Παρασκευή 22 Μαΐου 2020

Τουριστικός Αρμαγεδδών


Σύμφωνα με δικές μας πληροφορίες από ξενοδοχεία, αναμένεται μία πτώση του τζίρου τους της τάξης του 70% – μεταξύ άλλων επειδή η κυβέρνηση άργησε πολύ να προγραμματίσει το άνοιγμα τους, οπότε δεν τους μένει αρκετός χρόνος για προετοιμασία και για κρατήσεις, για να ξεκινήσει η δραστηριότητα τους πράγματι από τις 15 Ιουνίου που αναγγέλθηκε. Εάν παρ’ ελπίδα συμβεί κάτι τέτοιο, τότε η Ελλάδα θα χάσει πάνω από 12 δις € άμεσα έσοδα και 24 δις € άμεσα και έμμεσα μόνο από τον τουρισμό – οπότε το ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 15% μόνο από τον τουρισμό και τα δημόσιο έσοδα πάνω από 6,5 δις €. Έχει αλήθεια προβλεφθεί κάτι τέτοιο, ή μήπως ο ΠΘ ανακοινώνει μέτρα χωρίς να γνωρίζει τις απώλειες εσόδων και από πού θα τις καλύψει;

Κοινοβουλευτική Εργασία

Είναι ευκολονόητο πως αυτό που θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει σήμερα, υπό τις παρούσες συνθήκες, είναι η διάσωση της τουριστικής μας περιόδου – οπότε όφειλε να δοθεί προτεραιότητα στο συγκεκριμένο θέμα, με ένα νομοσχέδιο για τα μέτρα που θα ληφθούν. Ως συνήθως όμως, η κυβέρνηση υποτιμάει τις αρμόδιες επιτροπές και τη Βουλή, αποφασίζοντας μόνη της κατά το δοκούν – προφανώς επειδή θεωρεί πως τα γνωρίζει όλα καλύτερα.
Προτίμησε λοιπόν να φέρει προς έλεγχο και ψήφιση ένα σχέδιο νόμου που αποσκοπεί στη διαφοροποίηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, έτσι όπως αυτή το αντιλαμβάνεται – για το οποίο δεν είναι σίγουρα η κατάλληλη στιγμή. 
Ειδικότερα, σύμφωνα με δικές μας πληροφορίες από ξενοδοχεία, αναμένεται μία πτώση του τζίρου τους της τάξης του 70% – μεταξύ άλλων επειδή η κυβέρνηση άργησε πολύ να προγραμματίσει το άνοιγμα τους, οπότε δεν τους μένει αρκετός χρόνος για προετοιμασία και για κρατήσεις, για να ξεκινήσει η δραστηριότητα τους πράγματι από τις 15 Ιουνίου που αναγγέλθηκε.
Εάν παρ’ ελπίδα συμβεί κάτι τέτοιο, τότε η Ελλάδα θα χάσει πάνω από 12 δις € άμεσα έσοδα και 24 δις € άμεσα και έμμεσα μόνο από τον τουρισμό – οπότε το δημόσιο έσοδα πάνω από 6,5 δις €. Έχει αλήθεια προβλεφθεί κάτι τέτοιο, ή μήπως ο ΠΘ ανακοινώνει μέτρα χωρίς να γνωρίζει τις απώλειες εσόδων και από πού θα τις καλύψει;
Δεν θα αναφερθούμε στο υπόλοιπο τρομακτικό σενάριο για τη διαμόρφωση του ελλείμματος, του δημοσίου χρέους κοκ. – ενώ εάν η κυβέρνηση υπολογίζει στην παροχή χρημάτων και όχι δανείων από την ΕΕ, έτσι ώστε να αντικαταστήσει την απώλεια του ΑΕΠ με την κατανάλωση, πολύ φοβόμαστε πως θα απογοητευθεί. Ας μην είμαστε όμως μάντεις κακών, περιμένοντας τις πραγματικές εξελίξεις.
Συνεχίζοντας, αναφέραμε πως η χώρα μας έχει ένα μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα απέναντι στην Ιταλία, στην Ισπανία και στην Τουρκία, αφού τα κρούσματα εδώ είναι πολύ χαμηλότερα και ήδη υποχωρούν.
Επίσης πως μας δίνεται μία μεγάλη ευκαιρία να αλλάξουμε το αποτυχημένο επιχειρησιακό μοντέλο του φθηνού τουρισμού που απομυζείται από τις ξένες τουριστικές εταιρείες – όπως από τη γερμανική TUI. Η ευκαιρία αυτή πηγάζει από τη δυνατότητα μας να πουλήσουμε το 2020 «υγειονομική ασφάλεια» – σημειώνοντας πως αυτό που πρέπει να μας ενδιαφέρει δεν είναι οι τουριστικές αφίξεις, αλλά τα έσοδα.
Εν προκειμένω πρέπει να μειώσουμε την προσφορά εις βάρος των αφίξεων, αυξάνοντας τις τιμές προς όφελος των εσόδων.
Η Ελλάδα άλλωστε, λόγω του μεγέθους της, δεν είναι κατάλληλη για μαζικό τουρισμό – αλλά για επιλεγμένο, με ακριβότερες τιμές και με υπηρεσίες υψηλού επιπέδου. Θα πρέπει λοιπόν να τη χειριστούμε ως μία μπουτίκ – κάτι που οφείλουμε να υιοθετήσουμε και στον τομέα των τροφίμων, αφού οι κλιματικές και λοιπές συνθήκες στη χώρα μας επιτρέπουν την καλλιέργεια προϊόντων υψηλής ποιότητας. 
Εάν τώρα συντονίσουμε σωστά την ελληνική παραγωγή, δίνοντας ανάλογα κίνητρα στα ξενοδοχεία για την αγορά ελληνικών προϊόντων, δεν θα καταναλώνεται πια πάνω από το 80% των τουριστικών εσόδων μας σε εισαγωγές – αλλά πολύ λιγότερα, με στόχο το 25% της Ιταλίας.
Στο νομοσχέδιο τώρα, τονίσαμε στην πρώτη επιτροπή πως το μεγάλο πρόβλημα της Ελλάδας είναι η μέση δαπάνη ανά τουρίστα – η οποία, από 745 € το 2005, μειώθηκε στα 470 € το 2016, έχοντας αυξηθεί ελαφρά το 2019 στα 564 €. Την ίδια στιγμή, στην Τουρκία η μέση δαπάνη το 2019 ήταν 666 $ – με έσοδα 34,6 δις $ και με 45 εκ. τουρίστες. Επομένως υπάρχουν πολλά που πρέπει να κάνουμε καλύτερα – ειδικά όσον αφορά τη μέση δαπάνη.
Περαιτέρω, εμείς είμαστε επίσης υπέρ της διαφοροποίησης του τουριστικού μας μοντέλου, μέσω νέων «προϊόντων» και της αύξησης της μέσης δαπάνης – όπως φαίνεται καθαρά από το πρόγραμμα μας. Το νομοσχέδιο όμως ασχολείται μόνο αποσπασματικά με το θαλάσσιο τουρισμό, με τον καταδυτικό, με μία μόνο διάταξη για τα σκάφη αναψυχής, καθώς επίσης με τον οικολογικό, με το Glamping – ενώ εν μέρει με τον ιαματικό τουρισμό, με το χειμερινό/ορεινό και με τον αθλητικό, με το γκολφ.
Υπάρχουν πολλά άλλα είδη τουρισμού, στα οποία θα έπρεπε να αναφέρεται το νομοσχέδιο, αφού έχουν καλύτερες προοπτικές – όπως ο πολιτιστικός τουρισμός, όπου ως χώρα έχουμε μεγάλα πλεονεκτήματα, ο  εκπαιδευτικός τουρισμός που θα ενισχυόταν επίσης από την ομογένεια μας, ο αγροτουρισμός που θα βοηθούσε παράλληλα στην αύξηση των εξαγωγών τροφίμων ή ο ιατρικός τουρισμός που έχει πολύ μεγάλες προοπτικές.
Στο πρώτο μέρος τώρα του νομοσχεδίου  , υιοθετούνται μέτρα για την ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού – όπως το καταδυτικό συμβούλιο, τα καταδυτικά πάρκα και οι τρόποι πρόσβασης σε αυτά, σε ναυάγια καθώς επίσης σε αρχαιολογικούς χώρους .
Στο δεύτερο μέρος παρατίθενται διατάξεις για τις Περιοχές Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης, τις ΠΟΤΑ, όσον αφορά τον διαχωρισμό και τις πολεοδομικές ρυθμίσεις – για τις τουριστικές εγκαταστάσεις γενικότερα, κάτι που πιστεύουμε πως αφορά την ανάπτυξη πολυτελών κατοικιών και ξενοδοχείων.
Επίσης αναφέρεται στα τουριστικά λιμάνια, σε σχέση με τη δημιουργία θέσεων ελλιμενισμού για σκάφη αναψυχής – κάτι που θεωρούμε απαραίτητο. Εκτός αυτού, διευκολύνει τη δημιουργία τουριστικών εγκαταστάσεων σε δασικές και αγροτικές περιοχές –  όσον αφορά καταλύματα, εγκαταστάσεις σκι και γήπεδα γκολφ, που εντάσσονται και στα κίνητρα του αναπτυξιακού νόμου.
Στο τρίτο μέρος εισάγεται η έννοια της πολυτελούς διαμονής στη φύση που λέγεται glamping – επειδή είναι ένα είδος πολυτελούς κάμπινγκ, συνήθως σε απομακρυσμένες περιοχές.
Τέλος, το τέταρτο μέρος περιλαμβάνει διάφορες διατάξεις – όπως για την εκμετάλλευση αιγιαλών, για τη λειτουργία πισινών, για τη στελέχωση του ΕΟΤ για δράσεις προβολής, καθώς επίσης για τις σχολές τουριστικών επαγγελμάτων.
Ξεκινώντας από το πρώτο μέρος, από τον καταδυτικό τουρισμό, είναι σχετικά περιορισμένος όσον αφορά τα έσοδα, ενώ καθορίζεται περισσότερο από την αγορά εξοπλισμού. Για παράδειγμα, πολλοί πωλητές εξοπλισμού προωθούν ταξίδια, για να χρησιμοποιήσουν τον εξοπλισμό οι πελάτες τους.
Η αξία της αγοράς καταδυτικού εξοπλισμού είναι περίπου 250 εκατ. $ στις ΗΠΑ  και άλλα τόσα στον υπόλοιπο πλανήτη – ενώ σύμφωνα με τον Οργανισμό Καταδυτικού Εξοπλισμού και Μάρκετινγκ των ΗΠΑ, η καταδυτική αγορά προσφέρει στο ΑΕΠ τους 11 δις $ – ενώ αυξάνεται με ρυθμούς της τάξης του 9%.
Επομένως πρόκειται για μικρά μεγέθη, αν και δεν έχουμε κάτι εναντίον – ενώ προτείναμε να γίνει παραγωγή του εξοπλισμού στην Ελλάδα. Επίσης να στηριχθεί η παραγωγή σκαφών υποβρύχιας παρακολούθησης, με τζάμια στον πυθμένα – κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει τη  ναυπηγική μας βιομηχανία, δημιουργώντας σοβαρές θέσεις εργασίας.
Στο δεύτερο μέρος τώρα, προωθούνται διατάξεις που αφορούν τις Π.Ο.Τ.Α. Νομίζουμε πως στην Ελλάδα υπάρχει μόνο μια Π.Ο.Τ.Α. σήμερα, στην περιοχή του Κόστα Ναβαρίνο στη Μεσσηνία – οπότε δεν ξέρουμε εάν η διάταξη αφορά τη συγκεκριμένη μονάδα, γνωρίζοντας πως δρομολογεί επενδύσεις σε εξοχικές κατοικίες, χωρίς φυσικά να το θεωρούμε αρνητικό.
Το νομοσχέδιο προβλέπει επί πλέον διάθεση δασικών εκτάσεων για γκολφ, στο άρθρο 32 – καθώς επίσης υπαγωγή στις κίνητρα του αναπτυξιακού νόμου, για την κατασκευή γηπέδων γκολφ 9 οπών στο άρθρο 34.
Το συνολικό μέγεθος αγοράς του τουρισμού γκολφ, υπολογίζεται μεταξύ  15 δις $ και 19 δις $ παγκοσμίως – με ρυθμό ετήσιας αύξησης 11%. Ο τομέας αυτός της τουριστικής αγοράς είναι υψηλού εισοδηματικού επιπέδου – οπότε επιθυμητός για την Ελλάδα.
Χρειάζεται πάντως ιδιαίτερη προσοχή η μεγάλη κατανάλωση νερού, η οποία υπολογίζεται σε 10.000-15.000 κυβικά μέτρα ανά εκτάριο το έτος. Παράλληλα, τα γήπεδα γκολφ επεμβαίνουν σε οικοσυστήματα – οπότε απαιτείται επίσης προσοχή.
Όσον αφορά τώρα τις δασικές περιοχές, στις οποίες σχεδιάζεται να αναπτυχθούν τα γήπεδα γκολφ, προτείναμε να ενταχθούν σε ολοκληρωμένα συστήματα βιώσιμης ανάπτυξης – μαζί με τον πρωτογενή τομέα, όπως στο παράδειγμα του Κόστα Ναβαρίνο.
Τέλος, τα 9 οπών γήπεδα δεν είναι τόσο δημοφιλή, όσο τα κανονικού μεγέθους 18 οπών – ενώ είναι σημαντική για την προσέλκυση παικτών η ύπαρξη πολλών γηπέδων σε κοντινές αποστάσεις, κάτι που μάλλον δύσκολα θα συμβεί στην Ελλάδα.
Συνεχίζοντας στη διάθεση δασικών εκτάσεων για εγκαταστάσεις σκι στο άρθρο 32, αμφιβάλουμε για τη λογική τους – επειδή η Ελλάδα δεν φημίζεται για αυτήν τη μορφή αθλητισμού.
Οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ ότι, γενικά η χιονοδρομία απειλείται από θερμότερους χειμώνες, λόγω της κλιματικής αλλαγής ή όπως αλλιώς θέλει να την αποκαλέσει κανείς – οπότε ίσως να μην ενδείκνυται να αναπτύξουμε μορφές τουρισμού που θα έχουν στο μέλλον ανάγκη περαιτέρω υποστήριξης.
Ήδη υπάρχουν αρκετές μονάδες που λειτουργούν με τεχνητό χιόνι – κάτι που δεν γνωρίζουμε εάν είναι βιώσιμο, καθώς επίσης ενεργειακά και οικονομικά σκόπιμο.
Περαιτέρω, στο δεύτερο μέρος προωθούνται διατάξεις για τους τουριστικούς λιμένες – όπως με το άρθρο 23 για τη δημιουργία και με το άρθρο 27 για προσωρινά αγκυροβόλια-προβλήτες σκαφών αναψυχής, σε τουριστικές εγκαταστάσεις. Εδώ πρόκειται για μια πιεστική ανάγκη του Ελληνικού τουριστικού προϊόντος – αρκεί να γίνουν με τις σωστές προδιαγραφές.
Εν προκειμένω υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης, αφού η Ελλάδα έχει μία μεγάλη ακτογραμμή, μία απίστευτη φυσική ομορφιά και μία τεράστια ναυτική παράδοση – όπως επίσης μία ναυπηγοεπισκευαστική βιοτεχνία-βιομηχανία που μπορεί να δημιουργήσει πολλές θέσεις εργασίας. Στα πλαίσια αυτά, οι προβλέψεις του νομοσχεδίου για αύξηση του χώρου ελλιμενισμού, έστω και με προσωρινές κατασκευές, είναι πολύ θετικές.
Είμαστε επίσης υπέρ της ανάπτυξης χώρων ελλιμενισμού και σε μικρά νησιά – αφού κάτι τέτοιο στηρίζει την οικονομία, καθώς επίσης την εθνική μας κυριαρχία, ενώ έχουμε προτείνει την εκμετάλλευση βραχονησίδων με μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας και κτηνοτροφίας.
Στο τρίτο μέρος τώρα, στο  Glamping, έχουμε την άποψη πως δεν είναι κάτι μόνιμο – αλλά μια μόδα, κυρίως δε μια ιδιοτροπία των πλουσίων Αμερικανών.
Το μέγεθος αγοράς του πάντως εκτιμάται στα 2,7 δις $ – ενώ θεωρείται πως  θα φτάσει στα 4,6 δις $ έως το 2026. Πρόκειται λοιπόν για μία μικρή αγορά – ενώ εναλλακτικά προτείναμε να προαχθεί η κατοίκηση σε ερημωμένα χωριά, έτσι ώστε να υπάρχει κίνηση, σε συνδυασμό με τον αγροτουρισμό ή με τον οικολογικό τουρισμό
Στο τελευταίο μέρος περιλαμβάνονται διατάξεις που έχουν σχέση με την παραχώρηση αιγιαλού – όπου αυξάνεται η έκταση της παραχώρησης σε ιδιωτικά συμφέροντα από 200 τ.μ. σε 500 τ.μ., ενώ μειώνεται το ποσοστό που μένει ελεύθερο, από 60% σε 50%.
Όσον αφορά τα επί μέρους άρθρα, τα αναλύσαμε διεξοδικά στις επιτροπές – οπότε εδώ θα αναφερθούμε μόνο στο άρθρο 26 που θεωρούμε αντισυνταγματικό.
Ειδικότερα κατά τη σύνταξη της διάταξης αυτής, δεν ελήφθη υπ’ όψιν πως το Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ., σύμφωνα με τον ιδρυτικό του νόμο, έχει αποκλειστικό σκοπό την αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου – ενώ δεν αποτελεί φορέα της Κεντρικής ή της Γενικής Κυβέρνησης.
Ως εκ τούτου δεν επιτρέπεται το Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ., θυγατρική του ΥΠΕΡΤΑΜΕΙΟΥ  των ξένων, να ασκεί δημόσια εξουσία και να είναι «Αρχή Σχεδιασμού για Τουριστικούς Λιμένες»,  όπως προτείνεται με τη διάταξη αυτή – ακόμα και για τους τουριστικούς λιμένες που έχουν περιέλθει στο ΤΑΙΠΕΔ για αξιοποίηση.
Θα κλείσουμε με το παρακάτω συμπέρασμα μας:
Η ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού στην Ελλάδα είναι πολύ σημαντική επειδή, σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία, είναι μία δημοφιλής και υψηλής κερδοφορίας δραστηριότητα.
Σε συνδυασμό μάλιστα με τη δυνατότητα κατάδυσης σε σύγχρονα ναυάγια, με τη δημιουργία επισκέψιμων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων και τεχνητών υποβρύχιων αξιοθέατων, υπάρχει αρχικά μία θετική κατεύθυνση στο παρόν σχέδιο νόμου.
Βέβαια, πουθενά δεν έχουν ληφθεί υπ’ όψιν οι ανάγκες και τα δικαιώματα των ανεξάρτητων αυτοδυτών – ενώ δεν υπάρχει σεβασμός στην ελευθερία των πολιτών, όσων ασχολούνται με τις καταδύσεις, να επισκέπτονται και να απολαμβάνουν δωρεάν το φυσικό κάλλος της χώρας μας. Επομένως, το γεγονός αυτό είναι αρνητικό.
Εκτός αυτού, το πρόβλημα του σχεδίου νόμου έγκειται τόσο στα σημεία παραχώρησης και εκμετάλλευσης αιγιαλού, παραλίας κλπ., όσο και στην εκμετάλλευση των περιοχών NATURA – οπότε πιθανότατα θα οδηγήσει σε νομικά ζητήματα, λόγω σύγκρουσης με το ενωσιακό δίκαιο.
Επί πλέον, δεν διασφαλίζεται η ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών στην απόλαυση και αξιοποίηση των φυσικών και πολιτιστικών πόρων της χώρας –  δεδομένα που μάλλον δεν υπολογίστηκαν ορθά από το αρμόδιο υπουργείο, αφού είναι σίγουρο ότι θα υπάρξουν αιτήσεις ακύρωσης πολιτών και φορέων κατά την εφαρμογή του παρόντος.
Περαιτέρω, με το σχέδιο νόμου, εισάγονται ελαστικές κυρώσεις για παραβάτες που διαπράττουν αρχαιοκαπηλία και καταστροφή αρχαίωνκαθώς επίσης για καταληψίες αιγιαλού, παραλίας κλπ. – γεγονός απαράδεκτο.
Τέλος, προκύπτουν ζητήματα συνταγματικότητας από το άρθρο 26, που δίνει επιπλέον εξουσίες διαχείρισης δημοσίου πλούτου στο ΤΑΙΠΕΔ και από το άρθρο 43, που περιορίζει την ίση μεταχείριση και ελευθερία των πολιτών ως προς τις δυνατότητες απρόσκοπτης πρόσβασης σε αιγιαλούς, παραλίες, όχθες και παρόχθιες ζώνες – ενώ  πιθανότατα θα προκαλέσει μεγάλη επιβάρυνση στο περιβάλλον.
Ως εκ τούτου, δεν θα στηρίξουμε το νομοσχέδιο επί της αρχής, παρά μόνο τις θετικές του διατάξεις.
https://www.youtube.com/watch?v=3xu6ahJQOT4&feature=emb_logo

Βασίλης Βιλιάρδος22 Μαΐου 2020

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου