Αγ. Γρηγόριος Νύσσης - Λόγος Κατηχητικός Ο Μέγας (29)

 Συνέχεια από: Σάββατο, 9 Οκτωβρίου 2021

ΛΟΓΟΣ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ

Κεφάλαιο 29

1. Αλλά αναχωρούντες από την θέση αυτή προσπαθούν με άλλα επιχειρήματα να πολεμήσουν τον λόγο μας. Και λέγουν. Εάν η ενσάρκωση ήταν καλόν και πρέπον για τον Θεό, τότε γιατί ανέβαλλε την ευεργεσία; Γιατί δεν σταματούσε την αύξηση της κακίας, όταν αυτή ήταν στην αρχή; Ο λόγος μας προς το επιχείρημα τούτο είναι σύντομος· ότι η αναβολή προς την ευεργεσία ημών έγινε εν σοφία και πρόνοια του ωφελίμου εις την φύσιν ημών. Στα σωματικά νοσήματα, όταν κάποιος κατεστραμμένος χυμός υφέρπει και μαζεύεται κάτω από τους πόρους, δεν χρησιμοποιούνται υπό των επιστημονικώς χειριζομένων τις ασθένειες φάρμακα εναντίον των αιτίων τα οποία συσφίγγουν το σώμα, πριν ολόκληρο το παρά φύσιν ευρισκόμενο μέσα υγρό εμφανισθεί έξω· αλλά περιμένουν το κρυπτόμενο ενδόμυχα μέσα να εκδηλωθεί ολόκληρο, και τότε εφαρμόζουν την θεραπεία αφού είναι φανερό το πάθος. Επειδή λοιπόν άπαξ ενέσκηψε στην ανθρώπινη φύσιν η νόσος της κακίας ανέμενε ο θεραπευτής του παντός ώστε να μη παραμείνει μέσα στην ανθρώπινη φύσιν κανένα είδος της πονηρίας ανεκδήλωτο.

2. Δια τούτο δεν προσέφερε στον άνθρωπο την θεραπεία ευθύς μετά τον φθόνον και την αδελφοκτονία του Καιν· διότι δεν είχε ακόμη εκδηλωθεί η κακία των διαφθαρέντων στην εποχή του Νώε, ούτε είχε φανερωθεί η φοβερά νόσος της σοδομικής παρανομίας, ούτε των Αιγυπτίων η θεομαχία, ούτε των Ασσυριών η υπερηφάνεια, ούτε οι των Ιουδαίων μιαροί φόνοι κατά των αγιών του Θεού, ούτε του Ηρώδου η παράνομος παιδοφονία, ούτε όσα άλλα διεπράχθησαν κατά τις επόμενες γενεές, είτε μνημονεύονται είτε είναι εκτός της ιστορικής μνείας, καθώς η ρίζα του κακού βλάστανε με πολλούς τρόπους στις προαιρέσεις των ανθρώπων. Όταν λοιπόν η κακία έφτασε προς το ακρότατο σημείο και δεν έμενε πλέον κανένα είδος πονηριάς ατόλμητο από τον άνθρωπο, με την επιδίωξη να καλύψει η θεραπεία ολόκληρη την αρρώστια, χάριν τούτου λοιπόν θεραπεύει ο Θεός την νόσο του ανθρωπίνου γένους όχι εις την αρχήν της αλλ’ όταν έφτασε στο τέλος της εξελίξεώς της.

Το πρωτότυπο κείμενο

Κεφάλαιο 29 

1.Ἀλλὰ μεταβάντες ἀπὸ τούτου δι' ἑτέρων πάλιν κακίζειν ἐπιχειροῦσι τὸν λόγον καί φασιν, εἰ καλὸν καὶ πρέπον τῷ θεῷ τὸ γενόμενον, τί ἀνεβάλετο τὴν εὐεργεσίαν; τί δὲ οὐκ ἐν ἀρχαῖς οὔσης τῆς κακίας τὴν ἐπὶ τὸ πλέον αὐτῆς πρόοδον ὑπετέμετο; πρὸς δὲ τοῦτο σύντομος ὁ παρ' ἡμῶν ἐστὶ λόγος, ὅτι σοφίᾳ γέγονε καὶ τοῦ λυσιτελοῦντος τῇ φύσει προμηθείᾳ ἡ πρὸς τὴν εὐεργεσίαν ἡμῶν ἀναβολή. καὶ γὰρ ἐπὶ τῶν σωματικῶν νοσημάτων, ὅταν τις διεφθορὼς χυμὸς ὑφέρπῃ τοὺς πόρους, πρὶν ἅπαν ἐπὶ τὴν ἐπιφάνειαν ἐκκαλυφθῆναι τὸ παρὰ φύσιν ἐγκείμενον, οὐ καταφαρμακεύεται τοῖς πυκνοῦσι τὸ σῶμα παρὰ τῶν τεχνικῶς μεθοδευόντων τὰ πάθη, ἀλλ' ἀναμένουσι τὸ ἐνδομυχοῦν ἅπαν ἔξω γενέσθαι, καὶ οὕτω γυμνῷ τῷ πάθει τὴν ἰατρείαν προσάγουσιν. ἐπειδὴ τοίνυν ἅπαξ ἐνέσκηψε τῇ φύσει τῆς ἀνθρωπότητος ἡ τῆς κακίας νόσος, ἀνέμεινεν ὁ τοῦ παν τὸς θεραπευτὴς μηδὲν ὑπολειφθῆναι τῆς πονηρίας εἶδος ἐγκεκρυμμένον τῇ φύσει. 

2. διὰ τοῦτο οὐκ εὐθὺς μετὰ τὸν φθόνον καὶ τὴν ἀδελφοκτονίαν τοῦ Κάιν προσάγει τῷ ἀνθρώπῳ τὴν θεραπείαν· οὔπω γὰρ τῶν ἐπὶ Νῶε καταφθαρέντων ἡ κακία ἐξέλαμψεν, οὐδὲ τῆς Σοδομιτικῆς παρανομίας ἡ χαλεπὴ νόσος ἀνεκαλύφθη, οὐδὲ ἡ τῶν Αἰγυπτίων θεομαχία, οὐδὲ ἡ τῶν Ἀσσυρίων ὑπερηφανία, οὐδὲ ἡ τῶν Ἰουδαίων κατὰ τῶν ἁγίων τοῦ θεοῦ μιαιφονία, οὐδὲ ἡ τοῦ Ἡρῴδου παράνομος παιδοφονία, οὐδὲ τὰ ἄλλα πάντα ὅσα τε μνημονεύεται καὶ ὅσα ἔξω τῆς ἱστορίας ἐν ταῖς καθεξῆς γενεαῖς κατεπράχθη, πολυτρόπως τῆς τοῦ κακοῦ ῥίζης ἐν ταῖς τῶν ἀνθρώπων προαιρέσεσι βλαστανούσης. ἐπεὶ οὖν πρὸς τὸ ἀκρότατον ἔφθασε μέτρον ἡ κακία, καὶ οὐδὲν ἔτι πονηρίας εἶδος ἐν τοῖς ἀνθρώποις ἀτόλμητον ἦν, ὡς ἂν διὰ πάσης τῆς ἀρρωστίας προχωρήσειεν ἡ θεραπεία, τούτου χάριν οὐκ ἀρχομένην, ἀλλὰ τελειωθεῖσαν θεραπεύει τὴν νόσον.