Του Piero Coda
ΚΑΤΑ ΖΗΖΙΟΥΛΑ
ΚΑΤΑ ΖΗΖΙΟΥΛΑ
Στη συνέντευξη την οποία ήδη μνημονεύσαμε, ο Hemmerle απεικονίζει αυτήν την εμπειρία του Θεού Αγάπη πραγματοποιημένη—ας μου επιτραπεί η έκφραση, αλλά νομίζω πως είναι θεολογικά ακριβής— από το εσωτερικό του Θεού: από την οπτική δηλ. γωνία του Αναστημένου, που ζει ανάμεσά μας και μας εισάγει στην αγκαλιά του Πατρός. Είναι η Εμπειρία τής γνώσεως και της αισθήσεως υιού στον Υιό, διότι ο Ιησούς μάς κοινώνησε το πνεύμα του. Όπως γράφει ο Παύλος πρός του Γαλάτες: « Κι επειδή πραγματικά είστε παιδιά Του, ο Θεός απέστειλε το πνεύμα του Υιού του στις καρδιές μας, κι αυτό φωνάζει Αββά ο Πατήρ» (Γαλ 4,6).
Αυτή η εμπειρία της υιότητας —κι αυτός είναι ο νεωτερισμός τον οποίον προσλαμβάνει ο Hemmerle— έγινε τώρα αντιληπτή στη Μαριάποληκαι βιώθηκε μέσα στην ενότητα και για την ενότητα ανάμεσα στους αδελφούς, όπου ο Χριστός είναι ζωντανός και μας αφομοιώνει στον εαυτό του.
Όπως υπογραμμίζει πάντοτε ο Παύλος, η προϋπόθεση αυτού του βιώματος της υιότητας είναι οπωσδήποτε ή Χάρις του Χριστού, την οποίαν το πνεύμα μάς κοινωνεί: «Είστε λοιπόν όλοι παιδιά του Θεού, αφού πιστεύετε στον Ιησού Χριστό. Κι αυτό γιατί όσοι βαφτιστήκατε στο όνομά τού Χριστού έχετε ντυθεί τον Χριστό....Είστε όλοι σας ένα, χάρη στον Ιησού Χριστό" (Γαλ .3,26-28). Αυτή η Χάρις, τελειοποιημένη στην Ευχαριστία η οποία μάς κάνει ένα μόνον σώμα εν Κυρίω (1Κορ. 10, 16,17), μεταφράζεται όμως πλήρως σε ύπαρξη μέσα από την αμοιβαία αγάπη ανάμεσα στους πιστούς, όπου ο καθένας αναγνωρίζει στον άλλον εκείνον τον Χριστό που γνωρίζει και βιώνει να ζει εις εαυτόν. Κι εδώ βρίσκεται η καινοτομία της κοινοτικής πνευματικότητος.
Η Τριάδα γίνεται λοιπόν τότε, από αλήθεια της πίστεως εμπειρία του Θεού Αγάπη, η οποία κοινωνείται σε μας, καθώς μάς ανοίγει Αυτός ο Ίδιος το πέρασμα για να μπούμε στην καρδιά τής ζωής του. Και φωτίζοντας έτσι μ’ έναν καινούργιον τρόπο, και μάλιστα εξαιρετικής εντάσεως, το μυστήριο του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, στην ενότητά τους και στην προσωπική τους διάκριση.
3.1. Ο Πατήρ πάνω απ’ όλα!
Πιθανότατα - διηγείται ο Hemmerle—δεν είχα προσευχηθεί μέχρις εκείνην τη στιγμή ακόμη στην ζωή μου το Πάτερ Ημών μ’ αυτόν τον τρόπο, και δεν είχα ακόμη κατανοήσει τη σημασία εκείνου τού ονόματος: «Αββά ο Πατήρ»! Και ξαφνικά μού απεκαλύφθη ο κόσμος όπως ο απέραντος, και παρ’ όλα αυτά γνωστός και σίγουρος τόπος, στον οποίον ο Θεός μας είναι Πατέρας και όπου εμείς μπορούμε να τον εμπιστευτούμε και να αφήσουμε τα πάντα στα χέρια του, να τον ακολουθήσουμε χωρίς όρους.
Κι ακόμη :
Εγώ είμαι ο αγαπημένος Υιός του Πατρός. Είμαι ο υιός που εισήλθε στον κόλπο του Πατρός. Και ο ίδιος ο Πατέρας άνοιξε τον άπειρο κόλπο του, ώστε να μπορέσω να ζήσω μαζί του. Έχω έτσι ήδη από τώρα στην ζωή μου, την κατοικία μου στον Τριαδικό Θεό.
Παραφράσσοντας μιαν έκφραση ενός από τους δασκάλους— τους έμμεσους τουλάχιστον—του Hemmerle, του Μartin Heidegger, θα μπορούσαμε να πούμε πως ο Πατήρ αποκαλύπτεται, καθότι Αγάπη, ως «ο οίκος τού Είναι» του δικού μου Είναι, κάθε Είναι, όλου του Είναι
3.2 Αυτή η «ανακάλυψη» του προσώπου του Θεού Αγάπη προξενεί με τη σειρά της μια δεύτερη, τριαδικώς, «ανακάλυψη» —όπως την ορίζει ο ίδιος πάντοτε ο Hemmerle—, εκείνην του προσώπου του Λόγου του Θεού, που έγινε άνθρωπος, πέθανε και αναστήθηκε.
Εάν ο Πατήρ είναι Αγάπη, ο Λόγος είναι ακριβώς η λέξη που το λέει και το εκφράζει στον κόλπο τού ίδιου του Θεού και ο οποίος το αποκαλύπτει - ενσαρκωμένος - σε μας οριστικά μέσα στην Ιστορία. Και το αποκαλύπτει όχι μόνο μέσω των λέξεών του, οι οποίες είναι στο τέλος όλες αγάπη, αλλά και μέσω του γεγονότος πως έγινε ΕΝΑ με όλη την ανθρώπινη πραγματικότητα (και τη δημιουργία), για να πει στον Πατέρα, σ’ αυτήν και μέσω αυτής, την αγάπη Του.
Ανακαλύπτω τον Ιησού-γράφει ο Hemmerle—σαν Αυτόν που λέει σε κάθε στιγμή και από κάθε σημείο της Γης, το δικό του: «Αββά ο Πατήρ».
«Αββά ο Πατήρ»- ο Λόγος το λέει από τον ίδιο τον ερχομό του στη σάρκα—όπως μάς το διδάσκει η Γραφή: «Νά εγώ έρχομαι για να κάνω το θέλημά Σου» (Εβρ. 10,7). Αλλά το λέει μ’ έναν τρόπο ολοκληρωτικά ξεδιπλωμένο και τον υψηλότερο δυνατό στον Θάνατό Του στον Σταυρό. Το λέει στην κραυγή της εγκαταλείψεώς του.
Αυτός είναι ο κυριότερος νεωτερισμός της εμπειρίας του θεού της Chiara. Στον Ιησού ο θεός πήγε ακριβώς εκεί όπου θεός δεν υπάρχει πλέον. Στον Ιησού οικειοποιείται την απουσία του θεού ανάμεσα στους ανθρώπους. Η Αγάπη Του πάει μέχρι του σημείου -για να μιλήσουμε με τον Απόστολο Παύλο- που γίνεται "κατάρα" και "αμαρτία" για μας (Γαλ. 3,13/ 2 Κορ. 5,21). Μα είναι ακριβώς αδιανόητη μια τέτοια τρέλλα αγάπης πιο μεγάλης από εκείνη τού να μοιραστεί και να βιώσει την απόσταση του θεού, για την αγάπη αυτών που τού είναι μακρυά, αδιάφοροι. Ισως και για δική τους ευθύνη.
Ακριβώς από εκεί, από την άβυσσο της εγκατάλειψης, λέει ο Ιησούς το δικό του «Αββά ο Πατήρ».
Για να εκφράσει αυτό το μυστήριο, στο οποίο συγκεντρώνεται το Χριστολογικό γεγονός και η καινοδιαθηκική αποκάλυψη του Θεού Αγάπη, και το οποίο αποκαλύπτει με εκπληκτική διαύγεια το Φώς του Χαρίσματος της ενότητος, o Hemmerle χρησιμοποιεί διάφορες βιβλικές και θεολογικές κατηγορίες, ανοίγοντάς τες στον Πλούτο τους. Αναφέρομαι σε δύο τουλάχιστον από αυτές, τις οποίες αγαπούσε ιδιαιτέρως.
Η πρώτη είναι εκείνη της πιο μεγάλης αγάπης, με την έννοια της πραγματοποιηθείσης και αποκαλυφθείσης μέχρι τέλους, μέχρι τον μέγιστο βαθμό, «Είς τέλος» (Ιωάν, 13,1). Αυτό για το οποίο δεν μπορούμε να σκεφθούμε τίποτε μεγαλύτερο απ' τον Άνσελμο της Αόστας, μας απεκαλύφθη στην Ιστορία: Είναι ο εγκατειλημμένος Ιησούς ως η μεγαλύτερη αποκάλυψη της αγάπης του Θεού, του Θεού που είναι Αγάπη.
Η δεύτερη είναι εκείνη της ανακεφαλαιώσεως του Παύλου (Εφ.1,10). Ο εγκατειλημμένος από τον Θεό Ιησούς ανακεφαλαίωσε τα πάντα, «κάνοντας τα πάντα δικά του, ο εγκατειλημένος Ιησούς μάς ένωσε όλους». Από εδώ ξεκινά «μια καινούργια συγχρονότης της Αγάπης : διότι «συναντώντας στην ζωή και στην Ιστορία μας αυτό που Εκείνος στην εγκατάλειψη έκανε δικό του, συναντούμε Αυτόν τον ίδιον».
Γι’ αυτό ο εγκατειλημμένος Ιησούς είναι—όπως λέει η Chiaro Lubich—«το κλειδί της ενότητος» με τον Θεό και μεταξύ μας.
Σ’ Αυτόν, εξηγεί ο Hemmerle, και στην Αγάπη Του είμαστε ήδη ενωμένοι, έχουν ξεπεραστεί ήδη όλοι οι χωρισμοί και οι αντιθέσεις. Μόνον αγαπώντας τον εγκατειλημμένο Ιησού είμαστε Ικανοί να αγαπήσουμε όπως εκείνος μάς αγάπησε και να πραγματοποιήσουμε μεταξύ μας την Ενότητα, την κοινωνία που ήδη υπάρχει σ’ Αυτόν.
Ο Hemmerle υπογράμμιζε πάντοτε, πως δεν επρόκειτο και σ' αυτήν την περίπτωση για μια θεωρία, ούτε για ένα σύστημα, αλλά για μιαν πραγματική εμπειρία μιας ζωής, μιας πρόσβασης στο μυστήριο του Θεού, μάλιστα δε για την «εμπειρία του Θεού την πιο υψηλή και αβυσσαλέα. Από την οποία δεν μπορεί να υπάρξει ανώτερη».
Εάν επαναλαμβάνω σ’ αυτήν την άβυσσο της εγκαταλείψεως του Θεού το «Αββά ο Πατήρ», έλεγε μιαν εβδομάδα πριν από τον θάνατο του— έχω φθάσει τότε στην τελευταία πραγματικότητα. Εάν τοποθετηθώ σ’ αυτήν την απουσία του Θεού, εάν την αντέξω χωρίς καμμιάν προστασία, εάν εγκαταλειφθώ ολοκληρωτικά στον Θεό, τότε η Βασιλεία του Θεού υπάρχει. Θα είμαστε εκείνοι οι οποίοι θα είμαστε ταυτοχρόνως βυθισμένοι στην άβυσσο του Θεού και των ανθρώπων, και στη μακαριότητα του Θεού και των ανθρώπων.
Και έρχεται αμέσως στη διάνοιά μας η υπέροχη σελίδα της Chiara Lubich πάνω στον εγκαταλειμένο Ιησού. «Έχω μόνον έναν νυμφίο πάνω στη γή: τον εγκαταλειμένο Ιησού: δεν έχω άλλον Θεό έξω απ’ Αυτόν. Σ’ αυτόν βρίσκεται ο παράδεισος με την Τριάδα και όλη η Γη με την ανθρωπότητα».
3.3 Ένας λόγος για το Άγιο Πνεύμα.
Εάν ο Πατέρας είναι η άπειρη κατοικία μέσα στην οποίαν είμαστε αγκαλιασμένοι από την αγάπη, εάν ο εγκατειλημένος Ιησούς είναι ο αντίλαλος αυτής της αγάπης η οποία ανακεφαλαιώνει τα πάντα και τα κάνει σύγχρονα και από κάτω και από μέσα, κάνοντάς με «Υιό» στον Υιό για την ενότητα με τους αδελφούς, το Πνεύμα είναι η «ατμόσφαιρα» της Αγάπης".
Κατανόησα, μάς εξηγεί, πως ο Πατήρ, η Αγάπη, και ο Ιησούς, ο Υιός, συναντιούνται σε ένα πνεύμα, το οποίο θα ήθελα να ορίσω σαν την Ατμόσφαιρα της Θείας ενότητος. Σ ’αυτό ανοίγει ο Θεός έναν χώρο στον οποίον μπορώ και εγώ να εισέλθω, για να βιώσω τον ζωντανό θεό.
Απο εδώ ανοίγει ξανά η πιο βαθειά σημασία του γεγονότος της Βασιλείας του Θεού στον αναστημένο Ιησού.
Θυμόμουν την αγγελία που έφερε ο Ιησούς στον κόσμο: Η Βασιλεία του Θεού. Κατενόησα καθαρά : ο κόσμος δεν μπορεί να προχωρήσει μπροστά έτσι : ή η Βασιλεία του Θεού ανακαινίζει κάθε πράγμα ή ο κόσμος χάνεται. Και ο κόσμος θα ανακαινισθεί, διότι το πνεύμα του Θεού αλλάζει από μέσα όλες τις σχέσεις, και μ’ αυτές κάθε πραγματικότητα.
Θα μπορούσαμε να πούμε πως υπάρχει σ’ αυτήν τη θεολογική διαίσθηση, η οποία αντικατοπτρίζει την εμπειρία που ξεπήδησε απο το Χάρισμα της ενότητος, εν δυνάμει η αρχή της Τριαδικής ανανεώσεως της Εκκλησίας και της κοινωνίας.
Συνεχίζεται
Σχόλιο: Η κατρακύλα της Λατινικής Εκκλησίας δεν έχει τέλος! Εκτός των άλλων μαθαίνουμε τώρα για μία Τριάδα εν είδει καφετέριας, όπου μέσα στην ατμόσφαιρα αγάπης του Αγίου Πνεύματος, μπορούμε να βιώσουμε την Αγάπη!
Άμστερνταμ, Άμστερνταμ!
Αμέθυστος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου