Dr. Reinhard Hütter
Συνέχεια από Κυριακή, 20 Οκτωβρίου 2019
Ένα από τα χαρακτηριστικά μιας Κοινωνικής Τριαδικής ανάγνωσης της ιστορίας στην Λατινική Τριαδική θεολογία είναι ότι η Αυγουστινιανή-Θωμιστική παράδοση χωρίζει τη θεϊκή ουσία από τα τρία πρόσωπα και προϋποθέτει ότι μπορούμε να έχουμε μια προσέγγιση στο Θεό ανεξάρτητα από το πώς ο Θεός αποκάλυψε τον εαυτό του ως Πατήρ, Υιό και Άγιο Πνεύμα. Ωστόσο, όπως γράφει και ο Giles Emery : «Δεν είναι, όπως είπαν κάποιοι, για τη διαίρεση της πραγματείας (του Ακινάτη) σε De Deo Uno και De Deo Trino κατά το στυλ ορισμένων εγχειριδίων της νεο-σχολαστικής θεολογίας. Ακόμα λιγότερο είναι ένα θέμα για τη διαίρεση μεταξύ μιας φιλοσοφικής θεώρησης του Θεού και μιας θεολογικής, σαν το πρώτο μέρος της πραγματείας να είχε ένα φιλοσοφικό χαρακτήρα και το δεύτερο να είναι καταλλήλως θεολογικό. Στην πραγματικότητα, «ολόκληρη η πραγματεία για τον Θεό είναι για τον Τριαδικό Θεό ιδωμένο υπό το φως της αποκάλυψης» (Gilles Emery και Francesca Aran Murphy, Η Τριαδική Θεολογία του Θωμά Ακινάτη, Oxford UP, 2010, σελ 44). Ο Θωμάς αρχίζει όλο του το έργο της Summa Theologica (Σούμμα θεολογική) ξεκινώντας με την Αγία Γραφή και στηρίζοντας όλες τις θεολογικές του δηλώσεις μέσα στην Sacra Doctrina.
Παρ 'όλα αυτά, υπάρχει μια παιδαγωγική τάξη έτσι ώστε ο Θωμάς αρχίζει να συζητά το De Deo Uno πριν από το De Deo Trino. Σύμφωνα με τον Θωμά, πρέπει να διακρίνουμε τι είναι κοινό (η θεϊκή ουσία) από αυτό που είναι ιδιαίτερο (ιδιότητες που διακρίνουν τα πρόσωπα) μέσα στον Θεό. Ο Emery αποσαφηνίζει, «ο άγιος Θωμάς βελτιώνει περαιτέρω αυτό το σημείο όταν σημειώνει ότι, σύμφωνα με την εννοιολογική μας τάξη, το κοινό προηγείται του ιδιαίτερου. Αντιλαμβανόμαστε τη θεϊκή ουσία προτού κατανοήσουμε τις προσωπικές ιδιότητες». Οι κοινοί όροι περιέχουν μέσα τους τούς ιδιαίτερους όρους, αλλά οι ιδιαίτεροι όροι δεν περιέχουν τους κοινούς όρους μέσα σε αυτούς. Έτσι, δεδομένου ότι αυτό που είναι κοινό ανάμεσα στα τρία πρόσωπα είναι η θεία ουσία, και όχι το πρόσωπο του Πατέρα, πρέπει να ξεκινήσουμε με τη Θεϊκή ουσία και να προχωρήσουμε σε αυτό που είναι ιδιαίτερο.
Ο Θωμάς το εξηγεί αυτό περαιτέρω στο ερώτημα 33 του άρθρου 1 του Prima Pars αναφορικά με τον όρο "Θεός". Ο Θωμάς απορρίπτει την ιδέα ότι η έννοια του "Θεού" (που είναι κάτι κοινό) περιέχει το πρόσωπο του Πατέρα (που είναι κάτι ιδιαίτερο) γιατί αυτό θα εξίσωνε τον "Θεό" με τον Πατέρα. Όμως, για τον Θωμά αυτό θα έθετε σε κίνδυνο την Τριάδα εξαιρώντας τα άλλα δύο θεϊκά πρόσωπα και έτσι πέφτοντας στον Αρειανισμό. Ο Θωμάς εξηγεί:
«Οι κοινοί όροι που λαμβάνονται απολύτως, με τη τάξη της νοημοσύνης μας, έρχονται πριν τους ιδιαίτερους όρους: γιατί αυτοί συμπεριλαμβάνονται στην κατανόηση των κοινών όρων, πράγμα που δεν συμβαίνει αντιστρόφως. Στην πραγματικότητα, όταν αντιλαμβανόμαστε το πρόσωπο του Πατέρα, η έννοια του Θεού περιλαμβάνεται σ 'αυτό, αλλά όχι το αντίστροφο».
Για τον Θωμά, το πρόβλημα με την εξίσωση του προσώπου του Πατέρα με την έννοια του "Θεού", πέρα από την πτώση στην κινούμενη άμμο του Αρειανισμού, είναι ότι είναι εννοιολογικά αδύνατο να βάλουμε ό,τι είναι ιδιαίτερο πριν από αυτό που είναι κοινό. Ο Emery αποσαφηνίζει: «Δεν μπορούμε να καταλάβουμε το πρόσωπο του Πατέρα μόνο με τη σύλληψη του τυπικού χαρακτηριστικού ή της ιδιότητάς του: σκεφτόμαστε τον Πατέρα ως ένα πρόσωπο που υφίσταται στο θεϊκό ον: δηλαδή, ως πρόσωπο που είναι Θεός». Έτσι, ο όρος "Θεός" δεν ισχύει για το πρόσωπο του Πατέρα αλλά καλύτερα ο όρος "Θεός" πρέπει να διευρυνθεί ώστε να συμπεριλάβει τα τρία θεία πρόσωπα, δεδομένης της διάκρισης μεταξύ του κοινού και του ιδιαίτερου. Ο λόγος για τον οποίο ο Θωμάς συζητά το De Deo Uno πρίν του De Deo Trino στην “Σούμμα θεολογική” είναι επειδή, από εννοιολογική άποψη, αυτό που είναι κοινό για τον Θεό είναι λογικά πριν από αυτό που είναι ιδιαίτερο για τον Θεό*. Αυτό δεν αρνείται αυτό που ο Θωμάς αργότερα διαπιστώνει στην Ερώτηση 39 Aρ. 1 ότι η θεϊκή ουσία είναι πανομοιότυπη με τα τρία πρόσωπα. Αντίθετα, εξηγεί ότι ενώ υπάρχει μια λογική ή εννοιολογική προτεραιότητα στην κατανόηση της θείας ουσίας, η θεϊκή ουσία είναι πανομοιότυπη με τα τρία πρόσωπα.
Σημείωση του Συγγραφέα:
* Ο Emery υποστηρίζει ότι αυτή η προσέγγιση της προτεραιότητας αυτού που είναι κοινού πριν απ’ αυτό που είναι ιδιαίτερο «δεν εφευρέθηκε από τον Θωμά ή από τη “Αυγουστινιακή” Δύση. Είναι παρών στην καππαδοκιανή θεολογία, ιδιαίτερα στον Γρηγόριο της Νύσσης». Ο ισχυρισμός από τον Emery ότι ο Θωμάς εργάζεται εντός και όχι κατά της Καππαδοκιανής Πατερικής τριαδικής θεολογίας είναι μπλεγμένος δεδομένου ότι η Τριαδική θεολογία του Ζηζιούλα ισχυρίζεται επίσης ότι βασίζεται και αυτή στην Καππαδοκιανή Πατερική κατανόηση της Τριάδος. Ποιος ορθώς ερμηνεύει την Τριαδική Καππαδοκιανή Πατερική θεολογία, ο Ακινάτης ή ο Ζηζιούλας; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι πέρα από το πεδίο εφαρμογής του παρόντος άρθρου. Αλλά ο Ζηζιούλας δίνει μια υπεράσπιση της ανάγνωσής του για τους Καππαδόκες Πατέρες στο "Πρόσωπο και Άτομο - Μια παρανόηση των Καππαδόκων" στο βιβλίο του Communion and Otherness, σελ. 171).
Συνεχίζεται
Παρ 'όλα αυτά, υπάρχει μια παιδαγωγική τάξη έτσι ώστε ο Θωμάς αρχίζει να συζητά το De Deo Uno πριν από το De Deo Trino. Σύμφωνα με τον Θωμά, πρέπει να διακρίνουμε τι είναι κοινό (η θεϊκή ουσία) από αυτό που είναι ιδιαίτερο (ιδιότητες που διακρίνουν τα πρόσωπα) μέσα στον Θεό. Ο Emery αποσαφηνίζει, «ο άγιος Θωμάς βελτιώνει περαιτέρω αυτό το σημείο όταν σημειώνει ότι, σύμφωνα με την εννοιολογική μας τάξη, το κοινό προηγείται του ιδιαίτερου. Αντιλαμβανόμαστε τη θεϊκή ουσία προτού κατανοήσουμε τις προσωπικές ιδιότητες». Οι κοινοί όροι περιέχουν μέσα τους τούς ιδιαίτερους όρους, αλλά οι ιδιαίτεροι όροι δεν περιέχουν τους κοινούς όρους μέσα σε αυτούς. Έτσι, δεδομένου ότι αυτό που είναι κοινό ανάμεσα στα τρία πρόσωπα είναι η θεία ουσία, και όχι το πρόσωπο του Πατέρα, πρέπει να ξεκινήσουμε με τη Θεϊκή ουσία και να προχωρήσουμε σε αυτό που είναι ιδιαίτερο.
Ο Θωμάς το εξηγεί αυτό περαιτέρω στο ερώτημα 33 του άρθρου 1 του Prima Pars αναφορικά με τον όρο "Θεός". Ο Θωμάς απορρίπτει την ιδέα ότι η έννοια του "Θεού" (που είναι κάτι κοινό) περιέχει το πρόσωπο του Πατέρα (που είναι κάτι ιδιαίτερο) γιατί αυτό θα εξίσωνε τον "Θεό" με τον Πατέρα. Όμως, για τον Θωμά αυτό θα έθετε σε κίνδυνο την Τριάδα εξαιρώντας τα άλλα δύο θεϊκά πρόσωπα και έτσι πέφτοντας στον Αρειανισμό. Ο Θωμάς εξηγεί:
«Οι κοινοί όροι που λαμβάνονται απολύτως, με τη τάξη της νοημοσύνης μας, έρχονται πριν τους ιδιαίτερους όρους: γιατί αυτοί συμπεριλαμβάνονται στην κατανόηση των κοινών όρων, πράγμα που δεν συμβαίνει αντιστρόφως. Στην πραγματικότητα, όταν αντιλαμβανόμαστε το πρόσωπο του Πατέρα, η έννοια του Θεού περιλαμβάνεται σ 'αυτό, αλλά όχι το αντίστροφο».
Για τον Θωμά, το πρόβλημα με την εξίσωση του προσώπου του Πατέρα με την έννοια του "Θεού", πέρα από την πτώση στην κινούμενη άμμο του Αρειανισμού, είναι ότι είναι εννοιολογικά αδύνατο να βάλουμε ό,τι είναι ιδιαίτερο πριν από αυτό που είναι κοινό. Ο Emery αποσαφηνίζει: «Δεν μπορούμε να καταλάβουμε το πρόσωπο του Πατέρα μόνο με τη σύλληψη του τυπικού χαρακτηριστικού ή της ιδιότητάς του: σκεφτόμαστε τον Πατέρα ως ένα πρόσωπο που υφίσταται στο θεϊκό ον: δηλαδή, ως πρόσωπο που είναι Θεός». Έτσι, ο όρος "Θεός" δεν ισχύει για το πρόσωπο του Πατέρα αλλά καλύτερα ο όρος "Θεός" πρέπει να διευρυνθεί ώστε να συμπεριλάβει τα τρία θεία πρόσωπα, δεδομένης της διάκρισης μεταξύ του κοινού και του ιδιαίτερου. Ο λόγος για τον οποίο ο Θωμάς συζητά το De Deo Uno πρίν του De Deo Trino στην “Σούμμα θεολογική” είναι επειδή, από εννοιολογική άποψη, αυτό που είναι κοινό για τον Θεό είναι λογικά πριν από αυτό που είναι ιδιαίτερο για τον Θεό*. Αυτό δεν αρνείται αυτό που ο Θωμάς αργότερα διαπιστώνει στην Ερώτηση 39 Aρ. 1 ότι η θεϊκή ουσία είναι πανομοιότυπη με τα τρία πρόσωπα. Αντίθετα, εξηγεί ότι ενώ υπάρχει μια λογική ή εννοιολογική προτεραιότητα στην κατανόηση της θείας ουσίας, η θεϊκή ουσία είναι πανομοιότυπη με τα τρία πρόσωπα.
Σημείωση του Συγγραφέα:
* Ο Emery υποστηρίζει ότι αυτή η προσέγγιση της προτεραιότητας αυτού που είναι κοινού πριν απ’ αυτό που είναι ιδιαίτερο «δεν εφευρέθηκε από τον Θωμά ή από τη “Αυγουστινιακή” Δύση. Είναι παρών στην καππαδοκιανή θεολογία, ιδιαίτερα στον Γρηγόριο της Νύσσης». Ο ισχυρισμός από τον Emery ότι ο Θωμάς εργάζεται εντός και όχι κατά της Καππαδοκιανής Πατερικής τριαδικής θεολογίας είναι μπλεγμένος δεδομένου ότι η Τριαδική θεολογία του Ζηζιούλα ισχυρίζεται επίσης ότι βασίζεται και αυτή στην Καππαδοκιανή Πατερική κατανόηση της Τριάδος. Ποιος ορθώς ερμηνεύει την Τριαδική Καππαδοκιανή Πατερική θεολογία, ο Ακινάτης ή ο Ζηζιούλας; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι πέρα από το πεδίο εφαρμογής του παρόντος άρθρου. Αλλά ο Ζηζιούλας δίνει μια υπεράσπιση της ανάγνωσής του για τους Καππαδόκες Πατέρες στο "Πρόσωπο και Άτομο - Μια παρανόηση των Καππαδόκων" στο βιβλίο του Communion and Otherness, σελ. 171).
Συνεχίζεται
O κ. Ζηζιούλας δημοσιεύει τα πιο πρόσφατα κείμενά του στην αγγλική γλώσσα, αποκτώντας έτσι ένα μεγαλύτερο κύρος απέναντι στους "φτωχούς" Έλληνες... Ποιος μπορεί να το αμφισβητήση αυτό;
ΑπάντησηΔιαγραφήEίναι μπλεγμένη ιστορία. Είχε συγκροτηθεί ομάδα η οποία θά μετέφραζε καί θά εξέδιδε όλα του τά βιβλία.Κάποιος καθηγητής θεολογίας όμως, από φθόνο, τόν απείλησε ότι άν τό κάνει θά αποκαλύψει όλα τά προσωπικά του δεδομένα. Ετσι μπλόκαρε τήν ομάδα καί απαγόρευσε νά εκδοθούν τά βιβλία αυτά μέχρι τόν θάνατό του.Δέν γνωρίζουμε λοιπόν τά βασικά του κείμενα καί τίς κακοδοξίες καί ανοησίες πού περιέχουν. Ρώσικη θεοσοφία τής κακιάς ώρας. Κανένας Ελληνας διανοούμενος δέν μπορεί νά κρίνει καί νά σχολιάσει τά βιβλία αυτά λόγω άγνοιας. Υπάρχει απόλυτη έλλειψη ενδιαφέροντος. Μάς ενδιαφέρει μόνον η κατάκριση. Είναι ένας μέτριος ορθολογιστής ιστορικός τών θεολογικών ιδεών ο οποίος κλέβει ανεπεξέργαστες ιδέες από τούς Δυτικούς.Ο Ράμφος τόν έθαψε αλλά επειδή έχουμε ανάγκη από προσωπικότητες, τόν ξεθάψαμε γρήγορα.
ΑπάντησηΔιαγραφήὉ Μακαριστὸς Ἀρχιμανδρίτης π. Ἀθαν. Μυτιληναῖος ἀπαντᾶ εἰς τὴν αἵρεσιν τῆς Μεταπατερικῆς Θεολογίας
ΑπάντησηΔιαγραφή...« Ὁ Ἀντίχριστος θὰ κηρύξει, ἀγαπητοί, τὴν ἔναρξη τῆς νέας ἐποχῆς εἰς τὴν γῆν, ἡ ὁποία θὰ διαδεχθεῖ τὴν χριστιανικὴ ἐποχή, δημιουργώντας ἴσως μιὰ τρίτη διαθήκη. Ἔχομε τὴν Παλαιὰ Διαθήκη, ἔχομε τὴν Καινὴ Διαθήκη καὶ θὰ δημιουργήσει μιὰ τρίτη διαθήκη. Αὐτὸ τὸ κακόδοξο δόγμα περὶ τρίτης διαθήκης εἶναι παλαιὸ καὶ τὸ ἀναφέρει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Ὅμως, μὴ σᾶς κάνει ἐντύπωση αὐτό. Δὲν εἶναι τίποτα ἄλλο παρὰ αὐτό, ποὺ ἤδη ζοῦμε. Ἀκοῦστε περὶ τίνος πρόκειται. Ποιὰ εἶναι αὐτὴ ἡ τρίτη διαθήκη; Εἶναι ἡ καλλιεργούμενη κατὰ κόρον στὶς ἡμέρες μας ἀντίληψη περὶ ἀπηρχαιώσεως τοῦ Χριστιανισμοῦ, ποὺ ὑποστηρίζουν κοσμικοὶ κύκλοι, κοσμικοὶ ἄνθρωποι καὶ οἰκουμενιστικοὶ κύκλοι.
Ὅταν σᾶς λέγουν ὅτι ὁ Χριστιανισμὸς πάλιωσε, ἐχρεωκόπησε· ὅτι πλέον δὲν ἔχει σὲ τίποτα νὰ μᾶς προσφέρει καὶ νὰ μᾶς μιλήσει· ὅτι ὁ Χριστιανισμὸς δὲν ἔχει πλέον ἰσχύ· εἶναι ἀπηρχαιωμένος· μιὰ καινούρια κατάσταση πρέπει νὰ δημιουργήσουμε· αὐτὸ στὴν πραγματικότητα εἶναι ἡ τρίτη διαθήκη. Ὑπάρχει, λοιπόν, αὐτὴ ἡ κατάστασις. Ἐξ ἄλλου τί εἶναι αὐτό, πού λέει ὁ Δανιὴλ ὁ Προφήτης; «Καὶ ὑπονοήσει ἀλλοιῶσαι χρόνοις καὶ νόμον». «Ἀλλοιῶσαι νόμον». Νὰ ἀλλοιώσει τὸν νόμον. Εἶναι ἡ Τρίτη διαθήκη. Οἱ Πατέρες καὶ οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας θὰ θεωροῦνται ξεπερασμένοι. Σᾶς εἶπα, μὲ μελαγχολικὸ τρόπο, μήπως ὁ Ἀντίχριστος κάθεται καὶ σὲ χριστιανικοὺς λαούς; Τὸ ἀναφέρει, ἀγαπητοί μου, ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος αὐτό. Ἀλλά, μὲ ποιὰ ἔννοια; Ὄχι μὲ τὴν ἔννοια ὅτι θὰ καθίσει τότε ὁ Ἀντίχριστος. Ἀφοῦ λέγει ὁ Ἅγιος Κύριλλος «μὴ γένοιτο» τέτοιο πράγμα. Ὄχι. Ἀλλά, μὲ τὴν ἔννοια τῶν ὑπηρετῶν τοῦ Ἀντιχρίστου. Ὅταν ὑπάρχουν οἰκουμενισταὶ κληρικοὶ ἢ μασσῶνοι ἢ μασσωνίζοντες ἢ αἱρετικοί, ὀρθόδοξοι ποὺ εἶναι κρυμμένοι, δὲν φαίνονται, μὰ εἶναι, εἴτε Πατριάρχαι εἶναι αὐτοί, εἴτε Ἐπίσκοποι εἶναι –δὲν ξέρω τί εἶναι– εἴτε Ἀρχιμανδρῖται, Πρεσβύτεροι –δὲν ξέρω τί εἶναι· διάφοροι· ὅ,τι εἶναι –καὶ οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ λέγουν πράγματα αἱρετικά, ὅπως ἐπὶ παραδείγματι “οἱ ἱεροὶ κανόνες εἶναι ξεπερασμένοι”. “Τὸ Πηδάλιο δὲν ἔχει καμμιὰ σημασία καὶ ἀξία”. “Οἱ νηστεῖες νὰ καταργηθοῦν”. “Ἡ ἐγκράτεια θεωρεῖται παρωχημένο πράγμα”. “Σήμερα ζοῦμε σὲ μία νέα ἐποχή· πρέπει τοὺς νέους νὰ τοὺς δοῦμε μὲ ἄλλο μάτι· μποροῦν νὰ ζοῦν τὴν γενετήσια ζωὴ” κ.λπ. κ.λπ.. Πέστε μου, μήπως καὶ στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία κάθονται ὄργανα τοῦ Ἀντιχρίστου; Κάνει ἐντύπωση ὅτι ὁ Θεὸς σὲ κάθε ἐποχὴ ἔχει τοὺς Ἁγίους του; Γιατί λέτε; Γιὰ νὰ δίδει τὴν ἀπάντηση εἰς τοὺς πιστοὺς ὅτι δὲν μποροῦμε νὰ λέμε ὅτι οἱ Ἅγιοι εἶναι ξεπερασμένοι. Σὲ κάθε αἰῶνα θὰ δώσει πολλοὺς Ἁγίους. Στὸν 20ὸν αἰῶνα ἔδωσε τὸν Ἅγιο Νεκτάριο. Πολὺ ὀρθὰ καὶ χαρακτηριστικὰ χαρακτηρίσθηκε ὁ Ἅγιος τοῦ αἰώνα μας. Προσέξτε! Εἶναι τυχαῖο αὐτὴ ἡ ταλαίπωρη Μαγδαληνὴ ἡ ἡγουμένη, πού ὑβρίζει τὸν Ἅγιο Νεκτάριο; Εἶναι τυχαῖο αὐτό; Δὲν εἶναι τυχαῖο. Εἶναι αὐτὴ ἡ ἀντίδραση τοῦ σατανᾶ –δαιμονοκρατούμενη γυναίκα εἶναι. Τὸ λέγω ἐλεύθερα, γιατί τὴν ἔχει καταδικάσει ἡ Ἐκκλησία μας καὶ τὴν ἔχει ἀφορίσει –διότι δὲν θὰ ἀνέχεται ὁ Ἀντίχριστος νὰ ὑπάρχει Ἅγιος. Ἐπειδὴ θὰ ὑποστηρίζει ὅτι ἡ ἁγιότης εἶναι ἀπηρχαιωμένο πράγμα. Εἶναι ἀπηρχαιωμένο, γιατί ἀπηρχαιωμένο εἶναι τὸ Εὐαγγέλιο. Δὲν μπορεῖ τὸ Εὐαγγέλιο νὰ κάνει Ἁγίους. Ἀλλά, ὁ Θεὸς θὰ δίνει Ἁγίους σὲ κάθε ἐποχή, γιὰ νὰ δίδει τὴν ἀπάντηση ὅτι τὸ Εὐαγγέλιο δὲν εἶναι ἀπηρχαιωμένο”. “Ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν, ἀκουέτω”.
ΜΟΝΟ ΓΙ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΓΕΝΙΚΟΛΟΓΙΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΙΚΑΝΟΙ.
Δέν αναφέρει ο Αγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος κανένα δόγμα τής νέας εποχής. Αν είναι δυνατόν. Ο Μυτιληναίος άρπαζε τίς πληροφορίες από τρίτο χέρι. Τήν ίδια ύβρι έχει εκφράσει καί ο Ζήσης. Μέ τήν μεγαλομανία μας, τήν νεοελληνική ταυτότητα, τά διαλύσαμε όλα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίμαστε στην πραγματικότητα άνθρωποι εντελώς αποτυχημένοι, εμείς οι Νεοέλληνες... Ακόμα και μέσα στην Τουρκοκρατία (400 και 500 χρόνια!), αλλά και στα χρόνια της Επανάστασης οι τότε Έλληνες γνώριζαν από πού προέρχονται και ποιους ένδοξους, όσο και τραγικούς, προγόνους είχαν... "Γι' αυτά πολεμήσαμε", λέει ο Μακρυγιάννης... Σήμερα αυτό έμεινε λόγος κενός, άδειος, δεν τρέφει τις ψυχές μας... Κι έτσι πέφτουμε τόσο εύκολα θύματα εαυτών και αλλήλων, πάντα υπερήφανοι! Ας δουλεύαμε έστω και για λίγο, να δη κι ο Θεός, να μας βοηθήση...
ΑπάντησηΔιαγραφή