π. Ν. Λουδοβίκος: O μόνος Ευρωπαϊκός λαός που έχει αρνηθεί τον εαυτό του
https://www.youtube.com/watch?v=5qJof7Oqdso&list=PLCjT9ILXi93w-AW5LYulHmkpZFlEgCbnI&index=29
Ο Αντώνης Σμυρναίος κάνει κάτι το οποίο είναι μοναδικό τόσο μοναδικό που δεν έχει σχεδόν ανθρώπους να συνδιαλεχθεί σήμερα. Αυτή η φιλοσοφία της ιστορικής μεθοδολογίας δεν υπάρχει καν εδώ στον τόπο αυτό. Λέω ότι αυτό το οποίο εδώ συμβαίνει με αυτό το βιβλίο και με άλλα βιβλία του αγαπητό μου φίλου του Αντώνη Σμυρναίου που έχω τη χαρά να γνωρίζω όλη την πνευματική του εξέλιξη διότι υπήρξαμε συμφοιτητές από το πρώτο έτος της Μαρασλίου Παιδαγωγικής Ακαδημίας, 44 χρόνια πριν.
Και βέβαια διαφοροποιήθηκαν οι εξελίξεις αλλά παρέμεινε η επικοινωνία στα ουσιώδη. Έλεγα λοιπόν ότι δεν έχει ανθρώπους με τους οποίους να συνδιαλεχθεί ουσιαστικά αυτό το βιβλίο. Αυτό είναι τραγικό γιατί στη Δύση είναι μια τεράστια ομάδα ανθρώπων που ασχολούνται με τη μεθοδολογία της ιστορίας και τη φιλοσοφία και την επιστημολογία της μεθοδολογίας της ιστορίας.
Αυτά εδώ στον τόπο τούτο φαίνονται σαν να είναι επισκέψεις εξωγήινων. Αυτό είναι τραγικό. Είναι τραγικό το ότι αυτή τη στιγμή δεν βρίσκονται τέσσερις εδώ ομοτεχνοί να παρουσιάσουν το βιβλίο αλλά βρίσκομαι εγώ εδώ.
Ο οποίος εντάξει, οι επιδόσεις μου στη φιλοσοφία είναι υπαρκτές στα βιβλία μου και στην δραστηριότητά μου την ακαδημαϊκή, αλλά δεν είμαι αυτός ο οποίος ουσιαστικά θα έπρεπε να βρίσκεται εδώ τώρα γιατί αυτό που θα βρίσκεται εδώ δεν υπάρχει. Δεν υπάρχει στον τόπο αυτό. Στον τόπο αυτό η ιστοριογραφία διεξάγεται με βάση την πρόνοια του Θεού.
Μέ την εγκατάλειψη της πρόνοιας του Θεού. Έχω άσχημη γνώμη από την ιστορία. Πλήν ολίγων εξαιρέσεων, ο Αντώνης είναι μια από αυτές γιατί είναι και ιστορικός.
Αυτό είναι το σημαντικό. Είναι ένας ιστορικός που δουλεύει πάνω στα εργαλεία με τα οποία χρησιμοποιεί. Δουλεύει πάνω στη μέθοδό του και μας την εξηγεί.
Και μας εξηγεί γιατί αυτή είναι η μέθοδος και όχι κάποια άλλη. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Και δεν γίνεται στον τόπο αυτόν ούτε και μια δεύτερη εξαίρεση.
Έχουμε μια εξαίρεση εδώ. Που είναι η δεύτερη εξαίρεση. Οι ιστορικοί εδώ στην Ελλάδα είναι απόλυτα βέβαιοι γι' αυτό το οποίο κάνουν.
Είναι τερατωδώς αφελής και το λέω αναλαμβάνοντας πλήρως την ευθύνη. Αυτό που λέω. Άλλωστε στο βιβλίο μου, η Ανοιχτή Ιστορία και στο τελευταίο κεφάλαιο τους τα έχω πει καλά για τα καλά αλλά είναι τόσο χαμηλό το επίπεδο που ούτε να τα διαβάσουν δεν μπορούν.
Σας είπα αναλαμβάνω την ευθύνη αυτών που λέω και με λυπεί που το λέω. Με λυπεί πολύ που το λέω. Ειδικά στο χώρο αυτόν τον τόσο μα τόσο, μα τόσο λεπτεπίλεπτο πνευματικά.
Ξέρετε τι πράγμα είναι η καταγραφή της ιστορίας και η ερμηνεία της ιστορίας. Η ερμηνεία της ιστορίας και γι' αυτό κάνουμε ιστορία η ιστορία είναι ερμηνευτική. Είναι ερμηνευτική, σημαίνει αυτό λέει εδώ το βιβλίο με πάρα πολλές παραπομπές με μια εκπληκτική γνώση της παγκόσμιας βιβλιογραφίας, αυτό το βιβλίο θα μπορούσε να βγει ας πούμε στα αγγλικά ή στα γαλλικά και να συζητηθεί και να υπάρχει να μπει σε μια σειρά βιβλίων παρομοίων οι οποίοι θέτουν να θέλουν προβλήματα και θα ζητούν και να έχει. εδώ βέβαια ο συγγραφέας εισπράττει ένα είδος πνευματικού αποκλεισμού διότι είναι ενοχλητικά αυτό το οποίο λέει.
Τι λέει δηλαδή. Λέει ότι η ιστορία δεν είναι θετικισμός ας πούμε. Ότι το ιστορικό γεγονός είναι ένα γεγονός που διαβάζεται με πάρα πολλούς τρόπους και ανάλογα με την υψηλή ή την ανύπαρκτη ή την μέτρια καλλιέργειά μας.
Ότι βλέπουμε στα ιστορικά πράγματα, πράγματα που άλλοι δεν βλέπουν μερικοί από μας και μερικοί άλλοι δεν βλέπουν τίποτα. και παρά τα αυτά και ο μεν και ο δε κάνει το επάγγελμα του ιστορικού. Και επίσης οι ιδεοληψίες συγχωρούνται απολύτως και θεωρούνται και αντικειμενική ιστορία. Ακριβώς γιατί δεν υπάρχει κριτική αυτοσυγκρισία αυτή που να δείχνει όπως δείχνει πολύ σωστά ο Αντώνης, συγχωρέστε με την παλιά μας φιλία με την ιστορία ουσιαστικά είναι μυθιστορία και έχει να κάνει με έναν μύθο τον οποίο αναλύουμε και τον οποίο χρειαζόμαστε.
Αυτό είναι το σοβαρό. Όταν τα παιδιά μου πήγανε σχολείο στην Αγγλία στο Κέμπριτς, μου κάνανε εντύπωση ότι ιστορία που μαθαίνανε δεν έχει καμία σχέση με αυτό που είναι…η αγγλική ιστορία. Ήταν μια ιστορία η οποία στηρίζει έναν μύθο, τον μύθο ακριβώς της βρετανικής αυτοσυνειδησίας, αυτοκρατορικής και λιγότερο αυτοκρατορικής.
Μια φορά μεταξύ σοβαρού και αστείου ένας συνάδελφος στο Κέμπριτς μου λέει από όλους τους Ευρωπαίους μόνο εμείς σας καταλαβαίνουμε, σας στους Έλληνες. Λέω γιατί; Διότι κι εμείς χάσαμε μια αυτοκρατορία και ουδέποτε την ανακτήσαμε και ουδέποτε συνήλθαμε από αυτό. Ακριβώς αυτό το πράγμα είναι μια αίσθηση και μια ερμηνεία και μια ενόραση η οποία δεν μπορεί με τυχούσα παιδεία και με τυχούσα πνευματικότητα να ασκηθεί.
Χρειάζεται να έχει κανείς τη μεταφυσική φαντασία, αν μου επιτρέπεται ο όρος, ενός Μάξιμου Ομολογητή ας πούμε, ενός ξέρω εγώ Μιχαήλ Ψελού και πολλών άλλων, μη λέω δεκαπέντε ονόματα τώρα είναι πάρα πολλά, τα ξέρετε, έχουμε δύο μεγάλες αναγεννήσεις την πρώτη μετά την εικονομαχία και τη δεύτερη, προ της αλώσεως. Το πρώτο είναι το βιβλίο του ντε Μέρλ το δεύτερο είναι το βιβλίο του Ράνσιμαν το τελευταίο είναι το βιβλίο του για την Αναγέννηση, και δείχνει πόσοι και σε ποιο επίπεδο δουλεύανε τα πράγματα και τα προβλήματα στην πρωτοπορία της εποχής. Λέω στους αμερικανούς φοιτητές που έρχονται εδώ κάποτε σου λέω ήταν η Οξφόρδη, εδώ κάπου ήταν το Μπόστον ήταν το Χάρβαρντ εδώ κάποτε ήτανε, ήτανε όντως ήτανε και παρήγοντο έννοιες οι οποίες είναι εν ισχύει σήμερα. Στα δικά μου βιβλία, δεν πρέπει να μιλήσω για εμένα, χρησιμοποιώ αυτές τις έννοιες σε διάλογο ιδιαίτερα στα αγγλικά βιβλία σε διάλογο με τα πιο μοντέρνα και προχωρημένα σήμερα προβλήματα της φιλοσοφίας και της ψυχολογίας. Καταλάβατε; Και έχει μέλλον αυτή η ιστορία και την έχουν καταλάβει και οι ίδιοι στη Δύση και ασκείται και από δυτικούς να μην πω τώρα και τα σχετικά με τους θεολόγους οι οποίοι τον ίδιο πιο πολύ με ελάχιστες εξαιρέσεις τον ίδιο ύπνο κοιμούνται. ποιο ύπνο; της απόλυτης βεβαιότητας.
Ποιάς βεβαιότητας αυτή που δεν την ερεύνησες ποτέ στο βάθος, στον τρόπο της και στις προοπτικές της. δηλαδή αναλαμβάνεις την ευθύνη της αλήθειας την οποία βλέπεις εσύ με τη δική σου κρίσι στην ιστορία. αν αναλαμβάνεις την ευθύνη των ερμηνειών σου θα ξέρεις ότι υπάρχουν και άλλες ερμηνείες οι οποίες είναι πάντα βαθύτερες οι οποίες είναι πιο πλούσιες γι' αυτό και λέει κάπου ο Αντώνης, μην τα ψάχνω τώρα, τα έχω σημειωμένα όλα, ότι έννοιες ασυνήθιστες για την ψεύδο επιστημοσύνη εδώ των ιστορικών όπως είναι η διαίσθηση, η ενόραση, το συναίσθημα, η φαντασία, έτσι δεν είναι. Μπαίνουν στην κουβέντα αυτή για να αναλύσουμε ιστορικά πράγματα που γεννήθηκαν από ζωντανούς ανθρώπους. δε γεννήθηκαν από ρομπότ. την ιστορία ως ρομπότ την καταγράφουμε με μεγάλη αντικειμενικότητα, πως λέγεται το ρομπότ, η σοφία πως πρόκειται για αυτό. Η ιστορία της είναι καταγεγραμμένη μέσα της, απόδελτιώνεις ιστορίες δηλαδή η ιστορία της σοφίας αυτή είναι όταν. ακόμα δεν έχουμε απαντήσει για το τι είναι η ανθρώπινη συνείδηση δεν ξέρουμε να απαντήσουμε τι είναι η ανθρώπινη ευφυΐα, έλεγα προχτές στους φοιτητές μου, για πεστε μου τι είναι η ανθρώπινη ευφυΐα. Άκουσα 15 ανόητες απαντήσεις.
Αυτό που μετράει το τεστ . Το τεστ. Λοιπόν, και ο Λούγκμαν ήμασταν φοιτητές τότε ακόμα στην Ακαδημία και έβγαλε αντίτλου ο Κ. Λούγκμαν, ο μύθος της ευφυΐας ποιος σήμερα στα σοβαρά μετράει την ευφυΐα βλέπεις δύο ανθρώπους με ίδιο IQ και ο ένας γίνεται μεγας συγγραφέας και ο άλλος παραμένει ένας πωλητής ξέρωγό μπαμιες και κολοκύθια. κατά πάντα αξιοπρεπής με το ίδιο IQ τι είναι αυτό που κάνει τον άνθρωπο ποιο είναι αυτό το σύμπαν αυτό το πράγμα στην Ανατολή ονομάστηκε αποφατική θεώρηση του ανθρώπου.
Δεν ξέρουμε, δεν ξέρουμε τον ανθρώπου άνθρωπο στην πληρότητά του. οι διάφοροι ολοκληρωτισμοί σας λένε ότι ξέρουν τον άνθρωπο. η ουσία του ολοκληρωτισμού οποιοδήποτε ολοκληρωτισμού είναι ακριβώς αυτή σας λέει, σε ξέρω. έβλεπα στον τοίχο του εκεί που έκανα το πρώτο μου μάθημα είχαν απέναντι και λέει τι θέλει ένα παιδί λοιπόν τι θέλει ένας άνθρωπος αγάπη, ασφάλεια, υγεία πρόσβαση στη γνώση. ο ολοκληρωτισμός είναι να πεις ότι αυτά είναι ο άνθρωπος. αν κάποιος θέτει κάποιες άλλες ερωτήσεις για τον σκοπό της ζωής, για την ουσία του αγαθού, για τη διαφορά του Είναι και μηδενός, για την έννοια ακόμα αν θέλετε της ευτυχίας, η οποία είναι απίστευτα σύνθετη έννοια. Βλέπεις έναν άνθρωπο, που είναι κουρελής, εδώ απόξω, είναι άστεγος και σου λέει ευτυχισμένος και βλέπεις τον ποιόν εδώ πέρα βιομήχανων της Θεσσαλονίκης και μόνο που τον βλέπεις κάποιος που είναι λίγο ειδικός καταλαβαίνει ότι ο άνθρωπος αυτός θέλει 7 ως 17 ζωλόχ την ημέρα για να μπορέσει να σου πει καλημέρα.
Και εμείς οι παπάδες έχουμε δυστυχώς και αυτό το προνόμιο να τους γνωρίζουμε αυτούς και από μέσα, όχι αυτούς δεν λέω ονόματα, ξέρετε πόσοι όμως λέω στους φοιτητές μου μην σας πω ονόματα που έρχονται, σε μένα άνθρωποι οι οποίοι στο σημερινό lifestyle θεωρούνται top, πολιτικοί που είναι top, για μια σκέτη βοήθεια γιατί είναι διαλυμένοι εσωτερικά. Νιώθουν σαν καρέκλες, πως να σας πω δεν έχουνε..
Η ιστορία λοιπόν φτιάχνεται από ζωντανά πρόσωπα με απίστευτες απολήξεις. Πρώτον, προελεύσεις γιατί κάθε άνθρωπος είναι άναρχος, λέει ο Μάξιμος ο Ομολογητής στη Βουλή του Θεού δεν έχει αρχή, και επίσης δεν έχει και τέλος. εικόνες του απολύτου δηλαδή οι οποίες προσλαμβάνουν τα πράγματα με ένα απίστευτα βαθύ τρόπο, με μια ελευθερία που μας κόβει την ανάσα. Διότι είναι θεοειδής και αυτή η ιστορία φτιάχνεται από αυτά τα όντα.[ΜΟΝΟΝ ΕΑΝ Ο ΛΟΓΟΣ, ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΔΙ ΑΥΤΟΥ ΕΓΕΝΕΤΟ, ΤΑΥΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΥΛΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΜΙΑΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ. Η ΒΟΥΛΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΚΤΙΣΤΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Η ΟΠΟΙΑ ΟΥΣΙΩΝΕΙ ΜΕΝ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΕΝΥΠΟΣΤΑΤΕΙ, ΚΑΘΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΚ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΟΥΣΙΑ. ΑΥΤΑ ΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΙΣΧΥΡΙΖΟΤΑΝ Ο ΑΚΙΝΔΥΝΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΙΡΕΘΗΚΑΝ ΠΑΡΟΤΙ ΤΑ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΦΑΝΤΑΣΤΕΙ ΟΤΙ ΕΧΕΙ ΒΑΘΟΣ ΓΝΩΣΕΩΣ. (προς κορινθιους α,β)] Και έρχεται ο ιστορικός και σου λέει, α ναι ξέρω ξέρω ο εκείνος ήταν εκείνος, τα άλλα τα άλλα κόβει, λέει και μάλιστα τώρα στην Ελλάδα, η ουσία είναι η αποδόμηση. Το έχω ονομάσει εθνική κατάθλιψη σε ένα άλλο βιβλίο που βγήκε φέτος και λέγεται να «Ξανασκεφτούμε τον ανθρωπισμό». Λοιπόν, και έχω μια συνέντευξη μεγάλη για την εθνική κατάθλιψη. Η εθνική κατάθλιψη. αυτό έχει περάσει στα κύτταρα όλων των Ελλήνων και παγιώθηκε με την κοινωνιολογία την αριστερή μετά το 1974. Μουζέλης, πες τον άλλον ευτυχώς δεν έγινε ο Ακαδημαϊκός πες τον, ο Τσουκαλάς κλπ. Καλά ανθρωπάκια άλλα, δεν μπορούσαν καί φτιάξανε τη θεωρία της υπανάπτυξης. Αυτό έγινε μετά το 1974 πατώντας στις ενοχές ολονών μας ότι είναι υπανάπτυκτος ο Ελληνισμός, και το πιστεύουν οι πάντες. και πως το φαίνονται ότι το πιστεύουν; από την κατάθλιψη που έχουν την εθνική. Άμα γίνει κάτι στραβό στην Ελλάδα είσαι, τι περιμένεις … Βρε ανόητε, στην Ελλάδα που είσαι τώρα, έχεις δωρεάν σπουδές δωρεάν φαΐ, δωρεάν ύπνο, δωρεάν βιβλία δωρεάν περίθαλψη, πήγαινε στην Ευρώπη να τα βρεις αυτά τα πράγματα. Πήγαινε στην Αγγλία να τα βρεις θα χρειαστείς μια περιουσία για να σπουδάσεις μια περιουσία. Έως στο λαιμό χρεωμένος θα είσαι αλλά η κατάθλιψη είναι τέτοια που δημιουργεί ματαίωση.
Ματαίωση, ήρθαν και μερικοί δεξιοί ιστορικοί, όπως είναι ο τέλος πάντων τώρα, ξέρετε ποιοι πέστον αυτόν εδώ τον Γκολιόπουλο να τον ξεχνάμε και η παρέα τους και φτιάξαν την δεσαν την τούρτα , ότι εδώ ο τόπος αυτός, γράφω τα λέω προς τον Γκολιόπουλο, συγχωρέστε μου που μιλάω έτσι είναι από πόνο ψυχής, δε θα κερδίσω κάτι ίσως μόνο εχθρούς. Αλλά αυτή είναι η αλήθεια, λέει λοιπόν ο Γκολιόπουλος, χρόνια δίδαξε εδώ και οι δυο μου κόρες τον είχαν καθηγητή η μεγάλη δυστυχία είναι ότι η Ελλάδα δεν έγινε δύση ότι δεν προσδεθήκαμε.. πόσο αφιλοσόφητος πρέπει να είναι κανείς για να το πει αυτό, πόσο αθεολόγητος σήμερα με βάση την έρευνα και τη δουλειά που έχει γίνει από διαπρεπείς καθηγητές όπως είναι ο Κώστας ο Ο Πέτσιος;; στα Γιάννενα ένας απ' τους, ξέρουμε ότι το επίπεδο διαπραγμάτευσης ανθρώπων που περιφρονούσαμε όταν … χθες την έκδοση της λογικής του Ψαλίδα. Ο Ψαλίδας, που για εμάς είναι ένα τίποτα ήξερε τον Καντ καλύτερα από τους Γερμανούς το 1793 και διαλέγεται προσωπικά μαζί του. που στη Γαλλία έγινε γνωστός στα μέσα του 19ου αιώνα ο Καντ, λέμε για τον Καντ τώρα. Ζούσε ο Καντ ακόμα δηλαδή ήταν εν δράσει, και γράφει φοβερά πράγματα για τον Καντ. Να μην πω το μεγαλοφυή Βούλγαρη που ήξερε τόσο καλά το Λάιμπνιτς και το Βολταίρο, και τα πάντα και γράφει και στα αρχαία ελληνικά μπας και το διαβάσει κανένας στην Ευρώπη. Λοιπόν και όταν …λές στάσου, αυτοί οι άνθρωποι ήρθαν σε βαθιά κοινωνία όντας σκλαβωμένοι όντας αυτό που ήτανε τι να είναι μόνο αυτοί μια ολόκληρη ομάδα λέω ότι στο τελευταίος που έχω στα χέρια μου τα κείμενά τους ξαναδείξα τη λαμπρή εισαγωγή του Πέτσιου, που είναι καθηγητής φιλοσοφίας στα Γιάννενα. Την λαμπρή εισαγωγή που είναι ένα επίτευγμα και εισαγωγή ακόμα, από την ιστορική πληροφόρηση που έχει και από την εισαγωγή και λές αυτοί οι άνθρωποι και όταν λέγαμε ακριβώς χθες με τον Κώστα τον Πέτσιο και αναφέρω και το όνομά του έτσι για να προς τιμή του δηλαδή, γιατί έχει κάνει πολλή δουλειά στα θέματα αυτά.
Αυτοί οι άνθρωποι και εκείνοι που επίθεσαν αυτοί αντιμετώπιζαν και διαβάζαν το διαφωτισμό και την Ευρώπη στο ίδιο επίπεδο ακριβώς με οποιοδήποτε άλλο Ευρωπαίο. για να μην πιάσω το μεγαλοφυή το Βικέντιο Δαμωδό. ο Βικέντιος Δαμωδός πέθανε 54 ετών η πολύτομη δογματική του ξέρω εγώ αν βγή σε σε ογκώδη βιβλία των 300-500 σελίδων θα είναι κάπου 10 τόμοι δεν έχει εγκδοθεί ακόμη μετά από 200 χρόνια. δεν έχει εκδοθεί όταν το Βατοπαίδι, να τους έχει καλά ο Θεός, άρχισαν να εκδίδουν τόμους πρώτος ο πατήρ Μεταλληνός ο οποίος πέθαν,ε και τώρα και νομίζω συνεχίζει ο γιός του, και είδα τους 4-5 που θα τους στείλαν τους τόμους, λέω Θεέ μου! Τι επίπεδο! Πώς ήξερε σε τέτοιο βάθος τη δυτική θεολογία! Να δείτε γνώση! Να δείτε απαντήσεις καταπληκτικές σε πολλά πράγματα! Να δείτε σαν ένα παλαμισμό πρώιμο που εμείς νομίζαμε ότι το ανακαλύψαμε με το Φλωρόφσκι δεκαετία του 70 και του 60 και αυτός τον ήξερε βαθύτατα και δίνει τρομερές απαντήσεις Σας λέω είναι ο μόνος Ευρωπαϊκός λαός τούτος εδώ δηλαδή ο μόνος που έχει αρνηθεί τον εαυτό του, έχει αρνηθεί τον εαυτό του, ναι ναι ναι και είναι τελείως Ευρωπαίος και το λέω εγώ αυτό, το όνομά μου είναι εντελώς φράνκης έτσι! και οι δικοί μου ζούσαν πολλά χρόνια έξω για αυτό έχω το όνομα.
Όλο αυτό παράγεται από τους ιστορικούς αυτό δράμα το φοβερό οι οποίοι δεν νιώθουν την ψυχή του ανθρώπου και του τόπου και γενικά του ανθρώπου. Το βιβλίο λοιπόν αυτό με έναν τρόπο που είναι πάρα πολύ προηγμένος ακαδημαϊκά και λαμβάνοντας υπόψη όλη τη σημερινή συζήτηση πάνω στα θέματα αυτά μας λέει ακριβώς το γιατί. ακριβώς το ότι δηλαδή αυτή η πολλαπλή ευαισθησία στα τόσα πολλά επίπεδα ακόμα και το ψυχοαναλυτικό και το ασυνείδητο σκεφτείτε ότι έχουμε και ασυνείδητο. Υπάρχουν και ασυνείδητες δηλαδή ροπές στην ιστορία οι οποίες ακόμα πιο δύσκολα ανιχνεύονται. Και προχωρεί στο να διαπιστώσει ότι το μεγάλο πρόβλημα του ιστορικού και μάλιστα του Έλληνα ιστορικού όπως είναι δυστυχώς αδιερώτητος όπως σας είπα, είναι ότι δεν στοχάζεται καθόλου πάνω στα κριτήρια του. και για το λόγο αυτό μας δίνει μια ιστορία που είναι τόσο κρύα και τόσο πως το λένε ανόητο στο ποτήρι αυτό μερικές φορές. Και σήμερα είναι η αποδόμηση είναι η μόδα. Η αποδόμηση σημαίνει ότι πρέπει να έχουμε οτιδήποτε ας πούμε τι ήταν ο Καραϊσκάκης, έβριζε σαν λιμανίσιος, πάρτον και αυτόν τι ήταν ο ξέρω εγώ πες το μου τώρα.
Λέγε το όνομα θα σας κάνω εγώ όλους βίντεο, να μη μείνει κανένας όρθιος, τίποτα. Το θέμα είναι τι είναι αυτοί που γράφουν αυτά. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία αλλά το θέμα δεν είναι αυτό. Το θέμα είναι ότι μετά από όλα αυτά αυτό που βγαίνει και είναι συγκλονιστικό αυτό.
Είναι ότι όπως λέει ο Ράμφος, άλλος από εκεί, αναλάβει τη φιλοσοφική αποδόμηση ο Ράμφος του Βυζαντίου, γράφοντας του κόσμου της ανοησίες εδώ και 25 χρόνια. Τα έχω γράψει δημόσια στα βιβλία μου, τα έχω πει δημόσια, τα έχω πει προκλητικά και δεν μπορώ να τα αποσιωπώ, αυτή τη στιγμή και έχω πει και το γιατί και γιατί. Τώρα λοιπόν ο Ράμφος που είδε να ανεβαίνει το woke κίνημα και λοιπά, θα γίνουμε ζούγκλα. Ρε Στέλιο, σου έλεγα χρόνια ολόκληρα ότι ο υποκειμενισμός που θαυμάζεις της Δύσης πέθανε, και στη θέση του θα γίνει νάρκισσισμός και αν έχω δίκαιο στο τελευταίο μου βιβλίο που βγήκε στα αγγλικά μεταναρκισσισμός πια. Έχουν πάει και παραπέρα από το ζήτημα, είναι αυτισμός. Λοιπόν αυτόν τον υποκειμενισμό τον δήθεν αναστοχαζόμενο της δύσης, το cogito, τον οποίο και της παρέας που υπερασπιζώσουνα, αυτό το πράγμα έδωσε λοιπόν αυτό το woke κίνημα που φοβάσαι τώρα. επομένως είσαι συνυπευθυνός για αυτό το πράγμα, διότι και εσύ με την λάθος ανάγνωση που έκανες έδωσες τη δυνατότητα να γίνει αυτή η μετεξέλιξη.\, την οποία σήμερα κοιτάμε πώς θα τη βολέψουμε γιατί είναι δύσκολα τα πράγματα με αυτή την έννοια.
Λέω ότι για μένα αποτελεί μεγάλη παρηγοριά η υπάρξη αυτού του βιβλίου και νομίζω και έναν κόσμο στοχαζόμενο και διαννούμενο ο οποίος θα αποφασίσει να σοβαρέψει και να καταλάβει ότι τίποτα φοβερό δεν συμβαίνει στον τόπο αυτόν, και τίποτα τρομακτικό, είναι ότι συμβαίνει σε κάθε τόπο σήμερα και ότι δηλαδή απλά και μόνο χρειάζεται με ένα ευρύ πνεύμα και με βαθιά κριτήρια να ανακτήσουμε την παράδοση για να τη χρησιμοποιήσουμε σε διάλογο με τα τωρινά προβλήματα για να έχουμε ένα μέλλον. Αυτό λέει το βιβλίο και αυτό το πράγμα έχει εκβάλει το βιβλίο λοιπόν, εγώ θεωρώ ότι έρχεται και ένας ολοκληρωτισμός το οποίο ονομάζω βελούδινο στο ομώνυμο βιβλίο, και ο οποίος θα είναι με τα λόγια του βιβλίου εδώ θα είναι ο ολοκληρωτισμός της απόλυτης κατά βούληση ερμηνείας.
(μάλλον ο Σμυρναίος μιλάει) Θα κάνω ένα σχόλιο που λέει και μέσα στο βιβλίο πάνω στον ολοκληρωτισμό που λέει ότι ο Ζίζεκ λέω, λέει ακριβώς Αυτός ο Σλοβάκος (Σλοβένος είναι) φιλόσοφος λέει ακριβώς ότι ο ολοκληρωτισμός είναι, όχι όταν έχεις τις απαντήσεις όλες αλλά όταν έχεις τις ερωτήσεις όλες. Δηλαδή είναι ακόμη πιο εγκλειστικός πλέον δεν είναι απλώς δίνω την απάντηση, αυτό και αυτό, καταφατικά και ερωτηματικά δηλαδή αν έχω όλες τις ερωτήσεις είσαι ακόμη πιο ολοκληρωτικά δεμένος γύρω από αυτό το οποίο θέλουν κάποιοι να μας επιβάλλουν.
Να τελειώσω λίγο και μετά θα μιλήσετε εσείς ή να είστε στην απόλυση τώρα. Στο δι’ ευχών. Προσπάθησα να δείξω με τρόπο ίσως κάπως παραστατικό το πόσο ένα βιβλίο σαν κι αυτό κινείται ακριβώς στην αιχμή, στην κόψη της σημερινής συζήτησης περί ιστορίας.
Το γεγονός ότι τέτοιου είδους κριτήρια τα οποία είναι ευρύτερα πνευματικά και τα οποία διαβάζουν, μπορούν να διαβάζουν μέσα στην ιστορία πράγματα πάνω από τα φαινόμενα γεγονότα να το πω έτσι ή πάνω από μια ψευτό ξέρωγω μικροαστική ή μεγαλοαστική ηθική αυτού του είδους ιστορία είναι η μόνη για την οποία ο Ηρόδοτος είπε, Όλβιος όστις ιστορίης εσχε μάθεσιν. Είναι ευτυχισμένος αυτός ο οποίος ξέρει την ιστορία. Ξέρει την ιστορία, ξέρει να την διαβάζει ξέρει να την αναλύει ξέρει να βλέπει πράγματα τα οποία στην πραγματικότητα ο πολλής κόσμος δεν έχει τον χρόνο να τα αποκρυπτογραφήσει και να τα βάλει σε κάποια σειρά ώστε να ωφεληθεί. Σκοπός της ιστορίας είναι η ωφέλεια έτσι λέει το βιβλίο έτσι λέω κι εγώ και συμφωνώ δεν κάνουμε ιστορία γιατί δεν έχουμε κάτι καλύτερο να κάνουμε. Κάνουμε ιστορία για να αντλήσουμε δίδαγμα, ωφέλεια, στοχασμό προοπτικές επίσης και πρέπει να έχουμε τη μεγαλοσύνη να δούμε τη μεγαλοσύνη που υπάρχει και πρέπει να έχουμε για τον ρεαλισμό να δικαιολογούμε τα δύσκολα ή να βρίσκουμε τις αιτίες του οι οποίες πάντοτε η αναζήτησή τους μας προάγει όλους και με τον τρόπο αυτό έχουμε μια ιστορία η οποία είναι πολύ κοντά σε αυτό το οποίο το ανθρώπινο πλάσμα χρειάζεται για να ζήσει. Το ανθρώπινο πλάσμα αποτελείται από φαντασία βασικά. Χρειάζεται μύθο μύθο, μύθο, μύθο όταν ο μωριμάς;; είναι μέσα στο μύθο κι ένας έρωτας λέμε μυθο χρειάζεται. γνωρίσατε κανένα ερωτευμένο ζευγάρι που να μην έχει το μύθο του; μόλις τελειώσει το μύθος του ζευγαριού, τελειώσαμε. και το έθνος αν τελειώσει ο μύθος του γίνεται μια ομάδα άθλιων ο ένας έκανα εκείνο και ξέρω εγώ τι έ κανε ο άλλος πάει κι αυτό έληξε και μια εταιρεία έχει το μύθο της. Βγάλε το μύθο απο μια εταιρεία. Ξεκινήσαμε εμείς να κάνουμε εκείνο, οι μισοί θα βγουν καταχραστές ή οι υπόλοιποι θα βγουν απατεώνες ή οι υπόλοιποι θα βγουν αυτό. Κι ένα πανεπιστήμιο έχει το μύθο του, βγάλτε απ' το Χάρβαρντ το μύθο του.
Και θα δείτε ότι σε μερικά πράγματα είναι όχι πρώτο, αλλά τελευταίο. Αν με ρωτήσετε θα σας πω και σε ποια. Άλλο μύθος.
Εδώ στην Ελλάδα αποφασίσαμε να βγάλουμε όλους τους μύθους, εκτός από το μύθο της προσωπικής μας ιστορικής παγγνωσίας. Εμείς τα ξέρουμε όλα και για κάποιο λόγο είμαστε έτοιμοι να δώσουμε λόγο για το για οτιδήποτε έχει συμβεί και με τον τρόπο αυτό ισοπεδώνουμε ό,τι απόμεινε. Και απορώ, ειλικρινά απορώ, πως σε ένα παιδαγωγικό τμήμα για παράδειγμα που ετοιμάζει δασκάλους, από τους οποίους δασκάλους θα περάσουν όλα τα παιδιά.
Αυτό το πράγμα αγνοείται. Δεν λέμε, γιατί έχουμε και ανθρώπους μη σκεπτόμενους απέναντι μας, αυτούς που θα ακούσουν όχι εδώ, αλλά ευρέως αυτό, ο άλλος, ο μετανάστης, ο ξέρω εγώ, όπως έχω πει σε μια άλλη διάλεξη μου, οι άνθρωποι δεν είναι μπιζέλια. Και αυτό το αντλώ από τον Πασκάλ Μπρικνέρ, ο οποίος σήμερα μιλάει κάπου εδώ.
Δεν είναι μπιζέλια. Τα μπιζέλια, Κομοτηνής μπιζέλια, Κρήτης μπιζέλια, τη Λοζάννη μπιζέλια, στην Αθήνα τα βάλεις όλα και είναι μπιζέλια όλα. Δεν κάνει πρόβλημα.
Οι άνθρωποι δεν είναι μπιζέλια. Δηλαδή για να μπορέσω εγώ να πω στον μετανάστη, καλώς ήρθες, πρέπει να έχω εγώ μια γλώσσα, μια κουλτούρα και ένα σπίτι. Σπίτι όχι απλώς ντουβάρια, ένα σπίτι ιστορικό.
Σε καλωσορίζω πού, στο τίποτα που δεν αισθάνομαι και δεν έχω κάτι. Ναι, αλλά αυτός έχει. Και αν εσύ δεν έχεις, μετά από λίγο αυτό που έχει αυτός, θα είναι η φυσιογνωμία του τόπου σου.
Και είναι κρίμα, ειδικά σε αυτό το τόπο, αυτό το πράγμα. Κρίμα είναι ούτως ή άλλως παντού. Αλλά σήμερα οι ιστοριογράφοι μοιάζουν να εργάζονται προς αυτή την κατεύθυνση.
Ξενοφοβία, ομοφοβία, όλα αυτά. Για να συμβεί το αντίθετό τους. Πρέπει να υπάρχει χάρισμα, βάθος, γνώση, για να γίνει σωστά.
Να ξέρω τι είναι ο μουσουλμάνος, γιατί ξέρω τι είμαι εγώ. Να ξέρω τα όριά του, να του πω και τα δικά μου. Πάλι θα χρησιμοποιήσω ως παράδειγμα την Αγγλία και θα τελειώσω.
Οι Άγγλοι είναι πρακτικοί άνθρωποι. Γι' αυτό και φύγαν απ’ την Ευρωπαϊκή Ένωση. Για να σωθούνε.
Από την οδοστρωτήρα. Αυτή. Αυτό μου λένε εμένα.
Και έχω πάρα πολλούς φίλους στην Αγγλία. Όταν τα παιδιά μου ξανά πήγαιναν στο Αγγλικό σχολείο, μου έκανε εντύπωση. Ήταν ένα σχολείο το οποίο ήταν διαπολιτισμικό, γιατί πηγαίναν όλοι σκόλαρς που περνάγαν από εκεί.
Στο Κέμπριτς περνάνε όλοι, ξέρετε, σκόλαρς από όλα τα έθνη, συνέχεια με σαμπάτικαλ και με αυτά. Και τα παιδιά τους πηγαίνανε στα σχολεία. Αυτό ήταν ένα τέτοιο σχολείο.
Και μου έκανε εντύπωση στα θρησκευτικά τα οποία κάνουν οι Άγγλοι. Εδιδάσκοντο, εδιδάσκετο η αγγλικανική ομολογία. Τίποτα άλλο.
Τίποτα άλλο. Και κάποια στιγμή όταν σας βρεθεί το σχολείο, λέω καλά λέω, εμείς είμαστε Ορθόδοξοι. Οι καλύτεροι φίλοι της κόρης μου που ήταν τότε μια μουσουλμάνα από τον Μπαγκλαντές. Συγγνώμη, μου λένε τα παιδιά αυτά. Άλλε δύο λεπτά. Άκουστε απάντηση.
Ξεκαθαρισμένη. Θα πρέπει να είναι και η δική μας απάντηση. Εδώ θα μάθετε την παράδοσή μας για να δείτε ποιοι είμαστε. Και να μας σεβαστείτε. Το που κάνει καθένας σας, είναι δικό του θέμα και το επιτρέπουμε απολύτως.
Σαν λέμε εδώ στην Ελλάδα η τραγωδία είναι δικό μας, δική μας παράδοση. Μαθαίνεις τραγωδία, γιατί εδώ στον τόπο αυτό η τραγωδία αυτή έχει μια συν, μια συνέχεια, μια παρουσία. Και μαθαίνεις την ορθοδοξία για τον ίδιο λόγο.
Ούτε για να γίνεις καλός άνθρωπος, ούτε για να αλλάξεις πιστεύω, ούτε για να προσχωρήσεις, ούτε τίποτα. Τα λέει γι' αυτά και ο μακαρίτης νομίζω ο Ματσούκας, εδώ. Και έχει δίκιο σ' αυτό.
Σαν πολιτιστικό αγαθό. Ναι αλλά αυτό, γιατί εγώ είμαι αυτό και αυτό το πράγμα πρέπει να το καταλάβεις εσύ και στη συνέχεια είσαι ελεύθερος να κάνεις ό,τι θέλεις. Αυτό το πράγμα που στην Αγγλία υπάρχει ως παγιωμένη πεποίθηση και δεν το αμφισβητεί κανένας, εδώ, δεν υφίσταται απλώς.
Και σε κάποια φάση επόμενη, να κάνω και τον προφήτη παρόλο που δεν είμαι, όλοι αυτοί οι καλοί άνθρωποι, όταν δουν ότι δεν υπάρχει αντίσταση, ότι δεν υπάρχει τίποτα, και αν σταματήσει η αντίσταση θα πουν δυο λεπτά. Εσείς δεν έχετε πίστη σε τίποτα. Ιδανικό κανένα, μύθο κανένα, να το πω ετσι, διότι τελειώσαν όλα, εμείς τα έχουμε όλα αυτά.
Και θα κάνουμε τα δικά μας σχολεία. Και τα δικά μας κοινωνία, το δικό μας γκέτο, το οποίο σιγά σιγά θα επεκτείνεται και θα έχουν δίκιο. Ζούμε σε μια φοβερή κρίση, παγκόσμια, αλλά και ειδικά ελληνική, την οποία την έχουμε φτιάξει εμείς, μόνοι μας, και καμαρώνουμε μέσα της, όσο να είμαστε στην πρώτη γραμμή της πρόοδου.
Ενώ η πρόοδος δεν διεξάγεται έτσι. Είμαι υπέρ της πρόοδου, απόλυτα. Μιλάω με όλους και με όλα.
Στο τελευταίο μου βιβλίο, για το Τεχνοπήθικο, μιλάω με το Ισλάμ, με το Βουδισμό, με τον Ινδουισμό, με τον Ταοϊσμό, αλλά μιλάω ως κάποιος. Και αυτό ωφελεί και αυτούς και εμάς. Και αυτούς και εμάς.
Αυτού του είδους ιστοριογραφίες, θέλει το βιβλίο αυτό να υπομνηματίσει. Αν τα λέω καλά. Και από αυτή τη άποψη προσωπικά, είμαι ευγνώμων, είναι για μένα, είναι ακόμα αντικαταθλιπτικό.
Να μου επιτρέψετε να κάνω μία φράση, να πω μόνο, σε σχέση με αυτά τα οποία είπα ο ίδιος προηγουμένως, για να μην παρεξηγηθούν. Η συμπλήρωση είναι η εξής. Μιλώ για την Ελλάδα, πάντοτε.
Αυτό το οποίο συμβαίνει στον χώρο της ιστοριογραφίας, είναι μια υπερβολή προς την αντίθετη κατεύθυνση. Έχει προηγηθεί, ειδικά, το ιδεώδες ενός υπερεθνικιστικού μύθου, το οποίο κορυφώθηκε, βέβαια, στη δικτατορία. Δεν ξέρω αν θα βρεθεί ποτέ άνθρωπος ιστορικός να αποτιμήσει τι μεγάλο πνευματικό κακό, πνευματικό κακό έκανε η δικτατορία σε αυτόν τον τόπο.
Γιατί βλέπετε ότι 50 χρόνια μετά δεν μπορούμε να συνέρθουμε ακόμα και να ορθοποδήσουμε στον ιδεολογικό χώρο. Αυτοί, λοιπόν, τέντωσαν το σκοινί εντελώς προς την κατεύθυνση ενός μύθου, ο οποίος είναι μύθος. Και πολλές φορές έτσι πώς φαίνεται η διαφορά ανάμεσα σε αυτού του είδους, το νοσηρό μύθο και το είδος του μύθου που προτείνει εδώ ο Αντώνης ο Σμυρναίος, ο οποίος είναι ένας μύθος που αφορά τα πολλά επίπεδα της υπάρξεως.
Εάν μου επιτρέπετε, έχω έναν τρόπο να απαντήσω αυτό για λογαριασμό μου, να σας το προτείνω. Αλλά έρχεται από την ψυχανάλυση. Συγκριμένα από τον Λακάν.
Λέει ο Λακάν, λοιπόν, το εξής. Ο νευρωτικός, λέει, έρχεται στο θεραπευτή είτε μιλώντας για τον εαυτό του αλλά μη μιλώντας στο θεραπευτή είτε μιλώντας στο θεραπευτή αλλά μη μιλώντας για τον εαυτό του. Όταν καταφέρει να μιλά για τον εαυτό του στο θεραπευτή η ανάλυση έχει τελειώσει.
Υπάρχουν νευρωτικοί ιστορικοί μύθοι που δεν κοινωνούνται. Που δεν συζητάνε με κανένα και με τίποτα. Που δεν αφορούν το μέλλον.
Είναι φαντασιώσεις. Και υπάρχουν μύθοι ξέρετε πόσο έχει η Αγγλία ή η Γαλλία ή ξέρω εγώ ποιος άλλος η Γερμανία ακόμα σήμερα. Οι οποίοι δεν είναι νευρωτικοί αφορούν τον τρόπο με τον οποίο εκτιμά κάποιος τον εαυτό του μες την ιστορία και τους λόγους για τους οποίους θεωρεί ότι έχει μέλλον η ιστορική του ύπαρξη.
Και αξίζει, αξιοβίωτοι είναι ότι είναι η ιστορική του ύπαρξη. Αυτό σημαίνει όπως έλεγα πριν, να παίρνεις το υλικό από το παρελθόν. Εγώ λέω πάντοτε ότι οι ιστορικές ταυτότητες έρχονται από το μέλλον όχι από το παρελθόν.
Να εξηγηθώ. Γιατί αν ακούσουν μόνο τα πρώτα που είπα μερικοί θα πούνε αυτά ότι εννοώ να γυρίσω μέσα στη δικτατορία. Όχι βέβαια.
Και είναι τραγικό εκείνο. Πώς τραγικό ήταν φαίνεται από πως τραγικό είναι η αντίδραση σ' αυτό. Σήμερα.
Λέω λοιπόν εγώ εάν με ρωτήσετε ποιος είμαι και θα σας απαντήσω βγάζοντας τη φωτογραφία του παππού μου ο οποίος είναι ξέρω εγώ ο Μάξιμος ή ο Αριστοτέλης, και πω τούτος είναι, αυτό λέγεται νευρωτική περί ιστορίας ή περί ιστορικού μύθου αντίληψη και είναι ψευδής ιστορική ταυτότητα. Πραγματικές ταυτότητες έχει έρχονται όταν έχω τον παππού εδώ στη τσέπη και τον δουλεύω και τον ξέρω με βάση σημερινά ζητήματα και προβλήματα τα οποία είναι πάντοτε διακίνδυνευση για την ερμηνεία. Πάντα. Και η ταυτότητα τότε έρχεται μέσα από το διάλογο αυτό από το μέλλον. Πάντα μέλλοντικές είναι οι ταυτότητες.
Παραδόξως αυτό για να ολοκληρώσω τη δική μου στάση και ταυτόχρονα για να επαινέσω και το βιβλίο, ούτως ή άλλως το επήνεσα, να δείξω ότι θεωρώ ότι εννοεί μια τέτοια έννοια εμπιστοσύνης και μια τέτοια έννοια μύθου το βιβλίο. Αλλά σήμερα είμαστε στο άλλο άκρο του σκοινιού. Δεν ξέρω γιατί η ελληνική μοίρα είναι να είμαστε στα άκρα πάντοτε ένα άκρο εκείνο το άλλο άκρο τούτο δω εγώ το λέω φονταμενταλιστικός εκσυγχρονισμός. Τότε ήταν φονταμενελιστικός φονταμενταλισμός τούτο εδώ είναι φονταμενελιστικός εκσυχρονισμός ή επιθετικός εκσυγχρονισμός. Αυτό ήθελα να πω και ευχαριστώ ..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου