Συνέχεια από: Τρίτη 29 Μαίου 2018
του HENRI DE LYBAC
Ο Dmitriy Merezkovskij (1865-1941) δέν συμπαθούσε τον Σολόβιεφ. Στην μελέτη πού του αφιέρωσε στα 1908, δέν αντιδρά μόνον στόν θαυμασμό που σκοτώνει την κριτική. Αλλά του αναγνωρίζει και ένα προσόν, καθώς υπήρξε, πέραν των προθέσεων του, ένας μουγκός προφήτης, ο αθέλητος προφήτης της νέας Εκκλησίας, την οποία ο ίδιος, συλλαμβάνει και ανακοινώνει.
Αμέθυστος.
Ο ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ ΙΔΕΑΛΙΣΜΟΥ (16)
Ο οποίος αποκρυφισμός απο την μεριά των Ρώσων Εκκλησιάζεται.
Υπολογίζοντας μόνον το γραπτό του έργο και την εξωτερική του δράση θα μπορούσαμε να δούμε σ’αυτόν «έναν γνωστικό, τον τελευταίο μεγάλο γνωστικό τής Χριστιανωσύνης, ίσως. Και έναν άνθρωπο επομένως στραμμένον πρός το παρελθόν, έναν θλιβερό Ιππότη της μεσαιωνικής θεοκρατίας ο οποίος προσπαθεί ματαίως να αναστηλώσει τα ερείπια, στέκοντας μακρυά απο την πιό ζωτική κίνηση του νέου Χριστιανισμού δηλαδή, αυτού που είναι πέρα απο τον Χριστιανισμό. Τον επαναστατικό πραγματισμό». Είναι δηλαδή η τέλεια αντίθεση του Μερεζκόφσκι.
Η ιστορική αναστροφή την οποία περιμένει ο Μερεζκόφσκι είναι εκείνη που πρέπει να ανοίξει την Τρίτη Εποχή, εκείνη της νέας Εκκλησίας ή του επέκεινα του Χριστιανισμού. Το ιστορικό σχήμα όπως και του Ιωακεϊμ ντα Φιόρε τό τόσο στολισμένο, είναι εξίσου Τριαδικό, παρότι παίρνει ένα σχήμα διαλεκτικό και ανακοινώνει κάπως διαφορετικά το γεγονός της αναμονής του πνεύματος:
Ο Πατήρ ενσαρκώνεται στον Κόσμο, ο Υιός στον Λόγο, το πνεύμα στην ένωση του λόγου με τον κόσμο, στο μοναδικό, ολοκληρωτικό και καθολικό όν, στην θεανθρωπία.
Η ιδέα της θεανθρωπίας δέν ομοιάζει ούτε με την θεανδρία του Σολόβιεφ, ούτε με τον διαλογισμό του Ιωακείμ. Στις λέξεις Κόσμος και Λόγος, πρέπει να διαβάσουμε ειδωλολατρία και Χριστιανισμός και επομένως την ένωση του κόσμου και του λόγου, η οποία πραγματοποιείται στην Τρίτη εποχή, ακολουθώντας τον ρυθμό της Εγελιανής συνθέσεως. Και θα είναι η επανασυμφιλίωση, η διάχυση, της ειδωλολατρίας και του Χριστιανισμού. Με άλλα λόγια θα είναι η ένωση του Βασιλείου της σάρκας και της Βασιλείας του πνεύματος, πραγματοποιημένη στην θεανθρωπία δηλαδή στην ανθρωπότητα η οποία επιτέλους θα ολοκληρωθεί και θα αναγνωρισθεί σαν θεία ανθρωπότης.
Γίνεται φανερό σιγά-σιγά λοιπόν με ποιό νόημα πρέπει να κατανοήσουμε αυτή την θρησκεία της Τριάδος, που ονομάζεται επίσης και «θρησκεία της Τρίτης Διαθήκης». Ο Μωυσής του Μιχαήλ Αγγέλου στον Άγιο Πέτρο στο Βίνκολι είναι ένα τέτοιο παράδειγμα: «Να λοιπόν που επανέρχεται ύστερα απο αιώνες, το αρχαίο άρειο όνειρο, αιωνίως νέο, της ενώσεως τού Θείου με το ζωώδες, του Θείου πλάσματος, του Θεού-ζώου. Και άλλα έργα τέχνης ολοκληρώνουν αυτό το κάλεσμα, προσθέτοντας στοιχεία λιγότερο ζωώδη, ίσως. Όπως το πρόσωπο του Χριστού στο δείπνο του Λεονάρδο, όπως επίσης οι προφήτες και οι Σίβυλλες του υπερώου της Σιξτίνα: Δέν πρόκειται για έναν Χριστό που έχει τον Πάπα αντιπρόσωπο του, πρόκειται για τους πρώτους Πατέρες και τις πρώτες μητέρες μίας Νέας Διαθήκης η οποία δέν πραγματοποιήθηκε και δέν μπορεί να πραγματοποιηθεί στην παρούσα Εκκλησία.
Έτσι πρώτη προτεραιότης του Μερεζκόφσκι παραμένει η αποκατάσταση τής σάρκας. Και είναι ακριβώς η αδυναμία τού Χριστιανισμού που προκαλεί τελικώς μία τέτοια αποκατάσταση, η οποία σπάει το μυστηριώδες σύνορο που χωρίζει την δεύτερη διαθήκη απο την Τρίτη. Εάν λοιπόν η σάρκα για την οποία ομιλούμε πρέπει να ονομασθεί αγιασμένη σάρκα, δέν μπορούμε να την μπερδέψουμε με την δοξασμένη σάρκα που αναμένουν οι Χριστιανοί απο την ανάσταση του σώματος. Η σάρκα των εθνικών τής ανθρωπότητος είναι πιό κοντά στην ένωση του Αγίου Πνεύματος και της Αγίας Σάρκας απο την ασώματη Χριστιανική αγιότητα.Εάν ο Χριστιανισμός ολοκλήρωσε τους χρόνους του, αυτό συμβαίνει επειδή πάνω απ’όλα αγνόησε την αλήθεια που σχετίζεται με την σάρκα (πάνω στο νόημα της Εμμαούς).
Γίνεται κατανοητό λοιπόν πώς, στο έργο του "ο Τσάρος και η επανάσταση", ο συγγραφέας μας κατηγόρησε τον Σολόβιεφ ότι κατηχούσε με ξεπερασμένες υποχρεώσεις. Στο ίδιο έργο βλέπουμε και το ουσιώδες θέμα τού τρίτου βασιλείου να ανακατεύεται με την κοινωνική επανάσταση και με την μεσσιανική ιδέα του προορισμού του Ρωσικού λαού. Ο Μερεζκόφσκι την εποχή εκείνη ανήκε (στις αρχές του αιώνος) στο κίνημα που ονομαζόταν «νέα θρησκευτική συνείδηση», η οποία μάλιστα διέθετε ανάμεσα στα μέλη της και τον Μπερντιάεφ.
«Η νέα θρησκευτική συνείδηση δέν απορρίπτει την αιώνια αλήθεια που περιέχεται στον Χριστιανισμό, δέχεται ολοκληρωτικώς αυτή την αλήθεια σαν αποκάλυψη του Χριστού, του ενσαρκωμένου Θεού. Απορρίπτει μόνον το ψέμα της Ορθοδοξίας και όλου του ιστορικού Χριστιανισμού.
Δυσκολευόμαστε να φανταστούμε την καταστροφική δύναμη που πρέπει να λάβει η επαναστατική καταιγίδα στο βάθος του λαού. Το ναυάγιο της Εκκλησίας και της Αυτοκρατορίας τής Ρωσίας δέν θα σημαίνει το χάσιμο της Ρωσίας, το χάσιμο του θνητού σώματος του Κράτους, εάν αυτή η απώλεια δέν σημαίνει και δέν περιλαμβάνει την αθάνατη ψυχή του λαού; Τότε λοιπόν δέν έρχονται εκείνες οι ημέρες, για τις οποίες έχει λεχθεί: Εάν αυτές οι ημέρες δέν συντομευόταν, καμμία σάρκα δέν θα είχε σωθεί. Θα είναι όμως συντομευμένοι αυτοί οι Χρόνοι και για τους Εκλεκτούς;
Αυτοί οι εκλεκτοί υπάρχουν ήδη μέσα στον Ρώσικό λαό. Είναι όσοι δέν έχουν την πόλη του παρόντος και ερευνούν για την πόλη του μέλλοντος, οι μάρτυρες του επαναστατικού και του θρησκευτικού κινήματος. Όταν αυτά τα δύο κινήματα επανασυνδεθούν, τότε η Ρωσία θα εξέλθει απο την Ορθόδοξη Εκκλησία και την αυτοκρατορική Αυτοκρατορία για να εισέλθει στην Καθολική Εκκλησία του μοναδικού ποντίφηκος, στο Οικουμενικό Βασίλειο του μοναδικού Βασιλιά : του Χριστού. Και τότε όλος ο Ρωσικός λαός θα επαναλάβει μαζί με τους εκλεκτούς: Ελθέτω η Βασιλεία σου!
Εάν κυττάξουμε προσεκτικά, δέν πρόκειται πλέον για ένα μελλοντικό βασίλειο του πνεύματος. Ο Μερεζκόφσκι προσαρμόζει εύκολα την γλώσσα στις καταστάσεις. Όπως έχει ήδη αποδείξει πολλές φορές παριστάνοντας τον προφήτη της θεο-ανθρωπότητος ή του υπερανθρώπου, τόσο που θα μπορούσαμε πολύ εύκολα να τον θεωρήσουμε απόγονο ή πιστό μαθητή του Comte, και του Νίτσε, του οποίου πραγματικά υφίσταται την επιρροή, εν προκειμένω προσαρμόζεται με φυσικότητα στην φρασεολογία του επαναστατικού περιβάλλοντος που γεννήθηκε απο τους παλιούς πιστούς.Ο Τόμας Μάν, στα 1922, τον θεωρούσε σαν «τον φιλόσοφο και τον κριτικό, τον πιό ιδιοφυή του κόσμου μετά τον Νίτσε». Είναι ίσως κάπως υπερβολικό το κριτήριο. Θα ήταν ίσως πιό σωστό να πούμε πώς είναι ένας αντίλαλος (όπως και η Ελληνική νεο-Ορθοδοξία), ένας ορμητικός συγγραφέας με έναν ειρμό, μία συνοχή, μεγαλύτερη στις λέξεις παρά στην σκέψη.
Προσαρμόζει την γλώσσα του Χριστού, με τόση ευκολία, διότι κατασκεύασε το γλωσσικό του οικοδόμημα, στηριζόμενος σε μερικά απόκρυφα και στην φαντασία του, κατασκευάζοντας έναν άγνωστο Χριστό πέραν του Ευαγγελίου.
Ο Μερεζκόφσκι πάλεψε ώστε να ελευθερώσει το σώμα του Ευαγγελίου απο την πανοπλία του Κανόνος, να σβύσει την σκόνη των αιώνων, να ξεπλύνει το πρόσωπο του Κυρίου απο τα στολίδια της Εκκλησίας. Μία προσπάθεια η οποία είναι τρομακτικά δύσκολη, καθώς ισχυρίζεται. Για καλή μας τύχη όμως, την πραγματοποιούν οι κομουνιστές πέρα απο κάθε ελπίδα, κατορθώνοντας να ξεμάθουν στους ανθρώπους το Ευαγγέλιο, κρύβοντας το, απαγορεύοντας το, καταστρέφοντας το. Εάν κατανοούσαν μόνον αυτό που υπηρετούν όλα θα άλλαζαν. Προετοιμάζουν στην πραγματικότητα το άνοιγμα μίας νέας νοήσεως: «Η σκόνη εκδιώχθηκε απο τον δρόμο της ανθρωπότητος, της οικουμενικής ιστορίας, απο την πνοή του Αγίου Πνεύματος, και ποιός δέν μπορεί να ακούσει το βήμα που πλησιάζει αντηχώντας;! Η κύρια ερώτηση, το κύριο αίτημα της προσευχής, Πάτερ, ελθέτω η Βασιλεία Σου, παίρνει καινούργιο νόημα, εκπληκτικό. Δέν πρόκειται πλέον για το πρώτο αρχαίο, Βασίλειο του Πατρός, ούτε για το δεύτερο, ήδη παρόν, του Υιού, αλλά για το τρίτο, το μελλοντικό, εκείνο του Πνεύματος».
Η ΠΑΡΑΝΟΙΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ.
Αμέθυστος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου