Η ΝΕΩΤΕΡΗ ΡΩΣΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ X

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ :Σάββατο, 22 Ιανουαρίου 2011

FLORENSKIJ-Φλωρενσκι

Η Σχέση σαν πρωτογενής τρόπος υπάρξεως του πραγματικού.

Η σκέψη του Φλωρένσκι λοιπόν, στο σύνολο της είναι επηρεασμένη από την πεποίθηση πώς η πραγματικότης, σε όλες τις εκφάνσεις της και όλες τις εκφράσεις της, είναι πλεγμένη πάνω στην ιδέα της σχέσεως.

Όπως είδαμε και προηγουμένως δέν βρίσκεται μόνον στην βάση της κατανοήσεως της τριαδικότητος του Θεού, αλλά και της πραγματικότητος του προσώπου. Όχι μόνον αυτο αλλά ακόμη και ο κόσμος της εμπειρίας, στο σύνολο του, λαμβάνει μια σημασία και μια αξία τόσο πιο βαθιές όσο περισσότερο αναφέρεται στον αόρατο κόσμο, αντλώντας από αυτόν δύναμη, τροφή και συνεχείς ενθαρρύνσεις. Η σχέση είναι λοιπόν μια συνεχής δυναμική εξέλιξη αλληλεπιδράσεως ανάμεσα στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, στο υποκείμενο και στο αντικείμενο, ανάμεσα στο φυσικό και στο υπερφυσικό, ανάμεσα στην πραγματικότητα και στην ψευδαίσθηση και χαρακτηρίζεται από ένα υψηλό επίπεδο ευλυγισίας και αμοιβαίας ανταλλαγής, χάρη στο οποίο, επίπεδο, το παιχνίδι των αντιθέτων, δέν χωρίζει αλλά ενώνει. Οι ρόλοι, οι λειτουργίες, ανατρέπονται συνεχώς και χαρίζουν νόημα αμοιβαίως.

Όπως παρατηρούσε στα 1967 ο J.Ratzinger, σαν καθηγητής παν/μίου στην Tubingen στο βιβλίο του «Εισαγωγή στον Χριστιανισμό» η κατανόηση του Θεού σαν Τριάδα έχει σαν αποτέλεσμα το τέλος της απόλυτης υπεροχής της σκέψεως η οποία συγκεντρώνεται στην ουσία, καθώς η σχέση ανακαλύπτεται σαν πρωτογενής και ισοδύναμος τρόπος υπάρξεως του πραγματικού.

Με αυτόν τον τρόπο υπερβαίνοντας αυτό που ονομάζουμε σήμερα εξαντικειμενοποιημένη σκέψη, εμφανίζεται στον ορίζοντα μια νέα σκέψη του είναι, της υπάρξεως. Και παρότι οι νέοι στόχοι δέν έχουν ακόμη επιτευχθεί, η μοντέρνα σκέψη εξαρτάται από το άνοιγμα των εν λόγω προοπτικών, χωρίς τις οποίες δέν θα ήταν δυνατόν ούτε να φανταστούμε την ύπαρξη της.

