Ο ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ ΙΔΕΑΛΙΣΜΟΥ (10)

Συνέχεια απο : ΤΡΙΤΗ 30 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013

του HENRI DE LYBAC

 
ΣΕΛΛΙΝΓΚ (τελευταίο)

Πρέπει να του αναγνωρίσουμε επίσης και αυτό το άλλο προτέρημα, καθώς, δεδομένου του προτεσταντικού περιβάλλοντος, παρέμεινε αρκετά ελεύθερος ώστε να σχετικοποιήσει τον λεγόμενο παύλειο τύπο, αρνούμενος να αναδείξει σε κανονική μία προτεσταντική Εκκλησία η οποία θα έπρεπε να αντικαταστήσει την Ρωμαϊκή Εκκλησία, που θεμελιώθηκε απο τον Πέτρο. Σ’αυτή την δύσκολη θέση, λιγότερο παράδοξη όμως κατά βάθος απο τους υπόλοιπους θεσμοποιημένους προτεσταντισμούς, η σκέψη του βρίσκει μίαν ανταπόκριση ανάμεσα σε μερικούς σημερινούς προτεστάντες θεολόγους, για τους οποίους η «προτεσταντική αρχή» δέν θα’πρεπε να διεκδικήσει το νόημα της και την νομιμότητα της, παρά μόνον στο Εσωτερικό της μοναδικής Εκκλησίας.

Σαν αντιστάθμισμα πέραν της ελευθεριότητος σχετικά με την ιστορία, καί στην ανάλυση των σχέσεων ανάμεσα στον Πέτρο και στον Παύλο, το τελευταίο κεφάλαιο του τετάρτου Ευαγγελίου, όπου οι αναλλοίωτες σχέσεις ανάμεσα στον Πέτρο και στον Ιωάννη διαγράφονται με τόση σαφήνεια, είναι ολοκληρωτικώς αγνοημένο, όπως ακριβώς περνούν απαρατήρητες αυτές οι σχέσεις και απο τον Ιωακείμ ντα Φιόρε.

Σ’ ένα διαφορετικό επίπεδο απο αυτό της εξηγήσεως και του σχολιασμού, μπορούμε ακόμη και να ευχηθούμε να είχε πραγματοποιηθεί αυτή η προληπτική αφομοίωση που εισηγήθηκε ο φιλόσοφος ανάμεσα στην νόηση της Χριστιανικής πίστης και την επιστημονική γνώση: μία τέλεια αντιθετική στάση απο την διάκριση του Πασκάλ των «Εξουσιών», των καθηκόντων, των δύο πεδίων, κάτι που έδειξε έναν δισταγμό που δέν ξεπεράστηκε ποτέ ανάμεσα στην αξία του συμβόλου και σε εκείνη της έννοιας, όπως και μία ασάφεια στην αντίληψη της πραγματικότητος του μυστηρίου, το οποίο μπορεί να εμβαθύνει στο μέτρο ακριβώς που διαπεράται ερμηνευτικά.

Έτσι λοιπόν, παρότι ο Σέλλινγκ θέλησε να διατηρήσει, αντίθετα απο τον Χέγκελ, την απόλυτη προτεραιότητα της αποκαλύψεως, μερικοί πιστοί θα τον κατηγορήσουν πώς φτάνει στο ίδιο τελικώς συμπέρασμα με τον ανταγωνιστή του, διαλύοντας εν τέλει το περιεχόμενο των δογμάτων στην φιλοσοφία του. «Δέν υπήρχε η πρόθεσις του, αναγνωρίζει ο π.Xavier Tilliette, αλλά το παραλήρημά του».

Υπάρχει, τέλος, η ίδια ασάφεια, που δέν ξεκαθάρισε ποτέ, η ίδια μίξη ρεαλισμού και φαντασίας, στην έννοια της Εκκλησίας, για την οποία δέν μπορούμε να δούμε καθαρά πώς είναι δυνατόν μέσα στις συνθήκες της ανθρώπινης ζωής, να δοξαστεί χωρίς να εξαφανιστεί. Και πραγματικά ο Σέλλινγκ γνωρίζει πώς η Εκκλησία δέν μπορεί να αποφύγει μία κάποια πολιτική ύπαρξη μέσα στον κόσμο. Αναγνωρίζει επίσης, περισσότερο απο τον Χέγκελ, την σπουδαιότητα της λατρείας και της κοινότητος, παρότι παρουσιάζεται σαν να επιθυμεί να εξαφανίσει κάθε εξωτερικότητα όπως και κάθε αυθεντία, κάθε απόκτηση του πράγματος, όπως εκφράζεται, που δέν είναι η πλήρης κατανόηση.

Δέν μπορεί να μας εκπλήξει λοιπόν η βαρειά κατηγορία του Heinrich Heine ο οποίος φτάνει μέχρι του αφορισμού, διότι κατά την άποψη του είχε πουληθεί στους Ιησουΐτες: «Εγκατελείποντας την φιλοσοφική οδό, ο Σέλλινγκ, μας λέει, έγινε ένας αποστάτης της ίδιας της σκέψης, κηρύσσοντας έναν υπερκόσμιο προσωπικό Θεό. Επανήλθε στις θρησκευτικές κρύπτες του παρελθόντος και σέρνονταν στους αντιθαλάμους ενός απολυταρχισμού τόσο πολιτικού όσο και θεωρητικού και μέσα στα άντρα του ιησουϊτισμού, βοηθούσε στην κατασκευή διανοητικών όπλων. Ήταν ένας προδότης».

Παρ’όλα αυτά ο μύθος του Σέλλινγκ άσκησε μία βαθειά επιρροή από όλες τις απόψεις. Διότι η κακοδοξία του Ιωακείμ συνεχίζει την επιρροή της, καμουφλαρισμένη, μέχρι τις μέρες μας. Και συνεχίζει την παραγωγή της. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή. (Τελευταίο της φρούτο ο Ζηζιούλας).

Συνεχίζεται

Αμέθυστος.