«Τα Διαμάντια είναι παντοτινά» (τελευταίο)

«ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΙ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ»
του Ηλία Παπαγιαννόπουλου

Με το δοκίμιο του κ. Παπαγιαννόπουλου ξεκαθαρίζει η σκηνογραφία του έργου που προβάλλεται σαν κριτική της Ιστορικής θεολογικής σχολής του ’60. Το σκηνικό που επιβάλλεται εκ των πραγμάτων είναι μία από τις μεγάλες αυστηρές αίθουσες κάποιου από τα κολέγια του Κέμπριτζ ή της Οξφόρδης. Μόνον μέσα σ’ αυτές τις αίθουσες μπορούν να αποκτήσουν νόημα αυτά που ακούγονται! Να αποκτήσουν νόημα οι επιδείξεις γνώσεων των κειμένων, η προσπάθειά τους να είναι όσο το δυνατόν Νεωτερικότερα! Η απόλυτη έλλειψη ορθοδόξου γνώσεως! Η απόλυτη έλλειψη πίστεως, προσδοκίας! Η απόλυτη έλλειψη σεβασμού προς μια Εκκλησία που παρήγαγε γιγάντιο πολιτισμό και έπεσε με ποταπή προδοσία! Αλλά και η βιασύνη με την οποία βιάζονται να αποδείξουν την αλλαξοπιστία τους, η προχειρότης με την οποία δέχονται τις καινοτομίες των νέων αφεντικών τους!

Ένα παράδειγμα είναι αρκετό! «Το ερώτημα “ποιος είμαι” δεν είχε ακουστεί ποτέ πριν με την δραματικότητα που ακούστηκε μέσα στο ρήγμα που ίδρυσε τους Νέους Χρόνους». Δεν ενδιαφέρεται να ερευνήσει Γιατί το συγκεκριμένο ερώτημα δεν είχε τεθεί; Ποιο ερώτημα υπήρχε στην θέση του; Γράφει: «Δεν μπορούσε να γίνει λόγος για έναν εαυτό που φέρει μιαν ιδιαίτερη αλήθεια»! Τί γίνεται με την αρχαία Γνώμη; Ποιες είναι οι διαφορές; Γιατί ο Παρμενίδης αναγκάστηκε να γνωρίση όλες τις γνώμες των ανθρώπων για να βρει την αλήθεια στο τέλος με τον τρόπο που την βρήκε; «Είχα γίνει για τον εαυτό μου ένα πρόβλημα» γράφει ο Αυγουστίνος! Τί σχέση έχει αυτή η συνείδηση με το Παύλειο: Άλλα θέλω και άλλα κάνω; Ο Παύλος υπήρχε στο θέλω και γι’ αυτό και είναι ο δάσκαλος της ανθρωπότητος στον δρόμο που οδηγεί να κάνουμε αυτά που θέλουμε! Ο Αυγουστίνος υπήρχε στο πρόβλημα! Γι’ αυτό και είναι ο Οδηγός όσων λύνουν το πρόβλημα! Είναι το ίδιο; Όπως το εξέφρασε ο Singer, στις όχθες του ποταμού Hudson: «Έδεσα τον τίγρη! Δεν ξέρω αν ο Θεός υπάρχει, αλλά αυτά που έκαναν όσοι πίστευαν πως υπάρχει είναι αποτελεσματικά, δένουν τον τίγρη και τουλάχιστον δεν τρώει ανθρώπους»!

Να μεταμορφώσουμε τον άνθρακα σε Φως, τον σίδηρο σε χρυσό; Γιατί να μην ζητήσουμε το Φως; Να μην εγκαταλειφθούμε στο Φως;
Καταλαβαίνουμε πως ανοίξαμε ήδη πανιά για την επικράτηση της θεολογικής Αλχημείας, που μεταλλάσει το πρόβλημα σε πνεύμα.

Χωρίς καμμιά έγνοια λοιπόν γι’ αυτό που αντικαθιστούμε, χωρίς κριτήρια γι’ αυτό που επιλέγουμε, ακούμε τα βήματα της Ιστορίας, πιστεύουμε τις λέξεις για πράγματα! «Η θεολογία δεν μπορεί να αποτελέσει κάποια εξαίρεση μέσα στα πολιτισμικά συμφραζόμενα, δηλαδή μέσα σ’ εκείνο το πεδίο όπου διαδραματίζεται ο πάντοτε ιστορικός εντοπισμός της αλήθειας, η ενσάρκωσή της». Ξεχνώντας πως στην Ιστορία κυριαρχεί η Σοφιστική και όχι η αλήθεια! Δεν είναι υποχρεωμένος ένας εραστής της αλήθειας να μας δείξη του λόγου του το αληθές, πώς πράγματι στην Ιστορία ενσαρκώνεται η αλήθεια; Και όμως! Οι νέοι-θεολόγοι δεν είναι αληθινοί επιστήμονες, απλώς στις βαρειές σελίδες του βιβλίου τους, ομολογούν τα πιστεύω τους!

Έτσι λοιπόν καθώς είχε επισημάνει και ο διάσημος κ. Κάλλιστος Γουέαρ, τον προηγούμενο αιώνα φτιάξαμε την Εκκλησία, ετούτον θα πρέπει να φτιάξουμε τον άνθρωπο που θα εκκλησιαστεί σ’ αυτή! Λογικό και σοφό: Μία-μία γίνονται οι κατασκευές: με Σύστημα, με Οργάνωση και με Λογική! Η μεγάλη Λογική Αρχή βρίσκεται στην σελ. 146! «Η ενικότης του θεού δεν διασφαλίζεται από την ενότητα της Ουσίας αλλά από την μοναρχία του Πατρός. Εκφράζεται επίσης μέσω της άρρηκτης κοινωνίας που υφίσταται ανάμεσα στα τρία Πρόσωπα, που σημαίνει ότι η ετερότητα δεν συνιστά μιαν απειλή για την ενότητα, αλλά τον αναγκαίο όρο της ενότητας».

Ποια ετερότης ακριβώς; Το ΦΩΣ εκ ΦΩΤΟΣ;
Πάντως από αυτή την Λογική Αρχή απορρέει και η εικόνα του ανθρώπου της νέας-Εκκλησίας, το Πρόσωπο!

Ο ανθρωπο-τόκος της νέας Εκκλησίας είναι ο Ιερός Αυγουστίνος! Μεγάλη η Χάρη του! Για ψυχολογικά υγιείς χριστιανούς και βεβαίως χωρίς το αειπάρθενο που ‘γινε αιτία να εγκαταλείψουμε το παράδειγμα της Θεοτόκου. Οι “Άγιοι” της νέας-Εκκλησίας έχουν ήδη δημιουργήσει κατάσταση! Στην καθ’ ημάς Ανατολή προηγούνται ο κ. Ζηζιούλας, ο κ. Γιανναράς! Εμφανίζονται σιγά-σιγά και Γεροντικά αγνώστων θεολόγων όπως του Νησιώτη, του Π. Νέλλα! Μόνο που υπάρχουν ακόμη άλυτα προβλήματα! Τρόπος του λέγειν, όμως! Διότι αν ερευνήσουμε τους “παληούς προφήτες” όλα τα προβλήματα λύνονται! Όπως αυτό της σχέσεως Φύσεως και Προσώπου!

Να πώς το φωτίζει ο Μέγας Hegel, στο System der Philosophie, αφού ασκήσει δριμύτατη κριτική στον Γκαίτε, για την άρνησή του να διακρίνη ένα μέσα και ένα έξω της Φύσεως, προσδιορίζει πως το κρύψιμο της Φύσεως αντιστοιχεί στην Ιστορική στιγμή της Αιγύπτου. Ενώ η Φύσις αποκαλύπτεται, φανερούται και υπερβαίνεται στην Ελληνική σκέψη, η οποία λύνει το “αίνιγμα”. «Δεν είναι τυχαίο» τονίζει «πως η Αιγυπτιακή σφίγγα νικιέται από τον Έλληνα Οιδίποδα. Η σφίγγα πεθαίνει όταν ο άνθρωπος ορίζεται από την Ελληνική σκέψη, και ορίζεται όταν αποκαλύπτει πως το εσωτερικό της Φύσεως δεν είναι τίποτε άλλο από τον ίδιο τον άνθρωπο. Αυτό που εμείς πιστεύουμε σαν Άλλο από εμάς, η Φύσις, δεν είναι τίποτε άλλο από εμάς τους ιδίους, δηλαδή Πνεύμα»! Δηλαδή πρόσωπο, προσθέτουν οι θεολόγοι. Και τω θεώ Δόξα λέμε εμείς, γιατί μας εξόντωσε αυτό το περίπλοκο “αίνιγμα”!

Τα επόμενα είναι κακή Φιλοσοφία. Κακοχωνεμένη. Κατά πρώτον από τον δάσκαλο κ. Ζηζιούλα και κατά δεύτερον από τους μαθητές του, και ιδιαιτέρως τον κ. Παπαγιαννόπουλο! Ερμηνευτή του Χάιντεγκερ με την σειρά του και του τίποτα κατ’ επέκτασιν, με το οποίο ο Χάιντεγκερ προσπαθεί να υπερβεί τους Έλληνες!

Μεγαλόστομα ο κ. Ζηζιούλας, στην Σύναξη τ. 2, είχε θέσει το τίποτα, σαν Αρχή θεολογίας! «Στη σκέψη του αρχαίου Έλληνα δεν είχε ποτέ θέση το “τίποτε”, το οντολογικά απόλυτο μηδέν, το ουκ είναι! Ήταν αδύνατο να γίνει λόγος για κάποια αρχή (χρονική δηλαδή, διότι ο χρόνος είναι το σύγχρονο απόλυτο, όπως “χρόνου φείδου”) που θα επέτρεπε να πούμε ότι ο κόσμος δημιουργήθηκε εξ’ ουκ όντων». Λίγο πιο κάτω δε, στην σημείωση 2, αυξάνει την δόση ομολογώντας πως η χριστιανική δημιουργία, το μηδέν, είναι κάτι το αρνητικό για την ελληνική σκέψη! Ας δούμε όμως την ελληνική σκέψη σ’ αυτό το σημείο, διότι αφορά και τον κ. Παπαγιαννόπουλο!

Πρόκλου, περί της κατά Πλάτωνα θεολογίας, Γθ΄, 36, 17-20!
«Όσω δη το ποιείν του εκφαίνειν καταδεέστερον και η γέννησις της εκφάνσεως, τοσούπω δήπου το μικτόν υφειμένην έλαχε την από του ενός πρόοδον των δύο αρχών» δηλαδή του πέρατος και του απείρου, που αντικατοπτρίζονται σήμερα σαν το είναι και το τίποτα!

Στα σχόλιά του στον Παρμενίδη, ο ίδιος Πρόκλος, διευκρινίζει περαιτέρω την αμάθειά μας: Παρμ. VI (99-105). «ει τοίνυν το πέρας του απείρου κρείσσον, ουκ από το απείρου το όνομα εκείνω προσάσομεν, ουδέ γαρ ην θέμις από του χείρονος εις εκείνο τας επωνυμίας αναπέμπειν, αλλά κατά την απόφασιν από του κρείττονος, το γαρ άπειρον τούτο ταυτόν τω ου πέρας έχειν»! Αυτή είναι η αποφατική οδός της σκέψης!

Μάλλον οι Αρχαίοι δεν θα μας έδιναν καμμία σημασία, παρόλο τον θόρυβο που δημιουργούμε καθώς ασχολούμαστε με καταδεέστερα πράγματα! Σκοτώνουν οι λέξεις χωρίς το πνεύμα τους!

Ας επιστρέψουμε όμως για μια τελευταία φορά στον Ιερό Αυγουστίνο, τον θεμέλιο λίθο της νέας ανθρωπότητος! Το Αρχέτυπό της! Κάθε εποχή της ανθρωπότητος πλέον θα τον ντύνει ανάλογα με τις ανάγκες που προσπαθεί να λύσει, τα υπαρκτικά μας προβλήματα! Πότε θα τον γδύνουμε, όπως ο Χάιντεγκερ, πότε θα τον ντύνουμε, όπως ο Βιτγκενστάιν, ο Γιουνγκ…!

«Είχα γίνει για τον εαυτό μου “ένα πρόβλημα”» γράφει ο Αυγουστίνος. Χωρίς να καταλαβαίνουμε ακριβώς πως εδώ υπάρχουν δύο πράγματα σε προβληματική σχέση, θαμπωμένοι από το Αρχέτυπο, ακούμε τον κ. Παπαγιαννόπουλο να λέει: « Στο τέλος της σπειροειδούς κίνησης της δικής τους πνευματικής μοίρας, οι Νέοι Χρόνοι ξαναβρίσκουν την εναρκτήρια στιγμή τους, το ερώτημα για την υπόσταση του εαυτού! (το διάσημο οντολογικό ερώτημα). …και όχι πλέον για να οικοδομηθεί άλλος ένας κλειστός κόσμος, αλλά για να επιτραπεί η ανάληψη του φορτίου που επιφυλάσσει ο ανοιχτός».

Και όμως είναι ήδη γνωστό πως η σκέψη αυτή γεννήθηκε κατά πρώτον με το Σέλλινγκ. Είναι η γνωστή Γενεαλογία του Νίτσε και κηρύσσει την αιώνια επιστροφή στους προσωκρατικούς, στη Φύση! Στο έργο του “Εποχές του κόσμου” ο Σέλλινγκ ταυτίζει την κίνηση του Είναι και την κίνηση της Φύσεως. Μας εκμυστηρεύεται δε πως για να μπορέσει το Είναι να τοποθετηθεί, να φανερωθεί, πρέπει πρώτα να έχει κλειστεί στον εαυτό του, έτσι ώστε να υπάρχει ένα υποκείμενο, δηλαδή μια βάση, ένα θεμέλιο της αποκαλύψεως. Η αποκάλυψη αυτή προϋποθέτει μιαν αρχική εποχή στην οποία το Είναι αρνείται τον εαυτό, αποσύροντας και συρρικνώνοντας την ουσία!

Επαναλαμβάνοντας με έννοιες, τον Μυστικισμό του Μπαίμε. Αποκαλύπτοντας πως η Γερμανική Φιλοσοφία, πριν υποταχθεί στον ορθολογισμό της Επιστήμης είχε ήδη υποταχθεί στον Μυστικισμό της Φύσης, στην προσωκρατική σκέψη. Όπως βλέπουμε δε και από τη “σκέψη” του κ. Παπαγιαννόπουλου παραμένει ακόμη σκλαβωμένη, αρνούμενη να ελευθερωθεί με τον δεύτερο πλου, ώστε να ανακαλύψει την ανθρώπινη Φύση. Της αρκεί να ελευθερωθεί από τους Νόμους της φυλακής, να ζήσει Ιδιόρρυθμα!

Γιατί αυτές οι ξέπνοες απαιτήσεις είναι θεολογία, έστω Φιλοσοφία, ούτε με το δοκίμιο του συμπαθέστατου κ. Παπαγιαννόπουλου κατορθώσουμε να ανακαλύψουμε!
Τα παιδιά των θεολόγων του ’60 δεν διαφέρουν σε τίποτα από τα παιδιά τα οποία ανησυχώντας για το μέλλον τους, μεταμορφώνουν τα πάντα σε μηδέν, καταστρέφοντας και καίγοντας ό,τι βρίσκουν μπροστά τους! Αυτό που δεν έφτιαξαν και δεν μπορούν να φτιάξουν, για να μην υπάρχουν αποδείξεις της ανυπαρξίας τους!

Αμέθυστος