Αγ. Γρηγόριος Νύσσης - Λόγος Κατηχητικός Ο Μέγας (28)

 Συνέχεια από: Τρίτη, 5 Οκτωβρίου 2021

ΛΟΓΟΣ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ

Κεφάλαιο 28

1. Αλλά διακωμωδούν την φύσιν ημών και συκοφαντούν τον τρόπον της γεννήσεώς μας και νομίζουν ότι με αυτά γελοιοποιείται το μυστήριο της ενανθρωπήσεως με τον ισχυρισμό ότι είναι άπρεπές για τον Θεό να έλθει σε κοινωνία με τον ανθρώπινο βίο δια τοιαύτης εισόδου. Αλλά περί αυτού έγινε ήδη λόγος και στα προηγούμενα ότι μοναδικό εκ φύσεως του αισχρό είναι το κακό και ο,τιδήποτε έχει συγγένεια προς την κακίαν. Η δε πορεία της φύσεως, η διαταχθείσα υπό του θείου θελήματος και νόμου, είναι μακράν της διαβολής της κακίας. Άλλως, η κατηγορία θα προσαπτόταν προς τον δημιουργό της φύσεως, εάν κάτι από τα εν αυτή συμβαίνοντα εθεωρείτο αισχρό και απρεπές. Εάν λοιπόν το θείον  μόνο από την κακία είναι χωρισμένο, η δε κακία είναι φυσικώς ανυπόστατος, το δε μυστήριο (της ενανθρωπήσεως) δεν λέγει ότι ο Θεός ήλθε στον άνθρωπο εν κακία· εάν δε η είσοδος του ανθρώπου επί τον βίον είναι μία μόνον, αυτή δια της οποίας εισέρχεται επί την ζωήν το βρέφος, τότε ποιόν άλλον τρόπον νομοθετούν κατάλληλο για την είσοδο του Θεού επί τον ανθρώπινο βίο, αυτοί οι οποίοι αναγνωρίζουν ότι ήταν εύλογο να δεχθεί την επίσκεψιν της θείας δυνάμεως η ασθενήσασα εν κακία ανθρώπινη φύσις, αλλά δυσαρεστούμενοι από τον τρόπον της επισκέψεως, και αγνοούντες ότι καθ’ εαυτήν ολόκληρος η σωματική κατασκευή έχει ομοτιμία και ουδέν των συντελούντων προς την σύστασιν της ζωής αυτής δεν δύναται να θεωρηθεί ως κάτι άτιμο ή πονηρό; Διότι για ένα σκοπό έχει ταχθεί ολόκληρος η κατασκευή των σωματικών (οργανικών) μελών.

2. O δε σκοπός είναι η διατήρηση του ανθρώπου στην ζωή. Έτσι τα μεν λοιπά των σωματικών οργάνων συγκρατούν την παρούσα ζωή, το καθένα με τον προορισμό του, μέσω των οποίων οικονομείται η αισθητική και ενεργητική δύναμις (λειτουργία)· τα δε γεννητικά προνοούν για το μέλλον, εξασφαλίζοντας με την λειτουργία τους την φυσική διαδοχή. Εάν λοιπόν στηριχθείς εις την χρησιμότητα, ποίων από τα κατά κοινή ομολογία πολυτιμότερα θα υστερούν εκείνα; Τίνος δεν θα κρίνονταν προτιμότερα ευλόγως; Πράγματι το γένος ημών δεν συνεχίζει εις το διηνεκές την ύπαρξή του με τους οφθαλμούς και την ακοή και την γλώσσα ή με οποιονδήποτε άλλο αισθητήριο. Διότι ταύτα, καθώς έχει λεχθεί, αναφέρονται στην απόλαυση του παρόντος, ενώ με εκείνα συντηρείται η αθανασία στην ανθρωπότητα, ώστε ο θάνατος, αν και διηνεκώς ενεργεί εναντίον μας, να μένει τρόπον τινά άπρακτος και ατελεσφόρητος, αφού δια μέσου των οργάνων τούτων πάντοτε η φύσις εισάγει τον εαυτόν της προς αναπλήρωσιν του ελλείμματος. Τί λοιπόν απρεπές περιέχει η θρησκεία μας η διδάσκουσα ότι ο Θεός ενώθη μετά της ανθρώπινης ζωής δια των μέσων τούτων, με τα όποια η φύσις μάχεται προς τον θάνατον;

Το πρωτότυπο κείμενο

Κεφάλαιο 28

1. Ἀλλὰ κωμῳδοῦσι τὴν φύσιν ἡμῶν, καὶ τὸν τῆς γεννήσεως τρόπον διαθρυλλοῦσι, καὶ οἴονται διὰ τού των ἐπιγέλαστον ποιεῖν τὸ μυστήριον, ὡς ἀπρεπὲς ὂν θεῷ διὰ τοιαύτης εἰσόδου τῆς τοῦ ἀνθρωπίνου βίου κοινωνίας ἐφάψασθαι. ἀλλ' ἤδη περὶ τούτου καὶ ἐν τοῖς ἔμπροσθεν εἴρηται λόγοις, ὅτι μόνον αἰσχρὸν τῇ ἑαυτοῦ φύσει τὸ κακόν ἐστι καὶ εἴ τι πρὸς τὴν κακίαν οἰκείως ἔχει. ἡ δὲ τῆς φύσεως ἀκολουθία, θείῳ βουλήματι καὶ νόμῳ διαταχθεῖσα, πόρρω τῆς κατὰ κακίαν ἐστὶ διαβολῆς, ἢ οὕτω γ' ἂν ἐπὶ τὸν δημιουργὸν ἡ κατη γορία τῆς φύσεως ἐπανίοι, εἴ τι τῶν περὶ αὐτὴν ὡς αἰσχρόν τε καὶ ἀπρεπὲς διαβάλλοιτο. εἰ οὖν μόνης κακίας τὸ θεῖον κεχώρισται, φύσις δὲ κακία οὐκ ἔστι, τὸ δὲ μυστήριον ἐν ἀνθρώπῳ γενέσθαι τὸν θεόν, οὐκ ἐν κακίᾳ λέγει, ἡ δὲ τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ τὸν βίον εἴσοδος μία ἐστί, δι' ἧς παράγεται ἐπὶ τὴν ζωὴν τὸ γεννώμενον, τίνα νομοθετοῦσιν ἕτερον τρόπον τῷ θεῷ τῆς εἰς τὸν βίον παρόδου οἱ ἐπισκεφθῆναι μὲν παρὰ τῆς θείας δυνάμεως ἀσθενήσασαν ἐν κακίᾳ τὴν φύσιν εὔλογον κρίνοντες, πρὸς δὲ τὸν τῆς ἐπισκέψεως τρόπον δυσαρεστούμενοι, οὐκ εἰδότες ὅτι πᾶσα πρὸς ἑαυτὴν ἡ κατασκευὴ τοῦ σώματος ὁμοτίμως ἔχει, καὶ οὐδὲν ἐν ταύτῃ τῶν πρὸς τὴν σύστασιν τῆς ζωῆς συντελούντων ὡς ἄτιμόν τι ἢ πονηρὸν διαβάλλεται; πρὸς ἕνα γὰρ σκοπὸν ἡ τῶν ὀργανικῶν μελῶν διασκευὴ πᾶσα συντέτακται.

2. ὁ δὲ σκοπός ἐστι τὸ διαμένειν ἐν τῇ ζωῇ τὸ ἀνθρώπινον. τὰ μὲν οὖν λοιπὰ τῶν ὀργάνων τὴν παροῦσαν συνέχει τῶν ἀνθρώπων ζωήν, ἄλλα πρὸς ἄλλην ἐνέργειαν μεμερισμένα, δι' ὧν ἡ αἰσθητική τε καὶ ἐνεργητικὴ δύναμις οἰκονομεῖται· τὰ δὲ γεννητικὰ τοῦ μέλλοντος ἔχει τὴν πρόνοιαν, δι' ἑαυτῶν τῇ φύσει τὴν διαδοχὴν ἀντεισάγοντα. εἰ οὖν πρὸς τὸ χρειῶδες βλέποις, τίνος ἂν εἴη τῶν τιμίων εἶναι νομιζομένων ἐκεῖνα δεύτερα; τίνος δὲ οὐκ ἂν προτιμότερα κατὰ τὸ εὔλογον κρίνοιτο; οὐ γὰρ ὀφθαλμῷ καὶ ἀκοῇ καὶ γλώσσῃ, ἢ ἄλλῳ τινὶ τῶν αἰσθητηρίων πρὸς τὸ διηνεκὲς τὸ γένος ἡμῶν διεξάγεται· ταῦτα γάρ, καθὼς εἴρηται, τῆς παρούσης ἐστὶν ἀπολαύσεως· ἀλλ' ἐν ἐκείνοις ἡ ἀθανασία συντηρεῖται τῇ ἀνθρωπότητι, ὡς ἀεὶ καθ' ἡμῶν ἐνεργοῦντα τὸν θάνατον ἄπρακτον εἶναι τρόπον τινὰ καὶ ἀνήνυτον, πάντοτε πρὸς τὸ λεῖπον διὰ τῶν ἐπιγινομένων ἑαυτὴν ἀντεισαγούσης τῆς φύσεως. τί οὖν ἀπρεπὲς περιέχει ἡμῶν τὸ μυστήριον, εἰ διὰ τούτων κατεμίχθη ὁ θεὸς τῷ ἀνθρωπίνῳ βίῳ, δι' ὧν ἡ φύσις πρὸς τὸν θάνατον μάχεται;