Σήμερα πάντως και η επιστήμη κατευθύνεται προς αυτή την κατεύθυνση και αναγνωρίζει τον πρωτεύοντα ρόλο της σχέσεως, απέναντι στις ιδέες της ουσίας, και της ιδιότητος. Στην κβαντική μηχανική συγκεκριμένα το κβάν ενέργειας του Πλάνκ μας υποχρεώνει να αναγνωρίσουμε πώς στο μικροσκοπικό επίπεδο, υπάρχει ένα κατώτερο όριο αξεπέραστο για την ενέργεια που ανταλλάσσεται σε κάθε πορεία αλληλεπίδρασης. Για τις μορφές της ανθρώπινης εμπνεύσεως και τις χωροχρονικές αναπαραστάσεις, εικόνες, που προκύπτουν απο αυτές αυτή η θέση έχει σημαντικές συνέπειες οι οποίες δέν μπορούν με κανένα τρόπο να αγνοηθούν. Απο αυτή τη θέση λοιπόν προκύπτει συγκεκριμένα, η ανάγκη να χαρακτηρίσουμε με ένα καινούργιο τρόπο την έννοια του φαινομένου: τα φαινόμενα της κβαντικής διαθέτουν νέες ιδιότητες σε σχέση με τις κλασσικές, της ατομικότητος και του ανεπανάληπτου, καθώς η πορεία της παρατηρήσεως, της περιγραφής και της μετρήσεως, εκτός του ότι επηρεάζεται από τις συνθήκες στις οποίες συντελείται, παράγει μια αλληλεπίδραση η οποία σχηματίζει μια φόρμα αξεχώριστη από το φαινόμενο το ίδιο και αφήνει ίχνη που δέν δέχονται αντιστροφή στην πορεία του. Ο όρος φαινόμενο επομένως, πρέπει να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά και μόνον όταν αναφερόμαστε σε παρατηρήσεις οι οποίες έχουν ληφθεί σε απολύτως καθορισμένες συνθήκες. Αυτές οι παρατηρήσεις πρέπει πλέον να περιέχουν μια περιγραφή του συνόλου των στοιχείων του πειράματος.

Το κβαντικό φαινόμενο δέν επαναλαμβάνεται ποτέ με τον ίδιο τρόπο, δέν δέχεται αντιστροφή, είναι μια ολότης. Μια ατομική πορεία γίνεται φαινόμενο μόνο τη στιγμή της παρατηρήσεως και είναι αδιαχώριστο απο τις συνθήκες που είχαν επιλεχθεί. Πρίν από αυτή τη στιγμή της παρατηρήσεως έχουμε φυσικούς νόμους οι οποίοι εκφράζονται με μαθηματικούς όρους ( Ειδικώς η κυματική εξίσωση του Σρέντιγγερ) η οποία κυβερνά την εξέλιξη ενός φυσικού κβαντικού συστήματος λόγω της απουσίας ενός μέτρου φυσικών μεγεθών μέσα στο ίδιο το σύστημα.

Όπως είναι γνωστό δέ, το μεγαλύτερο πρόβλημα της κβαντικής μηχανικής είναι ακριβώς αυτό δηλ. να ενώσει την αντιστρεπτή πλευρά της εξελίξεως με εκείνη την πλευρά την απολύτως μη δεχόμενη αντιστροφή, της μετρήσεως. Η κβαντική Θεωρία «χωρίς παρατήρηση» λέει ο Χάϊζενμπεργκ, δέν καθορίζει πλέον τα ίδια τα φαινόμενα, αλλά την δυνατότητα τους, την δυνατότητα να συμβεί κάτι. Μ’αυτή την εξέλιξη, συνεχίζει ο Χάιζενμπεργκ πραγματοποιείται ένα αποφασιστικό ξεκόλλημα απο την κλασσική φυσική και μια επιστροφή σε τελευταία ανάλυση στην σπουδαιότερη σύλληψη της φιλοσοφίας του Αριστοτέλη. Τα κύματα των πιθανοτήτων των Bohr, Kramers, Slater, μπορούν να ερμηνευθούν σαν μια ποσοτική εκδοχή της Αριστοτελικής έννοιας της δυνάμεως ( εν δυνάμει), της πιθανότητος, που ονομάστηκε αργότερα στα λατινικά Potentia. Η ιδέα πώς ότι συμβαίνει δέν είναι απολύτως καθορισμένο, αλλά ότι αυτή η ίδια η δυνατότης ή ευκολία επαληθεύσεως ενός γεγονότος, περιέχει ένα είδος αληθείας έχει σπουδαίο ρόλο στην φιλοσοφία του Αριστοτέλη. Πρόκειται για ένα είδος διαμέσου στρώματος, που υπάρχει στην μαζική αλήθεια της ύλης και την πνευματική αλήθεια της ιδέας ή της εικόνος.

Συνεχίζεται

Aμέθυστος