεύει]

Η Εκκλησία είπαμε πώς διαθέτει διάφορα μέσα, για να μας φέρει σε επαφή με το μυστήριο του χρίσματος του Ιησού. Αλλά όλα αυτά τα μέσα, όπως πάντα, μένουν ανενεργά, εάν δεν προστίθεται σ’αυτά, η προσωπική προσπάθεια. Στο ιστορικό επίπεδο (η βάπτιση του Ιησού στον Ιορδάνη) και στο μυστηριακό (η βάπτιση μας και το μύρωμα μας), πρέπει να προσθέσουμε το υπαρξιακό επίπεδο ή το ηθικό. Μάλιστα δε όλα όσα μας αποκάλυψε ο λόγος του Θεού μέχρις εδώ, γύρω από το μυστήριο του χρίσματος, τείνει σ’αυτό το πρακτικό επίπεδο, τείνει να φέρει σε μας τον καρπό του. Και ο καρπός είναι αυτός: γινόμαστε εμείς οι ίδιοι «το καλό άρωμα του Χριστού» μέσα στον κόσμο. 

Εξαγιάζοντας το λάδι που χρησιμοποιείται στο χρίσμα και στο μύρωμα τού βαπτίσματος, στην σχετική ακολουθία της Μ.Πέμπτης, ο επίσκοπος λέει: «Αυτό το χρίσμα ας τους διαπεράσει και ας τους εξαγιάσει ώστε, ελεύθεροι από την φθορά της γεννήσεως των και εξαγιασμένοι, ναός της δόξης σου, να εξαπλώσουν το άρωμα μίας άγιας ζωής». 

Ο Ωριγένης μας πληροφορεί πώς οι Εθνικοί του καιρού του, αμφισβητούσαν τους Χριστιανούς λέγοντας: πώς μπορεί ένας μόνον άνθρωπος, που έζησε επι πλέον σ’ένα άγνωστο χωριό της Ιουδαίας, να γεμίσει τον κόσμο ολόκληρο με το άρωμα της γνώσεως του Θεού, όπως μας λέτε εσείς οι Χριστιανοί; (επίσης 2 Κορ 2,14). Ο Ωριγένης απαντούσε λέγοντας: ο Ιησούς μπορεί να το πραγματοποιήσει, διότι εξαγίασε με το Θείο Πνεύμα και απέστειλε στον κόσμο έναν μεγάλο αριθμό μαθητών, οι οποίοι αφιερώθηκαν στην σωτηρία των ανθρώπων, ζώντας με καθαρότητα, και ορθότητα, διδάσκοντας το ίδιο το δόγμα του Ιησού. Χάρη σ’ αυτούς το πολύτιμο λάδι που απλώθηκε στην κεφαλή του αληθινού Ααρών που είναι ο Χριστός, κατεβαίνει μέχρι την άκρη του ενδύματος του (Ψαλμ 133,2) διαμοιράζεται δηλαδή σε όλο το σώμα της Εκκλησίας, και μέσω αυτής σ’ολόκληρο τον κόσμο (Ωριγένης, Κατά Κέλσου VI 79). 

Εμείς είμαστε εκείνοι οι μαθητές που σταλθήκαμε σ’ολόκληρο τον κόσμο για να εκχύσουμε το καλό άρωμα του Χριστού! Για να αποκτήσουμε δε αυτό, πρέπει και εμείς να σπάσουμε το δοχείο του αλάβαστρου της ανθρωπότητος μας, δηλαδή πρέπει να νεκρώσουμε τα έργα της σάρκας, τον παλαιό άνθρωπο, που μας εμποδίζει, που λειτουργεί σε μας σαν ένα προκάλυμμα, στην διάχυση και ακτινοβολία του πνεύματος. Το άρωμα του Χριστού ελευθερώνεται από τους καρπούς του πνεύματος: Εάν σε μας υπάρχουν οι καρποί του πνεύματος, οι οποίοι είναι κατά τον Παύλο, «αγάπη, χαρά ειρήνη, υπομονή, μακροθυμία, χρηστοήθεια, αγαθωσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια (Γαλ 5,22), τότε χωρίς κάν να το αντιλαμβανόμαστε (και ίσως σε μας αντιθέτως γίνεται αντιληπτή μόνον η μυρωδιά της αμαρτίας μας), κάποιος θα ακούσει γύρω μας λίγο από τον ήχο του πνεύματος του Χριστού. 

Ο κόσμος έχει τόση ανάγκη να αισθανθεί ένα τέτοιο άρωμα του Χριστού. Το χρειάζεται για να γλιτώσει από την φθορά ή τουλάχιστον, για να φανερωθεί και να κριθεί: Εμείς, γράφει ο Απόστολος, είμεθα ευωδία του Χριστού εις τον Θεόν, μεταξύ εκείνων που σώζονται και εκείνων που χάνονται, δια τούτους μέν οσμή που από θάνατον οδηγεί εις θάνατον, δι’εκείνους δε οσμή που απο ζωήν οδηγεί εις ζωήν(2 Κορ 2,15). 

Ας κλείσουμε αυτό το κεφάλαιο με την προσευχή που απευθύνει ο επίσκοπος στον Θεό, στην λειτουργία του χρίσματος της Μεγάλης Πέμπτης, «Ώ Πάτερ, που εξαγίασες τον μονογενή σου Υιό με το χρίσμα του Αγίου Πνεύματος και τον συνέταξες Μεσσία και Κύριο, επέτρεψέ μας, τους μετέχοντες στον εξαγιασμό του, να είμαστε μάρτυρες στον κόσμο του Σωτηριώδους του έργου». [Μάρτυρες κατευθείαν, σωτήρες τού κόσμου. Παίρνουμε τό καλάμι μας καί ξεκινάμε τό μαρτύριο τής σωτηρίας.]

Συνεχίζεται. 

Θα συνεχίσουμε την Εκκλησιολογία του Χρίσματος αφού πρώτα δούμε την αντίστοιχη θεολογία της Καθολικής Εκκλησίας. 

Σχόλιο: Κατορθώσαμε όμως ήδη να δούμε πώς η Καθολική λεγόμενη Εκκλησία η ακριβέστερα η Εκκλησία του Βατικανού ανέδειξε μία νέα Εικόνα και ομοίωση του ανθρώπου με τον Θεό, το μυστήριο του χρίσματος ακριβώς, στο οποίο μυστικά στηρίζεται και η φιλοσοφία του προσώπου. 

Αυτή η επανανακάλυψη του μυστηρίου του Χρίσματος άρχισε ήδη να δίνει καρπούς. Ο Θεολόγος H. Muhlen ορίζει την Εκκλησία σαν «την ιστορική συνέχεια του χρίσματος του Χριστού με το Άγιο Πνεύμα». Η Εκκλησία, λέει, δεν είναι παρά με μία δευτερεύουσα σημασία, η επιμήκυνση της ανθρωπότητος του Χριστού, δηλαδή της ενσαρκώσεως, ενώ είναι, άμεσα, μία επιμήκυνση του πνεύματος τού Χριστού δηλαδή του Χρίσματός του και της Χάριτός του. Από το χρίσμα εξάλλου προέρχεται, στον Χριστό, η επικεφαλής Χάρις (gratia Capitis), η χάρις δηλαδή που έχει και κοινωνεί καθότι κεφαλή της Εκκλησίας και όχι τόσο από την υποστατική ένωση, από την οποία, καθαυτή, του προκύπτει μόνον η «προσωπική» του Χάρη, δηλαδή η μοναδική και ακοινώνητη αγιότης Του, του μονογενούς Υιού του Θεού που έγινε σάρκα [ΜΙΑ ΦΡΙΚΗ]

Μ’αυτή την έννοια οι Πατέρες της Εκκλησίας στους οποίους αναφερθήκαμε δήλωναν πώς από την πληρότητα του Αγίου Πνεύματος του Ιησού, δεχθήκαμε χάρη μετά την Χάρη. Οπωσδήποτε δεν πρέπει να διαχωρίσουμε το Βάπτισμα από την ενσάρκωση, διότι χωρίς αυτή, δεν θα είχε κανένα πραγματικό νόημα για μας. Παρ’όλα αυτά στην ενσάρκωση το βάπτισμα προσθέτει κάτι που είναι απολύτου ενδιαφέροντος για μας, τόσο όσο να μας υποχρεώσει να αγαπήσουμε και να στοχαστούμε με συγκίνηση αυτό το μυστήριο της ζωής του Χριστού. [ΟΛΑ ΣΤΟ ΦΙΛΙΟΚΒΕ ΚΑΙ ΔΙΑ ΤΟΥ ΖΗΖΙΟΥΛΑ ΣΤΟ BISHOPOQUE]

Δείτε εδώ όλες τις αναρτήσεις.

Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΝΩΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΠΙΣΜΟ ΕΠIΚΥΡΩΝΕΙ ΑΠΛΩΣ ΤΗ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗ ΜΙΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΩΡΙΣ ΧΡΙΣΤΟ. ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΠΑΡΑΚΑΜΠΤΟΥΜΕ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ.

ΟΛΗ Η ΝΕΩΤΕΡΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΙΧΜΑΛΩΤΗ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΩΣ, ΣΤΟΥΣ ΚΑΘΟΛIΚΟΥΣ ΠΟΥ ΒΑΠΤΙΖΟΝΤΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΔΙΝΟΥΝ ΤΟ ΧΡΙΣΜΑ ΚΟΡΟΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΟΤΙ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ.